احمد نعمتبخش:
با اجرای استانداردهای 22 گانه ،پراید و پژو قبل از سال 98 خداحافظی میکنند
روزنو :بازار خودرو در ایران سالهاست که حول محور انحصار حرکت میکند و تولیدکنندگان داخلی نبض این بازار را همیشه در دست دارند . کارشناسان و مشتریهای همین خودروها هم از نبود رقابت و حقی برای انتخاب همیشه گله مند بودهاند پرواضح است که در چنین شرایطی خودروسازان ضرورت چندانی برای بهبود کیفیت تولید احساس نمیکنند و طبیعتاً میلی برای واردات و رقبای جدید نشان نمیدهند. حالا پس از برجام تکاپو برای تولید متنوعتر و واردات بهتر افزایش یافته است دست کم در یک سالی که گذشت چندین قرارداد میان خودروسازان داخلی و برندهای بزرگ جهانی منعقد شده آن هم با شروطی که در نهایت به رونق این صنعت در ایران منجر شود.
بازار خودرو در ایران سالهاست که حول محور انحصار حرکت میکند و تولیدکنندگان داخلی نبض این بازار را همیشه در دست دارند . کارشناسان و مشتریهای همین خودروها هم از نبود رقابت و حقی برای انتخاب همیشه گله مند بودهاند پرواضح است که در چنین شرایطی خودروسازان ضرورت چندانی برای بهبود کیفیت تولید احساس نمیکنند و طبیعتاً میلی برای واردات و رقبای جدید نشان نمیدهند. حالا پس از برجام تکاپو برای تولید متنوعتر و واردات بهتر افزایش یافته است دست کم در یک سالی که گذشت چندین قرارداد میان خودروسازان داخلی و برندهای بزرگ جهانی منعقد شده آن هم با شروطی که در نهایت به رونق این صنعت در ایران منجر شود.
به گزارش روز نو؛ آمارهای رسمی نشان میدهد ؛ دیماه امسال تولید انواع خودرو در کشور ۳۷.۵ درصد افزایش یافته و از ۱۰۰ هزار و ۲۴۹ دستگاه در دیماه سال گذشته به ۱۳۷ هزار و ۸۵۱ دستگاه در دهمین ماه امسال رسیده است . در این مدت تولید انواع سواری هم با رشد ۴۲.۷ درصد همراه بوده و از ۹۱ هزار و ۱۶۳ دستگاه به ۱۳۰ هزار و ۴۶ افزایش یافته است.
این در حالی است که پای خودروسازان بزرگ هم به ایران باز شده و انتظار میرود همکاریها گسترش هم بیابد.نعمت زاده وزیر صنعت ، معدن و تجارت از مذاکره میان سازمان ایدرو به عنوان سهامدار ایران خودرو و سایپا با رنو خبرداده همکاری که میتواند هم در جهت تولید داخلی و سرمایه گذاری مشترک مؤثر باشد و هم در صورت لزوم منجر به واردات شود.
این البته جدای از تفاهمهای سایپا - سیتروئن و ایران خودرو و مرسدس بنز آلمانی است. خودروی مشترک ایران خودرو و بنز به نام 2008 آن طور که مدیرعامل ایران خودرو میگوید وارد بازار خواهد شد به گفته یکه زارع در حال حاضر ۳ قرارداد همکاری با شرکت بنز منعقد شده و دو قرارداد جدید نیز در مرحله ارزیابی و نهایی شدن است. ضمن این که خودروی ۲۰۰۸ به عنوان اولین محصول مشترک ایرانخودرو و پژو اسفندماه امسال به تولید خواهد رسید.
اما آیا این تحولات میتواند به رونق گرفتن بازار و افزایش کیفیت تولید به نفع مصرف کنندگان منجر شود؟ آیا خودروهای قدیمی که سالهاست با کمی تغییر در شمایل و ظاهر روی خط تولید قرار میگیرند و مشکلات ایمنیشان بلای جان مردم شده بالاخره جای خود را به تازه واردها خواهند داد؟
احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان افق پیش رو را با توجه به تدابیر دولت و ثمرات پیش رو روشن میبیند هرچند که معتقد است تغییر دولت آمریکا و سیاستهای تند ترامپ شاید سرعت حرکت را کندتر کند . او میگوید خودروهای پرمشتری و کم قیمتتر خودروسازان بزرگ دست کم به لحاظ قیمتی رقیبی نه در ایران بلکه در بازار جهان ندارند اما اگر استانداردهای 22 گانه اجرایی و الزامی شود از دی ماه 97 ؛ این خودروها دیگر قادر به کسب نمره قبولی نخواهند بود و به ناچار باید حذف شوند.
