
مهرعلیزاده:وحدت اصولگرايان به نفع اصلاحطلبان است
دولت باید در قالب یک برنامه توسعه محور، پروژههایی را تعریف کند تغییر اساسي درروند کارها و برنامهریزی هاي دولت مشاهده نشده است اصولگرایان نیزتا قبل احمدی نژادباهم بودنداما پس از آن تندروی ها شروع شد درجریان اصولگرا،تندروها از اصالت برخوردار نیستند واز بین خواهند رفت درجریان اصولگرایان شخصیتهای شایسته وخیرخواه زیاد است با تغيير ادبيات سياسي این تندرویها به رفتاری معرفتی و اخلاقی بدل خواهد شد حضور مردم در انتخابات قدرت چانهزنی ما را در عرصههای بینالمللی بالا میبرد
نگاه نامتوازن به سیاست، ازجمله بیماری های دیرپای سياسي ماست.تاکید بیش ازاندازه به یک عرصه به بهای کم اعتنایی به حوزه های دیگر در بیشتر دولتهای پس از انقلاب مشاهده می شود. چرايي اين عارضه، پرسشی بود که گفت وگوی ما با محسن مهرعلیزاده با آن آغاز شد. در ادامه مصاحبه به ضرورت فضایی که در آن به سر می بریم، بحث به شرایط اقتصادی پس از برجام ونقش دولت، آرایش نیروهای سیاسی در آستانه انتخابات و چرایی تندروی افراطیونی که این روزها بر شدت تاخت وتاز های خود افزوده اند نیز کشیده شد. محسن مهرعلیزاده،عضو شورای عالی اصلاح طلبان ومعاون پیشین رئيس دولت اصلاحات، با خوش رویی به پرسش های ما پاسخ دادند. این گفتوگو در دفتر کار ایشان انجام شد که در ادامه می خوانید:
اگرنگاه کلی به دولت های گذشته بیندازیم،یک نقطه ضعف درمیان همه آن ها مشترک است.نگاه نامتوازن به سیاست معضلی است که تقریباهمه دولت های پس ازانقلاب باآن دست به گریبان بودند. مثلا در دولت آقای هاشمی،توجه بیش از اندازه به اقتصاد به بهای از کف رفتن بسیاری ازفرصت ها درسیاست داخلی به ویژه درحوزه جامعه مدنی تمام شد.در دولت اصلاحات هم توجه وتاکیدی که برجامعه مدنی وسیاست داخلی می شد،به مقوله اقتصاد وکسب وکار نمی شد.دردولت مهرورزنیزاساسا تاکید روي « روابط عمومی»بودتا سیاست.به همین ترتیب دردولت تدبیرنیزنگاه نامتوازن منجربه تاکید بیش ازاندازه به سیاست خارجی وماجرای 1+5 به ضررعرصه های دیگربه ویژه سیاست داخلی شده است.به نظرشما این نگاه نامتوازن به سیاست ناشی از چیست؟
درخصوص دولت تدبیر و امید اگر این نگاه و تاکید بیش از اندازه برسیاست خارجی و ماجرای 1+5 ادامه یابد میتوانیم این قضاوت شما را صحیح بدانیم ولی حسب آنکه وعده داده شدهاست وباید در نظر داشت که اگر این توجه و تاکید بهعنوان یک مطلب اولویتدار زمانی و پیشنیاز برای سایر وعدهها انجام گرفته باشد و حالا که این مطلب به سرانجام خوبی رسیده، دولت اولویتهای خودش را عوض کند این حکم کلی را درخصوص این دولت نمیتوانیم روا بدانیم. معهذا درخصوص دورههای گذشته به طور کلیسه عامل رامی توان مطرح کرد: اول اینکه نظام جمهوری اسلامی نظامی است جوان به ویژه در زمان دولت آقای هاشمی وخاتمی جوانتر ونوپا بوده است.البته الان 37 سال از عمر نظام جمهوری اسلامی می گذرد گرچه این زمان کمی نیست لیکن در کارهای اجتماعی و سیاسی زمان زیادی نیز نیست. دلیل دیگر که باز به نوپا بودن نظام باز می گردد این است که استقرار و کارکرد برخی نهادهای حکومتی مثل فعالیت احزاب هنوز جا نیفتادهاست. یکی از پایه های اساسی نظامهای مردمسالار که شامل نظام ما هم که نظامی اسلامی ومردمسالار است،میشود نهادهایی مثل پارلمان، تفکیک قوا ومردم سالاری و فعالیت احزاب است که هنوز متاسفانه جانیفتاده است. حزب ها به عنوان قدرت در سایه دولت ها، تمرین قدرت می کنند ، سیاستمدار پرورش می دهند ودر مورد سیاست داخلی، سیاست خارجی، فرهنگ و... مطالعه می کنند ودر واقع نگاه متوازن ومتعادل در اداره کشور در درون احزاب، تمرین میشود. دلیل سوم که میتوان در این زمینه مطرح کرد این است که نظام ما یک نظام انقلابی بوده است وما همواره به سبب جنس انقلابی نظاممان درگیر شرایط خاصی بودهایم. هشت سال درگیر جنگ بودهایم. حتی دوسال پیش از جنگ نیز درگیرمسئله گروهکها وآشوبهایی در اینجا وآنجا بودیم. بعدهاهم مسئله تحریمهاراداشتهایم. این شرایط خاص، ناپایداری و تغییر اولویتها را بر جامعه ودولت تحمیل میکند و سبب میشود تا نگاه نامتوازن تقویت شود البته پاسخ سوال شما نیازمند یک مطالعه وبررسی جدی است تا مشخص شود که سهم هریک از این دلایل تا چه اندازه بوده است.
