«پارلمان در سایه» به چه معناست؟ دولت سایه به هیات دولت روی کار نیامده اطلاق میشود که با هدف در دست گرفتن کنترل دولت در واکنش به یک حادثه منتظر مانده است. در نظامهای پارلمانی اغلب بزرگترین حزب مخالف خود را دولت سایه مینامند. تشکیل دولت سایه از سوی احزاب مخالف، نوعی تمرین و اعلام آمادگی برای انجام هرچه بهتر وظایف خود در صورت پیروزی و تشکیل دولت واقعی است.
بر اساس این تعریف، اعضای کابینه دولت سایه به ویژه برای حل مسائل مهم و عبور از شرایط بحرانی همچون تنش در روابط خارجی و وقایع و تصمیمات مهم سیاسی تشکیل جلسه میدهند و به ارائه برنامهها و پیشنهادها برای حل بحران میپردازند. از تازهترین نمونههای دولت در سایه میتوان به جرمی کوربین، رهبر جدید حزب کارگر انگلیس، اصلیترین حزب اپوزیسیون دولت یعنی حزب محافظه کار اشاره کرد که چند ماه پیش تعدادی از اعضای کابینه خود را که همان کابینه دولت سایه است، معرفی کرد.
پیشنهاد «پارلمان در سایه» در ایران
در اسفند سال گذشته سعید حجاریان، تئوریسین جریان اصلاحات با اشاره به اینکه ژنرالهای دو جناح اصلاحطلب و اصولگرا به دلیل رد صلاحیت و رای نیاوردن در مجلس دهم غایب هستند و شمار زیادی از منتخبان، تجربه جدی ندارند و این کار تشکیلاتی فراکسیونی را تحتالشعاع قرار میدهد به سالنامه روزنامه ایران گفته بود «راهکار جبران این مساله، تشکیل «پارلمان در سایه» از سوی دو جناح است. هم اصلاحطلبان و هم اصولگرایان باید برنامههایشان را در «پارلمان در سایه» چکشکاری و به فراکسیون خود منتقل کنند. در غیر اینصورت مجلس ضعیف میشود و ضعف مجلس منجر به تضعیف دولت هم میشود.»
از این رو بسیاری از اصلاحطلبان با نظر نظریه پرداز اصلاحات مبنی بر تشکیل «پارلمان در سایه» موافقند و به دنبال اجرایی شدن پیشنهاد سعید حجاریان هستند.حضور بزرگان اصلاحات
چندی پیش محمدرضا تابش، نماینده مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ضرورت حمایت بزرگان اصلاحات از نمایندگان جوانتر در مجلس دهم و احتمال تشکیل پارلمان در سایه با حضور آنها به ایلنا گفت حضور قشر جوان و بهروز که هم عالم هستند و هم به مقتضیات زمانه آشنایی دارند و درک درستی از تاثیر فناوری اطلاعات دارند، موهبت است اما در کنار این افراد، نمایندگان باتجربه نیز حضور دارند که تلفیق این دو گروه میتواند معجزهآفرین باشد، به شرطی که بتوانیم ساختار مجلس را به عنوان بستر حرکتهای خود اصلاح کنیم.
