روزنو :  چندی پیش آمریکا ایجاد ائتلاف نظامی ‌دریایی برای حفاظت از خلیج فارس و اسکورت کشتی‌های نفتکش را مطرح کرد. پیشنهادی که در همان ساعات نخست از سوی اروپایی‌ها به دلیل نگرانی از بروز درگیری احتمالی در منطقه رد شد. از این رو، بریتانیا که برای آزادی نفتکش خود دچار یک بن‌بست شده بود طرح ائتلاف دریایی اروپایی را مطرح کرد اما این طرح تنها در همان سه روز نخست توانست برخی از کشورهای اروپایی را به خود جلب کند. اکنون طرح مذکور نه تنها در داخل انگلیس مورد اقبال واقع نشد بلکه فرانسه و آلمان هم از پیوستن به چنین طرحی صرف‌نظر کردند که این خود تحقق چنین ائتلافی آنهم به فرماندهی بریتانیا را با تردید روبه‌رو می‌سازد. مرتضی مکی درباره چرایی انصراف کشورهای بزرگ اروپایی‌ها از پیوستن به طرح بریتانیا می‌گوید: «اروپایی‌ها نمی‌خواهند با پیوستن به چنین ائتلافی، برجام از بین برود. در حالی که توافق هسته‌ای برای این کشورها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به همین دلیل با توجه به عدم پیوستن دو کشور بزرگ اروپایی به طرح ائتلاف دریایی اروپا به نظر این طرح را باید شکست‌خورده تلقی کرد.»
 
> طرح ائتلاف دریایی در برابر ائتلاف نظامی
به گزارش روز نو :پس از توقیف نفتکش انگلیسی از سوی ایران در تنگه هرمز آنهم به دلیل تخطی از قوانین بین‌المللی کشتیرانی‌ها، بریتانیایی‌ها به هر نقشه و تدبیری متوسل شدند تا بتوانند نفتکش موسوم به «استنا ایمپرو» را آزاد سازند. به همین دلیل، آمریکا در حمایت از لندن، پیشنهاد ایجاد یک ائتلاف نظامی ‌دریایی برای حفاظت از آب‌های نزدیک ایران را داده بود که این مسئله از همان ابتدا توسط اروپایی‌ها به دلیل نگرانی از وقوع تنش نظامی‌ در خلیج فارس رد شد. اما بلافاصله جرمی‌هانت وزیر امور خارجه وقت انگلستان طرح ایجاد ناوگان مشترک اروپایی برای حفاظت از کشتی‌ها را که مورد موافقت اروپایی‌ها قرار گرفته بود، در جلسه پارلمان بریتانیا مطرح کرد. در واقع براساس طرح مذکور، در آن علاوه بر کشتی‌های جنگی، جنگنده‌ها هم باید حضور داشته باشند. بر اساس این طرح؛ فرانسه، ایتالیا و اسپانیا در بخش پشتیبانی هوایی شرکت خواهند کرد. اما اعضای پارلمان به دلیل عدم حمایت برخی از کشورهای اروپایی و هزینه‌بر بودن طرح مذکور، تاکنون درباره آن به نتیجه نرسیدند.
 
> صف مخالفان ائتلاف در حال افزایش
در حالی که طی روزهای اخیر یک رسانه انگلیسی مدعی شده بود که فرانسه، دانمارک و ایتالیا موافقت اولیه‌شان را با طرح انگلیس برای تشکیل یک ناوگان دریایی مشترک در خلیج فارس اعلام کرده‌اند، اکنون خبرها حکایت از کناره‌گیری کشورها از این طرح یکی پس از دیگری می‌دهد. زیرا فرانسه که خود دارای یک ناو محافظ در خلیج فارس است، پس از پیشنهاد جرمی‌هانت وزیر مستعفی انگلیس، در وهله اول حمایت خود را از طرح بریتانیا برای حفظ امنیت تنگه هرمز اعلام کرد اما سه روز بعد از صحبت‌های جرمی‌هانت از موضع خود عقب‌نشینی و پیشنهاد کرد که تنها در تبادل اطلاعات، حاضر به همکاری با متحدانش است. علاوه بر این، سخنگوی وزارت خارجه آلمان با اعلام اینکه این کشور با انگلیس و فرانسه در مورد طرح ماموریت دریایی اروپا در تنگه هرمز در حال گفت‌وگوست، ‌بحث بر سر نحوه مشارکت برلین در این طرح را زودهنگام دانست و به نوعی به آن با دیده تردید نگریست. از این رو، به نظر می‌رسد، دولت آلمان در مورد پیشنهاد انگلیس برای تشکیل یک ائتلاف دریایی برای حفاظت از کشتی‌ها در تنگه هرمز دچار اختلاف نظر شده است. زیرا روزنامه آلمانی "فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ" طی گزارشی نوشت: «در حالی که حزب دموکرات مسیحی آلمان از لزوم بررسی این پیشنهاد و همکاری با شرکای اروپایی در اینگونه امور سخن می‌گوید، حزب سوسیال دموکرات مخالف هر گونه اقدامی ‌است که موجب تشدید تنش‌ها در منطقه شود.» نشریه گاردین هم طی گزارشی درباره مواضع بریتانیا نسبت به این طرح نوشت: « طرح ائتلاف دریایی اروپا، حتی در انگلیس هم با مخالفت‌هایی مواجه شده و بسیاری از مقام‌های سیاسی انگلیس این طرح را فاقد کارایی می‌دانند.» این در حالی است که عملا بدون حضور سه کشور بزرگ اروپایی در طرح ائتلاف دریایی اروپا که از سوی جرمی‌هانت وزیر امور خارجه بریتانیا در برابر مخالفت اروپایی‌ها با پیشنهاد ائتلاف آمریکا مطرح شده بود به هیچ روی قابلیت اجرا ندارد.
 
