صورت کثیف فوتبال
از نظر مدیریتی، سال94 برای فوتبال ایران در ناگوارترین و سیاهترین شکل ممکن به پایان رسید. بعد از اتفاقاتی که در تهران برای سفارتخانه عربستان رخ داد، فدراسیون فوتبال این کشور به شکل غریبی AFC را تحت فشار قرار داد تا بازی با نمایندگان ایران در لیگ قهرمانان آسیا را به کشور ثالث بکشاند؛ یک خواسته گستاخانه و غیرمنطقی که طرف سعودی برای تحققش به شکل وحشتناک و بیسابقهای فشار میآورد. در چند ماه گذشته، بحث در مورد این پرونده حرف اول را در محافل ورزشی دو کشور میزد. آنچه از رسانههای عربستانی به نقل از مسوولان فوتبال این کشور منتشر میشد، سراسر اصرار و پافشاری روی خواسته اولیه بود و آنچه از دیدگاههای مدیران فوتبال ما در مطبوعات و خبرگزاریها بازتاب مییافت، تنها حکایت از استیصال، درماندگی، سردرگمی و انفعال آقایان داشت. سرانجام بعد از کش و قوسهای فراوان، کنفدراسیون فوتبال آسیا در همان تاریخ وعده داده شده، یعنی 25اسفند حکم نهاییاش را در مورد مناقشه دو طرف اعلام کرد؛ حکمی که کاملا به سود عربستانیها بود و حداکثر خواستههای این کشور را محقق میکرد. AFC رای به برگزاری بازی نمایندگان دو کشور در زمین بیطرف داد و در توضیح این حکم سیاسی و غیرموجه نوشت: «متاسفانه باید اعلام کنیم تنش بین ایران و عربستان همچنان ادامه دارد. حکومت عربستان هنوز ممنوعیت سفر شهروندان خود به ایران را لغو نکرده است و این شامل فوتبال هم می شود. هیچ تغییری در روابط دو کشور به وجود نیامده است و همین باعث شد چنین تصمیمی را بگیریم.» در حال حاضر کنفدراسیون فوتبال آسیا تا روز ششم فروردین95 به دو طرف فرصت داده زمین بیطرف مد نظرشان برای میزبانی را معرفی کنند، هرچند پیشنهاد خود AFC برگزاری مسابقات در قطر و امارات است. اینطور به نظر میرسد که کنفدراسیون فوتبال آسیا نهتنها تن به تقاضای غیرمنطقی سعودیها داد، بلکه شیوه صدور حکم نهایی را هم مهندسی کرد؛ به این ترتیب که آنها با در نظر گرفتن تاریخ 25اسفند برای تعیین تکلیف قطعی، اولا فرصتی خریدند تا انتخابات فیفا برگزار شود و شیخ سلمان بختش برای موفقیت در این آزمون را بسنجد و ثانیا تیمهای ایرانی را تا نیمهراه مسابقات گروهی پیش بردند تا اعلام انصراف اعتراضی از این تورنمنت دشوارتر از قبل شود.
ایران به فیفا شکایت میکند
اولین عکسالعمل مدیران فوتبال کشورمان به حکم ناعادلانه AFC، چنانکه پیشبینی میشد گله از کنفدراسیون فوتبال آسیا و تهدید به طرح شکایت در نهاد بالاتر است. علی کفاشیان، رییس فدراسیون فوتبال کشورمان که از ابتدا هم مواضع قابل قبولی در مورد این بحران اتخاذ نکرده بود، دیروز به خبرگزاری فارس گفته است: «ما در این زمینه اعتراض و شکایت خواهیم کرد، چرا که این موضوع دخالت آشکار سیاست در فوتبال است. در مورد این موضوع با اینفانتینیو، رییس فیفا هم صحبت خواهم کرد و به او موارد را گوشزد میکنم.» اما آیا واقعا میشود به ثمربخشی چنین اعتراضی امیدوار بود؟ فراموش نکنیم اینفانتینو کمی پیش از انتخابات فیفا به ایران سفر کرد تا برای جذب رای فدراسیون فوتبال کشورمان رایزنی کند، اما بلافاصله بعد از این سفر علی کفاشیان دوباره از شیخ سلمان حمایت کرد. حتی برخی منابع غیررسمی خبر دادهاند کفاشیان در انتخابات هم هر دو رأیش را به صندوق سلمان ریخت و البته رییس AFC نیز در ماجرای این حکم اخیر، به خوبی جواب حمایتهای استاد را داد! حالا ما با چه رویی باید به فیفا شکایت ببریم و به چه امیدی منتظر ثمردهی این اعتراض باشیم؟ دیروز همچنین فدراسیون فوتبال کشورمان اطلاعیهای بلندبالا در مورد این حکم منتشر کرد که در بخشی از آن میخوانیم: «از آنجایی که کشور عربستان ضمن اعلام یک موضوع سیاسی در فوتبال که خلاف نص صریح اساسنامه و مقررات AFC و FIFA بوده، درخواست برگزاری مسابقات در زمین بیطرف را داشته است. از سویی دیگر مسابقات کشور امارات در ایران با بهترین شرایط میزبانی و در امنیت کامل برگزار شده و همچنین از آنجایی که ایران به عنوان کشوری امن در آسیا و جهان شناخته میشود تا جایی که میزبانی مسابقات کشورهای افغانستان و عراق را در اختیار خود داشته است، قطعا نسبت به این موضوع واکنش نشان خواهیم داد.»