منظور تئوریسین اصلاحات از «پارلمان در سایه»
علیالظاهر آنچه که باعث شده است حجاریان به طرح ایده «پارلمان در سایه» بپردازد نگرانی او از عدم حضور چهرههای شاخص دو جریان اصلی سیاسی کشور در مجلس دهم است. چه اینکه اصلاحطلبان نیروهای درجه اول خود را در پروسه ردصلاحیت از دست دادند و اصولگرایان شاخص هم در بسیاری از حوزهها نتوانستند رای مردم را به دست آورند. چه اینکه از لیست تهران اصولگرایان که باتجربهترین نفرات آنها در آن حضور داشتند، حتی یک نفر هم نتوانست به مجلس راه یابد. البته تفاوتی که در این میان وجود دارد آن است که اصلاحطلبان در این دوره از انتخابات توانستند با تاسیس شورای عالی سیاستگذاری که به نوعی تحقق ایده چند سال پیش اصلاحطلبان یعنی «پارلمان اصلاحات» بود، تمام نیروهای خود اعم از تمامی احزاب اصلاحطلب و شخصیتهای حقیقی سرشناس را گردهم آورند و با هم افزا کردن توان سیاسی خود از هدر رفتن انرژیشان حتیالمقدور جلوگیری کنند و با خرد جمعی تحسین برانگیزی به تنظیم لیست انتخاباتی خود و تدوین استراتژیها و برنامههای خود همت گمارند. سازوکار هوشمندانه و همدلانهای که منجر به موفقیت درخوری برای اصلاحطلبان شد، اما در سمت اصولگرایان ماجرا تا حدی متفاوت بود. آنان هرچند در این دوره از انتخابات، شورای ائتلاف اصولگرایان را بعد از کش و قوسهای فراوان تشکیل دادند، با این حال آنچه مشخص بود ائتلاف آنان چندان مستحکم نبود و بیشتر بنا به مصلحت انتخاباتی و برای پیشگیری از شکسته شدن آرایشان تشکیل شده بود. چه اینکه صدای برخی از اصولگرایان به اعتراض برآمد که لیست تهران فقط از بین چهار گروه اصولگرا بسته شده است و بسیاری از تشکلهای سیاسی این جریان در فرآیند تصمیمگیری برای انتخاب کاندیداهای نهایی آنها دخیل نبودهاند و وزن سیاسی گروههای اصولگرا رعایت نشده است. از همین رو بود که برخی از اصولگرایان بیرون مانده از لیست شورای ائتلاف تصمیم گرفتند که به نفع لیست ائتلافی جریان متبوعشان انصراف ندهند و به شکل مستقل در عرصه انتخابات حاضر شوند. حال با پایان گرفتن دور اول انتخابات مجلس دهم آنچه که باید باعث نگرانی اصولگرایان شود عدم حضور چهرههای سرشناس و تصمیمساز آنان در مجلس است و چیزی که ضرورت تشکیل بدنهای مشورتی برای آنان را ضروری میسازد. چه اینکه ایده حجاریان فقط معطوف به جریان سیاسی متبوعش نیست و پیشنهاد میکند که اصولگرایان نیز باید پارلمان در سایه خود را تشکیل دهند.
تحلیل کارشناسان سیاسی
برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند پارلمان در سایه در جهت وحدت و اتخاذ تصمیمات مشترک در مجلس در مسیر تحقق خواست ملت است، اما بعضی از کارشناسان سیاسی بر این باروند که پیشنهاد تشکیل «پارلمان در سایه» قصد دارد کسانی که به تدبیر نظام و مردم از عرصه تصمیمگیری و بنا به دلایل متقن و مستدل کنار گذاشته شدهاند را دوباره در روند تصمیمگیری قرار دهد و به نوعی نهادها و دستگاههای اجرایی و نظارتی را دور بزنند. ولی بسیاری از تحلیلگران سیاسی مانند ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا اعتقاد دارند پارلمان در سایه همان طرح احزاب است و کارکردی که برای «پارلمان در سایه» تعریف شده در دنیا توسط احزاب انجام میشود. وی در گفتوگو با سایت فرارو میگوید نمایندگان با عنوان یک حزب به مجلس راه پیدا میکنند و احزاب در خارج از مجلس طرحها و لوایح را چکشکاری میکنند و به نمایندگان طیف خود در پارلمان انتقال میدهند تا آنها بدانند باید چه تصمیمی بگیرند.» وی در ادامه افزود در همین مجلس نهم نقش و کارکرد فراکسیون اکثریت یعنی اصولگرایان و فراکسیون اقلیت یعنی اصلاحطلبان اصلا قابل قبول نبود؛ یعنی کارنامه آنها در 4 سال گذشته خوب نبود و تقریبا طرح خوبی از سوی این دو فراکسیون مطرح نشد. این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه پیشنهاد تشکیل «پارلمان در سایه» به دلیل کاهش نیروهای کیفی و باتجربه در مجلس دهم است گفت مجلس دهم نه تنها ژنرال ندارد؛ بلکه حتی سرهنگ هم کم دارد و این امر کارکرد مجلس را بسیار نگران کننده میکند.