مشروح گفتوگوی «امیدایرانیان» با دبیر انجمن خودروسازان را در ادامه میخوانید:
آقای نعمت بخش ، خودروسازان یک سال بعد از برجام ؛ این روزها بیشتر از همیشه از همکاری با برندهای معتبر خارجی میدهند آیا میتوان امیدوار بود بازار داخلی روی تنوع را ببیند و محصولاتی با کیفیت مقبولتر در آن عرضه شود؟
شورای سیاست گذاری صنعت خودرو که وزیر صنعت ؛ معدن و تجارت و معاونان این وزارتخانه به همراه مدیران عامل شرکتهای بزرگ خودروساز ایران در آن عضویت دارند ، شورایی است که با جلسات ماهانه خود اهداف و سیاستها و اهداف صنعت خودروسازی را تعیین میکنند . این شورا در دوره تحریم پیش بینی کرد در افق 1404 ، سه میلیون سواری تولید خواهد شد و یک سوم این تولید به بازارهای خارجی خواهد رفت ضمن این که قیمتگذاری دستوری نیز از میان خواهد رفت . از دیگر اهداف تعیین شده در این خصوص ایجاد 5 پلت فرم جدید است پیش بینی میشود هر کدام از این پلت فرمها 6 تا 7 خودروی جدید تولید کنند تا در مجموع حدود 35 خودروی جدید در ایران تولید شود.
در ادامه این روند برجام هم به خط پایان رسید و نهایی شد به این ترتیب تفاهم هستهای کمک کرد تا صنعت خودروسازی با سرعت بیشتری به سوی اهداف خود حرکت کند . واقعیت این است که در روزهای تحریم ، صنعت خودروسازی ایران شرکای محدودی داشت و تنها میتوانست با کشورهایی نظیر چین همکاری کند به عبارت دیگر خودروسازان بزرگ نسبت به بازار ایران بی اعتنا بودند شرکت پژو زیر بار تحریمها به طور کامل از کشور خارج شد و رنو هم دست به عصا و محتاط حرکت میکرد اما بعد از برجام ورق برگشت . امروز ایدرو با رنو فرانسه وارد مذاکره شده ، ایران خودرو با مرسدس بنز آلمان تولید مشترک به بازار میفرستد و سایپا هم همکاری خود با سیتروئن را از سر گرفته است . به جز این کرمان خودرو و هیوندایی به توافق رسیدهاند و شرکت ماموت ایران با فولکس واگن همکاری میکند. این میزان مشارکت خارجی را میتوان از تبعات و برکات برجام دانست
به عبارت دیگر ؛ برجام کمک کرد صنعت خودروسازی با سرعت بیشتری به سوی اهداف تعیین شده در افق 1404 خورشیدی حرکت کند و محصولات متنوعتر و به روزتری را به بازار مصرف بفرستد.
این همکاریها میتواند تولید خودروهای قدیمی و به خصوص ارزان قیمتها را متوقف و خودروهای به روزتر را جایگزین کند؟
ببینید بیشترین نارضایتی مردم از خودروهای قدیمی است در سالهای گذشته تولیدکنندگان خودرو بارها این خودروها را مورد بازنگری قرار دادند تا کیفیتشان بهبود یابد و اصلاح شوند اما واقعیت این است که در این خصوص نمیتوان کار چندان موثری انجام داد . به هر صورت با توجه به این شرایط خوشبختانه شورای سیاستگذاری صنعت خودرو ماه گذشته اجرای تدریجی استانداردهای جدید را تصویب کرد . انتظار میرود این استانداردها کیفیت تولید داخل را بهبود دهد و محصولاتی با کیفیت بالاتر را به دست مصرف کننده برساند.
