اصلاح‌طلبان از چند روز دیگر سکان مدیریت شهری را در دست می‌گیرند. ۱۴ سال است که اصولگرایان بر پایتخت مدیریت می‌کنند. تهران اکنون به شهری شلوغ، غیر ایمن و آلوده تبدیل شده است. به اذعان بسیاری از کارشناسان شهر‌فروشی تهران را ویران کرده، بحرانی عظیم در حوزه مسائل فرهنگی شهر به وجود آمده و ابهام و ناکارآمدی شهرداری را فراگرفته است. لذا مردم تهران در انتخابات ۲۹اردیبهشت۹۶ با رأیی قاطع خواستار تغییرات اساسی در مدیریت شهری شدند. سیدحسن رسولی از منتخبان شورای شهر دوره پنجم و نیز عضو کمیته تعامل اصلاح‌طلبان با دولت است. در سابقه مدیریتی او استانداری خراسان در دولت دوم اصلاحات هم مشاهده می‌شود. حسن رسولی در خصوص برنامه‌های شورای پنجم برای حل مشکلات شهری و مشاهدات خود در مورد کابینه به مصاحبه پرداخته که متن آن را ادامه می‌خوانید.

آیا شورای شهر را پارلمان شهری می‌دانید؟ آیا شهرداران منطقه و معاونان باید تحت نظارت شورای شهر باشند؟

به گزارش روز نو :شورای شهر پارلمان حوزه مدیریت شهری است. نظارت شورای شهر بر شهردار در همه امور، جاری و پابرجاست اما همچنان‌که مجلس پس از رأی اعتماد به وزرا بر اساس اصل تفکیک قوا اجازه دخالت در انتخاب زیرمجموعه وزرا همچون معاونان و مدیران کل را ندارد، در روابط و مناسبات شهری نیز شهردار از شورا رأی اعتماد می‌گیرد و به محض رأی اعتماد انتخاب همکاران به عهده شهردار است. البته پارلمان شهری همانند مجلس می‌تواند قانون وضع کند که فرایند احراز سمت‌های مدیریت شهری از چه قواعد و ضوابطی برخوردار باشد اما عزل و نصب مدیران زیرمجموعه شهردار خارج از وظایف نظارتی و جزو اختیارات شهردار است. این بحث را که شهردار معاونان خود را به شورا معرفی کند اساسا در شورا مطرح نشده است.

شورای شهر اول نخستین تجربه شوراها به‌طور عام و نخستین تجربه اصلاح‌طلبان به شکل خاص در مدیریت شهری بوده است؛ عملکرد این شورا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

برخلاف حرف‌های زیادی که مطرح شده شورای شهر دوره اول از حیث توانمندی اعضا، مبانی حقوقی، سازمانی، انضباط مالی و مدیریت شهری موفق‌ترین شورا طی سال‌های اخیر بوده است. متاسفانه برخی با نگاهی افراطی و چه بسا به خاطر سیاهنمایی، اختلافات شورا و شهردار را در افکار عمومی برجسته کرده‌اند. در این شورا، شورا با شهردار وقت به اختلاف برمی‌خورد که جناح مقابل با نهایت توان از این اتفاق سوء استفاده می‌کند. اکنون پس از سه دوره تسلط اصولگرایان، مجددا اصلاح‌طلبان اکثریت شورا را دراختیار دارند. ما منتخبان شورای شهر بنا داریم از تجارب تلخ و شیرین دوره اول همچون قاعده‌گذاری‌های حقوقی، تشکیلاتی، اداری و مالی استفاده کنیم. از سوی دیگر نیز از ظرفیت چهره‌های برجسته شورای اول مثل آقایان نوری، عطریانفر و حجاریان استفاده بکنیم. البته برای جلوگیری از تکرار برخی نواقص شورای اول، بنای همه منتخبان حفظ انسجام درونی شورا و عدم بروز شکاف است که تاکنون موفق بوده‌ایم.

