روزنو : رفتار آرام عارف را تایید می کنم

 به گزارش روز نو؛ داوود سلیمانی؛ عضو کمیسیون فرهنگیِ مجلس نوستالوژیک ششم و عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت و استاد بازنشسته دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران است. وی در گفت و گو با همدلی رای اعتماد اخیر مجلس به افراد معرفی شده را در شرایطی که هر سه نفر از مجلس نهم رای اعتماد نگرفتند نشانی می‌داند از تغییر محسوسی که در نهاد قانون‌گذاری رخ داده است؛ گرچه وی می‌گوید «با ایده‌آل خیلی فاصله داریم.» سلیمانی در باب حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی و زهرا رهنورد هم معتقد است «گرچه در این میان عالی‌ترین مقام نظام باید وارد شود؛ اما این مسئولیت را از دیگر مسئولان سلب نمی‌کند.» در پایان این گپ‌وگفت، وی از خودش گفت و اینکه همچنان امیدوار است «همه» اصلاح‌طلبان بتوانند در عرصه سیاست رسمی وارد شوند و سیاست‌ورزی کنند؛ حتی مشارکتی‌ها!
آقای دکتر؛ از انتخابات شروع کنیم. با توجه به منتفی شدن حضور احمدی‌نژاد و سردار سلیمانی، پیش‌بینی شما در باره معرفی نامزدی از سوی جناح راست چیست؟ آیا اصلا کسی را معرفی می‌کنند؟
قطعا معرفی می‌کنند. اتفاقا جناح راست تکثر در نامزدها دارند. به طور سنتی آن‌ها نامزدهای متعددی داشته‌اند. من فکر می‌کنم که نهایتا در جناح راست بخش‌های نزدیک به لاریجانی و فراکسیون ولایت – که با عنوان اصول‌گرایان معتدل می‌شناسیم – به روحانی می‌رسند. حتی محمدرضا باهنر و جامعه اسلامی مهندسین هم گرایشاتی به روحانی دارند. بخش دیگری که موتلفه و جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و تشکل‌های نزدیک به آن‌ها هستند، نامزد خود را خواهند داشت. طرفداران احمدی نژاد و پایداری‌ها هم نامزد خود را خواهند داشت. با این حساب اصول‌گرایان حداقل یک نامزد مشترک با اصلاح‌طلبان – که روحانی باشد – و دو نامزد اختصاصی خواهند داشت.
اما فرضا جامعه روحانیت مبارزی که پیش‌بینی کردید از غیرِ روحانی حمایت خواهند کرد، یک دست نیستند.
بله؛ در این تشکل یک طیفی هستند که طرفدار روحانی هستند، مانند مصباحی مقدم.
با این تفاسیر اصول‌گرایان به اجماع نمی‌رسند؟
بله،من فکر می‌کنم به اجماع نمی‌رسند.
مستقلین چطور؟
قابل پیش‌بینی نیست. ولی اگر هم کسی مستقل بیاید، توفیقی نخواهد داشت.
چه کسانی را احتمال می‌دهید؟
از چهره‌های سنتی شاید ولایتی معرفی شود. قالیباف هم احتمالش وجود دارد. رضایی را بعید می‌دانم، چون الان در سپاه مسئولیت گرفته و چند باری هم شانس خودش را امتحان کرده است.
ضرغامی چطور؟ می‌آید؟
این نام‌ها ته جدولند. چه اینکه خودِ این‌ها هم هنوز قبول نکرده‌اند. مگر اینکه دیگر خیلی فشار برای نامزدی‌شان باشد که در آن صورت هم چندان اقبالی ندارند.