اما در خصوص خودروهای قدیمی که سالهاست تولید میشود باید گفت ؛ مدیران خودروسازان ارشد بر این باور هستند که چون خودروهای ارزان قیمت و به عبارتی اقتصادیها در میان مردم طرفدار دارند و البته استانداردهای فعلی را احراز کردهاند باید روی خط تولید بمانند به عنوان مثال یکی از استانداردها که دو سال پیش به تصویب رسید استاندارد گازهای خروجی اگزوز خودروهاست که به استاندارد یورو 4 ارتقاء یافت و خودروسازان داخلی هم با تلاش فراوان آن را احراز کردند و سازمان حفاظت از محیط زیست هم بر نحوه رعایت این استاندارد نظارت دارد .
ماه گذشته شورای سیاستگذاری صنعت خودرو در جلسهای که با حضور نیره پیروزبخت رییس سازمان ملی استاندارد برگزار شد استانداردهای جدیدتری را هم تصویب کرد. این استانداردها به 3 دسته تقسیم میشوند گروه اول شامل استانداردهای به روز رسانی شده هستند که از اول دی ماه امسال اجرایی میشود ، گروه دوم 11 استانداردی هستند که از اولین روز زمستان سال آینده اجرایی میشوند در نهایت استانداردهای 22 گانه ای است که رعایت آنها از دی ماه 97 الزامی خواهد شد و به نظر میرسد خودروهای قدیمی نظیر پراید و پژو قادر به احراز این استانداردها نخواهند بود و در نتیجه در نهایت باید تا ابتدای سال 98 از خطر تولید کنار بروند . به عبارت دیگر با توجه به ایان که به نظر میرسد 22 استاندارد گفته شده تا لازم الاجرا خواهد شد پیش بینی میشود خودروهای قدیمی ما باید حداکثر تا پایان سال 97 به تولید خواهند رسید.
به عنوان مثال یکی از استانداردهای 22 گانه ، ترمز اضطراری است یعنی در صورت غفلت راننده و وجود مانع ، خودرو به صورت اتوماتیک ترمز میکند جالب این که در حال حاضر بسیاری از خودروهای وارداتی ما از این استاندارد بی بهره هستند. این استانداردها را ندارند.
به نظر شما بعد از کنار رفتن این خودرو باید چه خودروهایی جایگزین آنها شوند ؟ به نظر میرسد مشارکتهای فعلی با برندهای خارجی محصولاتی تولید میکند که بیش از 30 میلیون تومان قیمت دارد و در نتیجه رقیب یا جایگزین مناسبی برای تولیدات ارزان باشد ؟ چرا خودروسازان به تولید خودروهای جدید با قیمتی کمتر از 30 میلیون تومان توجه نشان نمیدهند؟
مدیران شرکتهای بزرگ خودروساز می گویند در تمام دنیا خودروهایی با کیفیت بالاتر و با همین رنج قیمت یعنی کمتر از 30 میلیون تومان وجود ندارد . به عبارت بهتر اگر بخواهیم استانداردهای سختگیرانه 22 گانه را رعایت کنیم دامنه انتخاب جایگزین باز هم محدودتر میشود . البته ایان دور از واقعیت هم نیست . اساساً یکی از دلایلی که باعث شده خودروهای پراید ایرانی در آذربایجان و سوریه و عراق به فروش برسد همین قیمت اندک آنهاست البته این میزان صادرات چشمگیر و قابل توجه نیست اما در همین بازارها خودروسازان کرهای و چینی هم فعالیت میکنند اما از نظر قیمت قادر به رقابت با پراید نیستند گویی که این بسیاری از خودروهای پراید صادر شده حتی آپشن هایی مانند ترمز ABS را ندارند و حجم موتورشان هم پایینتر از محصولاتی که در داخل هپعرضه میشود با این وجود از آن جایی که هیچ خودرویی با قیمت 5 هزار تا 5 هزار و 500 دلار تولید نمیشود در بازارهای خارجی از این دست هم مشتریانی به دست میآورند.
با توجه به همین شرایط مدیران خودروساز استدلال میکنند که چون خودروی دیگری با این قیمت تولید نمیشود و عمده خردیداران خودرو در ایران هم توان پرداخت بیش از 30 میلیون تومان را ندارند باید به تولید پراید و پژو کماکان ادامه داد.