در طی چهارده سال تسلط اصولگرایان بر شورای شهر استخدامات و انتصابات زیادی انجام شده است. حتی خبرها حاکی از استخدام‌های فله‌ای در روزهای آخر شهرداری محمدباقر قالیباف است. شورا برای تحقق خواسته مردم مبنی بر اصلاح‌طلبی در سطوح مدیریت شهری چه تدابیری اتخاذ کرده است؟

مهم‌ترین وعده‌ای که نمایندگان لیست امید به مردم داده‌اند، ایجاد تحول، نوسازی و بهسازی ساختار مدیریت شهری است. ان‌شاءا... برای این هدف که اولویت اول منتخبان است، شورا مدیر موفق و اصلاح‌طلبی را برای شهرداری انتخاب خواهد کرد. برای تحول ساختار مدیریت شهری، سندی تخت عنوان سند تحول نوشته‌ایم. طبق این سند، باید در دو سه ماه نخست کار، یک گزارش از عملکرد شورا و شهرداری به مردم ارائه کنیم. در بندهای دیگر سند چگونگی مقابله با چالش‌های شهری پیش‌بینی شده است. تلاش شورا خدمت مضاعف به مردم است. اما درخصوص گذراندن دوران انتقالی، ما منتخبان شورا، به صورت جمعی با قالیباف جلسات داشتیم. در آن جلسات، شهردار تهران به ما قول داد در این سه ماه از سوی مجموعه شهرداری، هیچ‌تغییر و تحولی در امور پرسنلی و موضوعات مالی شهرداری انجام نگیرد. در مورد صحت و سقم این استخدام‌ها اطلاعات و اطمینان کافی ندارم و نظر نمی‌دهم. امیدوارم در پی توافقاتی که صورت گرفته طرفین به‌گونه‌ای عمل کنیم که این دوره انتقالی با هزینه‌های کمتری برای شهروندان تهرانی سپری شود. مهم‌ترین مساله این است که منتخبان دوره پنجم در مسیر استیفای حقوق مردم با کسی شوخی ندارند، اما از سیاهنمایی در خصوص 14سال گذشته پرهیز خواهیم کرد. به دیدگاه من هر نقد باید چند ویژگی را به همراه خود داشته باشد اولین ویژگی منصفانه بودن، دومین ویژگی واقع‌بینانه دیدن و سومین ویژگی دیدن همزمان نقاط قوت و ضعف است. نقد باید حاصل یک ارزیابی جامع‌الاطراف باشد.

روند انتخابات شهردار و اعضای هیات رئیسه شورای شهر چگونه است؟

از روز چهارشنبه به مدت دو هفته به نامزدها فرصت دادیم تا برنامه خود را ارائه دهند و بعد این دو هفته متناسب با برنامه زمان‌بندی و آغاز رسمی شورا، اسامی را اعلام می‌کنیم. در مرحله بعدی دو نفر می‌‌مانند و این دو نفر به صحن شورای شهر معرفی می‌شوند و نهایتا یک نفر انتخاب می‌شود. ما باید به‌صورت سیستمی حرکت کنیم و ببینیم شهردارمان چه کسی است و بعد از آن ارکان هیات رئیسه را انتخاب می‌کنیم. برای انتخاب هیات رئیسه به‌صورت سیستماتیک همزمان با انتخاب شهردار تهران تصمیم می‌گیریم. متاسفانه طی روزهای اخیر شایعاتی مبنی بر احتمال معرفی شخصی خارج از مجموعه 7نفر، شنیده شده که این شایعات کذب است.

یکی از ایراداتی که کارشناسان به ساختار مدیریت شهری می‌گیرند، این است که مدیریت شهری تهران برنامه ندارد؛ در خصوص این موضوع بیشتر توضیح دهید.

از حدود ده سال قبل، شورای شهر برنامه نویسی برای ساختار مدیریت شهری را آغاز کرده است. اینکه بگوییم شهردار فاقد برنامه بوده، منصفانه نیست، اما متاسفانه شهرداری به برنامه عمل نکرده و همین موضوع باعث آشفتگی شده است. اکنون برنامه دوم راه مدیریت شهری را مشخص کرده است و تا پایان سال 97 این برنامه ادامه پیدا می‌کند. البته از چندی قبل، اعضای شورای شهر پنجم بررسی برنامه دوم را آغاز کرده‌اند و به احتمال زیاد این برنامه مورد تغییرات جدی در شورای شهر دوره پنجم واقع شود. اجرای برنامه سوم نیز از سال 98آغاز می‌شود و شورای شهر تمام تلاش خود را جهت نگارش بهترین برنامه ممکن به کار خواهد بست.

