«گرت اسمیت» تحلیلگر مسائل ایران و خاورمیانه در مطلبی در سایت «عرب ویکلی» اشاره می کند که تصور ایرانیان درباره ثروت و نابرابری با توجه به این موضوع شکل گرفته که آن کشور دارای بزرگترین ذخایر هدروکربنی ترکیبی جهان ست.

به گزارش سايت روزنو، اسمیت درباره تاثیر گفتمان فقی رو غنی بر انتخابات ایران می نویسد:«اگر انتخابات به طور جدی به مسابقه ای پوپولیستی و صف ارایی زاغه نشنیان در برابر کاخ نشنینان تبدیل شود روحانی انتخابات را از دست خواهد داد. در اولین مناظره تلویزیونی ابراهیم رئیسی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری وعده افزایش سه برابری یارانه داده شده به مردم را داد و استدلال کرد که با توجه به ضریب جینی میزان توزیع درامد با ثروت کشور هماهنگ نیست. 

رئیسی تولیت استان قدس رضوی را در اختیار داشته است. او امیدوار است که بتواند خود را به عنوان فردی زیرک و دانا و مردی فروتن در برابر مردم نشان دهد. در مقابل او محمد باقر قالیباف شهردار تهران خود را نامزد  ۹۶ درصدی ها در برابر ۴ درصدی معرفی کرده است و وعده ارائه ۲.۵ میلیون ریال نقدینگی کمکی را داده و افزوده است که ۷۷ میلیون دلار برای بیکاران ۱۸ ساله به بالا در نظر گرفته است. 

رئیسی و قالیباف هر دو از اصولگرایان هستند و هر دو می خواهند روحانی را به دلیل توافق هسته ای مورد انتقاد قرار دهند و به نارضایتی عمومی دامن بزنند. البته وجود شکاف بین فقیر و غنی منحصر به ایران نیست. اوایل سال جاری گزارشی از مجمع جهانی اقتصاد منتشر شد که تلفیقی از نظر ۷۰۰ کارشناس بود که افزایش نابرابری در درآمد و ثروت را به عنوان عامل اصلی در کنار تغییرات اقلیمی در زمره عوامل اصلی شکل دهنده به جهان در دهه اینده معرفی کرده بود در این گزارش اشاره شده بود که نابرابری نه تنها با سیاست های پوپولیستی مانند رای بریتانیایی ها به ترک اتحادیه اروپا و پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری تشدید شده است بلکه خطری برای نظم اقتصاد جهانی است. 

نگرش های ایرانیان درباره ثروت و نابرابری از آن جایی شکل گرفته که ایران دارای بزرگترین ذخایر هیدروکربنی در دنیاست و ۱۵۸ بشکه نفت تولید می کند و ۳۴ تریلیون متر مکعب گاز طبیعی در اختیار دارد. این به ایرانیان حس قوی ای می دهد که خود را کشوری ثروتمند احساس کنند». 

این تحلیلگر در «عرب ویکلی» در ادامه می افزاید:«نکته دوم آن که امام خمینی بنیانگذار انقلاب و جمهوری اسلامی ایران در  سال ۱۹۷۹ میلادی حس عمیق مساوات طلبی در مردم ایران را گسترش دادند و از قیام مستضعفین (محرومان) در برابر مستکبرین (ستمگران) حمایت کردند و حتی از قیام زاغه نشین ها علیه کاخ نشین ها گفتند. از این رو جمهوری اسلامی ایران فرصت های آموزشی و بهبود توسعه برای روستاییان را ارائه کرد. 

با این حال، در حال حاضر برخی از نامزدهای انتخاباتی در حال بهره برداری سیاسی از این موضوع هستند شخصی مانند رئیسی خود را سید محرومان و مظلومان معرفی می کند و خود را مظلوم نشان می دهد تا گویی پژواکی از پیام امام خمینی باشد. او گویا متوجه شده که تنها زمانی که خود را مظلوم نشان دهید می تواند احساسات را در یک ملت انقلابی برانگیزید». 