این شرایط در تمام دنیا وجود دارد اما با توجه به شرایط خرید اقساطی با نرخ سود نزدیک به صفر همه میتوانند خودروهای گرانتر را بخرند . به نظر شما ایران نباید در همین مسیر حرکت کند؟
دقیقاً . برای این منظور باید نرخ سود کاهش یابد و شرکتهای لیزینگ خودرو فعال شوند تا همه مردم بتوانند خودروهای با کیفیتتری خریداری کنند.
آقای نعمت بخش صنعت خودروی ایران در یک سال بعد از برجام تلاش دارد از ظرفیتهای به وجود آمده در جهت جذب سرمایههای جدید استفاده کند. آیا نگرانی از بازگشت شرایط تحریم و خروج دوباره خودروسازان بزرگ با توجه به حضور ترامپ در کاخ سفید ، نگرانی درستی است ؟ خودروسازان این روند را چگونه ارزیابی میکنند ؟
احساس من این است که در نتیجه این شرایط شرکتهای خودروسازی کمی دست به عصاتر حرکت خواهند کرد و در نتیجه سرعت پیشرفت صنعت خودروی ایران هم کندتر خواهد شد مگر این که بعد از گذشت بازه زمانی فشارها کاهش یابد از سوی دیگر با توجه به این که رییس جمهور آمریکا بیشتر یک " بیزینس من " موفق است یک سیاستمدار شاید به این نتیجه برسد که چنین تدابیری به نفت اقتصاد کشورش نخواهد بود. اما در هر حال آنچه میتوان به صورت قطعی پیش بینی کرد این است که شرکتهای خودروساز دوباره از ایران به طور کامل خارج نخواهند شد و شرایط روزهای تحریم تکرار نخواهد شد هرچند که ممکن است سرعت همکاریها کاهش یابد یعنی شرایطی بینابینی حاکم خواهد شد.
و اما در مورد واردات ، راه برای واردات رقبای خارجی به بازار ایران هموار نبوده و در نهیات هم با توجه به تعرفههای واردات تنها خودروهایی از مرز میگذرند که قیمت بالایی دارند و قادر به رقابت با تولیدهای داخلی نیستند . این وضعیت را در آینده و با توجه به اجرای برجام چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا اساساً تعرفههای واردات مناسب است؟
به نظر من درهای واردات خودرو باز است و هیچ کس در این راه ممنوعیتی ایجاد نکرده است. تعرفه واردات هم برای خودروهایی با حجم موتور تا 2000 سی سی 40 درصد و برای بیشتر از این مقدار 50 درصد است . بحث اصلی هم با توجه توان خرید عامه مردم ایران ، حول خودروهایی با حجم موتور پایین است چون متمولها قادر به خرید با تعرفههای بالا هم هستند. در هر صورت از نظر ما تعرفه 40 ردصد کاملاً مناسب است و اصولاً نمیتوان آن را بالا ارزیابی کرد. یعنی هر اقتصاددان منصفی هم با توجه به شرایط تولید در ایران این موضوع را تأیید خواهد کرد.
توضیح بیشتر این که در تمام دنیا ؛ خودروسازان تسهیلات را با نرخ سود 4 یا 5 درصدی دریافت میکنند اما این نرخ سود برای خودروساز ایرانی 25 درصد است این فاصله 20 درصدی را اگر از تعرفه 40 درصدی واردات کسر کنیم به رقم 20 درصد میرسیم که به نظر من کاملاً منصفانه است .
نکته دیگر این که کمپانیهای خارجی در زمان افت تولید میتوانند نیروی مازاد خود را تعدیل کنند اما این امکان برای تولیدکنندگان ایرانی وجود ندارد . صنعت خودرو ایران در سال 90 حدود یک میلیون و 650 هزار دستگاه خودرو تولید کرد که بی سابقه بود و این رکورد تا امروز تکرار نشده با این همه اجازه کاهش نیروی انسانی به ما داده نشد حتی زمانی که تولید سالانه تا یک میلوین دستگاه نزول کرد. به این ترتیب میتوان گفت هزینه سربار خودروسازان به شدت زیاد است و بر قیمت نهایی آنها تأثیر میگذارد .
