نارندرا مودی" نخست وزیر هندوستان اخیرا به عربستان سعودی سفر داشته است این دومین سفر او به یکی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس محسوب می شود و نشان دهنده آن است که هندوستان سیاست گسترده ای را برای نزدیکی به کشورهای حوزه غرب آسیا در پیش گرفته است. با هدف تکمیل سفرهای مودی وزرای امور خارجه و سایر وزرا در بالاترین سطوح نیز با همتایان خود در عمان، بحرین و امارات دیدار داشته اند. 

به گزارش خرداد، علیرغم آن که هندوستان در حال گسترش روابط دیپلماتیک خود در منطقه است و با اسرائیل، مصر و ترکیه تعامل دارد به نظر می رسد که چشم انداز روابطش با ایران دستخوش تغییراتی شود. علیرغم آن که مودی سفر غیر منتظره ای را به عربستان سعودی دارد و فراتر است در سرزمین های اشغالی نیز با مقام های اسرائیلی دیدار کند اما هیچ اشاره ای به سفر به ایران در تقویم دیپلماتیک سال پیش روی او وجود ندارد. 

رابطه با ایران نیازی ضروری برای تقویت موضع سیاسی 

از زمان به قدرت رسیدن مودی روابط هندوستان و ایران گسترش چشمگیری نداشته است. این در حالیست که "محمد جواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران در آگوست سال 2015 میلادی از هندوستان دیدار کرد و در آن زمان پس از توافق هسته ای امیدها درباره گسترش روابط دوجانبه افزایش یافت. همتای هندی ظریف نیز در ژوئن سال 2015 میلادی به ایران سفر کرد. این سفر در حالی بود که ایران پیشنهاد هندوستان برای توسعه حوزه گاز فرزاد را رد کرد که همین عدم فعالیت دیپلماتیک می تواند هزینه های سنگینی را برای دهلی نو به منظور اجرای پروژه های حیاتی در حوزه انرژی داشته باشد. 

در مقابل اما بی نوعی بی تفاوتی سیاسی و دیپلماتیک هندوستان در قبال ایران دیده می شود. دهلی نو در مقابل در حال نهادینه کردن مشارکت های امنیتی با قطر و عربستان سعودی است. این در حالیست که در دوران نخست وزیری مانموهان سینگ علیرغم فشارهای ایالات متحده برای جلوگیری از گسترش روابط تهران – دهلی نو، سینگ در سال 2012 میلادی برای شرکت در نشست کشورهای عضو جنبش عدم تعهد به تهران سفر کرد. 

به نظر می رسد تقویت روابط با عربستان سعودی به احتمال زیاد تابع برخی از الزامات فوری است. ارتباط میان امنیت داخلی هند و قدرت روابط آن با کشورهای خلیج فارس در حال تبدیل شدن به پیوندی تنگاتنگ است. با افزایش پیوستن شمار هندی ها به صفوف داعش به نظر می رسد تهدیدهای متعددی برای ایمنی شهروندان هندی در خلیج فارس پدید آمده است. پشتیبانی ریاض از دهلی نو و فعالیت در زمینه آزادی گروگان های هندی گرفته شده توسط داعش و تلاش های صورت گرفته برای تخلیه هندی ها از یمن نشان دهنده ضرورت تعمیق همکاری ها میان هند و عربستان سعودی است. 

نکته مهم دیگر در روابط هندوستان و عربستان سعودی درباره پاکستان است. پاکستان سال های طولانی از گسترش روابط هندوستان با شورای همکاری خلیج فارس جلوگیری کرده است. اکنون که پاکستان در حال نزدیکی بیش تر اقتصادی و امنیتی با عربستان است به نظر می رسد که هندوستان برای رقابت با رقیب دیرینه خود ضروری می بیند که به ریاض نزدیک شود. 

گسترش رقابت میان عربستان و ایران و وخامت اوضاع امنیتی در  منطقه سبب به چالش کشیده شدن سیاست غرب آسیا دولت هندوستان است. با این حال، واقعیت های سیاسی حاکی از آن است که ایران کشوری مهم برای هندوستان به منظور دسترسی آن کشور به آسیای مرکزی و  اروپا است . هند هم چنین برای تحقق رویای بلندپروازانه دسترسی به چین نیز نیازمند گسترش روابط با تهران است. 

همزمان با آن که تهران درباره احتیاط غیر ضروری دهلی نو در نوع رویکردش در قبال ایران هشدار می دهد به نظر می رسد دهلی ضروری می بیند که سطح موازی تعامل با ریاض و تهران را حفظ کند.