انگار همین دیروز بود که محمود رضا خاوری با کت و شلوار خاکستری رسمی، پیراهن یقه دیپلمات و همینطور محاسنی جو گندمی ‌در حالی که عینک طبی مستطیلی شکلی بر روی بینی اش قرار داشت، در محافل عمومی‌حاضر می‌شد. حال اما روز گذشته تصویری منتسب به او در شبکه‌های اجتماعی منتشر و دست به دست می‌شد که از حال خوش خاوری گواهی می‌داد و پیام آور آن بود که از آن سه هزار میلیاردی هم که از صندوق بیت‌المال برداشته و با خود به کانادا برده بود نیز به خیال خود به خوبی استفاده می‌کند، چراکه عکس منتشر شده، محمودرضا خاوری‌ای را به تصویر کشیده بود که نه آن لباس رسمی‌را به تن داشت و نه در صورت سه تیغه اش اثری از محاسن جوگندمی‌دیده می‌شد. کمی‌فربه به نظر می‌رسید و احتمالا با آن سه هزار میلیارد تومان، چشمانش را هم به زیر تیغ جراحی سپرده و به معالجه آنها پرداخته بود که بر روی بینی اش دیگر آن عینک مستطیلی قرار نداشت. این تصویر، داغ اختلاس سه هزار میلیاردی یکی از مدیران دولت احمدی نژاد را که اکنون در آسایش و با فراغ بال در آن سوی مرزها روزگار می‌گذراند را در دل‌ها تازه کرد. 

**حال خاوری خیلی خوب است!

هر از چند گاه خبری از محمودرضا خاوری، مدیر عامل بانک ملی در دولت احمدی نژاد و متهم پرونده اختلاس سه هزار میلیاردی منتشر می‌شود که به غبار روبی از گرد فراموشی نشسته بر روی پرونده عظیم و پرحاشیه او می‌پردازد. پرونده فسادی که در تابستان 90 تشکیل شد و با متواری شدن خاوری در مهر همان سال به کشور کانادا مسکوت باقی ماند چراکه او تابعیت کانادایی گرفته و دارای اقامت دائمی‌این کشور بود. از همین روی، رسیدگی به وضعیت پرونده اش منوط به استرداد خاوری به ایران توسط دولت کانادا شد. حال با انتشار تصویر جدید او در کنار خانمی‌در مکانی که به سوپرمارکت می‌نماید، یک بار دیگر این سوال در اذهان شکل گرفته است که وضعیت پرونده خاوری به کجا رسیده و چه اقداماتی برای بازگشت او به کشور و البته استرداد سه هزار میلیاردتومان به خزانه انجام شده است.

در پاسخ به این سوال، علیرضا رحیمی‌عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نماینده فراکسیون امید، به خبرنگار « آفتاب یزد» گفت: «هنوز مشخص نیست که تصویر منتشر شده به خاوری اختصاص داشته باشد. اما آنچه مبرهن است، این است که او زندگی آزادانه دارد و جای تاسف است که دولت کانادا علیرغم ادعاهایش نسبت به مسائل حقوقی همکاری‌های لازم را به هیچ‌وجه نه با اینترپل داشته و نه با ایران. در کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم این موضوع به صورت رسمی مطرح نشده است منتها منتظر آن هستیم تا دادستان کل کشور گزارش آخرین وضعیت پیگیری‌های ایران برای استرداد خاوری به کمیسیون امنیت را ارائه دهد. قاعدتا براساس آخرین گزارشی که دادستانی کل در اختیار کمیسیون امنیت می‌گذارد، کمیسیون امنیت ملی می‌تواند وارد بحث شود که احیانا اگر لازم باشد از وزارت خارجه استفاده کند یا آنکه از مسیر اینترپل موضوع را برای استرداد خاوری سرعت ببخشند و در واقع یک دادگاه رسمی نسبت به ادعاهایی که علیه او مطرح است، برگزار شود.»

**کانادایی‌ها بهانه گیری نکنند!

به دلیل تیره بودن روابط میان ایران و کانادا در دولت نهم و دهم، دولت کانادا هیچ گاه اقدام موثری در جهت عودت خاوری به ایران نکرد. حال پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی و همینطور تفویض اختیار استفان‌هارپر نخست وزیر سابق کانادا به جاستین ترودئو ، امید آن می‌رود تا دولت کانادا در بازگرداندن خاوری همکای‌های لازم را داشته باشد چراکه گفته می‌شود بازگرداندن متهم یکی از بزرگترین پرونده‌های فساد مالی، رابطه ایران و کانادا را نیز متاثر ساخته است و دولت ایران کانادا را متهم به اهمال کاری و بی توجهی به مطالبه ایران مبنی بر تحویل خاوری به کشور کرده، تا جایی که ابوالفضل حسن بیگی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی، استرداد خاوری را یکی از شروط برقراری رابطه ایران با کانادا دانسته است. در همین راستا، علیرضا رحیمی‌عضو کمیسیون امنیت ملی به «آفتاب یزد» اظهار داشت: «روابط ایران و کانادا دستخوش بازگرداندن خاوری به ایران نیست. مناسبات ایران و کانادا به دلایل مختلفی پیچیده شده است. غالبا هم طرف کانادایی بوده که مواضع غیر دوستانه و غیرسازنده‌ای را نسبت به ایران اتخاذ کرده اما امیدواریم که در فضایی که ایران‌هراسی تبدیل به ایران‌گرایی شده است مسئولان کانادایی با طرف ایرانی همکاری‌های سازنده‌ای داشته باشند و پرونده خاوری هم یکی از مواردی است که دولت کانادا باید همکاری‌های لازم را در معاهدات بین‌المللی انجام دهد.»