اما در مجموع معتقدم واردات خودرو در ایران آزاد است اخیراً هم دولت تصمیم قاطع گرفته اجازه واردات را تنها به برندهایی اعطا کند که در ایران نمایندگی رسمی فروش راه اندازی میکنند به نظر من این تدبیر کاملاً درست و عقلانی است یعنی اگر یک تولیدکننده نمیخواهد نمایندگی فروش خود را به یک ایرانی بدهد بهتر است چشم داشتی هم به بازار خودروی ایران نداشته باشد . در این خصوص منطقی و عقلانی هم نیست خودروهای خارجی بدون نمایندگی از کشورهای حاشیه خلیج فارس وارد کشور شود در حقیقت دولت خود را در برابر مردم مسئول میداند یعنی وقتی کسی خودروی خارجی خرید باید از خدمات پس از فروش آن هم استفاده کند.
*اميد ايرانيان
به گزارش روز نو؛ آمارهای رسمی نشان میدهد ؛ دیماه امسال تولید انواع خودرو در کشور ۳۷.۵ درصد افزایش یافته و از ۱۰۰ هزار و ۲۴۹ دستگاه در دیماه سال گذشته به ۱۳۷ هزار و ۸۵۱ دستگاه در دهمین ماه امسال رسیده است . در این مدت تولید انواع سواری هم با رشد ۴۲.۷ درصد همراه بوده و از ۹۱ هزار و ۱۶۳ دستگاه به ۱۳۰ هزار و ۴۶ افزایش یافته است.
این در حالی است که پای خودروسازان بزرگ هم به ایران باز شده و انتظار میرود همکاریها گسترش هم بیابد.نعمت زاده وزیر صنعت ، معدن و تجارت از مذاکره میان سازمان ایدرو به عنوان سهامدار ایران خودرو و سایپا با رنو خبرداده همکاری که میتواند هم در جهت تولید داخلی و سرمایه گذاری مشترک مؤثر باشد و هم در صورت لزوم منجر به واردات شود.
این البته جدای از تفاهمهای سایپا - سیتروئن و ایران خودرو و مرسدس بنز آلمانی است. خودروی مشترک ایران خودرو و بنز به نام 2008 آن طور که مدیرعامل ایران خودرو میگوید وارد بازار خواهد شد به گفته یکه زارع در حال حاضر ۳ قرارداد همکاری با شرکت بنز منعقد شده و دو قرارداد جدید نیز در مرحله ارزیابی و نهایی شدن است. ضمن این که خودروی ۲۰۰۸ به عنوان اولین محصول مشترک ایرانخودرو و پژو اسفندماه امسال به تولید خواهد رسید.
اما آیا این تحولات میتواند به رونق گرفتن بازار و افزایش کیفیت تولید به نفع مصرف کنندگان منجر شود؟ آیا خودروهای قدیمی که سالهاست با کمی تغییر در شمایل و ظاهر روی خط تولید قرار میگیرند و مشکلات ایمنیشان بلای جان مردم شده بالاخره جای خود را به تازه واردها خواهند داد؟
احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان افق پیش رو را با توجه به تدابیر دولت و ثمرات پیش رو روشن میبیند هرچند که معتقد است تغییر دولت آمریکا و سیاستهای تند ترامپ شاید سرعت حرکت را کندتر کند . او میگوید خودروهای پرمشتری و کم قیمتتر خودروسازان بزرگ دست کم به لحاظ قیمتی رقیبی نه در ایران بلکه در بازار جهان ندارند اما اگر استانداردهای 22 گانه اجرایی و الزامی شود از دی ماه 97 ؛ این خودروها دیگر قادر به کسب نمره قبولی نخواهند بود و به ناچار باید حذف شوند.
