ربناي شجريان را آزاد كنيد
روزنو :نوای ربنای شجریان هر سال در آستانه ماه مبارک رمضان به مطالبه‌ای همگانی تبدیل می‌شود. در مقابل هنوز هم گروهی به این اثر هنری که ثبت ملی هم شده، نگاه سیاسی دارند و منویات سیاسی خود را به این اثر تعمیم می‌دهند. ربنای شجریان اثری هنری است، در غایت زیبایی و استحکام و از نظر فرهنگی متعلق به همه مردم است و ارزش آن فارغ از نگاه سیاسی است که ممکن است پدیدآورنده آن بنا به شرایط زمانه موضعی گرفته باشد. نمی‌توان با نگاه و ارزیابی سیاسی سراغ آثار هنری رفت؛ آن هم اثری که در طول سه دهه مردم با آن ارتباطی بی‌واسطه داشته‌اند و سال‌های سال در معنوی‌ترین لحظه‌های ممکن با آن دمخور بوده‌اند؛ در لحظات افطار. درست آن است که اثر برجسته هنری متعلق به همه مردم، حتی مخالفان هنرمند و پدیدآورنده آن است و به همین دلیل باید در حفظ آن کوشید. حفظ کردن اثر به این معنی نیست که کپی آن را به عموم مخاطبان تحویل دهیم. تعمیم نگاه سیاسی به اثر هنری همان است که در ماجرای حضور علی منتظری در برنامه کاردان‌های سیما رخ داد و اتفاقی را رقم زد که قبلا رئیس صداوسیما هم نسبت به آن واکنش نشان داده و اظهار نارضایتی کرده بود. اکنون که به ماه مبارک رمضان نزدیک می‌شویم، با توجه به اینکه ربنای استاد شجریان در ضمیر مردم روزه‌دار قرار گرفته، بهتر آن است که محدودیت‌ها برداشته شود تا این اثر ماندگار به لحظات افطار روزه‌داران بازگردد و همان‌طور که مردم در گذشته از آن بهره برده‌اند، از آن اثر تکرارنشدنی دوباره بهره‌مند شوند.
نوای ربنای شجریان هر سال در آستانه ماه مبارک رمضان به مطالبه‌ای همگانی تبدیل می‌شود. در مقابل هنوز هم گروهی به این اثر هنری که ثبت ملی هم شده، نگاه سیاسی دارند و منویات سیاسی خود را به این اثر تعمیم می‌دهند. ربنای شجریان اثری هنری است، در غایت زیبایی و استحکام و از نظر فرهنگی متعلق به همه مردم است و ارزش آن فارغ از نگاه سیاسی است که ممکن است پدیدآورنده آن بنا به شرایط زمانه موضعی گرفته باشد. نمی‌توان با نگاه و ارزیابی سیاسی سراغ آثار هنری رفت؛ آن هم اثری که در طول سه دهه مردم با آن ارتباطی بی‌واسطه داشته‌اند و سال‌های سال در معنوی‌ترین لحظه‌های ممکن با آن دمخور بوده‌اند؛ در لحظات افطار. درست آن است که اثر برجسته هنری متعلق به همه مردم، حتی مخالفان هنرمند و پدیدآورنده آن است و به همین دلیل باید در حفظ آن کوشید. حفظ کردن اثر به این معنی نیست که کپی آن را به عموم مخاطبان تحویل دهیم. تعمیم نگاه سیاسی به اثر هنری همان است که در ماجرای حضور علی منتظری در برنامه کاردان‌های سیما رخ داد و اتفاقی را رقم زد که قبلا رئیس صداوسیما هم نسبت به آن واکنش نشان داده و اظهار نارضایتی کرده بود. اکنون که به ماه مبارک رمضان نزدیک می‌شویم، با توجه به اینکه ربنای استاد شجریان در ضمیر مردم روزه‌دار قرار گرفته، بهتر آن است که محدودیت‌ها برداشته شود تا این اثر ماندگار به لحظات افطار روزه‌داران بازگردد و همان‌طور که مردم در گذشته از آن بهره برده‌اند، از آن اثر تکرارنشدنی دوباره بهره‌مند شوند.
حذف نام شجریان!
