آیین نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده گرد و غبار در هیئت دولت، روز دوشنبه، تصویب و برای اجرا به دستگاههای مختلف ابلاغ شد. بر اساس این آییننامه که به امضای معاون اول رئیس جمهوری رسیده است «ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار» به مسئولیت معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و با عضویت معاونان ذی ربط وزارتخانه، نهادها و سازمانهای مرتبط، تشکیل میشود.
به گزارش روز نو، روز پیش از به امضاءرسیدن این آییننامه، جلسهای به منظور بررسی گرد و غبار سیستان و بلوچستان و تالاب هامون، تشکیل شد؛ در این جلسه، سند ملیای که منشاء گرد وغبار در 16 استان کشور، را نشان میداد، تدوین شد؛ رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که در این جلسه حضور داشت، با بیان اینکه در زمینه مقابله با گرد و غبار از جوسازیها رنج میبریم، گفت: «در مسأله گرد و غبار، اغراق در مشکلات وجود دارد که این موضوع کمکی به حال مردم نمیکند.»
استاندار سیستان و بلوچستان هم در این نشست، با تاکید بر اینکه امروز تازه رسیدهایم به اینکه منشاء طوفانها کجاست، گفت: «از این اتفاق خوشحالیم که البته نشان میدهد تا الان هیچ کار بنیادی برای موضوع انجام نشده است.»
علی اوسط هاشمی با بیان اینکه «دیگر چیزی برای اختفا نمانده و مساله برای همه قابل رویت است، گفت: اگر مدیریت آب و لایروبیها نبود حتما شهر زابل و زهک خسارت دیده بود و کشاورزی در فصل برداشت کام مردم را تلخ میکرد.»
هاشمی گلایه کرد: «چرا با مردم استان کمیته امدادی برخورد می شود؟ چه کسی گفته ۴۰۰ روستا دفن شده است؟ شما یک روستا که دفن شده باشد به من نشان دهید باید حرف مردم را با دیده تکریم و احترام بشنویم و تدبیر کنیم. البته من هیچ وقت آزاری را که مردم از این طریق متحمل می شوند نمی پذیرم اما زیر بار بزرگنمایی هم نخواهم رفت.»
آنچه از برگزاری نشستها و جلسات محیط زیستی وطرح و امضاء آییننامهها و... در ذهن هر مخاطب این اخبار، متبادر میشود، تاثیر این صحبتهاست؛ مرمان خونگرم نواحی آلوده همچنان با مشکل ریزگردها دست به گریباناند و از این جلسات خبر ندارند؛ آنها هر روز هوا آلوده را استشمام میکنند و گمان میکنند ریزگردها بخشی از سرنوش محتومشان است.چندی پیش هم اعلام شده بود ریزگردها به قم رسیدند و تا چند وقت دیگر به احتمال زیاد تهران شاهد ریزگردها خواهد بود.
در این رابطه با اسماعیل کهرم ،بوم شناس، فعال محیط زیست و مشاور رئیس سازمان حفاظت، به گفتوگو نشستیم؛ او ازمشکلات بالای هزینهکرد در بحث محیط زیست صحبت میکند و پولهایی که خرجشان در جاهای دیگر اولویت دارد؛ همین سبب میشود به گفته او نتوانیم ریزگردها را مهار کنیم.
گفتوگوی اساعیل کهرم با امید ایرانیان را در ادامه میخوانید:
-روز یکشنبه نشستی برای رسیدگی به وضعیت ریزگردهای 16 استان با حضور رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، برگزار شد؛ در این نشست که استاندار سیستان و بلوچستان هم حضور داشت، انتقاداتی نه تند و تیز که شاید گلایهآمیز به سازمان محیط زیست وارد و نارضایتی از عدم رسیدگی به مردم مناطق پرریزگرد، با بیان جملاتی نظیر؛ با مردم این مناطق کمیتهامدادی برخورد نکنید و... نشان داد. یک روز بعد، آیین نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده گرد و غبار در هیئت دولت تصویب و برای اجرا به دستگاههای مختلف ابلاغ شد نگاه دید شما نسبت به این نشستها، جلسهها، آییننامهها و... چیست و آیا این موارد در کاهش ریزگردهای مناطق آلودگی و بهبود اوضاع مردم آن مناطق تاثیر دارد؟
متاسفانه بودجه کشور ما در جاهای دیگر صرف میشود و دیگر به محیط زیست یا حل مسئله ریزگردها نمیرسد؛ مسئله ریزگردها با مصوبه و جلسه و نشست و... حل نمیشود؛ در کنار همه سیاستمدارهایی که قولهایی مبنی بر حل یکشبه مشکل رزگردها دادهاند، تنها یک نفر در این زمینه صادق است؛ کسی که میگوید «حل ریزگردها بیست تا سی سال طول میکشد.» و این یک نفر خانم ابتکار است.