پس از به امضا رسیدن برجام شاهدرغبت کشورهای ثروتمند جهان برای شرکت دربازار ایران هستیم.ازسوی دیگرمابرای گشایش اقتصادی نیزنیازمندسرمایه گذاران خارجی هستیم.به نظر شما وظیفه دولت برای فراهم کردن شرایط مطلوب برای سرمایه گذاران خارجی چیست؟
دولت باید در قالب یک برنامه توسعه محور، پروژههایی را تعریف کند. برای انجام این امر پروژه ها، ظرفیت ها وپتانسیل های عرصه های گوناگون را روشن، اولویتها را معلوم و مشخص كند که آیا هدف تنها تامین بازار داخلی است یا اینکه به قابلیتهایی که در زمینه صادرات داریم نیز توجه دارد؟مثلادرحوزه گردشگری این که مدام بگوییم ما یک کشور تاریخی هستیم و پتانسیل گردشگری داریم ونظایر اینها دردی را دوا نمی کند.باید استراتژی را مشخص کرد. تجربه نشان میدهد که درسالیان گذشته گرچه برنامههای متفاوت و متنوعی داشتهایم ولی تغییر اساسي درروند کارها و برنامهریزیها مشاهده نشده است به عنوان مثال، برنامه ششم همان برنامه پنجم است به علاوه چند تغییر کوچک! این نگاه ساختارهای معیوب را تغییر نمی دهد.درهمین حوزه گردشگری،اول باید در قالب یک پروژه بخش خصوصی در این حوزه را فعال کنیم. وظیفه نهادهای درگیر در این پروژه مثل گمرك، نیروی انتظامی وغيره را روشن کنیم و اگر نیازمند قانون جدید هستیم ازمجلس کمک بخواهیم و غيره در نهايت با معلوم شدن ابتدا و انتهای کار فعالیت توسعه گردشگری راشکل داده و پیگیری كنيم. تجربه نشان میدهد که پروژه های عریض وطویل و برنامههایی که انتهایشان معلوم نیست معمولا راه به جایی نمیبرند. پروژهها باید کاملاً تعریفشده و مشخص باشند. باید مشخص کنیم که در عرض مدت محدودی میخواهیم با امکانات تعریفشده وابزارهای مشخص از نقطه Aبه نقطهB برسیم. بررسی، مطالعه و عملیاتی کردن این پروژهها اگر چه ممکن است از نظر اجرایی یکی، دوسال طول بکشد اما می تواند پایه استواری برای یک توسعه پایدار به وجود آورد.
