سفر روز گذشته فدریکا موگرینی باعث شد بحث ایجاد دفتر دائمی اتحادیه اروپا در ایران داغ تر از گذشته شود. فروردین ماه سال 93 بود که کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا پیش‌نویس قطعنامه راهبردی اتحادیه اروپا در قبال ایران را تصویب کرد. اولین اقدام عملی که بر اساس این پیش‌نویس اتحادیه اروپا مایل بود در قبال ایران انجام دهد، افتتاح دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران است. از آن زمان تا به امروز مسئولان کشورمان واکنش‌ها‌ی مختلفی نسبت به این درخواست اتحادیه اروپا نشان دادند.

به گزارش روز نو؛  هرچند که دولت روحانی به نوعی موافقت خود را با این درخواست نشان داد با این حال عده‌ای همچنان با احداث این اتحادیه مخالف هستند و آنرا راهی برای نفوذ کشورهای غربی و سیاست‌هایشان می‌دانند. اما آیا احداث این دفاتر برای ایران خطرناک است و باعث نفوذ کشورهای بیگانه و سیاست‌هایشان می‌شود یا آنکه سبب تقویت روابط ایران با جهان و گسترش مبادلات اقتصادی خواهد شد؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال‌ها‌ علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل که موافق حضور این دفاتر در ایران است و حسین کنعانی مقدم که با حضور آنها در ایران مخالف است، صحبت کردیم و نظر آنها را جویا شدیم.
**علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل:
خروج ایران از حالت انزوای سیاسی
این روزها می‌شنویم که اتحادیه اروپا قصد تاسیس دفتری دائم در ایران دارد. سوال اینجاست که اتحادیه اروپا در چه جاهایی تصمیم به احداث دفاترش می‌کند و کارکرد این دفاتر چیست؟
تاسیس دفتر اتحادیه اروپا مثل آن است که مرکزی در جایی ایجاد شود و سپس آن مرکز اقدام به تاسیس نمایندگی‌هایی در مناطق دیگر کند و این اتفاق نشان دهنده بهبود روابط ما با این اتحادیه است و می‌تواند نوید دهنده آغاز مناسبات سیاسی و اقتصادی، بین ما و اتحادیه اروپا باشد. همانطور که ذکر شد دفتر اتحادیه اروپا همچون سفارتخانه‌ای است. ایجاد چنین دفتری از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند بستر اقتصادی ایران را گسترش دهد و مناسبات سیاسی ما را با اتحادیه اروپا افزایش دهد.
** چرا اتحادیه اروپا در کشورهای مختلف غیراروپایی اقدام به تاسیس دفتر دائمی می‌کند؟
اتحادیه اروپا خود نهادی مستقل از کشورهای اروپایی است زیرا سیاست‌های کلی اروپا در سطح کلان آن با اتحادیه اروپا هماهنگ است. وقتی اتحادیه اروپا اقدام به بازگشایی دفتر خود در ایران کند در واقع هم ایران را به رسمیت شناخته و به احیای مناسبات سیاسی، اجتماعی اطمینان دارد و هم نیازمند برقراری مناسبات اقتصادی است. عملا این اتحادیه همچون یک کشور و سفارتخانه آن عمل می‌کند و سیاست‌ها‌ی کلان کشورهای اروپایی در نهادهای اتحادیه اروپا تنظیم می‌شود.
** چه منافعی تاسیس این دفتر برای ایران دارد؟
ایران از جهت اقتصادی به شدت نیازمند گسترش مناسبات و ارتباطاتش با اتحادیه اروپا است؛ به خصوص اروپای غربی، به جهت آنکه در چند سال گذشته اقتصاد ما متوقف مانده بود و تنها به درآمدهای نفتی متکی بود. الان که قیمت نفت کاهش پیدا کرده است ما تلاش می‌کنیم که در حوزه‌هایی جز نفت سرمایه‌گذاری کنیم حتی در بخش‌ها‌ی دیگری مثل پتروشیمی؛ ایران در این قسمت‌ها به سرمایه‌گذاری بالایی نیاز دارد. این دفتر می‌تواند مناسبات را گسترش دهد و این گسترش می‌تواند زمینه را برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی فراهم کند. علاوه بر اینها وجود چنین دفتری نشان‌دهنده آن است که ما در انزوا نمی‌باشیم.
** آیا تاسیس این دفاتر ضرری برای ایران دارد؟
نه این دفاتر هیچ گونه ضرری برای ایران ندارد. برای همین است که این دفاتر در دوران تحریم هیچ‌گونه فعالیتی نداشتند. بعد از مسائل مربوط به برجام زمینه‌ها‌ی ایجاد این دفاتر مهیا شد و این امر نشاندهنده گسترش مناسبات ما و اتحادیه اروپاست.