- چرا رسیدگی به این معضل این همه سال طول میکشد؟
حل مشکل ریزگردها دو راهکار دارد؛ یکی عاجل است و همین الان میتواند صورت بگیرد؛ دیگری درازمدت و زمانبر است؛ راه حل عاجل این است که ما «مالچ» بپاشیم؛ اگر قیر و نفت و مازوت و... را با شن و خاک مخلوط میکنند و بعد آن را در ماشینی شبیه «ام-شی»، ریخته و در فاصله صد تا صدو پنجاه متر روی زمین میپاشند؛ این ماده مثل پتویی روی منابع ریزگرد را میگیرد و نمیگذارد که بلند شوند و بالا بیایند و در نتیجه ریزگرد تولید نمیشود؛ اما یکی از موانع انجام اینکار هزینه آن است؛ ما از میلیونها هکتار وسعت در سوریه، عربستان، شمال آفریقا، عراق، ترکیه و... صحبت میکنیم؛ چه کسی و با چه هزینهای باید همه این مناطق را مالچپاشی کند؟
از سوی دیگر چند سال بعد این مالچپاشی سبب تولید ریزگردهایی با ریشه نفت و مسمومکننده خواهیم شد؛ این مسئله حذف فاسد با افسد است؛ بنابراین این کار زیاد توصیه نمیشود ضمن اینکه 15 درصد این ریزگردها منشاء داخلی دارند.
اما راهکارهای طویلمدت دفع ریزگردها، حفظ تالابها و رودخانهها، درختکاری و حفظ جنگلها و ... است؛ هر هکتار جنگل در سال میتواند 5/7 تن ریزگرد را جذب کند؛ اگر ما در اطراف تهران، جنگل داشتیم و ارتفاع هزار و هشتصد متر به بالا ساخت و ساز نمیکردیم؛ دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات ساخت و ساز نمیکرد؛ ما جنگلهایی داشتیم که ریزگردها را جذب میکردند.
- مردمی که در مناطق آلوده از هجون ریزگردها زندگی میکنند شاید از ارقام و اعدادی که بودجه سازمان محیط زیست را تعریف میکند، اطلاعی نداشته باشند. با توجه به هزینهبر بودن راهکارهای حذف ریزگردها، بودجه مبارزه با ریزگرد در این زمینه چه نقشی را ایفاء میکند؟
بودجه ارائهشده به سازمان حفاظت از محیط زیست که برای مبارزه با ریرگردها بود، حذف شد! استاندار سیستان و بلوچستان و برخی دیگر از مقامات محلی زمانی که از وضعیت ریزگردها گله میکنند، علاوه بر اینکه حق دارند، باید بدانند که از چه کسی گله میکنند؟ از سازمان حفاظت از محیط زیست! سازمان حفاظت از محیط زیست بدون پول چه کار کند؟ سازمان حفاظت از محیط زیست، شیر بی یال و دم و شکم است؛ بنابراین معترضان باید تیغ تیزشان را متوجه هیات دولت و مجلس شورای اسلامی کنند که اینها هستند که باید در این زمینه اقدام عاجل کنند.
-اگر مقامات 16 استانی که ریزگردها متوجه آنهاست، با اقدامی خواستههای خود را از هیات دولت و مجلس بخواهند، به نظرتان این امکان وجود دارد که در بودجه پیشنهادی برای کاهش ریزگردها تغییری ایجاد شود؟
مقامات مسئول جایشان بد نیست و ریزگردها را حس نمیکنند؛ اینها از مشکلات مردمان مناطق پرآسیب خبر ندارند و اینجا است که نقش مقامات محلی بیشتر به چشم میآید.
اميد ايرانيان