نجابت و فروتني آنها در اوج اقتدار بيشتر از هر موئلفه ديگري به دل مي‌نشيند. آنهايي كه سال‌ها جان،مال و جواني خود را در راه حفظ انقلاب و كشور هديه كردند و امروز بدون هيچ توقعي بازهم راه خود را ادامه مي‌دهند. نه تنش‌زايي‌سياسي مي‌كنند و نه طمعي به اقتصاد كشور دارند. آنها به خوبي مي‌دانند كه خير دنيا و آخرت درحفاظت ازكشور، اطاعت از ولي ودلگرم كردن  مردم است و در اين راه نيز هيچگاه از صراط‌مستقيم خارج نشدند. نمونه يك ارتشي تمام عيار، سرتيپ‌محمدحسن‌نامي است. فرمانده‌اي كه روزگاري بنا به فرموده ومصلحت، سكان وزارتي را در اختيار مي‌گيرد و زماني در قامت يك سرباز جانشين بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس مي‌شود.سرتيپ‌نامي ارتش را بال نظام مي‌خواندو از توطئه‌ها عليه اين نهادانقلابي مي‌گويد. شرح‌گفت‌وگوي ما با دكترمحمد‌حسن‌نامي را در زير پي‌مي‌گيريد:

  در آستانه‌انقلاب و همان روزهاي ابتدايي برخي تلاش‌كردند ارتش را منحل كنند، اگر آن جريان به هدف خود مي‌رسيد چه بر سر انقلاب مي‌آمد؟

در اوایل انقلاب بسياري از افراد تلاش مي‌كردند تا با انحلال  ارتش نقش اين نهاد اصلي و تاثيرگذار را كمرنگ كرده و بازوی انقلاب را از بين ببرند. در همين راستا نيز برنامه‌‌‌هايي مانند كم‌كردن مدت‌خدمت سربازي، جابه‌جايي نيروهاي ارتش به ساير نهادها وسازمان‌‌ها و نيز انحلال آن را در پيش‌گرفتند. البته درايت الهی حضرت امام‌راحل(س) اين اجازه را به آنها نداد و نقشه شوم‌شان را از بين برد.نبايد از اين نكته چشم‌پوشي كردكه اگر ارتش منحل مي‌شد،بدون شك نظام و انقلاب با مشکل مواجه می شد. اگر ارتش كه بازوي انقلاب بود ، قطع مي‌شد، دشمنان مي‌توانستند زودتر به نتيجه برسند.بعد از انقلاب دشمنان شروع به نا امن كردن قسمت‌هاي پيراموني كشوركردند. البته در همان روزها درك صحيح حضرت آيت‌ا...خامنه اي كه نمايندگي حضرت امام‌خميني(س) در شورايعالي دفاع را داشتند نيز اين بود كه دشمن قصد دارد كشور را به گونه‌اي ناامن كند كه اگر قلدري مانند رضا خان را برسركار آوردند همه به خوبي بپذيرند و از وي تعريف كنند و بايد با اين دسيسه مقابله مي‌شد كه ارتش در برابر اين شيطنت ايستاد و موفق شد.

 با توجه به اين بي‌مهري‌هايي كه شد، ارتشي‌ها نا اميد نشدند؟

ارتشي‌ها در زماني كه انقلاب در خطر بود آنقدر نگران نظام‌اسلامي بودند كه حتي از حضور در کنار خانواده و بودن در محل امن و استراحت را برخود حرام كردند تا به كشور و انقلاب ضربه‌ا‌ي وارد نشود.

  اگر بخواهيد قطره‌اي از درياي خدمت ارتش به كشور را در همان روزهاي آغازين انقلاب تشريح نمایید به كدام مبحث اشاره‌خواهيدكرد؟

موفقيت ارتش در مقابله با ضد انقلاب درحال به نتيجه رسيدن بود كه دشمنان با تجهيز و حمايت‌از صدام،وي را آماده پيكار با ايران كردند.كشور در آن دوران آمدگي مقابله نداشت.چرا كه با وقوع انقلاب و دگرگوني‌های فراواني كه در جامعه به وجود آمده بود همه رويكردها و اركان‌ نظام در حال تحول بود.صدام با پشتيباني دنيا و چراغ سبز آمريكا به ايران حمله كرد.