> پروژه لورفته آمریکا برای ایجاد تنش
اروپایی‌ها می‌دانند که آمریکا به دنبال ایجاد تنش در منطقه است و پس از پیشنهاد تشکیل ائتلاف نظامی ‌دریایی در خلیج فارس، تلاش‌هایی برای یارگیری در این زمینه آغاز کرده است. این کشورها به خوبی می‌دانند حتی اگر آنها هم نخواهند به ائتلاف آمریکا بپیوندند در صورت تشکیل ائتلاف دریایی اروپا، واشنگتن بی‌شک در گوشه رینگ نخواهد نشست و به اروپا در خلیج فارس ملحق خواهد شد. این کشورها بدون تردید این مهم را مورد بررسی قرار دادند که هرگونه تحرکی در خلیج فارس می‌تواند نتایج نامطلوبی نظیر درگیری نظامی ‌در پی داشته باشد. به همین دلیل هم‌اکنون دو کشور بزرگ اروپایی به عبارتی فرانسه و آلمان از پیوستن به ائتلاف دریایی انصراف دادند و این طرح در انگلیس هم با مخالفت‌هایی روبرو است. به هر روی، پروژه آمریکا برای ایجاد ائتلاف دریایی لو رفته است و اروپایی هرگونه ائتلافی را از سوی خود و نیز آمریکا تهدیدی برای ثبات خلیج فارس می‌دانند. فارغ از نگرانی این کشورها نسبت به امکان بروز تنش در منطقه، فیگارو از قول ژان مارک ریکلی از مرکز سیاست و امنیت ژنو نوشته است که اروپاییان دارای ناو کافی برای اسکورت نفتکش‌هایی که از تنگه هرمز عبور می‌کنند، نیستند به همین دلیل هم از هیچ یک از دو طرح اروپایی و آمریکایی استقبال به عمل نیاورند. علاوه بر این، ایران طی روزهای اخیر، مخالفت خود را با شکل‌گیری هرگونه ائتلافی از سوی بازیگران غیرمنطقه‌ای برای محافظت از تردد آزاد در خلیج‌فارس اعلام و تاکید کرده که امنیت کشتیرانی در این محدوده باید به تهران و دیگر کشورهای منطقه سپرده شود. به همین دلیل، به نظر هشدارهای ایران هم در مخالفت دو کشور بزرگ اروپایی یعنی فرانسه و آلمان و همچنین عدم استقبال از این طرح در بریتانیا بی‌تاثیر نبوده است.
 
> همراهی با انگلیس در تعارض با برجام
مرتضی مکی کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد دانشگاه درباره علت مخالفت اروپایی‌ها برای پیوستن به طرح ائتلاف دریایی بریتانیا که طرح اروپایی نام گرفته شد به آفتاب یزد گفت: «طرح ائتلاف دریایی اروپایی از سوی بریتانیا از روی اضطرار و در واکنش به توقیف نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز مطرح شده بود. طرح آمریکا هم در هم‌سویی و همراهی با انگلیس در برابر اقدام ایران صورت گرفت.» او افزود: «اگر اروپایی‌ها بخواهند با لندن در ائتلاف دریایی همکاری کنند این امر با سیاست راهبردی‌شان در قبال ایران و حفظ برجام در تعارض است.»
 
> آگاهی اروپایی‌ها از وزن بازیگری ایران
در منطقه
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه اروپایی‌ها از منظر نظامی ‌هم از توان لازم برای تامین امنیت نفتکش‌های خود در خلیج فارس برخوردار نیستند، اظهار کرد: «امنیت منطقه تنها با حضور و همکاری کشورهای منطقه قابل تامین است. حضور هرگونه قدرت فرامنطقه‌ای در طول چند دهه گذشته نشان داده که عامل بی‌ثباتی و ناامن‌کننده برای منطقه به شمار می‌رود.» مکی ادامه داد: «اروپایی‌ها به خوبی نسبت به جایگاه و رویکرد ایران در خاورمیانه آگاه هستند به همین دلیل هم با سیاست‌های آمریکا مخالفت می‌کنند و حتی خود هم حاضر به پیوستن به طرح ائتلاف بریتانیا نیستند.» او عنوان کرد: «اگرچه این کشورها نتوانستند به تعهداتشان در برجام عمل کنند اما برای حفظ برجام باید راهبردهای مثبتی را در برجام در پیش بگیرند و این راهبردها و سیاست‌ها را در همه مسائل مدنظر قرار دهند. منطقه خاورمیانه و خلیج فارس مهم‌ترین کانونی است که اروپایی‌ها باید نشان دهند که دیدگاه متفاوتی در مسئله امنیت و ثبات خاورمیانه نسبت به آمریکا دارند.»
 
> شکست ائتلاف دریایی اروپا