مشروح گفتوگوی «امیدایرانیان» با دبیر انجمن خودروسازان را در ادامه میخوانید:
آقای نعمت بخش ، خودروسازان یک سال بعد از برجام ؛ این روزها بیشتر از همیشه از همکاری با برندهای معتبر خارجی میدهند آیا میتوان امیدوار بود بازار داخلی روی تنوع را ببیند و محصولاتی با کیفیت مقبولتر در آن عرضه شود؟
شورای سیاست گذاری صنعت خودرو که وزیر صنعت ؛ معدن و تجارت و معاونان این وزارتخانه به همراه مدیران عامل شرکتهای بزرگ خودروساز ایران در آن عضویت دارند ، شورایی است که با جلسات ماهانه خود اهداف و سیاستها و اهداف صنعت خودروسازی را تعیین میکنند . این شورا در دوره تحریم پیش بینی کرد در افق 1404 ، سه میلیون سواری تولید خواهد شد و یک سوم این تولید به بازارهای خارجی خواهد رفت ضمن این که قیمتگذاری دستوری نیز از میان خواهد رفت . از دیگر اهداف تعیین شده در این خصوص ایجاد 5 پلت فرم جدید است پیش بینی میشود هر کدام از این پلت فرمها 6 تا 7 خودروی جدید تولید کنند تا در مجموع حدود 35 خودروی جدید در ایران تولید شود.
در ادامه این روند برجام هم به خط پایان رسید و نهایی شد به این ترتیب تفاهم هستهای کمک کرد تا صنعت خودروسازی با سرعت بیشتری به سوی اهداف خود حرکت کند . واقعیت این است که در روزهای تحریم ، صنعت خودروسازی ایران شرکای محدودی داشت و تنها میتوانست با کشورهایی نظیر چین همکاری کند به عبارت دیگر خودروسازان بزرگ نسبت به بازار ایران بی اعتنا بودند شرکت پژو زیر بار تحریمها به طور کامل از کشور خارج شد و رنو هم دست به عصا و محتاط حرکت میکرد اما بعد از برجام ورق برگشت . امروز ایدرو با رنو فرانسه وارد مذاکره شده ، ایران خودرو با مرسدس بنز آلمان تولید مشترک به بازار میفرستد و سایپا هم همکاری خود با سیتروئن را از سر گرفته است . به جز این کرمان خودرو و هیوندایی به توافق رسیدهاند و شرکت ماموت ایران با فولکس واگن همکاری میکند. این میزان مشارکت خارجی را میتوان از تبعات و برکات برجام دانست
به عبارت دیگر ؛ برجام کمک کرد صنعت خودروسازی با سرعت بیشتری به سوی اهداف تعیین شده در افق 1404 خورشیدی حرکت کند و محصولات متنوعتر و به روزتری را به بازار مصرف بفرستد.
این همکاریها میتواند تولید خودروهای قدیمی و به خصوص ارزان قیمتها را متوقف و خودروهای به روزتر را جایگزین کند؟
ببینید بیشترین نارضایتی مردم از خودروهای قدیمی است در سالهای گذشته تولیدکنندگان خودرو بارها این خودروها را مورد بازنگری قرار دادند تا کیفیتشان بهبود یابد و اصلاح شوند اما واقعیت این است که در این خصوص نمیتوان کار چندان موثری انجام داد . به هر صورت با توجه به این شرایط خوشبختانه شورای سیاستگذاری صنعت خودرو ماه گذشته اجرای تدریجی استانداردهای جدید را تصویب کرد . انتظار میرود این استانداردها کیفیت تولید داخل را بهبود دهد و محصولاتی با کیفیت بالاتر را به دست مصرف کننده برساند.
اما در خصوص خودروهای قدیمی که سالهاست تولید میشود باید گفت ؛ مدیران خودروسازان ارشد بر این باور هستند که چون خودروهای ارزان قیمت و به عبارتی اقتصادیها در میان مردم طرفدار دارند و البته استانداردهای فعلی را احراز کردهاند باید روی خط تولید بمانند به عنوان مثال یکی از استانداردها که دو سال پیش به تصویب رسید استاندارد گازهای خروجی اگزوز خودروهاست که به استاندارد یورو 4 ارتقاء یافت و خودروسازان داخلی هم با تلاش فراوان آن را احراز کردند و سازمان حفاظت از محیط زیست هم بر نحوه رعایت این استاندارد نظارت دارد .