درباره زحمات نيروهاي فداکار ارتش سال‌ها بايد سخن گفت.شايد اين روزها صحبت در مورد جنگ بيشتر به خاطرات و فيلم‌ها خلاصه شده باشد ولي خطر بزرگي كشور را در آن دوران تهديد مي‌كرد و ممكن بود اگر خون هزاران شهيد به پاي دفاع از کیان جمهوری اسلامی ایران ريخته‌نمي‌شد، امروزه از ايران اسلامي تنها اسمي مانده بود. نيرو‌هاي بعثي آنقدر به خود اطمينان پيدا‌كرده بودند و انقلاب را ضعيف مي‌ديدند كه صدام حتي نطق خود را براي سخنراني در اهواز آماده كرده بود ولي ما ديديم كه جوانان اين مرزو بوم سينه خود را در مقابل هجوم بعثي‌ها سپر كردند تا اين خيال خام به واقعيت مبدل نشود.

 صدام تا اين حد به پيروزي خود اعتماد داشت!؟

صدام در ديدار با برژينسكي گفت قصد داريم خوزستان را بگيريم و  جمهوري اسلامي را ازبين ببريم.برژينسكي در پاسخ گفت وجود ايران يكپارچه براي ما نيز خطرناک است و با حضور يك ايران چندپارچه بيشتر موافق هستيم. صدام كه خود را قدرتمند مي‌ديد، با پاره كردن قرارداد‌مرزي دوكشور و با شليك يك گلوله تانك T64به صورت نمادين جنگ  را آغاز كرد.

به محض اين اقدام عدنان خيرا... كه بعدها وزيردفاع عراق شد از طريق آن بيسيم منتظر دريافت خبر حمله هواپيماهاي بعثي به سمت ايران و نابودكردن پايگاه‌هاي هوايي كشورمان بود. بعد از انتشار و انتقال اين خبر براي صدام، او به چند مقام خارجي كه كنارش او حضور داشتند(4رئيس ستاد مشترك 3 وزيرخارجه و 3وزير دفاع ازكشورهاي منطقه) گفت تا يك ساعت ديگر كمر ايران شكسته مي‌شود و ما 3روزه  در  اهواز و 7 روز ديگر در تهران هستيم.با شنيدن اين ادعا مقامات كشورهاي مرتجع منطقه‌اي شروع به شادي و سرودن شعر در وصف قهرمان قادسيه كردند! و صدام هم به آنها گفت شما هم با ما در اين پيروزي شريك هستيد. سرلشكر وفيق سامرايي كه مسئول ميزاطلاعاتي ايران در عراق بود در كتابش مي‌نويسد، متن سخنراني صدام تهيه و آماده بود وحتي استاندار خوزستان را نيزانتخاب كرده و اسامي شهرها را نيز تغيير داده بودند. حتي پيش‌بيني كرده بودند كه پست برق  ایران را به عراق وصل كنند.

  دشمن در آن روزهاي اوليه نفوذي هم به كشور داشت، نقش ارتش چگونه بود؟

آنها محورهاي زيادي را پيش‌بيني كرده بودند تا به هدف خوديعني نفوذ به ايران و جدايي خوزستان برسند، معبر عملياتي بود كه  براي جدا كردن خوزستان داشتند.يكي از مهم‌ترين اين محورها معبرعملياتي‌ای بود كه از شهر‌هاي علي شرقي و علي غربي شروع مي‌شد وبايد موسيان و دشت عين خوش و دشت عباس را طي كرده واز پل كرخه عبور و تنگ فني را مي بستند.اين تنگه از آنجايي اهميت‌داشت كه مهم‌ترين جاده هاي زميني و راه‌آهن  از مركز كشور به خوزستان آن زمان وصل و از اين تنگه عبور مي‌كرد و اگر بسته مي‌شد كار اين استان تمام شده‌بود.

