تنشزدایی در روابط مجالس ایران و امریکا
روزنو :علی خرم
یکی از نمایندگان منتخب مجلس دهم از رابطه و مذاکره میان نمایندگان مجلس ایران و سناتورهای امریکایی برای رفع مسایل و بنبستهای موجود در حل مشکلات میان دو کشور گفتهبود. این در شرایطی است که در هفتههای گذشته مجالس ایران و ایالات متحده امریکا در یک روند تک و پاتک سیاسی بیانیهها و مصوبات مختلفی را علیه یکدیگر صادر کردند که میتواند در روند اجرای توافق هستهای ایران و امریکا تاثیر منفی داشته باشد.
از سویی در تهران ۱۰۳ نماینده مجلس در تذکری از رییسجمهور میخواهند که در صورت ادامه «شیطنتها» اجرای تعهدات برجام را متوقف کند و طرحی تصویب میشود که دولت ایران را موظف میکند به بهانه رویدادهای مختلف تاریخی از ایالات متحده امریکا غرامت دریافت کند و از سوی دیگر نمایندگان کنگره تلاش میکنند با تصویب لایحهای حق خرید آب سنگین از ایران را از دولت سلب کنند یا برای استفاده ایران از دلار در مبادلات خارجی وزارت خزانهداری را به سوال و جلسه استماع میکشانند.
حکم دیوان عالی ایالات متحده در مصادره دو میلیارد دلار اموال ایران نیز اثری بسیار منفی در نگاه دو طرف به یکدیگر داشته است. از یک سو نمایندگان مجلس شورای اسلامی، امریکاییها را تجسم شیطان میبینند و از سوی دیگر نمایندگان امریکایی، ایرانیها را در قامت تروریست تصویر میکنند.
پیشنهاد نماینده باسابقه مجلس برای ایجاد زمینه گفتوگو میان پارلمانهای ایران و ایالات متحده امریکا در این راستا میتواند کارساز باشد. مسلما هرگونه گفتوگو و تبادلنظر و مذاکرهای میتواند در روشنتر شدن مواضع طرفین و کاهش التهاب در روابط کمک کند. تصویری که از نمایندگان امریکا در میان نمایندگان مجلس وجود دارد و بالعکس تصویری که از ایران در ذهن نمایندگان امریکا وجود دارد، هر دو غلط و مخدوش است. اگر طرفین توانایی گفتوگو و صحبت با یکدیگر را داشتهباشند، تا حد زیادی میتوانند تصویر موجود از یکدیگر را بهبود بخشند.
در حال حاضر روشی که در میان نمایندگان دو طرف وجود دارد اگر مستقیما باعث تعلیق یا بنبست در اجرای برجام نشود، قطعا غیرمستقیم اجرای آن را دچار مشکل خواهد کرد. توافق بزرگی مانند برجام بستری آرام و مناسب برای اجرا میخواهد. در شرایطی که پارلمانهای دو طرف موشک به سمت یکدیگر شلیک میکنند، موشکهایی از جنس جدل و گلولههای سیاسی و تبلیغاتی، نه تنها بستر اجرای برجام را فراهم نمیکند و نه تنها باعث نزدیک شدن نظرات طرفین به یکدیگر نمیشود بلکه باعث دور شدن نظرات از هم میشود.
زمانی که نمایندگان ملت ایران و نمایندگان مردم امریکا در پارلمان تا این حد دچار شکاف نظری باشند، زمینه برای یک مذاکره مثبت و منتج به نتیجه بسیار کم خواهد شد و در نتیجه اجرای بدون دردسر و آرام توافق هستهای با دستانداز و مشکل مواجه میشود.
به گمان من برای کم کردن شکاف میان پارلمانها باید ارادهای از هر دو سو وجود داشتهباشد. حقیقت امر این است که در دوره آقای اوباما فرصت بسیار مناسبی وجود داشت که میشد از آن استفاده کرد و بسیاری از مشکلات موجود میان دو کشور را حل کرد. اگر جانشین آقای اوباما فردی مانند دونالد ترامپ یا هیلاری کلینتون باشد، فضای مثبتی که در دوره حاکمیت اوباما در رابطه با ایران وجود داشت از بین خواهد رفت. پیشبینی میشود که با تغییر دولت در امریکا وارد دورانی میشویم که میتواند آبستن تنشهای تازه باشد، تنشهایی که از جنس سیاسی و تبلیغاتی که حتی میتوانند تا سطح رویارویی نظامی پیش بروند.
دوره آقای اوباما و فرصت باقیمانده از آن دورهای بود که میشد سطح تنشها و التهاب در روابط دو کشور در زمینههای مختلف کاهش پیدا کند که در بسیاری از زمینهها از این فرصت مناسب به خوبی استفاده نشد. در ایران هستند کسانی که از روی کار آمدن دولتی به رهبری دونالد ترامپ حمایت میکنند. عدهای هستند که رویای تنش و رویارویی را در سر میپرورانند و روزها شبها دعا میکنند که فردی مانند دونالد ترامپ روی کار بیاید.