ماه گذشته شورای سیاستگذاری صنعت خودرو در جلسهای که با حضور نیره پیروزبخت رییس سازمان ملی استاندارد برگزار شد استانداردهای جدیدتری را هم تصویب کرد. این استانداردها به 3 دسته تقسیم میشوند گروه اول شامل استانداردهای به روز رسانی شده هستند که از اول دی ماه امسال اجرایی میشود ، گروه دوم 11 استانداردی هستند که از اولین روز زمستان سال آینده اجرایی میشوند در نهایت استانداردهای 22 گانه ای است که رعایت آنها از دی ماه 97 الزامی خواهد شد و به نظر میرسد خودروهای قدیمی نظیر پراید و پژو قادر به احراز این استانداردها نخواهند بود و در نتیجه در نهایت باید تا ابتدای سال 98 از خطر تولید کنار بروند . به عبارت دیگر با توجه به ایان که به نظر میرسد 22 استاندارد گفته شده تا لازم الاجرا خواهد شد پیش بینی میشود خودروهای قدیمی ما باید حداکثر تا پایان سال 97 به تولید خواهند رسید.
به عنوان مثال یکی از استانداردهای 22 گانه ، ترمز اضطراری است یعنی در صورت غفلت راننده و وجود مانع ، خودرو به صورت اتوماتیک ترمز میکند جالب این که در حال حاضر بسیاری از خودروهای وارداتی ما از این استاندارد بی بهره هستند. این استانداردها را ندارند.
به نظر شما بعد از کنار رفتن این خودرو باید چه خودروهایی جایگزین آنها شوند ؟ به نظر میرسد مشارکتهای فعلی با برندهای خارجی محصولاتی تولید میکند که بیش از 30 میلیون تومان قیمت دارد و در نتیجه رقیب یا جایگزین مناسبی برای تولیدات ارزان باشد ؟ چرا خودروسازان به تولید خودروهای جدید با قیمتی کمتر از 30 میلیون تومان توجه نشان نمیدهند؟
مدیران شرکتهای بزرگ خودروساز می گویند در تمام دنیا خودروهایی با کیفیت بالاتر و با همین رنج قیمت یعنی کمتر از 30 میلیون تومان وجود ندارد . به عبارت بهتر اگر بخواهیم استانداردهای سختگیرانه 22 گانه را رعایت کنیم دامنه انتخاب جایگزین باز هم محدودتر میشود . البته ایان دور از واقعیت هم نیست . اساساً یکی از دلایلی که باعث شده خودروهای پراید ایرانی در آذربایجان و سوریه و عراق به فروش برسد همین قیمت اندک آنهاست البته این میزان صادرات چشمگیر و قابل توجه نیست اما در همین بازارها خودروسازان کرهای و چینی هم فعالیت میکنند اما از نظر قیمت قادر به رقابت با پراید نیستند گویی که این بسیاری از خودروهای پراید صادر شده حتی آپشن هایی مانند ترمز ABS را ندارند و حجم موتورشان هم پایینتر از محصولاتی که در داخل هپعرضه میشود با این وجود از آن جایی که هیچ خودرویی با قیمت 5 هزار تا 5 هزار و 500 دلار تولید نمیشود در بازارهای خارجی از این دست هم مشتریانی به دست میآورند.
با توجه به همین شرایط مدیران خودروساز استدلال میکنند که چون خودروی دیگری با این قیمت تولید نمیشود و عمده خردیداران خودرو در ایران هم توان پرداخت بیش از 30 میلیون تومان را ندارند باید به تولید پراید و پژو کماکان ادامه داد.
این شرایط در تمام دنیا وجود دارد اما با توجه به شرایط خرید اقساطی با نرخ سود نزدیک به صفر همه میتوانند خودروهای گرانتر را بخرند . به نظر شما ایران نباید در همین مسیر حرکت کند؟
دقیقاً . برای این منظور باید نرخ سود کاهش یابد و شرکتهای لیزینگ خودرو فعال شوند تا همه مردم بتوانند خودروهای با کیفیتتری خریداری کنند.
