
شایعات تلخ در حاشیه زلزله کرمانشاه
شایعه از همان لحظه اول زلزله کرمانشاه به جان همه افتاد.
شایعههای تکراری، عکسهای اشتباه. عکسهایی از زلزله مصر و ایتالیا که حتی خبرنگاران را هم در معرض نقد جدی قرار دارد. در این میان برخی خبرها هم از سوی مسئولان تکذیب و تأیید میشد. کاربرانی هم در فضای مجازی، وظیفه خود می دانستند هر خبر اشتباهی را تصحیح کنند اما در چهارمین روز زلزله کرمانشاه همچنان شایعهها و خبرهای اشتباهی میدانداری میکند. شایعاتی که از سوی صفحه توئیت متروک سربرمی آورد تا کمی دیده شوند به اصطلاح توئیتریها فیو شوند و لایک بگیرند. از جمله شایعاتی که روی خط توئیتر رفت بسته بودن برخی جادهها به روی محمولههای کمکی خبر میدهد که خیلی زود تکذیب شد. خبری که بیش از همه جنجال کرد. عکس از دو روحانی بود. برای بسیاری این شائبه به وجود آمده بود که روحانی با خرابههای زلزله عکس سلفی میگیرد. اما بعد از آن ویدئویی بیرون آمد که نشان داد حجتالاسلام قاسمیان از مردم میخواهد تا نذورات 28 صفر را برای کمک به زلزله زدهها به کرمانشاه ارسال کنند. این ویدئو از سوی بسیاری در فضای مجازی نشر شد. برخی کاربران هم به کسانی که عکس را نشر داده بودند پیشنهاد دادند که برای رفع سوءتفاهم فیلم اصلی را نشر دهند وگرنه مدیون میشوند.
عمر شایعهها البته در فضای مجازی بسیار کوتاه ست. همواره کاربرانی پیدا میشوند که خیلی زود صحت و سقم یک ماجرا را کشف میکنند. کسانی که عادت دارند مو را از ماست بیرون بکشند. شایعه هارپ، دفن زبالههای اتمی هم که معمولاً بعد از هر زلزله شنیده میشود این بار هم جان گرفت. کاربر سعید سپهر هم مینویسد:«یکی می گه هارپ بوده. هیچ ایدهای هم نداره هارپ چیه؟»
یکی از کاربران دیگر هم به طنز نوشت: «آیا امکان دارد زلزله کرمانشاه به علت شایعه دفن زبالههای اتمی اتریش در کویر لوت ایران در زمان شاه که هیچ گاه از حد شایعه فراتر نرفت و پایه و اساسی نداشت، بوده باشد؟ از دوستان کمونیست مائوئیست لنینیست زمان شاه کسی اینجا نیست کارشناسی کنه؟» شایعه حصار کشیدن دور شهرستان ازگله کانون اصلی زلزله کرمانشاه هم با واکنشهای بسیار زیادی رو به رو شد. بویژه گروههای مردمی که برای کمک به این شهرستان رفته بودند. این شایعه از آنجا جان گرفت که بیشتر از گروههای مردمی برای کمک به این شهرستان رفتند تا نهادهای دولتی و نظامی. خبر افزایش نرخ بلیت به مقصد مناطق زلزله زده را هم بسیاری شایعه دانستند اما واکنش مسئولان نشان داد که این اتفاقها از سوی برخی آژانس ها به وقوع پیوسته بود! شایعات در فضای مجازی برخی رسانهها و روزنامه نگاران را به تله انداخت تا کاربرانی هم بنویسند: «امروز روز سیاه رسانههای ایرانی در داخل و خارج هم بود، بسیاری در زمینه «فکت چکینگ» مردود شدند، میگوییم در زمان بحران و شایعه به روزنامه نگاران حرفهای و رسانههای رسمی توجه کنید، حالا روزنامه نگاران و رسانههای رسمی شدند عامل انتشار تصاویر دروغ.» رسانهها بیش از هر چیزی در انتشار یک عکس از زلزله اسکندریه مصر و ایتالیا به دام افتادند. کاربری به نام سودا یالان نوشت: «جوری نشود که بهخاطر زلزله سرپل- ذهاب، آنقدر شایعه و دروغ ببافید تا سرپل-صراط نتوانید تو چشمان داغدیدهها و اونایی که تهمت می زنید، نگاه کنید.»
ركنا