اصلاحطلبان به «ابتکار» چه گفتند؟
در این راستا این پرسش مطرح میشود؛ لزوم تشکیل پارلمان در سایه چیست؟ آیا پارلمان در سایه در ایران قابلیت اجرایی دارد؟ حجتالاسلام رسول منتجبنیا، قائم مقام حزب اعتمادملی به «ابتکار» میگوید: اصلاحطلبان تشکیلاتی به نام «مجمع نمایندگان ادوار» دارند این مجمع کاملا قانونی و رسمی است. مجمع نمایندگان ادوار از نمایندگان دورههای مختلف مجلس شورای اسلامی البته با رویکرد اصلاحطلبی تشکیل شده است. بنابراین نمایندگان ادوار عضوی از این مجمع هستند. وی در این باره میافزاید: این مجمع دارای دبیر، اعضا و شورای مرکزیست همان طور که گفتم این مجمع تمام مراحل قانونی و رسمی را سپری کرده است. «مجمع نمایندگان ادوار» تشکیلاتی قدرتمندی به شمار میرود به این دلیل که اعضای آن در امور پارلمانی افرادی با تجربه، دانا و باهوشی هستند. این فعال سیاسی اصلاحطلب با تاکید بر اینکه اعضای مجمع نمایندگان ادوار از پشتوانه تجربه نمایندگی برخوردارند، میگوید: افراد حاضر در این مجمع به نمایندگان جدید و منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی همراه هستند و به این اشخاص مشورت و کمک فکری ارائه میدهند بالاخره اعضای مجمع نمایندگان ادوار افرادی با تجربه به حساب میآیند. قائم مقام حزب اعتمادملی در ادامه تاکید میکند: فردی که قصد مشورت و راهنمایی منتخبان مردم در مجلس را دارد باید شخصی باشد که تجربه مفید و خوبی از نمایندگی داشته باشد. از عنوان این مجمع روشن و واضح میشود که باید افرادی که سابقه حضور و فعالیت در خانه ملت را داشتهاند، میتوانند عضو این تشکیلات باشند و منتخبان جدید را راهنمایی و حمایت کنند. بنابراین صرف ثبتنام و نامنویسی برای انتخابات و عدم راهیابی وی به مجلس دلیل بر تجربه نمیشود. منتجبنیا به ایده سعید حجاریان اشاره میکند و میافزاید: طرح حجاریان پیشنهاد خوبی است، اما وی باید منظور دقیق خودش را از «پارلمان در سایه» بیان کند؛ احتمالا منظور حجاریان از گفتن چنین جملهای همان «مجمع نمایندگان ادوار» است. یعنی افرادی که تجربه و سابقه نمایندگی در دورههای گذشته مجلس شورای اسلامی را دارا هستند به منتخبان جدید مردم در خانه ملت راهکار، مشورت، راهنمایی ارائه دهند. وی میگوید: کاندیداهای صفر کیلومتر نمیتوانند از منتخبان جدید مردم در مجلس شورای اسلامی حمایت کنند. به هر ترتیب؛ تجربه، حضور در مجلس و سابقه نمایندگی افراد برای ارائه مشورت و حمایت از منتخبان در اولویت قرار دارند. البته شورای مرکزی در این مجمع همان افراد قبلی هستند و باید افراد جدیدی برای شورای مرکزی، دبیر و... مجمع نمایندگان ادوار مشخص و تعیین شود.