به گزارش روز نو ، روز جمعه در جریان بازپخش برنامه «کاردان‌ها» که عصر همان روز یا به عبارتی چهاردهم اردیبهشت‌ماه روی آنتن رفت، نام محمدرضا شجریان از میان کلام مطهری حذف شد و این اتفاق به‌نقل از مطهری در شرایطی رخ داد که دکتر علی‌عسکری رئیس سازمان صداوسیما هم خود دل خوشی از حذف نام‌ها ندارد. به همین دلیل، علی مطهری در یادداشتی با عنوان «نکته‌ای درباره یک برنامه صداوسیما»، در اینستاگرام خود نوشت: «در برنامه کاردان‌ها که روز جمعه بعدازظهر بازپخش شد، آنجا که مجری برنامه جناب آقای کاردان از من درباره موسیقی سنتی و پاپ سوال کرد و اینکه صدای کدام‌یک از خوانندگان را می‌پسندی، بنده نام چند تن از خوانندگان سنتی و در رأس آنها آقای شجریان را ذکر کردم ولی صداوسیما نام ایشان را حذف کرد. این کار را صحیح نمیدانم. اگر ما به یک موضع سیاسی آقای شجریان در فضای هیجانی سال ۸۸ انتقاد داشته باشیم نباید آن را به همه عرصه‌ها سرایت دهیم. اینها را سختگیری‌های بیجا می‌دانم. جالب است که چند روز پیش این مطلب را به آقای دکتر علی‌عسکری رئیس سازمان صداوسیما گفتم، ایشان گفت من هم این کار را درست نمیدانم».
مشتاق‌تر از گذشته
سختگیری و حساسیت‌ها نسبت به نام و چهره‌های ماندگاری مانند شجریان بیش از هر زمانی در آستانه ماه مبارک رمضان به اوج می‌رسد غافل از آنکه حذف نام و ممنوع‌التصویری او در صداوسیما تنها به تعداد هواداران این هنرمند برجسته مردمی می‌افزاید و حامیانش را مشتاق‌تر از گذشته می‌کند، زیرا محمدرضا شجریان برای مردم ایران تنها یك نام نیست. او بخشی از میراث مردم سرزمینی است كه تاریخ شفاهی فرهنگشان بسیار مورد بی‌رحمی قرار گرفته و هیچ تلاش منسجمی برای ثبت و نگهداری این میراث نشده است. بنابراین تلاش‌های صداوسیما نه‌تنها هواداران این هنرمند مردمی را برای شنیدن صدای او مشتاق‌تر از قبل می‌کند بلکه افراد جامعه وقتی می‌بیند که صداوسیما به خواسته‌های آنها برای پخش صدای ربنای شجریان توجه نمی‌کند، ترجیح می‌دهند صدای او را از گوشی‌های موبایل خود بشنوند تا اینکه به سراغ صداهای جایگزینی بروند که صداوسیما برای آنها انتخاب کرده است.
اثر معکوس سیاست‌های حذفی
سیاست‌های حذفی و ممنوع‌التصویری صداوسیما همواره نتیجه‌ای معکوس به‌دنبال داشت، زیرا طی سال‌های اخیر فاصله بسیار زیادی میان مخاطبان و این رسانه به وجود آمد که این فاصله از همان سیاست‌های حذفی صداوسیما و بی‌توجهی نسبت به خواسته‌های مخاطبان نشات می‌گیرد. با این همه، با وجود اینکه رسانه ملی خود به خوبی آگاه است که طی سال‌های گذشته بخش عظیمی از مخاطبانش را به‌دلیل ممنوع‌التصویری چهره‌های محبوبی چون شجریان و سیاست‌های حذفی خود از دست داده است و باوجود همه انتقادات موجود نسبت به خود کوچک‌ترین تلاشی در جهت رضایتمندی مخاطبان خود نکرده است. اکنون که به تدریج به زمان یک سالگی ثبت ملی ربنای شجریان نزدیک می‌شویم و همچنین با توجه به افزایش درخواست‌های مردمی نسبت به پخش ربنای شجریان و نیز نزدیک شدن به ماه رمضان، امید می‌رود که صداوسیما در ماه رمضان 97 سکوت خود را نسبت به خواسته‌های مخاطبان خود بشکند و صدای ربنای شجریان پس از سال‌ها ممنوعیت در رسانه ملی طنین‌انداز شود و زمینه برای فعالیت عادی این هنرمند مردمی در صداوسیما فراهم شود. بر این اساس، گفتنی است در 19 اردیبهشت‌ماه سال گذشته، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، لوح ثبت ملی دعای مشهور به «ربّنا» با اجرای استاد محمدرضا شجریان را به همایون شجریان، فرزند این هنرمند اهدا کرد.
