علت مرگ دنیا فنی زاده عروسک گردان کلاه قرمزی
نیا فنیزاده هنرمند تئاتر عروسکی و عروسکگردان کلاه قرمزی، خاله قورباغه و برخی عروسکهای شهرموشها امروز هشت دی درگذشت. ضمن عرض تسلیت به خانواده محترم ایشان و تک تک ایرانی هایی که بخشی از بهترین خاطرات زندگی شان را به ایشان مدیون هستند، در این مطلب به شرح و بررسی بیماری ایشان می پردازیم.
سارکوم چیست؟
بازار انواع سرطان این روزها حسابی داغ است اما نام این یکی را شاید نشنیده باشید، سارکوم. نوعی از سرطان که پزشکان میگویند دلیل ابتلا به آن ناشناخته است. حال، این بیماری ناشناخته به گفته یك فوقتخصص خون و سرطان 2 هزار ایرانی را مبتلا و درگیر كرده است، عددی كه به گفته رئیس بخش جراحی سرطان بیمارستان امامخمینی(ره)، نسبت به كشورهای دیگر بیشتر هم هست.
آنطور كه دكتر رضا ملایری عضو مركز خدمات تخصصی ساركوم پژوهشكده سرطان جهاد دانشگاهی، میگوید: ساركوم 2 درصد از سرطانها را تشكیل میدهد و استخوان یا بافتهای نرم، مثل عضله و مفصل را گرفتار میكند. این سرطان در اندامها، دستها و شكم هم دیده شده، اما بهدلیل آنكه 40 درصد بروز آن در اندامها بوده، متخصصان ارتوپد در درمان آن نقش بسزایی دارند.
دكتر رضا ملایری با بیان اینكه دلیل ابتلا به این سرطان نامشخص است، توضیح میدهد: البته تغییرات ژنی در این بیماری دخیل است، چرا كه این تغییرات با آنكه زیاد نیست اما دیده شده است. به گفته دكتر ملایری، مراكزی برای تشخیص این بیماری در كشورهای توسعهیافته ایجاد شده، اما در ایران تاكنون به آن پرداخته نشده است، اما بهدلیل اینكه تخمین زده میشود 2 هزار نفر در كشور به این بیماری مبتلا شده باشند، پژوهشكده جهاد دانشگاهی، مركز خدمات تخصصی ساركوم را ایجاد كرد.
او با تأكید بر اینكه تشخیص در درمان همه سرطانها اهمیت فوقالعاده و نیاز بهكار تیمی دارد، میگوید: ساركوم در تمام گروههای سنی دیده شده و دارای علائمی مثل درد، التهاب و شكستگیهای ناگهانی است. معمولاً این نوع سرطان خیلی سریع به سایر اعضای بدن بهویژه ریه سرایت میكند. تشخیص بموقع این بیماری هم در مراحل ابتدایی به درمان ساركوم منتهی شده و شاید نیاز به قطع عضو نباشد.
ساركوم در ایران شیوع بیشتری دارد. این نوع سرطان چون خیلی زود اندامهای دیگر بدن را درگیر میكند و از بافت همبند یا بافت چربی و سلولهای عضلانی منتشر میشود، سرطانی خطرناك است.
دكتر محمدرضا میر، هم معتقد است كه دلیل ابتلا به این سرطان ناشناخته است، اما معمولا از راه خون منتقل میشود. او علائم این نوع سرطان را چنین توضیح میدهد: وجود توده در جایی از بدن یكی از علائم این نوع سرطان است كه میتواند در دست، پا یا سر باشد و البته این توده بدون درد هم است. اگر فردی تودهای بدون درد، سفت و ثابت را در بدن حس كرد كه بهتدریج هم در حال بزرگ شدن بود، باید حتما تحت نظر پزشك باشد.
به گفته او، ساركومهای استخوان معمولا با درد همراه هستند، اما مردم نباید هر درد استخوانی را ساركوم تلقی كنند. از طرف دیگر نباید با مشاهده هر تودهای، تصور كنند كه توده یك توده چربی است و نسبت به آن بیتوجه باشند، چراكه اگر ساركوم دیر تشخیص داده شود ممكن است در مراحل پیشرفته نیاز به قطع عضو باشد.
علائم ساركوم
پزشكان معتقدند كه ساركوم اغلب با دردها یا جراحات ناشی از ورزش اشتباه گرفته میشود، زیرا نشانههای آن شبیه به نشانههای جراحاتی است كه كودكان و نوجوانان هنگام ورزشكردن برمیدارند. درد در ناحیه تومور، همراه با ورم یا گرما از نشانههای اصلی محسوب میشود. ممكن است این درد شبهنگام یا موقع ورزش كردن بدتر شده و چند هفته پس از شروع درد، عضو مجروح شده به درستی حركت نكند.
اگر تومور در استخوان پا رشد كند، فرد لنگی توجیهناپذیر دارد. همچنین ممكن است تب خفیفی داشته باشد. اگر سرطان به بخشهای دیگر بدن مانند ریهها یا مغز استخوان پخش شده باشد، نشانهها در آن بخشها نیز خودشان را بروز میدهند. در بعضی موارد، نخستین نشانه بیماری، شكستن پا یا دست است كه بدون هیچ دلیلی (یا با ضربه خفیف و ملایمی) رخمیدهد، زیرا سرطان، استخوان را ضعیف كرده و آن را نسبت به شكستگی آسیبپذیر میكند. درد شایعترین علامت این بیماری است. محل تومور ممكن است متورم شده و لمس محل دردناك شود.
تشخیص و درمان ساركوم
پزشك ارتوپد از رادیوگرافی ساده، سیتیاسكن، امآرآی، اسكن رادیوایزوتوپ برای تشخیص و بررسی توده سرطانی استفاده میكند. نمونهبرداری از توده استخوانی و بررسی آن توسط پاتولوژیست تشخیص قطعی را مشخص میكند. گاهی سلولهای سرطانی به ریه، دیگر استخوانها یا مغز استخوان گسترش پیدا میكنند، پس نمونهبرداری از مغز استخوان و بررسی آن و رادیوگرافی از قفسه سینه ممكن است به تشخیص كمك كند.
مهمترین روش درمانی این سرطان هم شیمیدرمانی است كه معمولاً قبل از جراحی انجام میشود، تا اندازه تومور را كوچكتر كرده و انجام جراحی، راحتتر و بهتر شود. بعد از جراحی هم شیمیدرمانی ادامه مییابد.
رادیوتراپی هم در درمان این سرطان بسیار مؤثر است و بعد از شیمیدرمانی و قبل و بعد از جراحی انجام میشود. درمان دیگر هم جراحی است، البته گاهی اوقات وسعت رشد تومور آنقدر زیاد است كه به مناطق زیادی از اندام منتشر شده و عروق و اعصاب اندام بهشدت آسیب میبیند. در این موارد ممكن است بهترین راه برای بیمار قطع عضو باشد.