آیا در قوانین ایران، امریکا به عنوان یک دولت "متخاصم" در نظر گرفته شده است؟ | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۰۱ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۹:۳۳
کد خبر: ۲۳۵۰۲۸
تاریخ انتشار: ۰۹:۲۵ - ۱۶ آبان ۱۳۹۵
همزمان با صدور حکم برای برخی از بازداشتی ها دو تابعیتی؛
"المانیتور" با انتشار گزارشی تحلیلی اشاره می کند اگرچه ایران و ایالات متحده نزدیک به بیش از سه دهه است که در خصومت با یکدیگر به سر می برند اما هنوز مشخص نیست که ایا با توجه به قوانین ایران، ایالات متحده از نظر فنی حقوقی یک "دولت دشمن" به شمار می رود یا خیر.
 "المانیتور" با انتشار گزارشی تحلیلی اشاره می کند اگرچه ایران و ایالات متحده نزدیک به بیش از سه دهه است که در خصومت با یکدیگر به سر می برند اما هنوز مشخص نیست که ایا با توجه به قوانین ایران، ایالات متحده از نظر فنی  حقوقی یک "دولت دشمن" به شمار می رود یا خیر.
آیا در قوانین ایران، امریکا به عنوان یک دولت
به گزارش سايت روزنو، المانيتور می نویسد:"در روز 18 اکتبر خبرگزاری "میزان" نزدیک به قوه قضاییه گزارش داد که ایران دادگاه رسیدگی به اتهامات مطرح شده علیه سیامک نمازی تاجر بازداشتی که شهروند امریکا بوده را پس از یک سال برگزار کرده است. پدر او باقر نیز در ماه فوریه بازداشت شده بود  هر دو به ده سال زندان محکوم شده اند. عباس جعفری دولت ابادی دادستان کل تهران اعلام کرده که جرم آنان همکاری با دولت متخاصم امریکا بوده است. طبق همین گزارش، نزار زکا ساکن امریکا و شهروند امرکیایی – لبنانی نیز که پس از سفر به تهران برای شرکت در کنفرانسی در ماه سپتامبر سال 2015 بازداشت  شده بود نیز با اتهامی مشابه به ده سال زندان محکوم شد".
این سایت در ادامه با اشاره به این که اتهام همکاری با کشورهای دشمن علیه امید کوکبی فیزیکدان و شهرام امیری دانشمند هسته ای نیز مطرح شده بود از نظر حقوقی درباره این اتهام می نویسد:"ماده 508 قانون مجازت اسلامی ایران می گوید محارب کسی است که به هر وسیله ای با کشورهای خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران همکاری کرده باشد اگر ثابت شود که محارب یا دشمن خدا نبوده است باید به ده سال زندان محکوم شود" و در صورتی که محارب باشد حکم او اعدام است. این ماده مبنای صدور احکام علیه امیری، كوکبی و نمازی ها بوده است. 
این که ایا آنان واقعا گناهکار هستند در حیطه صلاحیت انحصاری دادگاه مربوطه است. اما در اینجا پرسش اصلی این است که ایا ممکن است با استفاده از اصطلاحات و تعاریف حقوقی برای موارد غیر خاص حکم صادر کرد. اکثرا کارشناسان حقوقی می گویند که این امر ممکن نیست. واژه متخاصم را می توان به هرگونه عمل غیر دوسانه یا خصمانه نسبت داد که توسط برخی از مقام های قضایی در ایران تفسیر شده است. اما واقعیت ان است که شرایط درباره واژه "تجاوز" و "دولت متخاصم" متفاوت است و تعاریف متمایز در قوانین بین المللی درباره آن وجود دارد. 
در دیکشنری بلک لاو که لغت نامه عمومی حقوق بین الملل و دانشنامه بریتانیا که همه آن ها در سطح جهانی به عنوان منابع ارجاع دهنده برسمیت شناخته شده اند تجاوز به عنوان اقدام یک کشور در جنگ یا درگیری واقعی قلمداد می شود. علاوه بر این در ماده دو کنوانسیون 1949 ژنو که مربوط به حفاظت از افراد در زمان جنگ است آمده که کنوانسیون حاضر مربوط به هرگونه درگیری مسلحانه و یا جنگی است که ممکن است بین دو طرف و یا تعداد بیش تری از طرفین در جریان باشد حتی در صورتی که وضعیت جنگی از سوی یکی از طرفین برسمیت شناخته نشده باشد.