نيروي‌هوايي عراق از اين معبر عملياتي پشتيباني مي‌كرد و روز سوم ما با دشمن مقابل پل كرخه درگير شديم. دشمن عبور كرده بود ودر تپه سبز وپايين شوش نيز از كرخه عبور كرده بودند و به سمت ايران مي‌آمدند. اما نيروهاي عراقي وقتي با رزمندگان روبه‌رو شدند رزمندگان، نيروهاي بعثي را به عقب راندند و از نفوذ آنها به‌كشور جلوگيري كردند. در آن روزها هدف راهبردي ارتش اين بود كه توان بعثي‌ها را كم کرده و دشمن را زمينگيركند.در آن دوران ارتش به خوبي توانست در كنار نيروهاي مردمي موفق شود تا اينكه نيروهاي سپاه شكل بگيرد .

 كدام يگان ارتش در آن دوران بيشتر درخشيد؟

در يك سال اوليه جنگ نقش‌همه اركان ارتش بارز ومهم بود،نبايد نقش هوانيروز را ناديده گرفت.در آن دوران افسران و خلبانان عزيز و شجاع ما كارهاي بي نظيري كرده و در عمليات‌هاي فتح‌المبين و  بيت‌المقدس نقش اساسي داشتند. نيروی هوايي با اف14 و پدافند ما با سيستم‌هاي راپير كه در نوع خودش بي نظير بود،  نيروي زميني را پوشش دادند و آنقدر زحمات اين عزيزان چشمگير بود كه نمي‌شود در رابطه با آنها سخن گفت. از خودگذشتگي‌هاي اين عزيزان بود كه برخلاف گذشته نگذاشتند به مرزهاي كشور آسيبي وارد شود. اين در مقوله دفاع مقدس،اما از سوي ديگر نيز چند هفته بعد از پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي، سركشي‌هاي زيادي در گوشه و كنار كشور توسط گروهك‌هاي دموكرات، كومله و ديگر عناصر تجزيه‌طلب در كردستان، گنبد و خوزستان شروع شد. نقش‌ارتش در مقابله با اين جريان‌هارا نمي‌توان ناديده‌گرفت.در گنبد با اقدام به‌موقع لشكر 77 پياده خراسان، يك گردان از تيپ 23 نيروي ويژه هوابرد و گروه‌هايي از ديگر نيروهاي انقلابي و مردمي نزديك به يك ماه آرامش به مناطق برگشت.  در خوزستان نيز نيروهاي ارتش و مردمي، تحركات تجزيه‌طلبانه و ضد امنيتي عناصري كه توسط استخبارات عراق مسلح شده بودند، به‌ويژه در منطقه خرمشهر را خنثي كردند. در كردستان بحران گسترده‌تر بود. در اوايل اسفند 1357عناصر مخالف حكومت اسلامي به پادگان مهاباد حمله كردند. هدف آن‌ها از اين حمله اشغال پادگان و به دست‌آوردن جنگ‌افزار و تجهيزات يك تيپ و تحت كنترل گرفتن شهر مهاباد و توسعه مناطق تحت كنترل خود با به‌كاربردن سلاح و مهمات غارت شده از پادگان بود. در اين توطئه، دست‌كم به هدف اوليه خود كه دستيابي به سلاح و تجهيزات تيپ مهاباد بود ، رسيدند. در اين اقدام، تعدادي از اعضاي تيپ را به شهادت رساندند و پادگان را خلع سلاح كردند و مقدار زيادي سلاح و تجهيزات را به غارت بردند.