مجمع نمایندگان ادوار
قائم مقام حزب اعتمادملی به منتقدان مجمع نمایندگان ادوار و پارلمان در سایه اشاره میکند و میگوید: برخی از افراد وابسته به جریان رقیب انتقادات تندی را مطرح کردهاند مبنی بر اینکه اصلاحطلبان میگویند؛ «ژنرالهای اصلاحات» وارد مجلس دهم شدهاند و اگر مجمع نمایندگان ادوار منتخبان جدید را حمایت کنند یا پارلمان در سایه تشکیل دهند، مشخص میشود که حتی «سرهنگهای اصلاحات» نیز وارد مجلس دهم نشدهاند. منتجبنیا در این باره تصریح میکند: اصلاحطلبان بارها بیان کردند که ژنرالهای اصلاحات به مجلس دهم ورود پیدا نکردند بلکه تعدادی محدودی از چهرههای شاخص ما به دلایل مختلفی که خود اصولگرایان از آن آگاهی دارند، به مجلس راه یافتند. بنابراین جبهه اصلاحات ادعا ندارد که ژنرالهایش به خانه ملت وارد شدهاند، اما سربازان و سرجوخههای اصلاحطلبان توانستند ژنرالهای اصولگرایان را شکست دهند و به پیروزی دست یابند. این فعال سیاسی اصلاحطلب در پایان اظهار میکند: اتفاقا به این دلیل است که ایده «پارلمان در سایه» مطرح شده است به دلیل اینکه اغلب چهرههای برند و ژنرالهای اصلاحطلب به مجلس دهم شورای اسلامی حضور ندارند. بنابراین سرداران اصلاحات در مجمع نمایندگان ادوار و پارلمان در سایه از نمایندگان اصلاحات در خانه ملت حمایت میکنند. به هر ترتیب امیدوارم منتخبان مردم هر چه سریعتر به اوضاع مسلط شوند و با تدبیر و اقتدار بیشتر بتوانند به وظایف نمایندگی خودشان عمل کنند.
ارائه تجربیات از طریق احزاب میسر است
جهانبخش خانجانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز در گفتوگو با «ابتکار» در این باره اظهار میکند: در ابتدا باید فرمایش سعید حجاریان را در این رابطه اصلاح کنم به این دلیل که تمام افراد «لیست امید» بیتجربه و ناتوان در امر قانونگذاری نیستند چه بسا اینکه اکثر منتخبان مردم در مجلس دهم شورای اسلامی افراد وارسته و باتجربهای به شمار میروند، اما میتوان گفت که برخی از اشخاص «لیست امید» افراد سرشناس و چهره معروفی نیستند. بنابراین منتخبان مردم در مجلس دهم در مدت کوتاهی میتوانند با مسائل و فرآیند قانونگذاری آشنا شوند. به هر حال این افراد، نمایندگان مردم به حساب میآیند و باید از واژههای درست و صحیحی برای آنها به کار برد. این فعال سیاسی اصلاحطلب در ادامه میگوید: افرادی که در امر نمایندگی یا قانونگذاری سوابقی دارند طبیعی است که بهتر میتوانند در امور مجلس شورای اسلامی فعالیت داشته باشند. بنابراین احزاب و گروههای سیاسی قادرند نقش «پارلمان در سایه» و اتاق فکری برای نمایندگان را به خوبی فراهم و ایفا کنند. سخنگوی وزارت کشور دولت اصلاحات، احزاب و گروههای سیاسی را بهترین گزینه برای راهنمایی و حمایت از منتخبان مردم در مجلس دهم میداند و در این باره میافزاید: همانطور که گفته شد احزاب و گروههای سیاسی توان این را دارند تا به افراد «لیست امید» راهکار و تجربههای خودشان را ارائه دهند، اما اینکه نهادی به نام «پارلمان در سایه» به وجود بیاید، نمیتواند وجود خارجی داشته باشد. وی تصریح میکند: وجود چنین موضوعی در باب احزاب و گروههای سیاسی برای انتقال تجریات، طرح لوایح و... به منتخبان مردم قابلیت اجرایی دارد نه تشکیل نهاد جدید.
حضور بزرگان اصلاحات
چندی پیش محمدرضا تابش، نماینده مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ضرورت حمایت بزرگان اصلاحات از نمایندگان جوانتر در مجلس دهم و احتمال تشکیل پارلمان در سایه با حضور آنها به ایلنا گفت حضور قشر جوان و بهروز که هم عالم هستند و هم به مقتضیات زمانه آشنایی دارند و درک درستی از تاثیر فناوری اطلاعات دارند، موهبت است اما در کنار این افراد، نمایندگان باتجربه نیز حضور دارند که تلفیق این دو گروه میتواند معجزهآفرین باشد، به شرطی که بتوانیم ساختار مجلس را به عنوان بستر حرکتهای خود اصلاح کنیم.
