روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی با اشاره به افزایش نفوذ ایران در سوریه اشاره می کند که در صورت پایان جنگ در سوریه ایران برنده بزرگ و اصلی خواهد بود.

به گزارش سايت روزنو، این روزنامه با اشاره به نقش منحصر بفرد سوریه می نویسد:«از زمان پایان جنگ سرد تا سال ۲۰۱۰ میلادی سوریه که نخستین بار توسط پرزیدنت حافظ اسد و سپس پسرش بشار رهبری شد موضع ژئوپولیتیک منحصر بفردی در جهان عرب داشته است: سوریه دشمن اسرائیل بود اما به طور مستقیم با ان رژیم مذاکره کرد.

 سوریه ادعا کرد که قلب ملی گرایی عربی است اما به طور رسمی به ائتلاف سازمان ملل پیوست تا عراقی ها را از کویت در سال ۱۹۹۱ میلادی بیرون کند. دوت اسد از سوی امریکا به عنوان دولت حامی تروریسم شناخته شده اما آژانس های اطلاعاتی سوریه برای مبارزه علیه القاعده با همتایان امریکایی خود همکاری کردند. اما آن روزهای انعطاف پذیری گذرا بود و به پایان رسیده است. 

از زمان اغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ میلادی دولت اسد به کمک ایران و شبه نظامیان همراه ان کشور مانند حزب الله در قدرت باقی مانده است. 

در حالی که روسیه نقش مهمی داشته تهران پشتوانه اصلی دولت سوریه بوده است. با پایان جنگ در حال حاضر ظاهرا در افق ایران برنده بزرگ به نظر می رسد و سیاست خارجی سوریه در اینده را کنترل خواهد کرد.

 نتایج می توانند برای غرب و متحدانش فاجعه امیز باشند. اتحاد ایران و سوریه در سال ۱۹۷۹ پس از پیروزی انقلاب ایران و امضای معاهده صلح میان اسرائیل و مصر شکل گرفت. حافظ اسد عقیده داشت که سوریه به دوستان قدرتمندی نیاز دارد ایران دوستی قدرتمند با ارائه کمک های نظامی و اقتصادی و حمایت از حزب الله در لبنان بود و به دمشق برای حفظ موضع استراتژیک خود کمک می کرد.

 بشار اسد همواره تمایل داشته تا اتحادش با ایران را به عنوان یک دارایی قابل معامله ببیند برای بهبود روابط اش با امریکا و یا در زمینه ارتفاعات جولان که اسرائیل از سال ۱۹۶۷ میلادی آنجا را اشغال کرده است.

 او هم چنین در جریان مذاکره با اسرائیل و حمایت از نیروهای سیاسی مختلف در عراق پس از سقوط صدام حسین دنبال بهبود روابط با غرب بود و از این طریق به ضرر ایران عمل کرد. سپس جنگ داخلی در سوریه اغاز شد. همزمان با تشدید خطوط نبرد بین دولت و مخالفان شورشی در داخل سوریه سیاست خارجی دمشق نیز رویکرد شدیدتری به خود گرفت. 

از ابتدا ایران به اسد کمک کرد تا تضمین ایجاد شود که به لبنان دسترسی خواهد داشت. ایران عمیقا به سوریه نفوذ کرده است به طوری که اسد نمی تواند آن را نادیده بگیرد و در ۲۰ اگوست او از متحدانش قدردانی کرد و به صراحت گفت سوریه در اینده به شرق بیش از غرب نزدیک خواهد شد. 

برخی از شخصیت های طرفدار ایران در سوریه ممکن است کاملا از این وضعیت رضایت داشته باشند نه تنها به این دلیل که از تلاش های مکرر غرب برای تضعیف اسد عصبانی هستند بلکه به دلیل آن که روابط نزدیک تر با ایران باعث تقویت موقعیت سیاسی و اقتصادی آنان می شود. 

اما اکثر نخبگان سیاسی و نظامی سوریه از جمله اقای اسد نگران هستند که وابستگی بیش از اندازه به ایران در زمینه بازسازی شرایط پس از جنگ توسعه اقتصادی و روابط دیپلماتیک آینده با غرب را محدود کند. 

یک کارشناس ارشد سیاست خارجی روسیه در مسکو اخیرا به من گفت که سناریوی کابوس برای اسد آن است که وقی جنگ به پایان رسد هیچ کشوری جز ایران پیروز اصلی میدان نباشد. علیرغم آن چه اسد در سخنرانی های خود گفت احتمال آن زیاد است که در این باره و نفوذ زیاد ایران نگرانی داشته باشد.

 اگر اسد به مشتری دائمی ایران تبدیل شود این وضعیت می تواند برای اسرائیل نیز خطرناک باشد. اسرائیل بارها به نیروهای دولتی طرفدار سوریه در داخل و اطراف ارتفاعات جولان حمله کرده است. این موضوع اسرائیل را به سوی حمایت ضمنی از برخی از گروه های  مخالف دولت اسد سوق داده است تا مانع از حضور هم پیمانان ایران از جمله حزب الله لبنان در مرز با سوریه شوند. 

اگر جهت گیری کنونی سوریه در قبال ایران ادامه یابد اسرائیل احساس خواهد کرد که در ارتفاعات جولان به هر سو که می نگرد ایران را می بیند. دولت ترامپ به نظر می رسد که مایل به قرار دادن سوریه در دست روسیه برای صرفه جویی در روند شکست دادن داعش است اما واشنگتن باید بداند که این اقدام چه عواقبی دارد: انتقال سوریه به دست ایران. برای دهه ها، سوریه به امریکا به دیده ابزاری برای اعمال فشار اسرائیل در مورد جولان نگریسته است اگر امریکا به سوریه توجه و علاقه ای نداشته باشد و اگر روسیه به تمرکز صرف بر روی مسائل امنیتی ادامه دهد و سیاست را نادیده گیرد ایران بر دمشق غالب خواهد شد».

 در زمان وجود خلاء این مسئله ای نیست. اما امروز خاورمیانه در یک خلاء به سر نمی برد. اسرائیل کنترل ایران بر سوریه را تحمل نخواهد کرد و سخنرانی اخیر اسد که در آن هیچ اشاره ای به این موضوع نداشت نیز نشان داد که او قادر به جلوگیری از نفوذ ایران نیست. در نتیحه، بروز جنگ میان سوریه و اسرائیل اجتناب ناپذیر خواهد بود و این به معنای بروز جنگی میان اسرائیل و ایران خواهد بود که به سوریه محدود نخواهد شد».

نیویورک تایمز در پایان می نویسد:«برای جلوگیری از تحقق این سناریو سیاستمداران امریکایی و روسی باید برای پایان دادن به جنگ بیش تر تلاش کنند. آنان باید برای ایجاد و نظارت بر مناطق امن کار کنند و بر روی دیپلماسی برای تعیین چشم انداز اینده سوریه پس از جنگ تلاش کنند. در این جا بازیگران خارجی باید همگی درگیر موضوع شوند تا دولت آن کشور را تحت تاثیر قرار دهند. اگر ایران تنها طرف سرمایه گذار در اینده سوریه باشد این نتیجه می تواند برای غرب فاجعه بار باشد».