«یران پس از برجام اعتماد به‌نفس بیشتری پیدا کرده است. ایران در لبنان نشان داد که پس از دو سال توانست حرفش را به کرسی بنشاند. هم‌چنین، در اوپک نیز ایران از کاهش تولید نفت خودداری کرد. عربستان سعودی در نهایت مجبور به پذیرش خواست ایران شد. شکست معارضان سوری در حلب نیز آخرین ضربه بر عربستان سعودی بود کشوری که اکنون در باتلاق یمن گیر افتاده است.»
همزمان با برگزاری نشست میان وزرای امور خارجه ایران، ترکیه و روسیه خبرگزاری «رویترز» با انتشار گزارشی اشاره می‌کند که سران دولت‌های غربی نسبت به موفقیت‌های اخیر متحدان بشار اسد در سوریه به ویژه ایران با دیده حیرت می‌نگرند.  
 
به گزارش روز نو؛ این خبرگزاری می‌نویسد: «در فیلمی یک پیرمرد می‌گوید که ای کشورهای عربی کجا هستید. او از مخالفان اسد است. این پرسشی ناراحت‌کننده برای برخی کشورهای عربی در منطقه است که در سال گذشته از معارضان سوری علیه اسد و متحدانش یعنی ایران و روسیه حمایت کرده بودند. برای عربستان سعودی مبارزه منطقه‌ای با ایران در وضعیتی قفل‌شده و در بن‌بست قرار گرفته است. اکنون توازن قوای منطقه‌ای به سرعت در حال حرکت به سود تهران است. عربستان سعودی و  برخی کشورهای منطقه نسبت به افزایش نفوذ ایران در منطقه نگران هستند؛ آنان نگران نفوذ ایران از افغانستان تا دریای مدیترانه هستند. ریاض مصم است که دیر یا زود از تحقق این هدف جلوگیری کند. مقابله با ایران برای کشورهای عربی دشوارتر شده است چرا که ایران پس از برجام اعتماد به‌نفس بیشتری پیدا کرده است. احاطه‌شدن این کشور در بحران‌هایی چون پایین‌بودن قیمت نفت، تداوم جنگ در یمن، روابط تیره و تار ریاض؛ همگی سبب شده‌اند تا این علامت پرسش در برابر دولت‌های عربی گیرند که چه میزان کمک به شورشیان مسلح در سوریه مورد نیاز است.  
 
حیرت اعراب از دستاوردهای ایران در سوریه/ آن‌ها منتظر ترامپ هستند
 
عربستان سعودی و متحدانش با دیده ناامیدی به سیاست‌های اوباما نگاه می‌کردند. اوباما متکی به شورشیان محدود محلی در سوریه بود و تمایلی به استقرار نیروهای نظامی و یا حمله موشکی علیه مواضع اسد نداشت. در مقابل اما شعارهای ترامپ رییس‌جمهوری منتخب امریکا برای اعراب جذاب‌تر به‌نظر می‌رسد. سران کشورهای غربی از انتخاب‌های ترامپ برای کابینه‌اش راضی هستند؛ به خصوص از معرفی جیمز ماتیس ژنرال بازنشسته نیروی دریایی امریکا به عنوان وزیر دفاع. او فردی است که نسبت به ایران بدگمان است. همچنین، معرفی رکس تیلرسون به عنوان وزیر امور خارجه امریکا نیز صادرکنندگان انرژی به خصوص دولت‌های عربی حوزه خلیج فارس را خوشحال می‌کند. با این حال، آن‌چه آنان از آن نگرانی دارند دوستی صمیمی تیلرسون با پوتین است. شاهزاده ترکی الفیصل رییس پیشین سازمان اطلاعات عربستان سعودی گفته بود که عربستان سعودی باید صبر کند و اقدامات امریکا را مشاهده کند و به اظهارنظرها بی‌توجه باشد.  
 
یک دیپلمات ارشد غربی معتقد است که مقام‌های سعودی کنجکاو هستند تا ببینند آیا ترامپ می‌تواند بین شعارهای انتقاد‌آمیز انتخاباتی خود درباره ایران و ستایش‌اش از پوتین توازن ایجاد کند. بسیاری از دیپلمات‌های غربی می‌گویند که رهبران عرب منطقه از ترامپ خواستار تجدیدنظر سیاست قبلی امریکا در قبال بحران سوریه می‌شوند و خواستار ارسال تسلیحات بیشتر برای معارضان سوری خواهند بود. با این حال، ترامپ نشان داده که می‌خواهد تمرکز اصلی خود را بر روی مبارزه با داعش قرار دهد. یک دیپلمات عربی اما می‌گوید که ترامپ یک تاجر و اهل معامله است. «سامی الفرج» یکی از مشاوران امنیتی شورای همکاری خلیج فارس به رویترز می‌گوید که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیازمند تجدید قوای دوباره، تامل در استراتژی و تعیین اهداف بلندمدت هستند. او معتقد است که هنوز پرونده سوریه بسته نشده است و کشورهای عضو شورای همکاری خیلج فارس می‌توانند وضوع دولت انتقالی در سوریه را با فشار بیشتری طرح کنند؛ گزینه‌ای که تهران و اسد آن را نمی‌پذیرند.  
 
