بسیج حاميان جريان اصلاحطلب در انتخابات
محمدعلي مشفق از چهرههاي كهنهكار اصلاحطلب است. وي مسئوليت معاونت اجتماعي وزارت كشور در دوران اصلاحات را بر عهده داشته است و همچنين مديركل انتخابات در انتخابات مجلس هفتم و شوراهاي دوم بوده است. با مشفق كه در اين دوره از انتخابات، دبير شوراي سياستگذاري اصلاحطلبان نيز بود، درباره مسائل پيرامون انتخابات مجلس دهم و نحوه بسته شدن ليست اصلاحطلبان گفتوگويي داشتهايم. مشفق معتقد است که اگر مردم مشاركت بالايي در اين انتخابات داشته باشند، اصلاحطلبان خواهند توانست با وجود محدوديتهاي به وجود آمده، از اين كارزار با موفقيت بيرون آيند. در ادامه متن گفتوگوي محمدعلي مشفق را با «آرمان» ميخوانيد:
ردصلاحيتها چه تاثيري در نحوه و كيفيت تنظيم ليست اصلاحطلبان داشت؟
متاسفانه به علت ردصلاحيتهایی كه اتفاق افتاد، اصلاحطلبان نتوانستند با تمام توان خود و با نيروهاي شاخص و طراز اول خود در انتخابات شركت كنند. چهرههايي كه با سوابق مديريتي درخشان و پايبندي به آرمانهاي اصلاحطلبي و محبوبيتي كه بين مردم دارند، ميتوانستند رايآوري ليست اصلاحطلبان را تضمين كنند. به هر صورت اين ردصلاحيتها اتفاق افتاد. اعتراض اصلاحطلبان اين بود كه به چه علت كانديداهايي كه توسط هياتهاي اجرايي و مبتني بر نظر و مدارك اعلام شده از طرف مراجع چهارگانه قانوني صلاحيتشان تاييد شده بود، در مرحله بعد توسط هياتهاي نظارت رد صلاحيت شدند؟! مطابق قانون مراجع چهارگانه ارسالكننده سوابق كانديداها و تنها مرجع قانوني در اين مورد هستند. هياتهاي اجرايي با عمل به قانون و با توجه به استعلام از مراجع چهارگانه فقط 800 نفر از كانديداها را تاييد نكردند، اما متاسفانه شاهد بوديم كه هياتهاي نظارت مبتني بر همان سوابق و پروندهها و بدون كلمهاي اضافه و كم، هشت هزار نفر را ردصلاحيت كردند. نكته ديگر هم تحقيقات محلي بود. طبق ماده 50 قانون، تحقيقات محلي از اختيارات انحصاري هياتهاي اجرايي است و هيچ هيات نظارتي اجازه انجام تحقيقات محلي را ندارد. به هر رو اين روند سبب شد كه اصلاحطلبان نيروهاي اصلي خود را از دست بدهند. اصلاحطلبان در واقع مجبور شدند خود را تنزل دهند و از بسياري از كانديداهاي خود صرف نظر كنند و به چهرههاي ناشناخته روي آورند.
امكان موفقيت اصلاحطلبان با اين چهرههاي ناشناخته وجود دارد؟
معلوم است كه اين ليست نميتواند ايدهآل اصلاحطلبان باشد. اما واقعيت اين است كه چارهاي جز اين نبوده است. اين بهترين تصميمي بود كه اصلاحطلبان در وضعيت موجود ميتوانستند اخذ كنند. بايد حاميان جريان اصلاحطلب را بسيج كرد تا با آمدن به پاي صندوقهاي راي بر اين وضعيت، غلبه كنيم. بايد حاميان اصلاحات را قانع كرد كه حتي اگر اين نفرات را نميپسندند، با درك شرايط به كليت ليست راي دهند. اگر مشاركت سياسي مردم بالا باشد، امكان موفقيت اصلاحطلبان بالا ميرود. البته بعيد است كه بتوان اكثريت مجلس را به دست آورد، اما ميتوان موفقيت نسبياي حاصل كرد. ما ميتوانيم در صورت حضور مردم تعداد قابل قبولي از كانديداهاي خود را راهي مجلس كنيم. اينطور كه از فضاي جامعه استنباط ميشود مردم عزم خود را براي مشاركت در اين انتخابات جزم كردهاند. من در مجموع خوشبين هستم، چرا كه شاهد رشد و بلوغ فكري مردم در اين سالها هستيم. مردم ميدانند كه جريان اصلاحطلب در يك وضعيت اضطراري پاي در مسير انتخابات گذارده است. فكر ميكنم حالا ديگر همه بر ليست تنظيم شده و نفرات معرفي شده اصلاحطلبان در تهران و حوزههاي انتخابيه ديگر اتفاق نظر داشته باشند.