همین تحلیل شما را خیلی‌ها دارند. اینکه اصول‌گرایان به اجماع نمی‌رسند و نامزدهایشان هم چندان شوری نمی‌آفرینند. شاید در لحظات آخر کسی با شعارهای آوانگارد رو شود و انتخابات دو قطبی پدید آید. این را محتمل نمی‌دانید؟
مهم نیست. مهم این است که شما در انتخابات حرکتی شروع کنید برای تغییر و ترمیم آن چه در گذشته رخ داده است و تمام همت خود را هم مصروف پیروزی کنید. حالا ممکن است یک کاندیدای قدر در دقایق پایانی هم ظهور کند. آن وقت مردم هستند که می‌بینند و در نهایت مردم هستند که انتخاب می‌کنند. اما معتقدم انتخابات چندان رقابتی نخواهد شد. البته این احتمالی را هم که مطرح کردید رد نمی‌کنم. شاید چهره‌ای ظهور کند که کاملا چالشی باشد و انتخابات را دو قطبی بکند. اما این را بعید می‌دانم.
در طرف اصلاح‌طلبان چطور؟ ظاهرا همه یک‌پارچه روی روحانی اجماع نظر دارند.
بله. تقریبا همه اصلاح‌طلبان این نظر را دارند. اما برخی معتقدند که این را نباید الان گفت. استدلال‌شان هم این است که نباید دولت حس کند با طیب خاطر نامزد اصلاح‌طلبان است؛ چون به زعم این عده، این باعث می‌شود که دولت تحرک و تلاش لازم را نداشته باشد.
چهارشنبه 19 آبان علی مطهری اظهار داشت «چون نظر مقام رهبری بر ادامه حصر است، سایر مقامات به این موضوع وارد نمی‌شوند.» آیا این حرف بدان معنا است که مسئولیت دیگر از همه سلب شده است و نباید تلاشی کرد؟
همان‌طور که آقای مطهری هم گفته است، حل این مسئله در اختیار عالی‌ترین مقام نظام است و ایشان می‌تواند تصمیم‌گیری کند. اما همه مسئولیت دارند و این قضیه مسئولیت را از دیگران سلب نمی‌کند. به‌هرحال رئیس جمهور به عنوان مجری قانون اساسی مسئولیت دارد؛ رئیس قوه قضائیه و رئیس مجلس هم مسئولیت دارند. این‌ها باید پیگیری کنند و رایزنی کنند و هرچه بیشتر بتوانند زمینه‌ها را فراهم کنند. می‌توان به حل و فصل این موضوع نزدیک شد. چه بخواهیم و چه نخواهیم؛ این مسئله بالاخره استخوان لای زخم است. در هر حال این مجموعه در جامعه یک نیرویی دارد. این نیروی اجتماعی و این اندیشه وجود دارد. ریشه تفکر را نمی‌شود با حصر از بین برد. یعنی تداوم حصر به محو شدن اندیشه اصلاح‌طلبی نخواهد انجامید.
به مناقشه جدید رئیس جمهور و رئیس قوه قضاییه در باره آزادی رسانه برسیم. حرف هر کدام چقدر مبنای قانونی دارد؟
هم رسانه‌های رسمی و همه کسانی که در فضای مجازی کار رسانه می‌کنند، قاعدتا نباید آزادی‌های قانونی و معقول‌شان تهدید بشود. این یک اصل است. باید هرکسی بتواند در چارچوب قانون حرفش را بزند. اما اگر این وضع به هتاکی و اتهام‌زنی کشید قاعدتا این نکوهیده است و این را کسی قبول نمی‌کند. از همین‌رو به نظر من از یک جهت روحانی درست می‌گوید. یعنی باید فرق بگذاریم بین انگ زدن و تخریب از یک‌سو و در طرف دیگر انتقاد.
آملی لاریجانی هم از یک زاویه درست می‌گوید. وی خطاب به روحانی می‌گوید شما برخی جاها صحبت‌هایی کردی و در نمایشگاه مطبوعات مخالف آن مواضع را اتخاذ کرده‌ای.
یک احتمال وجود دارد که روحانی هفته‌نامه‌ای مدنظرش باشد که توقیف شد، اما باز هم منتشر شد!