نفوذ سیاسی و فرهنگی که می تواند در لوای سرمایه و اقتصاد وارد کشور شود، سبب نگراني شده است،نگرانیاي که مقام معظم رهبري هم آن راگوشزد کرده اند. به نظر شما نیروی اقتصادی استعداد بدل شدن به نیروی نفوذی سیاسی وفرهنگی را دارد؟
دلنگرانی مقام معظم رهبری بهجا ودرست است.سخن ایشان این است که تادیروزآمد وشدها به کشور محدود بوداما پس ازبرجام قرار است مراودات با دنیابیشترشود ممکن است دشمنان و رقبا بخواهند از این فرصت سوءاستفاده کنند و مقاصد سیاسی خودشان را دنبال کنند؛لذا هشدار منطقی است امااستفاده نادرست و سیاسی کردن آن،پیامدهای خوبی ندارد. به هر حال این توافق حاصل دسترنج دوساله دولت تدبیر وامید است و وعده بزرگ دولت آقای روحانی جامعه عمل پوشیدهاست ونگرانی بزرگی از دوش مردم برداشته شدهاست و به این قضیه باید بالید. ما 6 کشور قدرتمند و مدعی جهان رامعترف به حقمان کردهایم و بهانهها را از دست آنها گرفتهایم. این موفقیت را دست کم نگیریم و به کام مردم تلخنکنیم. باید از این توافق نهایت بهرهبرداری را کنیم. بایددرارتباط با مردم، اتفاقات و وقایع خوشرو باشیم وباخوشرویی به استقبال توسعه آینده کشور برویم، با خوشرویی و در عین حال تیزبینی و دقت از سرمایهگذاری خارجی استقبال کنیم. سعی کنیم از این رهگذر منافع ملی کشورمان را تامین کنیم.به هر حال نباید از این نگرانی منطقی سوءاستفاده شود چون ممکن است چنین استنباط شود که عدهای قصد دارند ازآن به عنوان ابزاری برای دست رد زدن به سینه مراودات باخارج کشوروسرمایهگذاریهای خارجی و در نهايت شکست دولت در امور توسعه اقتصادی استفاده كنند.
به انتخابات مجلس نزدیک می شویم.به نظر می رسد انتخابات پیش رو صحنه رقابت سه گروه اصلاح طلبان، اصولگرایان میانه رو و دسته اصولگراي تندرو باشد؟
تاحدود زیادی تقسیم بندی درستی است.اصلاحطلبان به عنوان یکی ازدوجریان درون نظام،یکی از گروه های اصلی وفعال عرصه انتخابات خواهندبوداین گروه همیشه باهم حرکت کردهاندواین با هم بودن هنوز هم ادامه دارد.اصولگرایان نیزتا قبل ازآقای احمدی نژادباهم هماهنگ بودنداما پس از دوران احمدی نژاد تندروی ها شروع شد. بخش های تندی پدید آمدند که حتی با خودشان هم درگیر شدند. خوشبختانه طیف دلسوز وبیشتر پایبند به منافع ملی خودش را جدا کرده است از تندروی ها وبرائت جسته است البته درجریان اصولگراتندروها از اصالت برخوردار نیستند واز بین هم خواهند رفت. حکایت تندروی ها هم حکایت تب تندی است که دیر یا زود به عرق مینشیند.
این روزهاشاهد حمله افراطیون به مجالس سخنرانی اصلاح طلبان هستیم.برداشت شما از این حرکت های تندروانه چیست؟
دولت درچارچوب قانون عمل میکند،مجوزدولت نیزدراین چارچوب است.هرطیفی اگردرچارچوب نظام حرفی دارد، بعید میدانم که دولت مجوز ندهد. حق هم همین است که هر کس حرفی در چارچوب نظام داردمطرح کند. این تندروها هم فرزندان این سرزمین هستند. اگر پیرو حکومت اسلامی ورهبری هستنددرچارچوب قانون عمل کنند كه این توصیه امام راحل ورهبری معظم است.مردم هم سرانجام حرفهاراگوش می دهند وتجزیه وتحلیل میکنند.ماهمواره دیدهایم که هر زمان مردم پای صندوقهای رای آمدهاند، انتخابها دقیقتر بوده وبا واقعیت های جامعه انطباق بیشتری داشته است. بنابراین همه مسئولان خواهان این هستند که همه مردم به پای صندوق های رای بیایند.شما اگردقت داشته باشید میبینید که مقام معظم رهبری وسایر مسئولان نظام درنزدیکی های انتخابات مردم را تشویق به حضور کرده اند وپس از پایان یافتن انتخابات نیز از مردم قدردانی کردهاند.فرزندان تندروي این کشوراگرمقلدوپیرورهبری هستندبه این نکته رهبری توجه کنند که من انقلابیام نه دیپلمات؛این چراغ روشن برای اتخاذ مواضع انقلابی است،انقلابی ارزشی واثربخش،نه تندروی که به تاثیرگذاری آسیب میرساند.این حضور پرشورمردم است که مشروعیت نظام راتقویت می کندوقدرت چانهزنی ما را در عرصههای بینالمللی بالا میبرد.بایدکم کم باکارفرهنگی کاری کنیم که این جنجالها رخ ندهند.اگر انشاءا... مجلس آینده برمبنای عقلانیت شکل گرفت واگر ادبیات سیاسی ما به جایی برسد که متناسب با اسلامیت وجمهوریت ماباشد، این تندرویها به رفتاری معرفتی و اخلاقی بدل خواهد شد.
