لباس‌شخصی‌ها سبب خشم دانشجویان شدند

سال 78 سال پر فرازونشیبی برای کشور بود، چرا که صحنه سیاسی کشور از دوران سازندگی به دوران اصلاحات چرخش داشت و فقط دو سال از 2 خرداد 76 گذشته بود که جامعه متلاطم شد. به گزارش روز نو : درآن دوره حجت‌الاسلام سید ‌عبدالواحد موسوی لاری وزیر کشور بود و مسئولیت سنگینی در آرام‌کردن فضا داشت. پس از سال‌ها وزیر کشور دولت اصلاحات به بازخوانی آن روزها پرداخته است. وی در پاسخ به این سوال که «در دوره وزارت کشور شما اتفاق خیلی مهمی افتاد که اگر شما می‌دانستید که قرار است در تیرماه 78 آن رویداد اتفاق بیفتد، شاید هیچ‌گاه وزارت را قبول نمی‌کردید. جریان راست ایران در حادثه 18 تیر اصلاحات را مقصر می‌داند. شما که در متن جریان بودید و در بین دانشجویان، این حادثه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ دست‌هایی در رخ دادن این حادثه دخیل بود؟» به عصر ایران می‌گوید: «18 تیر شروعش از روزنامه سلام با مدیرمسئولی آیت‌ا... موسوی خوئینی‌ها بود. نامه را منتشر کرده بود که جریان امنیتی کشور افشای آن نامه را جرم تلقی می‌کرد. آنها به دادگاه شکایت کردند و دادگاه هم روزنامه سلام را توقیف کرد. تا اینجا یک امر معمولی بود و شکایتی از یک روزنامه به‌دلیل مطلبش صورت گرفته بود که دستگاه مسئول هم برای رسیدگی به پرونده روزنامه را توقیف می‌کند...» وی در واکنش به اینکه «انتشار نامه وزارت اطلاعات که باعث این اتفاق شد؛ آیا از نظر شما هم جرم محسوب می‌شد؟» گفت:«این قبیل مسائل در مطبوعات خیلی اتفاق می‌افتاد. اگر ما بخواهیم هر نشریه‌ای را با روزنامه کیهان مقایسه کنیم، می‌بینیم که روزنامه کیهان صدها بار از این قبیل کارها انجام می‌دهد و برخوردی هم با آن نمی‌شود. علی‌ای‌حال این قسمت کار خیلی غیرطبیعی نبود، نشریه‌ای شاکی خصوصی داشت و پرونده در حال بررسی است. دانشجویان کوی دانشگاه تهران نسبت به توقیف روزنامه «سلام» که روزنامه نواندیش آن زمان بود و جزو پیشگامان جریان اطلاع‌رسانی کشور بود، واکنش نشان دادند. اما اتفاقی که هیچ‌وقت توجیه نمی‌شود، نوع برخورد نیروی انتظامی با این تظاهرات دانشجویان بود. نیروی انتظامی با خشونت رفتار کرده و دانشجویان را متاثر ساختند و اگر نیروی انتظامی وارد نمی‌شد، این اتفاقات پیش نمی‌آمد. در نهایت عده‌ای از دانشجویان نسبت به مساله اعتراض داشتند و در کوی دانشگاه تظاهرات کردند، در نتیجه وقتی حرف‌هایشان را می‌زدند، مساله تمام می‌شد.» وی افزود: «به‌نظر من این برخوردی که صورت گرفت، برخورد قابل توجیهی نبود. البته فرمانده نیروی انتظامی هم موضوع را به‌شکل دیگری مطرح کرده بود و گفته بود شب زنگ زدیم به وزارت کشور، اما پاسخگو نبود. طبیعی بود وزیر کشور اطلاع نداشت روزنامه‌ای توقیف می‌شود، دانشجویان واکنش نشان می‌دهند و نیروی انتظامی این‌گونه برخورد می‌کند. ضمن اینکه وقتی در یک شهری حادثه‌ای اتفاق می‌افتد، ابتدا به ساکن که نمی‌روند سراغ وزیر کشور؛ چند مقام دیگر از جمله معاون امنیتی، استاندار شورای تامین شهرستان و استان و در نهایت شورای امنیت کشور اقداماتی انجام می‌دهند، بنابراین حرف‌هایی زدند که پایه و اساسی نداشت. بعد از کشدار شدن حوادث به دیدن دانشجویان رفتیم. جهتگیری ما هم این بود که نگذاریم این داستان به‌نوعی تقابل بین جریان دانشجویی کشور و حاکمیت منجر شود. همه موضع ما این بود که هم دانشجویان را به آرامش دعوت کنیم و هم اینکه نیروهای امنیتی در چارچوب و ضوابط حرکت کنند. خب، چندین شب‌وروز اعتراضات ادامه پیدا کرد و البته عواملی هم برای سوءاستفاده وارد جریان شدند...» موسوی لاری ادامه داد: «اینکه عده‌ای گفتند قرار بوده دانشجویان به سمت پاستور حرکت کنند، من تایید نمی‌کنم. عده‌ای که این مساله را مطرح کردند، شاید به‌شیوه‌ای دیگر قصد بهره‌برداری از این جریان را داشتند. این حرف‌هایی است که بعد از حادثه عده‌ای آن را سناریونویسی کرده‌اند.»

نقش لباس‌شخصی‌ها در افزایش اعتراضات

موسوی لاری در واکنش به اینکه «مطرح شده بود دانشجویان قصد حرکت به سمت پاستور را داشتند و نیروهای امنیتی اعلام می‌کنند خیابان‌جمهوری خط قرمز ماست»، توضیح داد: «اینکه بالاخره خط‌قرمز همه است. وقتی تظاهراتی می‌شود، نباید به حوزه‌های امنیتی کشور تعرضی شود. بالاخره همه این موضوع را قبول دارند و این حرف‌ها را هم بعد از اتمام حادثه شنیدم. نیروی انتظامی اولا مسئول امنیت بود و تمام تلاش ما این بود که نیروهای غیرمسئول وارد جریان نشوند و مشکل ادامه پیدا نکند. نیروی انتظامی هم انصافا منهای شب حادثه در کوی دانشگاه که بد عمل کرده بود، بقیه مراحل را مدیریت کرد و در چارچوب وظایف حرکت کرد. دانشجویان هم با نیروی انتظامی کمتر مشکل پیدا کردند. البته بودند آدم‌های مساله‌داری که قصد ورورد به حادثه را داشتند و باعث دامنه‌دارشدن اتفاق می‌شدند. بنابراین حادثه یک اتفاق ابتدایی که نیروی انتظامی اشتباه کرده و ماجرای کوی را آفریده بود و یک انتهایی داشت که نیروی انتظامی با هدایت وزارت کشور بدون توسل به خشونت قصه را جمع کرد. یک پایانی هم بود که سپاه وارد شد و بیشتر ناظر به برنامه‌های تظاهرات 23تیر شد. سپاه و بسیج وقتی وارد جریان شدند که همه چیز تمام شده بود؛ یعنی مساله تظاهرات خیابانی مهار شده بود.» وزیر کشور دولت اصلاحات درباره نقش نیروهای لباس‌شخصی توضیح داد: «اصل جریان همان بود؛ یعنی دامن‌زدن به مساله باعث عصبانیت و خشم دانشجویان شد.»