او در ادامه می نویسد:«در یک بررسی صورت گرفته در ماه اوریل ۴۲ درصد از پاسخ دهندگان بیکاری را مهم ترین مسئله در انتخابات پیش رو در ماه مه ایران عنوان کردند. طبق امار رسمی گفته می شود که ایران با ۱۱ درصد بیکاری مواجه است اما اقتصاددانان می گویند که امار واقعی بیش از این میزان است. مسئله اصلی اقتصاد به طور خاص بیکاری و مدیریت آن است. روابط بین المللی عاملی است که طبق آن مخالفان روحانی او را متهم می کنند که بیش از اندازه متکی به سرمایه گذاری خارجی بود و کم توجهی به اقتصاد مقاومتی بوده است. در نتیجه روحانی نیازمند احتیاط بیش تری در دیپلماسی خواهد بود». 

اسمیت اشاره می کند که اردوگاه اصولگرایان مدت زیادی است که از حقوق بالا تکنوکرات های نزدیک به دولت روحانی انتقاد کرده است. او می نویسد:«قالیباف و رئیسی به خوبی می دانند که در سال ۲۰۰۵ میلادی احمدی نژاد با شعار قرار دادن پول نفت بر روی سفر مردم بود که پیروز شد. این موضوع تنها به نامزدهای اصولگرایان محدود نمی شد. در انتخابات سال ۲۰۰۵ میلادی، مهدی کروبی نامزد اصلاح طلبان نیز وعده کمک نقدی ماهیانه۵۰۰ هزار ریالی را به تمام ایرانیان ۱۵ سال به بالا داده بود.

 در آن زمان کروبی در رده سوم پس از انتخابات قرار گرفت. پس از ان بود که دولت و پارلمان درآمدهای انرژی را به بخش محبوب مسکن کوتاه مدت سوق دادند و هم چنین به بخش هایی نظیر پرداخت یارانه دارو و سوخت این در حالیست که می توانستند بر روی سرمایه گذاری تولیدی که رشد بلند مدت پایدار را تضمین کنند سرمایه گذاری داشته باشند. حقیقت ناخوشایند این است که هر رییس جمهوری در ایران نیازمند کسب محبوبیت برای خود می باشد و به همین خاطر برای کسب سود و نفع کوتاه مدت رفاه بلند مدت را به تعویق می اندازد. 

ایرانیان ممکن است اقتصاد مقاومتی و خودکفایی که توسط مقام عالی رهبری مطرح می شود را دوست داشته باشند اما واقعیت این است که ایران نیازمند سرمایه گذاری خارجی و واردات فناوری نیز برای توسعه ذخایر انرژی خود و رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصد که لازمه ایجاد شغل برای میلیون ها جوان است نیز می باشد. روحانی توانسته این موضع را در گفتمان خود بکار گیرد. نتایج نظرسنجی «ایران پال» نشان می دهد که او علیرغم سر و صداهای خصمانه از سوی دولت ترامپ علیه ایران موفق بوده است. 

۵۵ درصد از افراد مورد پرسش قرار گرفته گفته اند که فکر می کنند روحانی به احتمال زیاد در زمینه بهبود روابط خارجی کار می کند و جلوتر از رقبای خود در این زمینه است. با این حال، برای برد درانتخابات پیش رو و تداوم دوره دوم ریاست جمهوری خود روحانی نیازمند است که نه تنها شعار بهبود روابط با کشورهای خارجی را ارائه کند بلکه به رای دهندگان بگوید که چه برنامه ای برای فقرا دارند. اگر یک نامزد پوپولیست بتواند انتخابات را به عرصه رویارویی زاغه نشینان در برابر کاخ نشینان تبدیل کند احتمالا با باخت روحانی مواجه خواهیم بود».