شهرفروشی که مهم‌ترین منبع درآمدی شهرداری است یکی از معضلات اساسی شهر تهران است. شورای شهر پنجم برای حل این معضل چه راهکاری اندیشیده است؟

از سال 1362 که مجلس وقت قانون خودکفا شدن مالی شهرداری‌های کشور را تصویب کرد، از همان زمان، تأمین درآمد یکی از جدی‌ترین دغدغه‌های شورای شهر بوده است. آنها پس از چند سال برای رفع این موضوع عوارض ساخت‌و‌ساز را مطرح کردند. اکنون 75درصد درآمد‌های شهرداری تهران و 50درصد درآمد شهرداری‌های کلانشهرها از عوارض ساخت‌و‌ساز، عمدتا فروش تراکم و تغییر کاربری کسب می‌شود که تداوم این مسیر باعث ایجاد ترافیک، آلودگی هوا، تراکم سرسام‌آور و شهر نازیبا شده است. برای حل مشکلات شهری، کمیسیون مشترکی میان شورای شهر و نمایندگان تهران در مجلس ایجاد شده است. یکی از موضوعات اصلی این کمیسیون یافتن منبع درآمدی جایگزین برای شهرداری است. برنامه ما این است که به صورت تدریجی با درآمدزایی از شیوه‌های دیگر، فروش تراکم را حذف کنیم.

شهرداری شیشه‌ای یکی از وعده‌های جدی شورای شهر بوده است. شورای شهر درخصوص تحقق این وعده مهم چه برنامه‌ای نوشته است؟

شهرداری شیشه‌ای دو محور عمده دارد. محور نخست شفافیت بخشیدن به روابط و مناسبات مالی و اقتصادی شهرداری است. شورا در تلاش است سازوکاری ترتیب بدهد که شهروندان تهرانی امکان دسترسی به اطلاعات حوزه مالی شهرداری را پیدا کنند و از این طریق اطمینان حاصل کنند که مفسده‌ای در شهرداری رخ نداده است. محور دوم شهرداری شیشه‌ای، روان‌سازی مقررات شهرداری است، به‌گونه‌ای که در مسیر دریافت خدمات از حوزه مدیریت شهری نقش افراد کاهش پیدا کند. با تکمیل پروژه شهر الکترونیک و توسعه فضای مجازی این روند سریع‌تر خواهد شد. شورای شهر دوره پنجم تمام تلاش خود را در تحقق شهرداری شیشه‌ای به کار خواهد بست.

شورای شهر دوره پنجم چه برنامه‌ای برای موضوعات فرهنگی دارد؟

موضوعات فرهنگی یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های مدیریت شهری تهران است. برای بررسی این موضوع از هم‌اکنون، کمیسیون فرهنگی شهرداری تشکیل شده و در حال تکمیل اطلاعات از پتانسیل فرهنگی شهر تهران است. باتوجه به اطلاعات، ظرفیت‌ها و چالش‌های فراروی این حوزه با سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کمیسیون فرهنگی و باتوجه به مشی اصلاح‌طلبانه اعضا، احتمالا تحول و دگرگونی در حوزه خدمات فرهنگی شهر را شاهد باشیم.

شورای شهر برای استفاده از توان مدیریتی محسن هاشمی چه تدابیری اندیشیده است؟

جز بنده هر 20 نفر دیگر به خصوص آقایان الویری، مسجدجامعی و محسن هاشمی جزو سرمایه‌های ملی هستند. خوشبختانه برخلاف ادوار گذشته در دوره پنجم همه صلاحیت‌ها دیده می‌شوند و بر اساس ساختار شورا از همه ظرفیت‌ها استفاده خواهد شد. آقای محسن هاشمی نقش عمده‌ای در راهبری شورای شهر ایفا خواهند کرد و علاوه برآن باتوجه به تجربه و تخصص ایشان، در همین دوره موقت نیز ریاست کمیسیون حمل و نقل را برعهده دارند.