در این روزها رسانه های اصولگرا موضع روشنی درباره افراطی گری هانداشته اند وبه هیچ عنوان پیشنیامده که خود رامبرایاتقبیح کنند تندروی هایی که دراینجاوآنجا شاهديم. ازطرفی،تجربه سالیان هم به ما نشان داده است آن هایی که موضع روشنی درباره افراطیگری نداشته اند واز میانه روی دفاع نکرده اند،دیریازودبه آتش تندروی هاگرفتار شده اند.به نظرشماچراجناح اصولگرا پیکره اش راازاین تندرویهاجدانمیکند؟
این به خود آن رسانهها برمیگردد امادرجریان اصولگرایان شخصیتهای شایسته وخیرخواه زیاد است انءشاا... باشکلگیری جریان عقلانیت واعتدال، که بزرگان اصولگرا نیز به آن پیوستهاند، این فرصت پدید خواهد آمد که این رفتارها تقبیح شود واین ائتلاف کم کم تبدیل شود به یک گفتمان و در برابر این حرکات موضع گیری شود.امامن هم باشماهم عقیده هستم.مردم هم توقع دارند که وقتی داعیه اجتناب از تندروی مطرح میشودوماهم قبول داریم که درطیف اصولگرایان دلسوزان نظام ومنافع ملی ونیروهای اصیل انقلاب وجود دارند،وبعضادرجاهایی به صورت عملی هم از جریان تند فاصله میگیرند،باید باجدیت بیشتری براجتناب خودازافراطگرایی تاکید داشته باشند تارفته رفته شاهد کمترشدن تندروی هاباشیم.
جنابعالی جزو شورای عالی اصلاح طلبان هستید، تا چه اندازه امیدوارید که ائتلاف میان اصلاح طلبان شکل بگیرد؟ وآیاما به زودی شاهد لیست واحدی از سوی اصلاح طلبان خواهیم بود؟
خیلی امیدواریم!الان جلسات شورای عالی برگزارمی شودودرجهت دوستی است وتا کنون هیچ اختلافی دیده نشده است. با تشکیل شورای عالی آن سه گروه مستقلی که با هم فعالیتشان را شروع کردند اختلافی با هم نداشتند والان هم براساس هم افزایی حرکت می کنند. به هرحال در هر ائتلافی همه لزوماهمانندهم فکر نمی کنند.عقاید مختلف دریک ائتلاف وجود دارد. بزرگ نمایی این مسائل هم طبیعی است وحربه هایی است که از سوی برخی رسانه ها به کار گرفته می شود. خوشبختانه همه بر مسئله عقلانیت،خردورزی،انتخابات پرشورواستقبال مردم از انتخابات پیش رو تکیه دارند وخوشبختانه مشکلی وجود ندارد.امیدواریم در اردوگاه اصولگرایی هم این اتفاق بیفتد. ببینید،اگرمابه این سمت حرکت کنیم که دو گفتمان اصلی یا حداکثر 3 گفتماندر چارچوب نظام درکشورحاکم شودواین گفتمان هابتوانندهمدیگررادرروند سیاست ورزی تصحیح کنند، بسیار مفید تر خواهد بود. چون اگر گفتمان ها متعدد باشند، کیفیت کار سیاسی پایین خواهد آمد، سطح رقابت ها پایین خواهدآمدودرگیری هادرمیدان سیاست بیشتر خواهد شد.من خاطرم هست که مقام معظم رهبری در این زمینه ازمثال آبی وقرمز بهره بردند. دوتیمی که در زمین فوتبال با قدرت وبه طور جدی باهم رقابت می کنند اما در عین حال دشمن هم نیستندویک هدف رادنبال می کنندآن انجام ورزش،لذت بردن از مسابقه و ایجاد سرگرمی برای مردم وهزاران منفعت دیگر است.به هرحال امیدواریم درجناح اصولگرایی این اتفاق بیفتدآنچه ازخردورزی که برای اداره نظام لازم است،درنیروهای کارآمدنظام بیشتر پرورش یابد.