 به این ترتیب، یک دولت متخاصم وارد جنگ با کشور دیگر می شود فارغ از شدت درگیری و یا این که هر دو طرف جنگ را برسمیت بشناسند. نکته کلیدی در اینجا مشارکت در درگیری واقعی است. اصطلاح "جنگ" نیز تعاریف مشخصی دارد و اشاره آن به تلاش دولت و یکی از طرفین درگیر با استفاده از اسلحه برای نابود کردن طرف مقابل است. در سال 1974 میلادی مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه 3314 را صادر کرد که طبق آن تعریف پرخاشگری بیان شده بود در نتیجه هر تجاوز مسلحانه دارای دو  عنصر مادی و اخلاقی است. عنصر اخلافی اشاره به هدف دو طرف از استفاده از تجاوز به عنون وسیله ای برای پیشبرد اهداف سیاسی دارد در حالی که عنصر مادی اشاره به استفاده از اسلحه برای ضربه زدن به طرف دیگر را دارد. در نتیجه، استفاده از الفاظی نظیر "براندازی نرم" و "جنگ نرم" و تعمیم دادن آن به اصطلاح "متخاصم" در قوانین بین المللی غیر قابل پذیرش هستند".
این سایت در ادامه اشاره می کند که در راس ساختار هرم قدرت در ایران مقام معظم رهبری قرار دارند و با استناد به ماده 110 قانون اساسی ایشان به تنهایی می توانند جنگ یا صلح را اعلام کنند. این سایت در ادامه اشاره می کند که در ماده 25 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح آمده است هر زمان که دادگاه قادر به شناسایی دولتی به عنوان دشمن و یا دولت متخاصم باشد قوه قضاییه ی موضوع را با شورای عالی امنیت ملی در میان خواهد گذاشت و از نظر آن شورا به عنوان معیار استفاده خواهد کرد در نتیجه در چنین وضعیتی شورای عالی امنیت ملی که در ماده 176 قانون اساسی براساس ریاستش توسط رییس جمهوری انتخاب می شود و تحت نظارت مقام معظم رهبری است دارای صلاحیت درباره اظهار نظر پیرامون  اعلام جنگ بین دولت ایران و یک کشور خارجی است. اگرچه در بسیاری از اظهارات مقام عالی رهبری ایران از ایالات متحده به عنوان دشمن یاد شده است اما هیچ گاه سازمان های مربوطه واژه ای چون "دولت دشمن" که در ماده و کنوانسیون 1949 میلادی برسمیت  شناخته شده را تعریف نکرده اند. 
واقعیت آن است که نیاز است تا اقدامات قانون مناسب توسط دولت و مجلس ایران انجام شود تا اطمینان حاصل شود که واژه دشمن معادل با متخاصم است یا خیر . با توجه به این که سیاست خارجی و روابط بین المللی از جمله مسئولیت  قوه مجریه در ایران است به نظر می رسد تعیین اصطلاح متخاصم حتی در چارچوب تعریف ارائه شده در ماده 508 قانون مجازات اسلامی و ماده 25 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح که درباره یک کشور خارجی است باید به طور رسمی انجام شود این در حالیست که در بیانیه ای در دسامبر سال 2013 میلادی از سوی گروه حقوق بین الملل وزارت امور خارجه ایران آمده است که ایران هیچ دشمنی را جز رژیم اشغالگر صهیونیستی به عنوان "دشمن" نمی شناسد. 
اجماعی بین جناح های مختلف سیاسی در ایران وجود دارد که دولت امریکا در شماری از اقدامات خصمانه علیه جمهوری اسلامی نقش داشته است از جمله تحریم های فلج کننده و شاید اخیرا حکم دیوان عالی امریکا برای صدور مجوز مصادره 2 میلیارد دلار از دارایی های ایران برخی از اخرین نمونه های خصومت قلمداد شده باشند. با این حال، این اقدامات اخیرا از سوی مقام های دولتی در ایران به عنوان دشمنی و نه تخاصم قلمداد شده اند. به گزارش روزنو،در مصاحبه ای در سال 2014 میلادی با شبکه تلویزیونی سوئیس حسن روحانی رییس جمهوری گفت که ممکن است امریکا در سه دهه گذشته با ایران دشمنی کرده باشد. بعید است که استفاده روحانی اصطلاح دشمنی با توجه به روابط ایران و امریکا مطابق با تعریف از جنگ طلبی در قوانین بین المللی باشد. در نهایت باید این سوال را مطرح کرد که ایا ایالت متحده از نظر حقوقی در قوانین ایران می تواند به عنوان دولت متخاصم قلمداد شود؟"

نظر شما
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
نام:
ایمیل:
* نظر:
ویژه روز
عکس روز
خبر های روز