بی جنبه و باجنبه نمی‌شناسد. می‌گویند تبلیغات مان تضمینی است و ال و بل و حرف‌های دیگر. برای اینکه اعضای گروه یا کانال خود را افزایش دهند و حال چه هدفی در پشت این کانال‌ها جا خوش کرده است را باید از ادمین‌ها یا مدیران آن سوال کرد. ولی استفاده ابزاری از مقوله‌ای به نام «مسایل جنسی» در جامعه ایرانی، چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد؟ جملاتی همچون تبلیعات تضمینی در تلگرام؛ جوک و عکس و فیلم‌های اونجوری با عدد +18 و استفاده از جملات تحریک کننده‌ای مثل زیر 18 سال ممنوع... بدو بیا تا پر نشده، پیام‌هایی را می‌تواند در برداشته باشد؟ آیا اشاره به این جملات و استفاده از آنهاست که کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه بررسی‌های خود را از سرمی گیرد و از سرور اصلی تلگرام می‌خواهد که محتوای غیر اخلاقی آن با توجه به آنچه که مدنظر مسئولان ایران است، حذف کند و برای این کار به آنها فرصت می‌دهد؟

عکس‌هایی که دست به دست می‌چرخد

عکس‌ها و فیلم‌هایی است که در این کانال‌ها رد و بدل می‌شود. از زیر و بم‌های ارتباط جنسی گرفته تا عکس‌های بی‌حجاب بازیگران برای اینکه بتوانند رنگ و لعابی به کانال خود بدهند. گاهی از کلیپ‌هایی صحبت می‌کنند که در آن حرکت ناشایستی از فلان بازیگر و بهمان خواننده سر زده است یا نزده است. عکس‌هایی که با فتوشاپ یا غیر فتوشاپ در این فضا دست به دست می‌چرخد و شاید بهانه را بیش از پیش به دست مسئولان می‌دهند برای اینکه این درگاه ارتباطی اثرگذار فیلتر و مسدود شده و در نهایت یک تابلوی تعطیل است بر سر در آن آویخته شود. آیا این پدیده به ناهنجاری تبدیل می‌شود؟ آیا نوعی بیماری اجتماعی نام می‌گیرد؟ یا تب بازار داغی تلگرام همه ادمین‌های این دسته از کانال‌ها را دربرگرفته است؟ تعداد اعضای بالای دویست یا سیصد هزار نفر در این کانال ها، چه معنایی دارد؟

جذابیت‌های مسایل ...

دکتر محمود میرزمانی، روانشناس بالینی در این خصوص به گروه اجتماعی روزنامه ابتکار می‌گوید: نمی‌توانیم بگوییم این یک پدیده ناهنجار هست. شاید نشان دهنده نیاز افراد بوده که در مورد مسایل جنسی آموزش لازم را نمی‌بینند و چون در این فضا فعال‌تر بوده و فکر می‌کنند این گروه‌ها می‌توانند نیازشان را پاسخ دهند. اگر به تعداد افرادی که در این کانال‌ها هستند نگاه کنیم، به خوبی درمی یابیم که تعدادشان به مراتب بیشتر از کانال‌های دیگر است. شاید از این نظر بتوانیم آن را ناهنجاری در جامعه بنامیم که خلائی که در بین جوانان وجود دارد، در جامعه به آن پاسخ داده نمی‌شود. وی در ادامه می‌افزاید: این مساله نشان دهنده نیازی است که به آن اشاره کرد؛ نیاز به دانستنی‌های صحیح و دانسته‌هایی که برای زندگی مورد نیاز است. همیشه مسایل جنسی جذابیت‌های خاص خود را داشته است. اطلاع و آگاهی از آنها نیز همینطور است. نمی‌خواهم این مساله را توجیه کنم. از طرف دیگر ماهیت فضاهای مجازی هم این فرصت را فراهم می‌کند. به هر حال فضای گمنامی و ناشناخته و سرعت در آن به خوبی مشهود است. به هر حال افراد تمایل پیدا می‌کنند. از طرف دیگر ماهیت فضای مجازی و ماهیت این موضوع دست به دست هم می‌دهند تا عده‌ای به دنبالش باشند و عده‌ای هم می‌خواهند کانال خود را گرم تر کنند و از این جملات و تبلیغات استفاده می‌کنند. 