وی افزود: «اما در این میان لابی آمریکایی‌ها علیه ایرانیان را نباید فراموش کرد. آن‌ها همواره علیه ایران بر روی کانادا تاثیر گذاشته‌اند و این اتفاق هم مضاف شده است بر اینکه همکاری‌های کانادا و ایران دچار چالش شود. اما امید آن می‌رود که به دلیل متفاوت بودن فضای دیپلماسی در دولت جدید آقای روحانی، مسائل به صورت تعامل سازنده پیش رود و مسئولان کانادا هم در قضیه خاوری همکاری بیشتری داشته باشند و از بهانه‌گیری‌های بی‌مبنا بپرهیزند.»

**پیگیری‌های نافرجام!

در مجلس دهم که هنوز به صورت رسمی‌اقدامی‌برای پیگیری وضعیت پرونده اختلاس سه هزار میلیاردی انجام نشده است اما در مجلس نهم پس از این اتفاق کمیته‌هایی برای پیگیری این پرونده تشکیل شد که البته هیچ کدام هم به سرانجام نرسید! با این حال مهدی دواتگری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم و از جمله نمایندگان پیگیر پرونده خاوری ، درباره آخرین وضعیت پرونده این متهم مالی در مجلس گذشته، به خبرنگار آفتاب یزد گفت: «پرونده خاوری دارای دو بعد بود. یکی بحث خود او به عنوان مدیرعامل بانک ملی و یکی هم موضوع مدیر عامل بانک .... این دو نفر جزو متهمین اصلی پرونده اختلاس سه هزار میلیاردی بودند. خاوری از کشور خارج شد و به کانادا رفت. آنچه که امروز افکار عمومی باید بداند این است که چرا ما (رسانه‌ها) برای کسی که متواری شده است، تا این حد حساسیت نشان می‌دهیم اما فردی را که داخل کشور آزادانه زندگی می‌کند فراموش کرده‌ایم.»

وی افزود: «دستگاه تقنینی ابزار اجرایی ندارد و نقش نظارتی دارد و نمی‌تواند حکم قاضی نسبت به پرونده‌های قضایی بدهد. در خصوص پرونده خاوری هم پلیس اینترپل باید خاوری را به کشور بازمی‌گرداند.»

این نماینده کمیسیون امنیت ملی مجلس نهم اضافه کرد:« بعد از آنکه دلایل اتهام خاوری مطرح شد، دستگاه قضایی اقداماتی را برای استرداد او انجام داد. من در آن زمان دریافتم که ایراد کار وجود یک سری خلا‌هایی است که استرداد خاوری را با مشکل مواجه می‌کند. آن هم این است که ما با بعضی از کشورها قرارداد استرداد مجرمین را داریم و معاوضه قضایی. اما علیرغم اینکه تعداد قابل توجهی شهروندان ایرانی در کانادا به سر می‌برند ما هنوز با این کشور معاهده استرداد مجرمین نداریم و این اتفاق یکی از موضوعات بود. »

*ماجرای اختلاف دو شریک

پیش از انتشار تصویر خاوری در لباس غیررسمی، آخرین خبری که از او به انتشار رسیده بود، اختلافات تجاری او با شریک ایرانی- کانادایی‌اش بود که در صدر اخبار بین‌المللی قرار گرفته بود. سام میزراهی شریک خاوری و پسرش خشایار، در یک پروژه ساختمان سازی که در یکی از جلسات دادگاهش خطاب به قاضی، علیه خاوری گفت: «مرا تهدید کرده است که اگر اجازه ندهم خانواده‌اش چک‌ها را نقد کنند، خانه‌ام و هرچه برایم عزیز است را می‌سوزاند.» اختلاف این دو شریک به خاطر پروژه کاندوی The One در تورنتو یعنی یکی از بلندترین برج‌های کانادا شکل گرفته بود. خاوری‌ها بر این باور بودند که میزراهی پول‌های آنها را گرفته و در پروژه‌ها آنها را شریک ندانسته بود اما میزراهی معتقد بود که پولی از خاوری دریافت نکرده است!

**خاوری فراموش می‌شود

محمودرضا خاوری متولد دولت محمود احمدی‌نژاد است و در سال 2011 رکورد انجام یکی از بزرگ ترین و فاجعه آمیزترین تخلفات بانکی تاریخ را به نام خود به ثبت رسانید که البته بعدها این رکورد او را شکستند اما همچنان یاد و خاطره این تخلف سه هزار میلیاردی در حافظه‌ها زنده است. خاوری قریب به شش سال است که در کانادا به همسایگی سلن‌دیون خواننده مطرح کانادایی تبار، درآمده است. او اکنون دو پرونده قطور در دست بررسی دارد که یکی در دادگاه‌های ایران در حال تورق است و دیگری در دادگاه‌های کانادا. بی شک طی چند روز آینده دوباره غبار فراموشی از سوی رسانه‌ها بر داستان اختلاس سه هزار میلیاردی می‌نشیند و تا انتشار خبری دیگر از او در قاره آمریکا، نام خاوری هم از اذهان محو می‌شود.