« سفرشینزو آبه با هدف میانجیگیری میان ایران و آمریکا صورت میگیرد. ژاپن بهدلیل داشتن روابط نزدیک و طولانیمدت با ایران از یک سو و اتحاد با آمریکا از سوی دیگر، جایگاه منحصر به فردی برای میانجیگری بین دو کشور دارد. طبق این تحلیل، از آنجا که ژاپن یکی از واردکنندههای نفت خاورمیانه است، صلح و ثبات در این منطقه را در راستای منافع ملی خود میداند.»
مطلب بالا در خبرگزاری رویترز مهر تاییدی است بر مهم بودن سفر نخست وزیر ژاپن به ایران. آنهم در شرایطی که فضای بین دو کشور ایران و آمریکا به حدی بد است که حتی گاه و بیگاه از احتمال جنگی نظامی خبر یا مطلبی منتشر می شود.
به گزارش روز نو :علی بیگدلی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بینالمللی با تاکید بر اینکه « شک نکنید که آقای آبه با دستی پر و اختیارات زیادی مهیای پرواز به سمت تهران می شود. به عبارتی می توان گفت، نخست وزیر ژاپن حامل پیام هایی جدی از سوی کاخ سفید است.» به پرسش هایی در این زمینه پاسخ میگوید:
سفر آبه شینزو به تهران چرا سفری پر سرو صدا شده است؟
سفر چند وقت پیش آقای ظریف به کشور ژاپن حکایت از این داشت که با توجه به رابطه نزدیک این کشور با آمریکا، بتوانند در ترمیم فضای کدر بین جمهوری اسلامی با ایالات متحده نقش آفرینی کنند. همچنین سفر دونالد ترامپ به ژاپن می تواند نشانه ای از برنامهریزیِ خاصی باشد. از آنجا که سفر آبه به تهران همزمان با سفر وزیر امور خارجه آلمان به ایران در راستای اقدامی سمبلیک باشد. سمبلیک از این جهت که هم ژاپن و هم آلمان مورد تهاجم آمریکایی ها بودند و این دو کشور بالاترین ضربه را از آمریکایی ها خورده اند. البته این نگاه، نگاهی بدبینانه است که سفر همزمان هر دو باعث به وجود آمدن چنین ذهنیتی شده است.
البته سفر آبه اهمیت بیشتری دارد.
شک نکنید که آقای آبه با دستی پر و اختیارات زیادی مهیای پرواز به سمت تهران می شود. به عبارتی می توان گفت، نخست وزیر ژاپن حامل پیام هایی جدی از سوی کاخ سفید است.
البته بالا و پایین شدن موضع های ترامپ، باعث شده تا همه چیز در هاله ای از ابهام قرار بگیرد.
دقیقا همین است. رئیس جمهور جنجالی آمریکا به مانند همیشه، نظراتش را به راحتی تغییر می دهد که این رفتار مناسبی برای یک چهره برجسته در نظام بین الملل نمی تواند باشد. دقیقا به همین دلیل، هم نوعی بلاتکلیفی و سردرگمی در سیاست خارجی آمریکا ملموس است و هم باعث می شود، ایران نتواند مسیر مشخصی برای سیاست های راهبردی خود تعیین کند. به این مساله این را هم اضافه کنید، در داخل آمریکا دولت و مجالس سنا و قانون گذاری هم اختلاف هایی جدی دارند که باعث کور شدن گره می شود.
با این شرایط چه تکلیفی پیش روی ایران است؟
دستگاه دیپلماسی ایران باید هوشیاری بالایی داشته باشد و هر آنچه لازم است انجام بدهد تا از این طریق، آبه دست خالی تهران را ترک نکند. ما می توانیم، ضمن طرح نقطه نظراتمان پیشنهادهایی منطقی و مهمی را پیش روی نخست وزیر ژاپن قرار بدهیم تا بتوانیم از سفر نفر اول یکی از مهمترین و محبوبترین کشورهای جهان بهره وری لازم را ببریم.
البته ایران مقتدر و آرام برای ژاپن هم حائز اهمیت است.
صد در صد همینطور است. سطح سرمایهگذاری های ژاپن در خاورمیانه خیلی بالا است و به همین دلیل ژاپنی ها نگران اینند که حتی با یک جنگ نه چندان جدی، سرمایهگذاری شان تهدید شود و نتوانند به مانند همیشه، هدف های اقتصادی خود در خاورمیانه را محقق کنند.
فضای بین ایران و آمریکا به حدی بد است که آبه هم نتواند کاری کند؟
به هر حال باید این را در نظر داشت، قویترین کشوری که تا امروز بین ایران و آمریکا قصد میانجیگری دارد، ژاپن است و کشورهای دیگری که تا به امروز به این مساله ورود کردهاند، هیچ کدام شان در حد و اندازه ژاپنی که در عرصه اقتصاد و تکنولوژی حرف های زیادی برای گفتن دارد، نیستند. همچنین نمی توان از رابطه و فضای تعاملی بین ژاپن و آمریکا به سادگی گذشت. در چنین حالتی، آقای آبه با دو هدف به ایران می آید. هدف اول این است که از بروز جنگ بین دو کشور جلوگیری کند تا از این طریق، هم ایران و هم آمریکا و البته هم جامعه جهانی را از شرِ هزینه های جنگ نظامی خلاص کند. در قدم دوم، حتما آقای آبه سعی اش را به کار می گیرد تا چالش فعلی را که روز به روز بیشتر می شود،کنترل کند و فضا را به نوعی مدیریت کند تا بلکه ایرانی ها و آمریکاییها اگر همچنان تصمیم به تداوم قطع رابطه دارند، حداقل از جدل و رویاروییهای ضرررسان ممانعت کنند.
سئوال این است، چند صدایی در ایران چقدر می تواند در تداوم فضای موجود نقش داشته باشد؟
در نظام جمهوری اسلامی ایران، تصمیم گیری در سطح بالا به عهده رهبری است و ایشان هستند که باید تصمیم نهایی را بگیرند. با این حال، لازم است تا برخی از مخالفت های داخلی را به طریقی کنترل کرد تا در این برهه فوق العاده حساس، کشور با بحرانی جدی روبهرو نشود.
شما از بحرانی شدن حرف زدید. این وضعیت کافی نیست تا در داخل نوعی همصدایی را به وجود بیاوریم؟
این یک دغدغه ای است که لازم است در سطح ملی و با اراده همه طیف ها و سلیقه ها جدی گرفته شود. ایران در یکسال اخیر تهدید و تحدیدهای زیادی را متحمل شده است و روز به روز هم بر مشکلات اضافه می شود. پس، لازم است، همه با در نظر گرفتن اینکه ادامه این وضعیت برای کشور بسیار خطرناک است، اختلاف ها را کنار بگذارند تا با همنوایی و قدم زدن در یک مسیر واحد، بتوانیم همه پتانسیل های کشور را در راستای عبور از بحران به کار بگیریم.
روزنامه همدلی