 بعد از واقعه مهاباد، به تدريج كه دامنه توطئه و آشوب در همه مناطق كردنشين از ماكو تا كرمانشاه گسترش يافت و آشوب‌گران با استفاده از مهماتي كه از پادگان مهاباد به دست آوردند، در 27 اسفند 1357 به پادگان لشكر 28 پياده در شهر سنندج هجوم بردند و اين پادگان را محاصره كردند. آن‌ها 21 نفر را به شهادت رساندند و تلاش كردند پادگان سنندج را همچون پادگان مهاباد اشغال و غارت كنند. در چنين شرايطي بود كه نيروهاي انقلابي و نيروهاي مردمي به كمك لشكر 28 كردستان شتافته زمينه نبرد غرور‌آفرين پادگان سنندج با ضد انقلاب رافراهم كرده و پس از 11 روز نبرد بي‌امان، پادگان سنندج از محاصره  خارج و مدافعان، لشكر را از خطر سقوط و عواقب جبران‌ناپذير آن نجات دادند. در ادامه حوادث كردستان، پاوه در 15 مرداد 1358 به طور كامل در محاصره مهاجمان مسلح قرار گرفت كه پس از تصرف شهر، مهاجمان دست به كشتار فجيعي زدند. بنا به فرمان حضرت امام(س)، ارتش به طور رسمي وارد تعقيب ضدانقلاب در كردستان شد. در همين درگيري‌ها، اولين خلبانان شهيد نيروي هوايي ارتش (شهيدان نوژه و بشيري) در 25 مرداد 1358 در منطقه پاوه، تقديم انقلاب و ميهن عزيز اسلامي‌مان شدند. شهيد چمران وشهید سرلشكر فلاحي با هواپيما وارد كرمانشاه شدند و در 27 مرداد، نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي نيز به كمك محاصره‌شدگان شتافت. بالگردهاي هوانيروز شهيد چمران را از محاصره ضدانقلاب نجات دادند كه در اين ميان يك فروند بالگرد سقوط كرد و تعدادي نيز به شهادت رسيدند و اندكي از اين حماسه را در فيلم(چ) به نمايش گذاشتند.البته از زحمات آن روزهاي ابتدايي نمي‌توان آزادي پادگان مهاباد را ناديده‌گرفت.با وجود آن همه شيطنت و تبليغات مسمومي كه متوجه حافظان امنيت كشور بود، با حمايت‌هاي حضرت امام(س) و با تقديم هزاران شهيد و جانباز، نهال انقلاب با تمام اين خون‌هايي كه در راه حفاظت آن ريخته شد به اين درخت قوي و باريشه تبديل شد كه شما امروز شاهد نقش‌آفريني آن در معادلات جهاني و منطقه‌اي هستيد.

 دیدگاه پرسنل ارتش در رابطه با تشکیل نهادی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی چگونه بود؟

یکی از ماموریت های ارتش جمهوری اسلامی ایران که کمتر از آن سخن به میان می آید کمک به تشکیل سپاه پاسداران بوده است. در آن زمان با حضورنیروهای ارزشمندی مانند سروان کلاهدوز و سایر نیروهای انقلابی به تشکیل سپاه کمک شایانی شد.از طرفی این نیروهای انقلابی در سپاه پاسداران ، نیروهای ارزشی شامل جوانان مومن را شناسایی کرده و برای ورود به دانشگاه افسر معرفی می کردند. در آن زمان حتي نيرو‌هاي سپاه نيز توسط درجه‌داران ارتش آموزش داده مي‌شدند.پس از تشكيل هسته‌هاي اوليه سپاه با نيروهاي انقلابي و مردمي، تعدادي ازاعضاي ارتش نيز يا به طور مستقيم به سپاه ملحق شدند (مانند شهيد كلاهدوز) يا به صورت غير مستقيم به شكل‌گيري اين نهاد انقلابي كمك كردند. ارتش جمهوري اسلامي ايران، براي محافظت از نهال نوپاي انقلاب اسلامي در مقابل تهديدات داخلي و خارجي در امر آموزش و تجهيز سپاه پاسداران ، همكاري كرد و حتي شوراي انقلاب تعدادي از پادگان‌هاي ارتش را براي آمادگي‌هاي نظامي به سپاه  داد.

