«فيلترينگ» سلاح ضربهزدن به دولت
روزنو :
فیلترینگ تلگرام یکی از موضوعات مورد بحث در ایام تعطیلات نوروز بود. درباره تلگرام باید به این نکته مهم اشاره کرد که از همان دوران فعالیتهای انتخاباتی عدهای بر این گمان پافشاری میکردند که باید تلگرام را از فضای انتخاباتی خارج کرد. در واقع آنها به دلیل ضعف در ارتباط برقرار کردن با مردم میگفتند باید آن را فیلتر کرد. این روزها که دوباره سخن از فیلترینگ تلگرام باز شده، عدهای بر این موضوع اتکا دارند که دولت باید از فیلترینگ آن جلوگیری کند. این سخن در حالی گفته میشود که شورای عالی فضای مجازی به عنوان عالیترین سطح تصمیمگیری در این باره نظر خواهد داد. اگر چه از سوی دولت هم نمایندههایی در این شورا حضور دارند اما در آن مجموعه اکثریت در دست نمایندههای دولت نیست. به عبارت دیگر دولت در این زمینه همچنان که قبلا نشان داده تمام توان خود را برای پاسخ به مطالبات مردم بهکار خواهد بست اما در این مورد قدرت بالایی ندارد و این عدم توانایی به ترکیب شورای عالی فضای مجازی برمیگردد. این روزها سخن از فیلتر شدن تلگرامی است که مورد استفاده اکثریت افراد جامعه و بخش زیادی از مسئولان قرار گرفته است. در حالی برخی خبر از فیلتر تلگرام میزنند که تعداد کاربران فعال آن به 200 میلیون در ماه رسیده است. اگرچه شایعه فیلتر تلگرام پیش از سال 97 هم شنیده میشد و هر بار از سوی دولتمردان تکذیب میشد اما زمانی که علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس از فیلتر شدن تلگرام تا پایان فروردین ماه خبر داد واکنشها به اظهارات او شدت بیشتری پیدا کرد. برخی به یاد این جمله حسن روحانی در قامت رئیس جمهور افتادند که گفته بود:«دولت دوازدهم فضای مجازی و فضای ارتباط مردم با دنیا را حفظ میکند. میدانم برخی شب تا صبح خواب میبینند اما آن خوابها تعبیر نخواهد شد. وزیر ما قول میدهد دستش روی دکمه فیلترینگ نخواهد رفت.» روحانی تا به امروز نشان داده که نسبتی با فیلتر کردن ندارد چنانکه در دولت یازدهم هم وزرایش این اعتقاد او را به اثبات رساندند مانند روزی که علی جنتی در قامت وزیر ارشاد دولت یازدهم چنین گفت: «اگر استفاده از این نرمافزارها وجود دارد، باید با استفاده از روشهای هوشمند، موارد زیانبخش را فیلتر کنیم. اینکه یک بزرگراه را به دلیل تخلف دو بزرگوار، مسدود کنیم، اشتباه است.» وزیر ارتباطات دولت هم مسیر روحانی را پیمود چنانکه واعظی در سال 93 چنین اظهار داشت: «دولت یازدهم به هیچوجه موافق فیلترشدن کلی سایتها نیست. برنامه دولت تدبیر و امید در این خصوص، فیلترینگ هوشمند است. فیلترینگ هوشمند به این معنی است که قسمتهای غیراخلاقی و مجرمانه سایتها از دسترس خارج میشود.»
زمانی که علاءالدین بروجردی گفت:« تلگرام تا پایان فروردین فیلتر میشود. این تصمیمی است که در بالاترین سطح اتخاذ شده و تلگرام جای خود را به یک سامانه مشابه ملی خواهد داد.» رمضانعلی سبحانیفر، رئیس کمیته ارتباطات مجلس اظهار کرد: با توجه به توسعه روزافزون فضای مجازی و شبکههای اجتماعی و اقبال عمومی به آنها نمیتوان جامعه را از آنها محروم کرد اما باید تلاش کرد با اعتمادسازی نسبت به اپلیکیشنهای داخلی، مردم به اراده خود از تلگرام یا سایر شبکههای اجتماعی به اپلیکیشنهای داخلی اقبال پیدا کنند. سبحانیفر گفت: بنابر گزارشهای رسمی کسب و کارهای مبتنی بر شبکههای اجتماعی موجب اشتغالزایی بخش زیادی از جوانان بیکار شده و فیلتر آنها تبعات اقتصادی و اجتماعی نامناسبی دارد البته توجه به مسائل امنیتی نیز برای نظام بسیار حیاتی و مهم است و باید با در نظر گرفتن جمیع جهات تصمیمگیری کرد. نماینده سبزوار در مجلس، گفت: شورای عالی فضای مجازی تصمیمگیر نهایی برای فیلتر شدن یا نشدن تلگرام و سایر شبکههای اجتماعی است. علیرضا رحیمی دیگر نماینده مجلس هم در واکنش به صحبتهای بروجردی در کانال تلگرامی خود نوشته است: خبر فیلتر شدن تلگرام تا پایان ماه جاری از سوی مرجع مسئولی بیان نشده و بیش از اینکه بار خبری داشته باشد تاثیر آشفته سازی روانی و ایجاد نگرانی در بین مردم داشته است. رحیمی تاکید کرد: در رقابت تلگرام و سروش مهمترین عامل تعیین کننده در موفقیت آنها استقبال مخاطبان و مردم است نه انحصار و فیلترینگ.