اصلاح‌طلبان برای ورود جوانان و بانوان به عرصه مدیریت شهری چه برنامه‌ای دارند؟

اصلاح‌طلبان در طی سالیان گذشته توجه ویژه‌ای به استفاده حداکثری از پتانسیل زنان و جوانان داشته‌اند به‌گونه‌ای که اکنون نیمی از اعضای شورا از میان زنان و جوانان انتخاب شده‌اند.

مدت‌هاست که بحث برگزاری انتخابات مستقیم برای شهردار مطرح می‌شود. نظر شما چیست؟

این موضوع بسیار مفصل است و در این مقال نمی‌گنجد. هم‌اکنون نیز لایحه‌ای در دولت در دست بررسی است که باید دید در دولت دوازدهم چه سرنوشتی خواهد داشت.

سوال پایانی من اندکی با سوالات دیگر متفاوت است. شما به عنوان یکی از اعضای کمیته تعامل اصلاح‌طلبان با دولت انتخاب شده‌اید؛ ارزیابی شما از چینش کابینه چیست؟

طبعا پس از انتخابات و تعیین رئیس‌جمهور انتخاب، معرفی و کسب رأی اعتماد همکاران ایشان از مجلس به عنوان رویداد مهم سیاسی و اجرایی کشور مورد توجه افکار عمومی است. اخیرا دفتر مقام معظم رهبری در زمینه برخی گمانه‌زنی‌ها پیرامون گفت‌وگوهای رد و بدل شده بین رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور پس از برگزاری انتخابات و درباره نقل قول‌های سلبی و ایجابی از سوی رهبر انقلاب روشنگری کرده است. این اتفاق بسیار خوب است. در این اطلاعیه به‌طور مشخص و بر اساس روال همیشگی به سه وزارتخانه دفاع، اطلاعات و خارجه با توجه به اختیارات و مسئولیت‌های رهبری بر‌اساس قانون اساسی اشاره شد که تصمیم‌گیری رئیس‌جمهور درمورد این سه وزارتخانه بر‌اساس برعهده داشتن وظایف خاص حاکمیتی، با هماهنگی و اخذ نظر مشورتی رهبری صورت می‌گیرد. همچنین در مورد وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری نیز در این اطلاعیه اشاره شد که رهبری در این حوزه‌ها به دلیل سر و کار داشتن با امهات مسائل فرهنگی، تربیتی و آموزشی کشور دارای حساسیت هستند. البته مشورت‌های مقام معظم رهبری در خصوص کابینه، چیزی برخلاف مسیر رئیس‌جمهور نیست. برای مثال، انتخاب وزیر ارشاد در سال1376 هم ماحاصل مشورت رئیس‌جمهور وقت و رهبر انقلاب بود. این اطلاعیه دفتر رهبری در مورد سایر وزارتخانه‌ها موضعی را اتخاذ نکرده و طبعا خارج از این شش وزارتخانه، مسئولیت‌ها و اختیارات متوجه شخص رئیس‌جمهور است و این اختیار به ایشان مسئولیت پاسخگویی به افکار عمومی، پایگاه سیاسی و انتخاباتی، مجلس و سایر مراجع نظام را گوشزد می‌کند و در عین حال به دلیل مسئولیتی که متوجه ایشان است، اختیار مطلق نیز طبق قانون به رئیس‌جمهور داده شده است. اکنون گمانه‌زنی‌های بسیاری در خصوص کابینه مطرح می‌شود؛ فراموش نکنیم که برخی از این گمانه‌زنی‌ها توسط بعضی از دستگاه‌های اجرایی، اطرافیان و ستادهای شخصی بعضی از آقایان وزرا ساخته می‌شود، ولی در عین حال باید منتظر بمانیم تا ببینیم رئیس‌جمهور چگونه نسبت به این رسالت مهم اقدام خواهد کرد.