راهش این نیست

میرزمانی در خصوص فیلترینگ تلگرام بر مبنای مباحث غیر اخلاقی می‌گوید: راه چاره واقعا فیلتر کردن نیست. تلگرام را با حجم و انبوهی تصور کنید که عضو هستند. خب وقتی که این فضای وسیع را فیلتر کنند، چون مباحث جنسی ماهیت کششی دارد، در فضایی دیگر جبران می‌شود. وی به سطح سواد رسانه‌ای جوانان و خانواده اشاره می‌کند و می‌افزاید: سواد رسانه‌ای جوانان و خانواده‌های مان و همینطور اثرات مثبت و منفی این فضاها را باید به طور روشن و با زبان روز به افراد توضیح دهیم. دانشگاه‌ها و مدارس بهترین فضا برای بالابردن سطح رسانه‌ای افراد است. به خصوص جوانان را ترغیب کنیم. سواد رسانه‌ای والدین را بالا ببریم. نمی‌شود انگیزه افراد را از حضور در این فضا که راحت تر می‌توانند حرف‌شان را بزنند کاهش داد. البته نمی‌خواهم این مسایل را تایید کنم. خیلی هم خوب نیست ولی هستند کسانی که شبانه روز در این فضاها حضور دارند. مسایل جنسی و غیر جنسی دیگری هم مطرح می‌شود که شاید دوست نداشته باشیم و با همه نوع ارزش‌های ما تعارض داشته باشد. اما راهش مسدود کردن نیست. 

همیشه هست و خواهد بود

در جامعه این مسایل همیشه هست و خواهد بود. این جمله را میرزمانی می‌گوید و ادامه می‌دهد: در زمان قدیم هم شما نگاه کنید می‌بینید که در فرهنگ‌های قدیم هم بوده است. چیزی نیست که الان به وجود آمده باشد. متاسفانه در جامعه ما برنامه ریزی برای این موارد وجود ندارد. وقتی مسایل +18 را می‌آوریم، فکر می‌کنند می‌خواهیم بدویم در مدارس از سیر تا پیاز این روابط را بگوییم. نه اینطور نیست! نکته‌ای را باید در نظر گرفت و آن هم این است که متناسب با شرایط افراد و ویژگی ها، آموزش داده شود. به کسی که تا به حال رفتار جنسی نداشته است، باید به یک شکل آموزش داده شود و به دانش آموز دبستانی که اعضای بدن خود را به طور کامل نمی‌شناسد، به شکل دیگر. قرار نیست در تلویزیون هم این مسایل را مطرح کنیم. راهش این نیست. دختران و پسران دبیرستانی ما درگیر این مسایل می‌شوند. شاید مسئولان آموزش و پرورش در اینجا از من ناراحت شوند. ولی حقیقتی است که وجود دارد. در ابتدا باید به این دانش‌آموزان آموزش داده شود که وارد این روابط نشوند و حالا اگر وارد شدند، چطور باید آن را مدیریت و کنترل کنند. در دانشگاه‌ها هم فضای انتخاب همسر هست و فضا کلا متفاوت خواهد بود. شاید باورتان نشود. در برخی از کلاس‌های دانشگاه‌ها که بحث فیزیولوژیک مطرح است، اندام‌های جنسی هم به طور باز آموزش داده نمی‌شود. بنابراین آموزش این مسایل را نباید دست کم گرفت. مباحث کودک آزاری از همین ناشناخته ماندن این مسایل نشات می‌گیرد.