فعالیت یک گروه مافیایی در نفت

«دلالان میخ خود را محکم کوبیده‌اند.» این واقعیتی است که یک مقام مسئول در وزارت نفت به آن اذعان دارد. در حالی که چند روز پیش معاون پژوهش و فناوری وزیر نفت از برنامه جدید وزارتخانه متبوعش برای مقابله با دلالان نفتی خبر داده بود، روز گذشته از فعالیت یک گروه مافیایی در نفت پرده برداشت. دلالی با وجود وجهه اقتصادی و اجتماعی بدی که دارد، کاری همواره سودآور است، به ویژه اگر این فعالیت در حوزه‌های بزرگ مانند نفت اتفاق بیفتد. نیاز جهان به نفت و بازار بزرگ طلای سیاه باعث فعالیت بزرگ‌ترین دلالان جهان در این صنعت شده است، حال آنکه در بسیاری موارد این فعالیت سوداگران، زیان‌ها و تبعات اقتصادی و حتی سیاسی جبران ناپذیری به دنبال دارد.

ایران و دلالان نفتی

نمی توان منکر این واقعیت شد که اکنون دولت‌ها نیز با دلالان نفتی همکاری می‌کنند و برای فروش نفت خود از واسطه گری آنها بهره می‌جویند. با وجود این، باید تفاوتی میان دلال معتبر و دلال نامعتبر قائل شد و این درست همان مساله‌ای است که ایران در پسابرجام مد نظر قرار داده است. به دنبال تشدید تحریم‌ها علیه دولت ایران، طلای سیاه نیز مشمول تحریم‌ها قرار گرفت و با توجه به نیاز مبرم ایران به درآمد‌های نفتی پای دلالان نفتی به وسط کشیده شد. اکنون داستان بسیاری از دلالی‌های نفتی در دولت گذشته را می‌دانیم؛ داستانی که در مواردی بسیار پر حاشیه شد و حتی کسانی اکنون به واسطه فعالیت‌های سوداگرانه خود در حوزه نفت در زندان‌های ایران به سر می‌برند و محاکمه شده‌اند. در پسابرجام همزمان با گشایش‌هایی که در حوزه صادرات نفت به وجود آمد، ایران نیز تلاش کرد از دلالان شناخته شده‌تر استفاده کند. به طور کلی موضوع دلالی در اقتصاد به ویژه در حوزه‌هایی مانند نفت تمام شدنی نیست و همان‌طور که عنوان شد باید به دنبال واسطه‌های خوب گشت، حال آنکه اکنون خبر می‌رسد در حوزه نفت مافیایی فعالیت دارد که میخ خود را محکم کوبیده است.

فعالیت دلال‌های تجهیزات نفتی

روز گذشته معاون وزیر نفت با تشریح فعالیت یک گروه مافیایی تامین کنندگان کالا و تجهیزات در صنعت نفت، گفت: هم اکنون بومی‌سازی ساخت ۱۰ کالای پرمصرف در صنعت نفت و گاز کشور کلید خورده است.به گزارش مهر، محمد رضا مقدم با تاکید بر اینکه بومی‌سازی برخی از کالاهای نفتی به ویژه تعدادی از اقلام مورد نیاز و پرمصرف در بخش حفاری نفت به مذاق برخی از گروه‌های دلال و واسطه واردکننده کالا خوش نیامده است، تصریح کرد: برخی از شرکت‌های واردکننده کالا و تجهیزات، تحت پوشش نمایندگی مجاز فعالیت می‌کنند که مشکل چندانی با این نمایندگی‌های مجاز نداریم. او با تاکید بر اینکه اما برخی از گروه‌های دلالی و واسطه گری در صنعت نفت کشور فعالیت می‌کنند که فعالیت آنها دامنه کار مشخصی ندارد، تصریح کرد: به عبارت دیگر این گروه همه نوع کالا و تجهیزات با هر نوع سطح استاندارد و کیفیتی را وارد صنعت نفت می‌کنند. مقدم در جواب این سوال که تاکنون این گروه مافیایی تامین کننده کالا چه تهدیداتی نسبت به بومی‌سازی یا واردات ضابطه‌مند برخی از کالاها انجام داده اند، اظهار داشت: این گروه مافیایی در شرکت ملی نفت ایران، وزارت نفت یا شرکت‌های تابعه نیستند.

دور زدن قانون تاکتیک جدید دلالان

او با تاکید بر اینکه مهم‌ترین فشار این گروه استفاده از برخی قوانین همچون قانون مناقصات در جهت واردات کالا به صنعت نفت کشور است، بیان کرد: بر اساس قانون مناقصات هر شرکتی می‌تواند نسبت به خرید یا واردات کالا به صورت خرد و متوسط اقدام کند. معاون وزیر نفت، افزود: اما در همین قانون مناقصات تاکید شده که کالاها باید دارای استاندارد و کیفیت مطلوب و مناسب هم باشند. این مقام مسئول با بیان اینکه نگاه وزارت نفت به قانون مناقصات از زاویه کیفیت و استاندارد است، تاکید کرد: ورود کالا و تجهیزات فاقد استاندارد و کیفیت مطلوب می‌تواند خسارت‌های مالی، جانی و تولیدی به همراه داشته باشد. به گفته او گروهی سعی دارد از این قانون استفاده کند و در روند کالا و تجهیزات با استاندارد بالا اختلالاتی ایجاد کند. مقدم همچنین در جواب این سوال که دامنه فعالیت این گروه مافیایی تامین کننده و واردکننده برخی از کالاها و تجهیزات در چه سطحی است؟ توضیح داد: اخیرا نسبت به طراحی و ساخت برخی از کالاهای پیچیده و دارای تکنولوژی بالا مورد نیاز در صنعت حفاری برنامه‌ریزی شده است که این گروه مشکلاتی را برای بومی‌سازی ساخت این کالاها ایجاد کرده و حتی تاکید می‌کنند که نیازی به بومی‌سازی ساخت این کالاهای پیچیده و به اصطلاح «های‌تک» نیست. معاون پژوهش و فناوری وزیر نفت با بیان اینکه در طول سه سال گذشته تاکنون با دستور و حمایت وزیر نفت طراحی و بومی‌سازی ساخت ۱۲ گروه کالایی در صنعت نفت کلید خورده است، گفت: پیش بینی می‌شود در صورت تحقق اهداف تعیین شده امکان بومی‌سازی تعداد زیادی از این کالاها در صنعت نفت فراهم شود. او در ادامه و در جواب این سوال که آیا با لغو تحریم‌ها و ورود به دوره پسابرجام فعالیت‌های گروه‌های مافیایی واردکننده کالا به صنعت نفت محدود خواهد شد؟ تصریح کرد: فعالیت این گروه دلالان ارتباطی به لغو تحریم‌ها ندارد. این گروه واسطه در برخی از موارد با تامین منابع مالی، زمینه واردات کالا و تجهیزات را به صنعت نفت فراهم می‌کنند و عملا پشتیبان مالی برای واردات شده‌اند. او با اعلام اینکه این گروه در برخی از موارد با تامین منابع مالی از فرصت کسری مالی در برخی از پروژه‌ها و طرح‌های توسعه‌ای صنعت نفت و گاز کشور استفاده می‌کنند، تاکید کرد: به عبارت دیگر این گروه هم اکنون بین تولیدکننده و مصرف کننده کالا در صنعت نفت واسطه شده است.