آقای نعمت بخش صنعت خودروی ایران در یک سال بعد از برجام تلاش دارد از ظرفیتهای به وجود آمده در جهت جذب سرمایههای جدید استفاده کند. آیا نگرانی از بازگشت شرایط تحریم و خروج دوباره خودروسازان بزرگ با توجه به حضور ترامپ در کاخ سفید ، نگرانی درستی است ؟ خودروسازان این روند را چگونه ارزیابی میکنند ؟
احساس من این است که در نتیجه این شرایط شرکتهای خودروسازی کمی دست به عصاتر حرکت خواهند کرد و در نتیجه سرعت پیشرفت صنعت خودروی ایران هم کندتر خواهد شد مگر این که بعد از گذشت بازه زمانی فشارها کاهش یابد از سوی دیگر با توجه به این که رییس جمهور آمریکا بیشتر یک " بیزینس من " موفق است یک سیاستمدار شاید به این نتیجه برسد که چنین تدابیری به نفت اقتصاد کشورش نخواهد بود. اما در هر حال آنچه میتوان به صورت قطعی پیش بینی کرد این است که شرکتهای خودروساز دوباره از ایران به طور کامل خارج نخواهند شد و شرایط روزهای تحریم تکرار نخواهد شد هرچند که ممکن است سرعت همکاریها کاهش یابد یعنی شرایطی بینابینی حاکم خواهد شد.
و اما در مورد واردات ، راه برای واردات رقبای خارجی به بازار ایران هموار نبوده و در نهیات هم با توجه به تعرفههای واردات تنها خودروهایی از مرز میگذرند که قیمت بالایی دارند و قادر به رقابت با تولیدهای داخلی نیستند . این وضعیت را در آینده و با توجه به اجرای برجام چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا اساساً تعرفههای واردات مناسب است؟
به نظر من درهای واردات خودرو باز است و هیچ کس در این راه ممنوعیتی ایجاد نکرده است. تعرفه واردات هم برای خودروهایی با حجم موتور تا 2000 سی سی 40 درصد و برای بیشتر از این مقدار 50 درصد است . بحث اصلی هم با توجه توان خرید عامه مردم ایران ، حول خودروهایی با حجم موتور پایین است چون متمولها قادر به خرید با تعرفههای بالا هم هستند. در هر صورت از نظر ما تعرفه 40 ردصد کاملاً مناسب است و اصولاً نمیتوان آن را بالا ارزیابی کرد. یعنی هر اقتصاددان منصفی هم با توجه به شرایط تولید در ایران این موضوع را تأیید خواهد کرد.
توضیح بیشتر این که در تمام دنیا ؛ خودروسازان تسهیلات را با نرخ سود 4 یا 5 درصدی دریافت میکنند اما این نرخ سود برای خودروساز ایرانی 25 درصد است این فاصله 20 درصدی را اگر از تعرفه 40 درصدی واردات کسر کنیم به رقم 20 درصد میرسیم که به نظر من کاملاً منصفانه است .
نکته دیگر این که کمپانیهای خارجی در زمان افت تولید میتوانند نیروی مازاد خود را تعدیل کنند اما این امکان برای تولیدکنندگان ایرانی وجود ندارد . صنعت خودرو ایران در سال 90 حدود یک میلیون و 650 هزار دستگاه خودرو تولید کرد که بی سابقه بود و این رکورد تا امروز تکرار نشده با این همه اجازه کاهش نیروی انسانی به ما داده نشد حتی زمانی که تولید سالانه تا یک میلوین دستگاه نزول کرد. به این ترتیب میتوان گفت هزینه سربار خودروسازان به شدت زیاد است و بر قیمت نهایی آنها تأثیر میگذارد .
اما در مجموع معتقدم واردات خودرو در ایران آزاد است اخیراً هم دولت تصمیم قاطع گرفته اجازه واردات را تنها به برندهایی اعطا کند که در ایران نمایندگی رسمی فروش راه اندازی میکنند به نظر من این تدبیر کاملاً درست و عقلانی است یعنی اگر یک تولیدکننده نمیخواهد نمایندگی فروش خود را به یک ایرانی بدهد بهتر است چشم داشتی هم به بازار خودروی ایران نداشته باشد . در این خصوص منطقی و عقلانی هم نیست خودروهای خارجی بدون نمایندگی از کشورهای حاشیه خلیج فارس وارد کشور شود در حقیقت دولت خود را در برابر مردم مسئول میداند یعنی وقتی کسی خودروی خارجی خرید باید از خدمات پس از فروش آن هم استفاده کند.
*اميد ايرانيان