با این حال رویترز باور دارد که اهرم‌های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس کارآمدی زیادی ندارند؛ به خصوص با توجه به دستاوردهای ارضی اخیر اسد، مسکو و تهران. الفرج اما می‌گوید که انتظار دارد ترامپ معامله‌ای به نفع کشورهای غربی خلیج فارس را انجام دهد. او می‌گوید که پول کشورهای عربی می‌تواند به ایجاد مشاغل بیشتر در امریکا کمک کند. او معتقد است که در صورت اعلام منطقه امن از سوی ترامپ، کشورهای عربی حاضر به پرداخت هزینه‌های آن خواهند بود. الفرج می‌گوید که ترامپ برای ایجاد شغل بیشتر در امریکا مجبور است که تسلیحات بیشتری به کشورهای عربی بفروشد. او می‌گوید که کشورهای عربی تنها کشورهایی هستند که درآمدشان ارزش افزوده نقدی دارد.  
 
در همین حال، نشریه «نشنال اینترست» با انتشار مقاله‌ای از آزادسازی حلب به عنوان رویدادی که منجر به افزایش قدرت ایران می‌شود یاد کرده است. این نشریه می‌نویسد: «رقبای ایران در خلیج فارس از جمله قطر و عربستان سعودی برنامه‌هایی را از اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی به این سو برای توسعه خطوط عرضه نفت و گاز به اروپا در نظر گرفته بودند. اولین‌بار قطر و ترکیه پیشنهاد مسیر خط لوله گازی مشترک را با حمایت امریکا مطرح کردند تا گاز از قطر از طریق عربستان سعودی، اردن و سوریه به ترکیه انتقال یابد. این در حالی بود که پیشنهاد خط لوله قطر تهدیدی مستقیم برای منافع ایران و روسیه بود. ایران تحت تحریم‌های بین‌المللی تا همین اواخر بوده است و طرح قطر به بهره‌برداری بیشتر منابع و سود بیش از حد از میدان گاز مشترک برای قطر می‌انجامید. روسیه نیز این موضوع را تهدیدی وجودی علیه خود از جانب کشورهای عربی خلیج فارس و توطئه امریکایی‌ها برای محروم‌کردن آن کشور از درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز به اروپا و تضعیف اقتصاد روسیه و جدا کردن آن کشور از خاورمیانه قلمداد می‌کرد. برای مقابله با این موضوع، ترکیه و ایران با حمایت روسیه پیشنهاد یک خط لوله جایگزین را داده‌اند تا میادین گازی ایران را به بنادر لبنان در مدیترانه از طریق عراق و سوریه متصل کند امری که می‌تواند به افزایش نفوذ تهران در اروپا و خاورمیانه و تقویت و متحدش حزب‌الله لبنان بیانجامد.»  
 
این نشریه اشاره می‌کند که به احتمال زیاد سوریه نیز در این پروژه ایران را همراهی خواهد کرد. این نشریه پیش‌بینی می‌کند که این پروژه در زمان بحران سوریه به بن‌بست رسیده بود اما آزادسازی خلب می‌تواند تغییر قابل‌توجهی در منطقه به نفع ایران ایجاد کند.  
 
این نشریه اشاره می‌کند که یپروزی ایران در حلب سبب می‌شود تا آن کشور برای اولین بار در منطقه و سوریه دست بالا را برای آینده‌ای قابل پیش‌بینی پیدا کند. این نشریه اشاره می‌کند که از لحاظ استراتژیک پیروزی اسد و متحدانش از جمله ایران، برنامه‌ریزی برای ایجاد خط لوله گاز قطر و ترکیه برای فروش گاز خلیج فارس در بازارهای اروپا با هدف به حاشیه‌راندن نفوذ روسیه را نقش بر آب کرد. این نشریه اشاره می‌کند که این موضوع بدان معناست که اروپا باید واقعیت موجود روسیه با قدرت احیا‌شده را بپذیرد؛ دست‌کم تا زمانی که بتواند منابع نفت و گاز قابل اعتمادی پیدا کند. این موضوع سبب می‌شود تا مسکو بتواند از اهرم نفتی و گازی خود به خوبی در چانه‌زنی‌های سیاسی استفاده کند.  
 
نشنال اینترست می‌نویسد: «ایران در لبنان نشان داد که پس از دو سال توانست حرفش را به کرسی بنشاند. هم‌چنین، در اوپک نیز ایران از کاهش تولید نفت خودداری کرد. عربستان سعودی در نهایت مجبور به پذیرش خواست ایران شد. شکست معارضان سوری در حلب نیز آخرین ضربه بر عربستان سعودی بود کشوری که اکنون در باتلاق یمن گیر افتاده است.»
 
این نشریه در پایان می‌نویسد: «پیروزی در حلب نقش بزرگی برای تقویت بیشتر محور مقاومت به رهبری ایران خواهد داشت. اکنون شبه‌نظامیان طرفدار ایران در عراق، حزب‌الله لبنان و نیروهای طرفدار اسد در سوریه بخشی از محور مقاومت هستند. این چیزی است که سبب می‌شود عربستان سعودی و اسرائیلی‌ها درباره ایران نگران باشند.»

*آفتاب نيوز