شما درباره چهرههاي اصولگراي معتدلي كه در ليست اصلاحطلبان قرار گرفتهاند، چه نظري داريد؟
واقعيت امر اين است که سرمايهگذاري خرد جمعي اصلاحطلبان بالاجبار روي چهرههايي بوده است كه حتي خيلي از بدنه حامي اصلاحطلبان هم شناختي از آنان ندارد. البته در اين ليست شاهد حضور سه چهره اصولگراي معتدل نيز هستيم كه در واقع سهميه حزب اعتدال و توسعه بودهاند. اين افراد اصلاحطلب نيستند. اما به دليل گرايشات سياسي ميانهروانه خود در ليست قرار گرفتهاند. منطق ائتلاف حكم ميكند كه شما به لوازم آن پايبند باشيد. ائتلاف معنايي جز اين ندارد. از همين جهت طبق تفاهمي كه بين اصلاحطلبان و گروههاي نزديك به دولت انجام شد، اين چهرهها در ليست قرار گرفتند. به همين علت نام اين ليست ائتلاف اصلاحطلبان و حاميان دولت است.
تاكيد اصلاحطلبان اين است كه به جاي چون و چرا كردن در سوابق كانديداهاي اصلاحطلب، رايي متشكل و جرياني به ليستهاي اصلاحطلبان داده شود. در اين خصوص چه نظري داريد؟
بله، تصميم درستي است. چارهاي جز اين وجود ندارد. اگر به هر كدام از نفرات ليست اصلاحطلبان راي داده نشود، معنايش ورود يك اصولگرا به مجلس است. اگر خواهان آنيم كه تندروهايي كه سببساز وضع تحريمهاي سنگين عليه كشورمان شدهاند، وارد مجلس نشوند، بايد در صحنه حضور پيدا كرد و راي جرياني به اصلاحطلبان داده شود. مردم ما اين آگاهي را پيدا كردهاند كه تسلط نگاه تندروانه در عرصه ديپلماسي و سياست داخلي در سالهايي كه پشت سر گذاشتيم، چه ضربههايي به كشور وارد كرده است. براي جلوگيري از تكرار آثار زيانبار آن رويههاي غلط، نبايد اجازه داد نمايندههاي تندرو بار ديگر بر كرسيهاي مجلس تكيه زنند، چرا كه تكرار مجلسي همچون مجلس نهم باعث مشكلات فراوان بر سر راه كشور و دولت در دوران پسابرجام خواهد شد. اگر خواهان آنيم كه مناسبات اقتصادي با جهان را احيا كنيم، بايد دانست كه با حضور نمايندگان اصولگراي تندرو اين مهم فراهم نخواهد شد. سرمايهگذار خارجي براي ورود سرمايه خود به كشور، نياز به اعتماد و آرامش دارد. با اتخاذ مواضع تندروانه چگونه ميتوان اين اقناع را به وجود آورد كه در فضايي آرام، اين دست سرمايهگذاري ها انجام شود؟ يكي از شعارهاي اصلاحطلبان در اين دوره رونق اقتصادي است. آيا رونق اقتصادي بدون وجود امنيت سرمايه محقق خواهد شد؟ لازمه ايجاد رونق اقتصادي و اشتغالزايي برقراري مناسبات دو جانبه با جهان است كه در فضاي امن امكان تحقق دارد. اگر در اين برهه حساس، بهويژه در كلانشهرها، مردم رويكردي جرياني داشته باشند، امكان موفقيت و به زير كشيدن تندروها وجود دارد. نمايندگان تندرو مجلس نماينده اقليت بسيار كوچكي هستند. بنابراين اگر مردم بخواهند با كنكاش در افراد معرفي شده از سوي اصلاحطلبان، به كليت ليست راي ندهند، شكست خواهيم خورد.