بله. اگر مواضعی که به گفته آملی لاریجانی، روحانی در جلسات خصوصی گرفته است، ناظر به این هفته‌نامه باشد، من به روحانی حق می‌دهم. واقعا این مبنا ندارد که روزنامه‌ای به هر دلیل لغو مجوز شود، اما باز هم بی‌هیچ هراسی منتشر شود و از سوی دیگر روزنامه غیراصول‌گرا با کوچک‌ترین اشتباهی به تعطیلی و توقیف و محدودیت کشانده شوند.
از همین زاویه به بحث نظارت مطبوعاتی‌ها بر خودشان برسیم. آیا به زعم روحانی، رسانه‌ها می‌توانند بر خودشان نظارت کنند؟ این عملی هست؟
برای نظارت باید تلفیقی باشد از اصحاب رسانه و معتمدین و نهادهای حاکمیتی. شما می‌دانید که دادگاه مطبوعات یک هیات منصفه دارد. به نظر من ترکیب این هیات منصفه باید بیشتر به نفع مردم تغییر کند.
الان ترکیبش چگونه است؟
الان هم نمایندگانی از رسانه‌ها هستند و هم نهادهای دولتی و قضایی. این ترکیب باید به نفع مردم تغییر کند تا هیات منصفه نماینده دیدگاه جامعه باشد. نکته دیگر اینکه لایحه مطبوعات خیلی وقت است که مطرح شده است. از جمله در مجلس ششم. در آن لایحه‌ای که با حکم حکومتی از دستور کار مجلس خارج شد، این مباحث دیده شده بود. متاسفانه دیدگاه‌هایی که در آن لایجه مطرح شده بود، به دلیل فشارهای مختلف هیچ وقت به قانون تبدیل نشد.
امیدوارید که در این مجلس قانون شود؟
امیدوارم در لایحه جدید آن دیدگاه‌ها در نظر گرفته شود و از نظر کارشناسان و کسانی که در این قضیه ورود دارند استفاده شود. برآوردم این است که اگر چنین لایحه‌ای تقدیم مجلس شود، به تصویب مجلس خواهد رسید. البته در مورد گذر از شورای نگهبان اما و اگر فراوان است.
از همین جا به بحث مجلس برسیم. مجلس دهم را تا الان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مجلس در مجموع بیانگر این است که تغییر پیدا کرده است. شما در رای اعتماد اخیر دیدید هر سه نفری که رای اعتماد مجلس را گرفتند که در در مجلس نهم رای نیاورده بودند و این نشان می‌دهد که فضای مجلس تغییر کرده است. این درست است که با فضای ایده‌آل فاصله داریم، اما از فضای مجلس گذشته هم فاصله گرفته‌ایم.
در همین زمینه، عملکرد محمدرضا عارف را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ بعضی‌ها معتقدند عارف به عنوان رئیس فراکسیون امید، فعالیت و تحرک چشمگیری نداشته است.
من به این قضیه معتقد نیستم. عارف با توجه به شانیتی که دارد و رئیس شورای عالی سیاستگذاری است، نگاه کلانی دارد. به نظر من هم این خوب است که عارف در مسائلی که احتمالا جنجالی است و مسائلی که جزئی است، وارد نشود. من این رفتار را در مجموع مثبت ارزیابی می‌کنم. چون بالاخره همه نیروها شخصیت و کاراکترشان یکی نیست. نوع نگاه‌شان در عین حالی که نگاه اصلاح‌طلبانه است، می‌تواند متفاوت باشد. ما باید این تنوع و تکثر را بپذیریم و از هر کسی به اندازه ظرفیت و نوع نگاهش در جای خودش استفاده کنیم.
البته اشخاص دیگری مثل دکتر صادقی و دکتر مطهری توانستند آن رسالتی را که یک نماینده مجلس دارد، به خوبی ایفا کنند.

*روزنامه همدلي