منظور تئوریسین اصلاحات از «پارلمان در سایه»
علیالظاهر آنچه که باعث شده است حجاریان به طرح ایده «پارلمان در سایه» بپردازد نگرانی او از عدم حضور چهرههای شاخص دو جریان اصلی سیاسی کشور در مجلس دهم است. چه اینکه اصلاحطلبان نیروهای درجه اول خود را در پروسه ردصلاحیت از دست دادند و اصولگرایان شاخص هم در بسیاری از حوزهها نتوانستند رای مردم را به دست آورند. چه اینکه از لیست تهران اصولگرایان که باتجربهترین نفرات آنها در آن حضور داشتند، حتی یک نفر هم نتوانست به مجلس راه یابد. البته تفاوتی که در این میان وجود دارد آن است که اصلاحطلبان در این دوره از انتخابات توانستند با تاسیس شورای عالی سیاستگذاری که به نوعی تحقق ایده چند سال پیش اصلاحطلبان یعنی «پارلمان اصلاحات» بود، تمام نیروهای خود اعم از تمامی احزاب اصلاحطلب و شخصیتهای حقیقی سرشناس را گردهم آورند و با هم افزا کردن توان سیاسی خود از هدر رفتن انرژیشان حتیالمقدور جلوگیری کنند و با خرد جمعی تحسین برانگیزی به تنظیم لیست انتخاباتی خود و تدوین استراتژیها و برنامههای خود همت گمارند. سازوکار هوشمندانه و همدلانهای که منجر به موفقیت درخوری برای اصلاحطلبان شد، اما در سمت اصولگرایان ماجرا تا حدی متفاوت بود. آنان هرچند در این دوره از انتخابات، شورای ائتلاف اصولگرایان را بعد از کش و قوسهای فراوان تشکیل دادند، با این حال آنچه مشخص بود ائتلاف آنان چندان مستحکم نبود و بیشتر بنا به مصلحت انتخاباتی و برای پیشگیری از شکسته شدن آرایشان تشکیل شده بود. چه اینکه صدای برخی از اصولگرایان به اعتراض برآمد که لیست تهران فقط از بین چهار گروه اصولگرا بسته شده است و بسیاری از تشکلهای سیاسی این جریان در فرآیند تصمیمگیری برای انتخاب کاندیداهای نهایی آنها دخیل نبودهاند و وزن سیاسی گروههای اصولگرا رعایت نشده است. از همین رو بود که برخی از اصولگرایان بیرون مانده از لیست شورای ائتلاف تصمیم گرفتند که به نفع لیست ائتلافی جریان متبوعشان انصراف ندهند و به شکل مستقل در عرصه انتخابات حاضر شوند. حال با پایان گرفتن دور اول انتخابات مجلس دهم آنچه که باید باعث نگرانی اصولگرایان شود عدم حضور چهرههای سرشناس و تصمیمساز آنان در مجلس است و چیزی که ضرورت تشکیل بدنهای مشورتی برای آنان را ضروری میسازد. چه اینکه ایده حجاریان فقط معطوف به جریان سیاسی متبوعش نیست و پیشنهاد میکند که اصولگرایان نیز باید پارلمان در سایه خود را تشکیل دهند.
تحلیل کارشناسان سیاسی
برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند پارلمان در سایه در جهت وحدت و اتخاذ تصمیمات مشترک در مجلس در مسیر تحقق خواست ملت است، اما بعضی از کارشناسان سیاسی بر این باروند که پیشنهاد تشکیل «پارلمان در سایه» قصد دارد کسانی که به تدبیر نظام و مردم از عرصه تصمیمگیری و بنا به دلایل متقن و مستدل کنار گذاشته شدهاند را دوباره در روند تصمیمگیری قرار دهد و به نوعی نهادها و دستگاههای اجرایی و نظارتی را دور بزنند. ولی بسیاری از تحلیلگران سیاسی مانند ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا اعتقاد دارند پارلمان در سایه همان طرح احزاب است و کارکردی که برای «پارلمان در سایه» تعریف شده در دنیا توسط احزاب انجام میشود. وی در گفتوگو با سایت فرارو میگوید نمایندگان با عنوان یک حزب به مجلس راه پیدا میکنند و احزاب در خارج از مجلس طرحها و لوایح را چکشکاری میکنند و به نمایندگان طیف خود در پارلمان انتقال میدهند تا آنها بدانند باید چه تصمیمی بگیرند.» وی در ادامه افزود در همین مجلس نهم نقش و کارکرد فراکسیون اکثریت یعنی اصولگرایان و فراکسیون اقلیت یعنی اصلاحطلبان اصلا قابل قبول نبود؛ یعنی کارنامه آنها در 4 سال گذشته خوب نبود و تقریبا طرح خوبی از سوی این دو فراکسیون مطرح نشد. این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه پیشنهاد تشکیل «پارلمان در سایه» به دلیل کاهش نیروهای کیفی و باتجربه در مجلس دهم است گفت مجلس دهم نه تنها ژنرال ندارد؛ بلکه حتی سرهنگ هم کم دارد و این امر کارکرد مجلس را بسیار نگران کننده میکند.
