به گزارش روز نو؛ بولتن بین المللی دانشمندان اتمی که نشریه تخصصی در حوزه انرژی اتمی محسوب می شود به طرح این پرسش پرداخته که علت اصلی حمایت دولت روسیه از برجام چه بود؟ 

این نشریه می نویسد:"شکست در مذاکرات هسته ای احتمالا می توانست به توقف کاهش قیمت نفت بیانجامد و این به نفع اقتصاد روسیه می بود. در زمان مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ایران نیز ناظران تردید داشتند که روسیه با غرب در این مسیر همراه شود. در آن زمان برخی از ناظران مسائل سیاسی پیش بینی های اشتباهی را درباره رفتار روسیه انجام دادند برای مثال، پاول کی بائف از انستیتو تحقیقات صلح اسلو در اوریل 2015 میلادی مدعی شد که تصمیم پوتین برای ارسال اسلحه به ایران بدان معناست که او مایل به ایجاد بحرانی نفتی در خلیج فارس و ایجاد مشکل در مسیر انتقال نفت است تا مشکل کاهش قیمت نفت حل شود. چند ماه پیش از آن، دیمیتری سیمس رییس مرکز منافع ملی هشدار داد که اقدامات بی ثبات سازنده روسیه بر روی قیمت نفت تاثیرگذار خواهد بود. او پیش بینی کرده بود که روسیه قصد کارشکنی در مسیر مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 را دارد. در ماه مه سال 2015 میلادی النا هولودنی در بیزینس اینسایدر نوشت که به نظر می رسد روسیه از کاهش قیمت نفت در صورت حصول توافق هسته ای هراس دارد. او نوشت که روسیه بیش از هر چیزی از گسترش تعاملات تجاری و اقتصادی میان ایران و امریکا می هراسد. در آگوست سال 2015 میلادی اداره اطاعات انرژی امریکا تخمین زده بود که افزایش صادرات نفت ایران در دوران پسا تحریم و موفقیت  هسته ای تا سال 2016 میلادی قیمت هر بشکه نفت را به 8 دلار کاهش خواهد داد و می تواند به ضرر روسیه باشد کشوری که تنها در سال 2015 میلادی 43 درصد از درآمدش از فروش نفت و گاز بوده است و تخمین زده شد که ضرر روسیه در ازای کاهش قیمت نفت 2 میلیارد دلار باشد. امسال نیز با میانگین قیمت هر بشکه نفت 50 دلاری روسیه بازهم کمبود بودجه داشته و نیازمند فروش نفت بشکه ای 80 دلار است". 

این نشریه اشاره می کند که در آن زمان ناظران زیادی می گفتند افزایش تنش میان تهران و واشنگتن نه تنها سبب افزایش قیمت نفت می شود که به نفع روسیه است بلکه سبب می شود تا ایران بیش از گذشته متکی به روسیه و چین باشد و تسلیحات آن دو کشور را خریداری کند که همین صادرات تسلیحاتی به نفع اقتصاد روسیه می بود. 

این نشریه اما اشاره می کند که برخلاف پیش بینی ها روسیه از برجام حمایت کرد و در این باره می نویسد:"اما چرا روسیه در زمره امضاکنندگان برجام بود؟ نخست آن که برجام سبب بازداشتن ایران از دستیابی به تسلیحات هسته ای می شود و این در راستای منافع روسیه است و دستاورد پایدار و بلند مدتی محسوب می شود و باارزش تر از محاسبه کاهش کوتاه مدت قیمت نفت و گاز است. دوم آن که اگرچه هرگونه بی ثباتی پس از شکست احتمالی مذاکرات هسته ای ایران می توانست بر قیمت نفت تاثیرگذار باشد اما این تاثیر موقتی بود. برای مثال، اولین جنگ عراق هیچ اثر ماندگاری بر قیمت نفت نداشت. نکته سوم آن که مدل اقتصادی مبتنی بر انتظار برای افزایش قیمت نفت دیگر برای اقتصاد روسیه کارآمد نیست. حتی در صورت افزایش قیمت نفت نیز روسیه به تنهایی با تکیه بر درآمدهای نفتی نمی تواند به رشد اقتصادی تعیین شده 7 درصدی در سال 2000 میلادی دست یابد. دولت روسیه این موضوع  را به خوبی می داند. پیش از این "الویرا نابیولینا" رییس بانک مرکزی روسیه در ماه آوریل گذشته گفته بود که بدون اصلاحات ساختاری و ایجاد فضای بهتر برای سرمایه گذاری روسیه نمی تواند شاهد رشدی بیش از 1.5 تا 2 درصد باشد. نکته چهارم آن که لغو تحریم های بین المللی وضع شده علیه ایران به روسیه این امکان را می دهد تا با آن کشور حجم مبادلات تجاری اش را افزایش دهد. در نتیجه اگر چه روسیه نه تنها می تواند همکاری های نظامی خود را با ایران در دوران پسا برجام توسعه دهد که در حوزه اقتصادی و تجاری نیز می تواند همکاری های گسترده ای با آن کشور داشته باشد".

خرداد