كبد بزرگ‌ترين ارگان داخلي بدن است كه بيش از 500 عملكرد حياتي را كنترل مي‌كند. مراحل اوليه بيماري‌هاي كبد هيچ علائمي ندارند؛ بنابراين كوچك‌ترين نشانه‌اي نيز بايد جدي گرفته شود. كبد يكي از اندام‌هاي بزرگ سمت راست شكم است كه حدود 36/1كيلوگرم وزن دارد. مهم‌ترين وظيفه كبد، فيلتر كردن خوني است كه از دستگاه گوارش وارد كبد مي‌شود و قرار است در سراسر بدن جريان يابد. تمام مواد سمي و مضر خون در كبد جدا مي‌شوند. كبد با توليد صفرا، چربي غذا را تجزيه كرده و آن را تبديل به انرژي مي‌كند. ذخيره قند بدن نيز به عهده كبد است. توليد و سنتز عناصر مهم پلاسماي خون و ذخيره برخي از مواد مغذي از جمله ويتامين‌ها و آهن نيز به عهده كبد است. سم زدايي، تنظيم هورمون، سنتز پروتئين، هضم غذا و تجزيه سلول‌هاي قرمز خون نيز از مهم‌ترين وظايف كبد به شمار مي‌آيند. 

 

بيماري‌هاي كبد

به گزارش بنياد كبد كانادا، بيش از 100 نوع بيماري كبدي وجود دارد كه شايع‌ترين آن عبارتند از: 

 هپاتيت ويروسي A، B و C

 سرطان كبد

 بيماري‌هاي كبد در دوران بارداري

 هموكروماتوز (تجمع آهن در بدن) 

 بيماري كبد چرب

 سيروز

 انسداد مجراي صفراوي

 بيماري كيستيك كبد

 سنگ كيسه صفرا

 هپاتيت نوزادان

برخي از بيماري‌هاي كبد ژنتيكي هستند و برخي ديگر توسط ويروس يا سموم (مانند دارو يا الكل) به وجود مي‌آيند. افرادي كه در معرض خون يا ترشحات بيماران امراض ويروسي كبدي قرار دارند و بيماران ديابتي و مبتلا به ‌تري گليسيريد بالا و افراد چاق، بيشتر در معرض ابتلا به بيماري‌هاي كبد قرار دارند. استفاده از سرنگ مشترك، خالكوبي غيربهداشتي و رابطه جنسي محافظت نشده نيز مي‌تواند منجر به بيماري‌هاي كبد شود. 

زرد شدن پوست و چشم، شكم درد مزمن، تورم شكم، خارش مداوم پوست، ادرار تيره، مدفوع كم رنگ يا خوني، خستگي، تهوع، كبود شدن پوست و از دست دادن اشتها، مهم‌ترين علائم بيماري‌هاي كبد هستند. 

 

 

 

 

كبد چرب چيست

با توجه به گزارش محققان كلينيك كليولند آمريكا، وجود چربي در كبد طبيعي است ولي زماني كه اين ميزان افزايش يابد، عارضه‌اي به نام كبد چرب به وجود مي‌آيد. دو نوع كبد چرب الكلي و غير الكلي وجود دارد. كبد چرب الكلي به دليل مصرف الكل به وجود مي‌ايد و چاقي، رژيم غذايي نامناسب، دلايل ژنتيكي و هپاتيت، زمينه را براي كبد چرب غير الكلي فراهم مي‌كنند. كاهش وزن، زردي و خستگي مزمن، از مهم‌ترين علائم كبد چرب هستند. ديابت، اضافه وزن، كلسترول و ‌تري گليسيريد بالا، احتمال اين عارضه را افزايش مي‌دهند. 

 

بزرگ شدن كبد

بزرگ شدن كبد (هپاتومگالي) عارضه‌اي است كه به تنهايي بيماري محسوب نمي‌شوند ولي مي‌تواند نشانه‌اي از يك بيماري جدي مانند مشكل كبد يا نارسايي قلب باشد. بزرگ شدن كبد معمولا نشانه‌اي ندارد و توسط سي تي اسكن و‌ام آر‌اي تشخيص داده مي‌شود. پزشكان براي حل اين مشكل، بيماري‌هاي پس زمينه‌اي را درمان مي‌كنند. 

 

درد كبد

درد كبد معمولا در سمت راست بالاي شكم و درست زير دنده‌ها احساس مي‌شود و مي‌تواند منجر به درد پشت شود. درد كبد معمولا با درد كليه يا شكم اشتباه گرفته مي‌شود و به محض مشاهده مراجعه به پزشك الزامي است. 

 

نارسايي كبد

نارسايي كبد يك شرايط اضطراري پزشكي است كه مي‌تواند با تهوع، كاهش اشتها، خستگي، اسهال، يرقان و خونريزي همراه باشد. كما و سردرگمي ذهني، از ديگر عوارض نارسايي كبد است. نارسايي كبد معمولا به دنبال بيماري‌هايي نظير هپاتيت و سيروز و مصرف بيش از اندازه برخي دارو‌ها و اعتياد به الكل به وجود مي‌آيد و تنها راه درمان آن، پيوند كبد است. 

 

 

 

 

 

حقايقي درباره كبد

  كبد بزرگ‌ترين ارگان داخلي بدن است. 

  بيش از 500 عملكرد حياتي بدن، از جمله مبارزه با انواع ويروس و عفونت به عهده كبد است. 

  كبد با توليد پروتئين و هورمون در سراسر بدن، نقش مهمي را در حفظ سطح نرمال قند خون ايفا مي‌كند. 

  كبد تنها عضوي است كه مي‌تواند خود را بازسازي (ترميم) كند؛ به همين دليل است كه افراد مي‌توانند بخشي از كبد خود را اهدا كنند. 

  كبد حدود 10 درصد از جريان خون را مصرف مي‌كند و در هر دقيقه حدود دو ليتر خون پمپاژ مي‌كند. 

مطالعات محققان دانشكده پزشكي دانشگاه هاروارد نشان مي‌دهد كه انواع سبزيجات، گريپ فروت، گردو، ليمو، آووكادو، چاي سبز، سير، چغندر، سبزيجات با برگ‌هاي سبز پررنگ و زردچوبه مهم‌ترين غذاهايي هستند كه كبد را سالم نگه مي‌دارند. 

در ادامه نتايج اين تحقيقات آمده است كه استفاده از غذاهاي آماده و حاضري، الكل و سيگار، روغن و غذاهاي سرخ كرده و عدم تحرك، مهم‌ترين دلايل آسيب به كبد هستند.