اصلاحطلبان به «ابتکار» چه گفتند؟
در این راستا این پرسش مطرح میشود؛ لزوم تشکیل پارلمان در سایه چیست؟ آیا پارلمان در سایه در ایران قابلیت اجرایی دارد؟ حجتالاسلام رسول منتجبنیا، قائم مقام حزب اعتمادملی به «ابتکار» میگوید: اصلاحطلبان تشکیلاتی به نام «مجمع نمایندگان ادوار» دارند این مجمع کاملا قانونی و رسمی است. مجمع نمایندگان ادوار از نمایندگان دورههای مختلف مجلس شورای اسلامی البته با رویکرد اصلاحطلبی تشکیل شده است. بنابراین نمایندگان ادوار عضوی از این مجمع هستند. وی در این باره میافزاید: این مجمع دارای دبیر، اعضا و شورای مرکزیست همان طور که گفتم این مجمع تمام مراحل قانونی و رسمی را سپری کرده است. «مجمع نمایندگان ادوار» تشکیلاتی قدرتمندی به شمار میرود به این دلیل که اعضای آن در امور پارلمانی افرادی با تجربه، دانا و باهوشی هستند. این فعال سیاسی اصلاحطلب با تاکید بر اینکه اعضای مجمع نمایندگان ادوار از پشتوانه تجربه نمایندگی برخوردارند، میگوید: افراد حاضر در این مجمع به نمایندگان جدید و منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی همراه هستند و به این اشخاص مشورت و کمک فکری ارائه میدهند بالاخره اعضای مجمع نمایندگان ادوار افرادی با تجربه به حساب میآیند. قائم مقام حزب اعتمادملی در ادامه تاکید میکند: فردی که قصد مشورت و راهنمایی منتخبان مردم در مجلس را دارد باید شخصی باشد که تجربه مفید و خوبی از نمایندگی داشته باشد. از عنوان این مجمع روشن و واضح میشود که باید افرادی که سابقه حضور و فعالیت در خانه ملت را داشتهاند، میتوانند عضو این تشکیلات باشند و منتخبان جدید را راهنمایی و حمایت کنند. بنابراین صرف ثبتنام و نامنویسی برای انتخابات و عدم راهیابی وی به مجلس دلیل بر تجربه نمیشود. منتجبنیا به ایده سعید حجاریان اشاره میکند و میافزاید: طرح حجاریان پیشنهاد خوبی است، اما وی باید منظور دقیق خودش را از «پارلمان در سایه» بیان کند؛ احتمالا منظور حجاریان از گفتن چنین جملهای همان «مجمع نمایندگان ادوار» است. یعنی افرادی که تجربه و سابقه نمایندگی در دورههای گذشته مجلس شورای اسلامی را دارا هستند به منتخبان جدید مردم در خانه ملت راهکار، مشورت، راهنمایی ارائه دهند. وی میگوید: کاندیداهای صفر کیلومتر نمیتوانند از منتخبان جدید مردم در مجلس شورای اسلامی حمایت کنند. به هر ترتیب؛ تجربه، حضور در مجلس و سابقه نمایندگی افراد برای ارائه مشورت و حمایت از منتخبان در اولویت قرار دارند. البته شورای مرکزی در این مجمع همان افراد قبلی هستند و باید افراد جدیدی برای شورای مرکزی، دبیر و... مجمع نمایندگان ادوار مشخص و تعیین شود.