«نه» سیاسیون به فیلتر تلگرام
عباس عبدی به اخبار منتشره در مورد فیلتر شدن تلگرام واکنش نشان داد و گفت: «مسئولیت عمومی هر نوع تصمیمی در خصوص فیلتر تلگرام متوجه کلیت سیستم است و نه این مدیر و آن مدیر. اگر مدار تصمیمگیری بر محور خرَد و عقلانیت باشد در این صورت نه تنها بهسوی فیلترینگ تلگرام یا هر چیز دیگری از این نوع نخواهند رفت.» سیدمحمدعلی ابطحی میگوید:نمیتوان بار مسئولیت در خصوص فیلتر تلگرام را به گردن یک فرد مانند وزیر ارتباطات یا رئیسجمهور انداخت. در این گونه موارد که یک شورا مسئولیت کار را بر عهده دارد، و اکثریت شورای عالی فضای مجازی با نظرهای رئیسجمهور و وزیر ارتباطات همسو نیستند.
اظهار نظر جدید بروجردی
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در اظهار نظری درباره تلگرام گفت: مبحث گره خورده با امنیت کشور است و تنها مختص ایران نیست. وقتی کشور انگلیس به عنوان کشور شاخص غربی در سطح نخست وزیری اعلام میکند تلگرام بستر تولید تروریست است و کشورهایی چون چین و پاکستان تلگرام را فیلتر میکنند نشان دهنده این واقعیت مهم است که تلگرام عملا با طراحیهای صورت گرفته و پیچیدگیهای پشت پرده، عملا تهدید امنیتی و اختصاصی برای جمهوری اسلامی است. علاءالدین بروجردی افزود: به دلیل تهدید امنیتی تلگرام، کشورها آن را فیلتر کردند و از شبکهها و پیام رسانهای داخلی و ملی خود استفاده میکنند، ما هم به عنوان کشور شاخص طبیعتا باید در این جهت فعال باشیم. وی با اشاره به اینکه صاحب تلگرام، روسیالاصل و یهودی زاده است گفت: این شخص که به دلیل امنیتی از روسیه خارج شد و تابعیت دیگری گرفته است صحنه گردان این ماجرا است. بروجردی یادآورشد: نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی به نقل از پاول دوروف که مالک و سرمایه گذار تلگرام است به عنوان سرمایه بزرگ برای اسرائیل یاد میکند. بنابراین باید به موضوع تلگرام با نگاه منافع ملی و امنیت ملی نگریست.
شنیده شد که پیام رسان ایرانی «ایتا» جایگزین تلگرام میشود. کانال صداوسیما نوشت: پیام رسان «ایتا» کاملا مشابه تلگرام است و از لحاظ ظاهری هیچ فرقی با تلگرام ندارد. کوچ دائمی و همیشگی از تلگرام به پیام رسانهای ایرانی مخصوصا «ایتا» هم اکنون روند خود را طی میکند. دراین کوچ دائمی، کسانی که دارای کانالهای تلگرامی هستند با تمام اعضای کانال (هرتعداد باشد) بدون مشکل به «ایتا» منتقل میشوند. ازخصوصیات پیام رسان ایتا سرعت بالا در ارسال اطلاعات نسبت به تلگرام میباشد. بنا به اعلام شبکههای اجتماعی؛ گفتنی است در ایام فیلترینگ تلگرام در دی ماه ۹۶ به دلیل آماده نبودن زیرساخت ایتا، این پیام رسان ایرانی وارد عرصه نشد ولی هم اکنون به طور کامل زیرساختهای آن فراهم گردیده است و آماده استفاده مردم شده است. برخی که موافق فیلتر تلگرام هستند چنین مدعی میشوند که سیستمهای جایگزین مانند ایتا و سروش میتواند جایگزین تلگرام شود اما افراد جامعه به آن اعتماد لازم برای عضویت در آن نرسیدهاند و ترجیح میدهند کماکان از تلگرام استفاده کنند.