  شما در متن ارتش حضور داشتيد،تاكنون صداي اعتراض يا انتقادي از اين عزيزان شنيده‌ايد؟

نيرو‌هاي ارتشي،كارآمدترين، انقلابي‌ترين و ولايتمدار ترين افراد در نظام جمهوري‌اسلامي هستند.اين عزيزان با وجود زحمات فراواني كه مي‌كشند ادعايي ندارند. ارتشي‌ها انسان‌هاي شريفي‌هستند كه با وجود برخي مشكلات مالي و معيشتي كه در زندگي دارند هيچگاه از وظيفه‌اصلي خود دور نشده و همواره از دستاوردهاي انقلاب و ايران اسلامي دفاع كرده‌‌اند و دلسرد و نااميد نشده‌اند.

 ارتش‌ علاقه‌اي به حضور در مناسبات اقتصادي ندارد يا تا كنون از اين نهاد دعوتي نشده‌است؟

بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وظيفه‌ارتش دفاع از كيان كشور و جمهوري‌اسلامي ايران است. اگر اين نهاد نظامي وارد سياست‌،اقتصاد و ساير حوزه‌ها شود از وظيفه اصلي خود دور خواهد شد.ارتش ایران پرسنل متخصص در همه زمینه ها و توانایی اداره کشور در همه ابعاد را دارد.ولیکن بر اساس تدابیر فرماندهی کل قوا،ارتش فقط به دنبال ماموریت اصلی خود که همان دفاع از مرزها و کیان انقلاب است را دارد.

 جايگاه ارتش را در میان مردم ايران چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

به نظر م ارتشي‌ها افراد پاك ومومنی هستند و مردم ارتش را از خود مي‌دانند و به آنها علاقه دارند که البته باید عزیزانی که در تهیه محصولات فرهنگی چون فیلم و سریال زحمت می کشند در ارزش ارتش و عملکرد آن دقت کنند.در اين اواخر نيز جانفشاني‌هاي ارتش را در مسئله خرمشهر در سریال کیمیا در رسانه‌ملي ناديده‌گرفته شد.در صورتي‌كه در موضوع آزادي خرمشهر و نجات خوزستان ارتش نقش اساسي داشت و اوج ماجرا را زماني مي‌توان شاهد بود كه در همان چندروز از دفاع در خرمشهر فقط تكاورهاي نيروي دريايي‌ارتش 74 شهيد یا ماه های اولیه دفاع، ارتش جمهوری اسلامی ایران بیش از 2000 شهید را تقدیم انقلاب اسلامی كرد.

 علل موفقيت ارتش چه بود؟

ارتش با ده‌ها هزار شهيد و پشتيباني مردمي توانست موفق شود و يكي از شاخصه هاي ارتش اين است كه قانونمند و ولایتمدار است و هميشه در راستاي آن فرمايشاتي كه رهبرمعظم انقلاب مي‌فرمايند، حركت مي‌كند.

  توانايي دفاعي امروز ارتش با زمان دفاع‌مقدس چه تفاوتي كرده‌است؟

ما در نيروهاي مسلح قسمتي را به عنوان جهاد خودكفايي داشتيم و داريم كه به خوبي توانستند تمام تجهيزات را آماده به كار كنند وامروز آمادگي رزمي‌ای كه ارتش دارد بيش از زمان دفاع مقدس است .ارتش هم خود را براي يك جنگ نامتقارن آماده كرده و هم براي دفاع همه جانبه اي كه از چند محور به كشور حمله شود.  اين آمادگي وجود دارد.امروز با وجود تهديدهاي فراواني كه وجود دارد،ما معتقديم كه  نه تنها در مرزها بلكه كیلومترها آن‌طرف تر نيز اگر لازم باشد،قادرهستيم از كشورمان دفاع كنيم و اين لازمه يك دفاع هوشمند است.