مجمع نمایندگان ادوار
قائم مقام حزب اعتمادملی به منتقدان مجمع نمایندگان ادوار و پارلمان در سایه اشاره میکند و میگوید: برخی از افراد وابسته به جریان رقیب انتقادات تندی را مطرح کردهاند مبنی بر اینکه اصلاحطلبان میگویند؛ «ژنرالهای اصلاحات» وارد مجلس دهم شدهاند و اگر مجمع نمایندگان ادوار منتخبان جدید را حمایت کنند یا پارلمان در سایه تشکیل دهند، مشخص میشود که حتی «سرهنگهای اصلاحات» نیز وارد مجلس دهم نشدهاند. منتجبنیا در این باره تصریح میکند: اصلاحطلبان بارها بیان کردند که ژنرالهای اصلاحات به مجلس دهم ورود پیدا نکردند بلکه تعدادی محدودی از چهرههای شاخص ما به دلایل مختلفی که خود اصولگرایان از آن آگاهی دارند، به مجلس راه یافتند. بنابراین جبهه اصلاحات ادعا ندارد که ژنرالهایش به خانه ملت وارد شدهاند، اما سربازان و سرجوخههای اصلاحطلبان توانستند ژنرالهای اصولگرایان را شکست دهند و به پیروزی دست یابند. این فعال سیاسی اصلاحطلب در پایان اظهار میکند: اتفاقا به این دلیل است که ایده «پارلمان در سایه» مطرح شده است به دلیل اینکه اغلب چهرههای برند و ژنرالهای اصلاحطلب به مجلس دهم شورای اسلامی حضور ندارند. بنابراین سرداران اصلاحات در مجمع نمایندگان ادوار و پارلمان در سایه از نمایندگان اصلاحات در خانه ملت حمایت میکنند. به هر ترتیب امیدوارم منتخبان مردم هر چه سریعتر به اوضاع مسلط شوند و با تدبیر و اقتدار بیشتر بتوانند به وظایف نمایندگی خودشان عمل کنند.
ارائه تجربیات از طریق احزاب میسر است
جهانبخش خانجانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز در گفتوگو با «ابتکار» در این باره اظهار میکند: در ابتدا باید فرمایش سعید حجاریان را در این رابطه اصلاح کنم به این دلیل که تمام افراد «لیست امید» بیتجربه و ناتوان در امر قانونگذاری نیستند چه بسا اینکه اکثر منتخبان مردم در مجلس دهم شورای اسلامی افراد وارسته و باتجربهای به شمار میروند، اما میتوان گفت که برخی از اشخاص «لیست امید» افراد سرشناس و چهره معروفی نیستند. بنابراین منتخبان مردم در مجلس دهم در مدت کوتاهی میتوانند با مسائل و فرآیند قانونگذاری آشنا شوند. به هر حال این افراد، نمایندگان مردم به حساب میآیند و باید از واژههای درست و صحیحی برای آنها به کار برد. این فعال سیاسی اصلاحطلب در ادامه میگوید: افرادی که در امر نمایندگی یا قانونگذاری سوابقی دارند طبیعی است که بهتر میتوانند در امور مجلس شورای اسلامی فعالیت داشته باشند. بنابراین احزاب و گروههای سیاسی قادرند نقش «پارلمان در سایه» و اتاق فکری برای نمایندگان را به خوبی فراهم و ایفا کنند. سخنگوی وزارت کشور دولت اصلاحات، احزاب و گروههای سیاسی را بهترین گزینه برای راهنمایی و حمایت از منتخبان مردم در مجلس دهم میداند و در این باره میافزاید: همانطور که گفته شد احزاب و گروههای سیاسی توان این را دارند تا به افراد «لیست امید» راهکار و تجربههای خودشان را ارائه دهند، اما اینکه نهادی به نام «پارلمان در سایه» به وجود بیاید، نمیتواند وجود خارجی داشته باشد. وی تصریح میکند: وجود چنین موضوعی در باب احزاب و گروههای سیاسی برای انتقال تجریات، طرح لوایح و... به منتخبان مردم قابلیت اجرایی دارد نه تشکیل نهاد جدید.