آيا اصلاحطلبان در همه حوزههاي انتخابيه به تعداد كرسيهاي مجلس نامزد دارند؟
اصلاحطلبان در بيش از 80 حوزه نامزدي ندارند و عملا ميتوان اصولگرايان را در 80 كرسي پيش از روز رايگيري، پيروز دانست، چرا كه رقابت فقط بين نيروهاي اصولگراست. البته در خيلي از حوزهها اصلاحطلبان از نيروهاي كمتر شناخته شده و حتي اصولگراي معتدل حمايت مي كنند. اما ما نيروي اصلاحطلب به معناي واقعي در خيلي از حوزهها نداريم. در حداقل 80 حوزه هيچ اصلاحطلبي نيست و در بقيه حوزهها هم مجبور شدهايم به نيروهاي درجه چندم اكتفا كنيم. همه هم و غم اصلاحطلبان مانع شدن از ورود اصولگرايان تندرو است كه سياست هوشمندانهاي نيز است. اصلاحطلبان نشان دادند تسليم شرايط نشدهاند و سعي كردهاند با حمايت از كانديداهاي معتدل رقابت را يكسره از دست ندهند.
كانديداهاي ناشناخته اصلاحطلبان در اين چند روز مواضع اصلاحطلبانه و اميدواركنندهاي داشتهاند، به نظر شما اين وضعیت باعث نمیشود آنها عرصه را براي نسل جديدي از نيروهاي سياسي خود مهيا كنند؟
بله، ممكن است كه چنین باشد. نكته ديگر اين است كه متوسط سن ليست اصلاحطلبان بالاي 50 سال است و اين یعني اينكه باز هم در امر جوانگرايي كاملا موفق نبودهايم، چرا كه بسياري از كانديداهاي جوان و توانمند اصلاحطلب هم جزو ردصلاحيتشدگان بودند. به نظر من گردش نيروهاي سياسي بايد به شكل طبيعي خود اتفاق بيفتد. چرخش نخبگان اجباري معنايي ندارد. من معتقدم كه اصلاحطلبان با تجربه باید پشتيبانيكننده نيروهاي جوان باشند و آنها را در حلقه اصلاحطلبي قرار دهند. حالا در ليست اصلاحطلبان شاهد جابهجايي نسبي نيروها هستيم كه اي كاش از روي اجبار نبود. اين نيروها بر اساس فراخوان و مصاحبههايي كه با آنان انجام شده، عيارشان سنجيده شده است و با سنجش شاخصههايي كه در طرح ارزيابي (فام) آمده بود، در ليست قرار گرفتند كه اقدام سنجيدهاي بود. كساني كه در ليست قرا گرفتهاند بالاترين نمرهها را كسب كردهاند. به نظر من اين مكانيسم در اين سالها بيسابقه بوده است. نگاه ما علمي بوده است. هر چند كه باز انتقاداتي ميتواند وجود داشته باشد.
آقاي نعمتي در همايش اصلاحطلبان مواضع خوبي داشتند. آقاي مطهري هم بسيار مورد تشويق و حمايت حاميان اصلاحات قرار گرفتند. شما در اين خصوص چه ارزيابياي داريد؟
آقاي بهروز نعمتي جزو نيروهاي اصولگرايي هستند كه به علت پايبندي به منطق ائتلاف و همچنين مواضعشان در حمايت از دولت در ليست قرار گرفتهاند. اين افراد ميدانند كه پايگاه رايشان حالا در ميان حاميان جريان اصلاحطلب است. شرايط اقتضا ميكند كه اينها مواضع اصلاحطلبانه نيز از خود نشان دهند. طبيعي است كه نبايد طوري رفتار كنند كه نگاه حاميان اصلاحات به ايشان منفي باشد. البته آقاي مطهري موردي استثنائي هستند. به نظر من ايشان اگر در ليست هم قرار نميگرفتند ميتوانستند راي مردم تهران را به دست آورند، چرا كه ايشان در اين سالها مواضعي داشتند كه حرف دل خيلي از مردم بود. در واقع ايشان نشان دادند كه نماينده واقعي مردم هستند.
شما در مجموع به پيروزي اصلاحطلبان خوشبين هستيد؟
با توجه به وضعیت موجود، بايد گفت در اين شرايط رقابت با نفرات اصلي جريان اصولگرا كار دشواري است. اما ميتوان در صورت حضور گسترده مردم در انتخابات و رايي جرياني به كليت ليست اصلاحطلبان به ورود تعدادي قابل توجه از نيروهاي اصلاحطلب به مجلس خوشبين بود.