آیا اتحادیه اروپا می‌تواند از این دفاتر برای پیشبرد سیاست‌هایش برای مثال در مسئله سوریه یا مسائل دیگر در ایران استفاده کند؟
ممکن است این اتحادیه در باغ سبزی باشد برای ایران تا بتوانند از ایران که نقش موثری در سوریه دارد برای مهار کردن مسئله این کشور استفاده کنند؛ ولی با توجه به آنکه ایران تبدیل به قدرتی منطقه ای شده است، اتحادیه اروپا ناچار است که ایران را به بازی بگیرد. عدم استفاده از ایران در مسائل منطقه‌ای نشان داد که کاری اشتباه بوده است. این دفتر می‌تواند در حل همه مشکلات و مسائل منطقه‌ای از ایران کمک بگیرد و ما هم به نوعی می‌توانیم در حل مسائل کمک کنیم. همچنین به دلیل رهاشدن ما از تنگناهای تحریم این دفتر می‌تواند در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی شروع به کار کند.
** انتقاداتی به تاسیس این دفتر مطرح است و عده‌ای آن را راهی برای نفوذ بیگانگان می‌دانند. چقدر این ادعاها می‌تواند صحیح باشد؟
این اظهارنظرها مربوط به همان کسانی است که آنها را دلواپس می‌نامیم و اگر براساس خواسته آنها باشد باید درهای کشور را روی دنیا ببندیم و در گوشه‌ای باقی بمانیم. چنین چیزی امکان‌پذیر نیست. این چنین دیدی به دنیا نگاه کردن، ما را به آن مرحله رساند که مناسبات ما با بسیاری از کشورها قطع شد. بنابراین، این نگاه مشکوک به سازمان‌ها‌ی بین‌المللی هیچ نتیجه‌ای تاکنون برای ما نداشته است. این اظهارات به هیچ وجه قابل قبول نیست و کهنه شده است.
** آیا امکان دارد احداث چنین دفتری تبدیل به اهرمی برای فشار به سیاستمداران ایرانی برای اجرای سیاست‌های اتحادیه اروپا شود؟
نه، دفتر سازمان ملل نیز در کشور ما وجود دارد. مگر آنها به ما دستور می‌دهند که درباره سوریه این کار یا آن کار را کنیم؟ احداث این دفتر مناسبات ما را با اتحادیه اروپا افزایش می‌دهد. آنها ممکن است با ایران مشورت‌ها‌یی انجام دهند اما این بدین معنا نیست که بر روی سیاست‌ها‌ی کشورمان تاثیر بگذارد.
**حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا:
دفاتر اتحادیه اروپا؛ راهی برای نفوذ
این روزها خبرهایی می‌شنویم مبنی بر آنکه اتحادیه اروپا قصد دارد در ایران دفاتری را تاسیس کند. به نظر شما این دفاتر چه‌منافعی برای ایران دارد؟
اتحادیه اروپا در بسیاری از کشورها برای برقراری ارتباط با آنها دفاتری را ایجاد می‌کند. ایجاد این دفاتر می‌تواند مسیر تعاملات سیاسی و مبادلات اقتصادی را هموار کند و اتحادیه اروپا برای حل بعضی از مسائلی که ممکن است بین آن کشورها و این اتحادیه وجود دارد از این دفاتر استفاده کند. درخواست احداث این دفتر در ایران را نیز دارد و به دنبال باز کردن آن در کشورمان است. باید گفت این دفاتر گاهی تبدیل به مراکزی برای دخالت در امور داخلی کشورها می‌شود. همچنین اتحادیه اروپا امکان دارد بحث حقوق بشر، دفاع از سازمان‌ها و گروه‌های غیرقانونی و ارسال کمک و پول به برخی از این سازمان‌هایی که در آن کشورها کار می‌کنند را به میان آورد. طبیعی است که ایران مخالف دخالت اتحادیه اروپا از طریق این دفتر در امور داخلی‌مان است و نمی‌خواهد که این دفتر تبدیل به لانه جاسوسی برای اتحادیه اروپا شود. از همین رو تاکنون جواب مثبتی به این درخواست اتحادیه اروپا داده نشده است.
** آیا منافع احداث چنین دفتری از ضررهای احتمالی آن بیشتر نیست؟
اگر اروپایی‌ها بخواهند واقعا با ایران همکاری کنند باید این کار را از طریق سفارتخانه‌های ایران انجام ‌دهند. اگر قصدشان واقعی است بهتر است این کار را از طریق سفارتخانه‌های ما انجام دهند تا آنکه بخواهند دفاتری در این خصوص ایجاد کنند و اگر ایران ببیند که اروپایی‌ها از طریق سفارتخانه‌ها سعی در ایجاد رابطه با ما هستند ممکن است در زمینه ایجاد دفاتر هم تجدیدنظر کند.
آیا احداث دفاتر اتحادیه اروپا در ایران برای کشورمان خطرناک است و باعث نفوذ کشورهای بیگانه و سیاست‌هایشان می‌شود یا آنکه سبب تقویت روابط ایران با جهان و گسترش مبادلات اقتصادی خواهد شد؟

*آفتاب يزد