تبعات انصراف
صدور قطعی حکم AFC باعث شد بار دیگر گزینه انصراف از حضور در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا، حتی در همین مرحله مطرح شود. به عنوان مثال شاهرخ شهنازی، عضو هیاتمدیره باشگاه ذوبآهن به خبرگزاری تسنیم میگوید: «درباره این موضوع فدراسیون فوتبال تصمیمگیرنده است و هر تصمیمی که این فدراسیون بگیرد، باشگاه ذوبآهن تابع آن خواهد بود. البته به شخصه تمایلی به انجام بازی با تیمهای عربستانی در زمین بیطرف ندارم و اگر دست من بود این تصمیم AFC را قبول نمیکردم.» با این وجود خبرگزاری فارس در گزارشی به بررسی تبعات سنگین کنارهگیری از لیگ قهرمانان آسیا پرداخته است. در این گزارش میخوانیم: «به نظر میرسد در صورتی که باشگاههای کشورمان از ادامه حضور در لیگ قهرمانان آسیا انصراف بدهند جریمه و محرومیتهای سنگینی متوجه فوتبال ایران خواهد شد. در صورتی که باشگاههای ایرانی از لیگ قهرمانان کنار بکشند احتمال محرومیت دو ساله این باشگاهها (سپاهان، ذوبآهن اصفهان و تراکتورسازی تبریز) وجود دارد و همچنین ممکن است 1+3 سهمیه ایران در لیگ قهرمانان آسیا در مسابقات آتی به حداقل برسد. غلامرضا بهروان رئیس کمیته مسابقات این خبر را تایید کرد.»
واکنشها
اما اقدام کنفدراسیون فوتبال آسیا در زمینه دادن حق به عربستان و برگزاری مسابقات نمایندگان دو کشور در زمین بیطرف، واکنشهای فراوانی را هم برانگیخته است که برخی از آنها را به روایت خبرگزاریهای رسمی کشورمان میخوانید:
روزنامه اکیپ فرانسه: بعد از تنشهای سیاسی که میان دو کشور آسیایی به وجود آمد، عربستانیها کنفدراسیون فوتبال آسیا را تحت فشار گذاشتند که بازیهای خارج از خانه خود را با تیمهای ایرانی در کشوری دیگر انجام دهند. این فشارها ابتدا از سوی باشگاههای عربستانی به فدراسیون این کشور و بعد به کنفدراسیون فوتبال آسیا اعمال شد.
مصطفی هاشمیطبا، رییس سابق سازمان تربیت بدنی: اینکه بخواهیم از این رقابتها کنار بکشیم تصمیم عجولانه است و به عقیده من بهتر است با قدرت در این رقابتها حضور پیدا کرده و به کارمان ادامه دهیم. من پیش از این گفته بودم حمایت از شیخ سلمان بیفایده است به هر جهت او عرب است و طبیعی است که بیشتر هوای عربها را داشته باشد. آن حمایتهای بیهودهای که ما از شیخ سلمان کردیم تبعات داشت و این یکی از تبعاتی است که با آن مواجه شدهایم.
غفاری، عضو سابق کمیته انتقالی فدراسیون فوتبال: ما میتوانیم به فیفا اعتراض کنیم و باید هم این کار را انجام بدهیم. اما بحث اینجا است که اعتراض ما باعث نمیشود تغییری در رای کنفدراسیون فوتبال اسیا ایجاد شود. AFC جزو زیر شاخههای فیفا محسوب میشود و من تا به حال سراغ ندارم که فیفا رای یکی از کنفدراسیونهای زیر شاخه خود را نقض کرده باشد. به همین دلیل معتقدم که دیگر پرونده بسته شده است و چارهای جز پذیرفتن رای نداریم.
حسنیخو، مدیرکل حراست وزارت ورزش: این رأی سیاسی است و باید فدراسیون فوتبال از طریق فیفا و سازمانهای مربوطه پیگیر آن باشد. متأسفانه تیمی که در AFC چیده شد، لابی قوی داشت و همه عرب بودند. ما باید تلاش کنیم که این رأی را بشکنیم. چطور AFC اجازه میدهد کشورهای عراق و افغانستان بازیهای خود را در ایران بازی کنند اما اجازه بازی تیمهای عربستانی در ایران را نمیدهد؟
براتی، کارشناس مسایل حقوقی: اینکه قاطعانه بگوییم AFC از عربستان جانبداری کرده درست نیست. این تصمیم در کمیته مسابقات کنفدراسیون آسیا گرفته شده که هفت عضو آن از شانزده نفر از کشورهای عربی هستند. بنابراین مقامات نمیتوانند دخالت مستقیم در این تصمیم داشته باشند. در ضمن طبق توافقی که در جلسه اول با حضور نمایندگان ایران رخ داده بود اعلام شد که اگر تا 25 اسفند توافق صورت نگیرد قطعا بازیها در کشور ثالث برگزار میشود. عربستان هماکنون سفر اتباع خود به ایران را ممنوع کرده و در واقع یک کلاه قانونی برای خود درست کرده است.
