بلیله جزو گیاهان دارویی محسوب میشود که اشارات فراوانی در طب سنتی و کتب کهن به آن شده است و اگر با سه ماده دارویی دیگر همراه شود ترکیبی شگفت انگیز درمانی را پیدا میکند که غیرقابل توصیف است.
تحمل سردردهای شدید با این گیاهان دارویی
بلیله چیست؟
بلیله میوهی درختی است بزرگ با برگهای عریض و پهن، این میوه برای رفع سردردهای شدید و جذام بسیار مفید است.
بلیله میوه درختی است از خانوادهی Combretaceae، جنس Terminalia، بزرگ و برگهای آن عریضتر از برگ انبه و میوهی آن کمی دراز، تخم مرغی، سر آن باریک و پوست آن زرد غباری و نازکتر از پوست هلیله است.
این درخت در اغلب جنگلهای مرطوب هند می روید.
این گیاه در طب سنتی به نام های، بلیلج، باهرا نامیده میشود و دارای طبیعتی سرد و خشک است، در ادامه خواص این گیاه را بررسی میکنیم.
ترکیبات شیمیایی میوهی بلیله
در ترکیبات شیمیایی این میوه موادی همچون:
سه جزء گلوکوزیدی
گلوکوز
آلاجیک اسید
گالیک اسید
حدود ۱۷ درصد تانن
موجود است و اگر هر روز کمی از آن را بدون هسته بکوبید و بخورید، تونیک، تب بروکمی مخدر است، سرفه را تسکین میدهد، برای معالجهی اسهال، استسقا، سردرد و جذام مفید، مقوی معده و اشتهاآور است و به رفع سوء هاضمه کمک میکند، مسهل سودا و صفرا هم هست.
اگر نارس آن را بخورید، مسهل و اگر رسیدهی آن خورده شود قابض است. اگر تا مدتی هر روز دوگرم از آن را بدون هسته بکوبید و با شکر و آب گرم مخلوط کرده و بخورید، برای تقویت چشم، افزایش دید چشم و قطع رطوبتهای جاری از دهان مفید است.
این گیاه برای اعضای قسمت پایین بدن مضر است.
خواص بلیله
تقریباً هم مزاج آمله و مغزش شیرین و تقریبا، چون فندق است.
مزاج این گیاه سرد و خشک است.
خاصیت این گیاه، هم زداینده و نرم کننده است و هم قابض است.
اندامهای غذایی این گیاه، معده را دباغی و جمع میکند، سستی و رطوبت معده را از بین میبرد، هیچ دارویی در دباغی معده به بلیله نمیرسد و فواید بسیار دارد.
اندامهای دفعی این گیاه؛ شاید شکم را بند آورد. بعضی گویند تنها ملین است و بس.
بلیله برای روده مستقیم و مقعد بسیار سودمند است.
طرز تهیه داروهایی سنتی با بلیله
سه گیاه هلیله، بلیله، آمله از یک خانواده و در خاصیت نیز به یکدیگر نزدیک هستند.
املج معرب آمله، هلیلج معرب هلیله و بلیلج معرب بلیله فارسى است و تعریف این داروها به موجب ترجمه صیدنه چنین است: جرم Crime بلیلج هموار و سرهاى او تیز، رنگ آن خاکفام و در میان دسته آن مغزى باشد شبیه مغز بادام یا مغز فندق و مغز او شیرین باشد و آنچه سرهاى او تیز است هلیله کابلى است، اما بلیله به گردى مایل است و رنگ آن به زردى زند … و تشنجآور چنان که هلیله و آن در خاصیت به آمله نزدیک است.
در کتاب اغراض صفحه ۶۱۴ گوید: بلیله سرد است به درجه اول معده را دباغى مىکند؛ و در مخزن الادویه گوید: هندى آن بهیره است، ثمر درختى است مایل به استداره و سر آن اندک باریک و بزرگتر از عفص و پوست آن زرد و اغبر و نازکتر از پوست هلیله و مستعمل پوست آن است و درخت آن عظیم و برگ آن پهنتر از برگ انبه.
سعید بن جناح از اصحاب امام صادق علیه السلام روایت مىکند که آن حضرت فرمود:
موسى بن عمران از رطوبت بدنش به خدا شکایت نمود، خداوند به وى فرمود: هلیله و بلیله و آمله را با عسل معجون کن بخور. امام فرمود: این همان است که به نام اطریفل نامیده می شود.
ابن عباس معجونى دیگر از رسول خدا صلى الله علیه و آله روایت مینماید که رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: هلیله سیاه و بلیله و آمله را با روغن گاو بجوشان که اطریفل است.
اطریفل شاهتره (پزنده صفرا)
پوست هلیله زرد ۵۰ گرم- بلیله ۵۰ گرم- آمله ۵۰ گرم- شاهترج (شاهتره) ۴۰ گرم-سناى مکى ۲۸ گرم- گل سرخ ۲۰ گرم- انیسون ۱۴ گرم- مصطکى ۱۴ گرم- عسل دو برابر وزن همه داروها.
دستور مصرف اطریفل شاهتره
داروها را بکوبید و طبق دستور مطبوخ، در کمى آب بپزید سپس با روغن بادام چرب کرده و با عسل مخلوط نمائید و روزانه حدود ۲۵ گرم به تناسب مزاج میل نمائید درصورتیکه بیمار داراى مزاج مرطوب است ۲۰ گرم تربد به دارو اضافه نمائید.
نسخه اطریفل شاهتره در برطرف کردن ضعف و کمسویى چشم که با اخلاط معده در ارتباط است بسیار موثر است و صاحبان بیماریهاى صفراوى از آن سود بسیار خواهند برد.
ضمنا مسهل خفیفى نیز به شمار مىآید. مزاج اطریفل شاهتره در درجه دوم، گرم و در آخر درجه سوم خشک است. تاثیرات مثبت اطریفل شاهتره تا ۲ سال در بدن باقى می ماند.
رکنا