روز گذشته یکی از معاونین وزیر جهاد کشاورزی خبر از آزادسازی واردات برنج داد. کالایی که تحت عنوان کالای استراتژیک از آن یاد می شود و واردات آن نزدیک به یک سال است که صورت نمی گیرد. به اعتقاد برخی از فعالان اقتصادی در این حوزه، ممنوعیت و آزادسازی واردات برنج به دلیل اختلاف نظر در خصوص سرانه مصرف این کالا است.  به گونه ای که برخی معتقدند، تولید داخلی برنج با سرانه مصرف آن در کشورهمخوانی ندارد و نیاز به واردات این کالای استراتژیک داریم. به اعتقاد فعالان اقتصادی در این بخش، هم اکنون با توجه به کسری برنج، به نظر می رسد این کالا از مبادی غیررسمی وارد کشور می شود.  

شهریورماه امسال نیز مسعود کرباسیان، رییس کل گمرک  درباره چرایی واردات برنج این‌طور توضیح داد که براساس قانون دو نوع از واردات ثبت‌سفارش نمی‌شود، بر همین اساس کالاهای ملوانی و مرزنشینی بدون ثبت‌سفارش وارد کشور می‌شوند.طبق مقررات تعریف شده هر ملوان مجاز است 6 بار در سال، 700 کیلو برنج وارد کند، این در حالی است که 103 هزار ملوان در کشور وجود دارند که می‌توانند از این امتیاز استفاده کنند؛ ضمن آنکه 5 میلیون مرزنشین داریم که هر نفر از آنها می‌تواند 50 کیلو برنج وارد کند. وی گفت: صحبت‌های وزیر کشاورزی را تایید می‌کنم که رسما ثبت‌سفارشی برای برنج صورت نگرفته؛ ولی حقی برای ملوانان تعریف شده که اجازه واردات برنج را به کشور می‌دهد. از همین رو باید در مقررات واردات این نوع از کالاها بازنگری شود.

با اعلام خبر آزادسازی واردات برنج، برخی از منابع هندی نیز از لغو ممنوعیت واردات این محصول به ایران خبر داده اند. اما از سویی، برخی از مقامات مسئول در وزارت جهاد کشاوری و دبیر انجمن واردکنندگان برنج نسبت به این آزاد  سازی واردات برنج ابراز بی اطلاعی کرده اند.   

واردات برنج آزاد شد

علی قنبری ، معاون وزیر جهادکشاورزی روز گذشته با بیان اینکه با برداشته شدن تحریم‌ها هزینه واردات گندم ایران تا 30درصد کاهش پیدا می‌کند، به تسنیم گفت: ممنوعیت واردات برنج از یک هفته قبل برداشته شده است.

وی که در حاشیه یک کنفرانس تخصصی در دوبی با  رویترز سخن می‌گفت، افزود: کاهش هزینه واردات گندم عمدتاً مربوط به رفع تحریم‌های شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.

وی افزود: علاوه بر تصمیم تهاتر گندم دروم، ایران همچنین ممنوعیت واردات برنج را از 23 اکتبر برداشته و مناقصه‌ای را برای خرید برنج از بازار بین المللی اعلام کرده است.

قنبری گفت: ما در فصل تولید، واردات برنج را  متوقف کردیم و اکنون برداشت تمام شده است و ممنوعیت واردات به‌طور خودکار برداشته شده است. بنابراین امیدواریم در ماه آینده مناقصه دیگری را برگزار کنی

همچنین منابع هندی از لغو ممنوعیت واردات برنج باسماتی هند به ایران خبر دادند و اعلام کردند در نتیجه این تصمیم ارزش سهام شرکت های هندی فعال در زمینه صادرات برنج باسماتی 18 درصد افزایش یافت.

این پایگاه خبری، پس از انتشار خبرهایی در مورد لغو ممنوعیت واردات برنج باسماتی هندی به ایران، اعلام کرد روز سه شنبه ارزش سهام شرکت های هندی فعال در زمینه صادرات برنج باسماتی 18 درصد افزایش یافت. ایران یک سوم کل صادرات برنج باسماتی هند را به خود اختصاص می دهد.

گورنام ارورا، از مسئولان ارشد شرکت کوه نور فودز که در زمینه تولید و صادرات برنج باسماتی فعالیت دارد به این منبع خبری گفته است: این یک اتفاق بسیار خوب است، زیرا هند مجددا شاهد افزایش قابل توجه صادرات برنج باسماتی به ایران، بزرگترین وارد کننده برنج عطری جهان خواهد بود.

آمارهای جمع آوری شده توسط نهاد توسعه صادرات محصولات غذایی کشاورزی و فرآوری شده هند نشان می دهد که صادرات برنج باسماتی هند به ایران از 1.44 میلیون تن در سال مالی گذشته، به 940 هزار تن در سال مالی 15-2014 رسیده است.

منابع تجاری، دلیل کاهش واردات برنج ایران از هند را بدتر شدن روابط سیاسی بین دو کشور می دانند. سال گذشته، ایران برای واردات برنج باسماتی به پاکستان روی آورد. راجان سوندارشان، مدیر اتحادیه صادر کنندگان برنج هند گفت: بازگشت ایران به بازار هند موجب افزایش صادرات برنج باسماتی این کشور خواهد شد.

گزارش ها نشان می دهد ایران در فصل بارشی گذشته با یکی از بدترین خشکسالی ها مواجه بوده و موجب شده که ارزیابی ها از میزان تولید برنج این کشور کاهش یابد. اما بر اساس آمارهای سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)، کل تولید برنج ایران از 1.6 میلیون تن در سال گذشته به 1.7 میلیون تن در سال 2015 افزایش یافته است.پیش بینی می شود واردات برنج ایران از 1.2 میلیون تن سال 2014 به 1.3 میلیون تن در  سال 2015 افزایش یابد.

فقط واردات برنج برای دولت آزاد شد

در عین حال، مسیح کشاورز ، دبیر انجمن واردکنندگان برنج در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: وزارت جهاد کشاورزی و سازمان توسعه تجارت دستورالعمل جدیدی برای آزاد شدن واردات برنج به کشور ارائه نداده اند.

وی افزود: آزاد شدن واردات برنج بعد از پایان فصل برداشت مربوط به شرکت بازرگانی دولتی است و بخش خصوصی بیش از یک سال است که اجازه واردات این محصول را ندارد.

وی یادآورد شد که واردات بی رویه برنج نیز عمل مناسبی نیست و در صورت آزادشدن واردات این محصول باید کنترل های لازم در این زمینه صورت گیرد.

کشاورز تاکید کرد در صورت آزادسازی وارات برنج در چهار ماهه پایانی سال ما نیازمند 600 هزار تن برنج هستیم.

این مقام مسئول گفت: در شش ماهه اول سال جاری 396 هزار تن برنج به کشور وارد شده است و میزان واردات این محصول در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته است، اما بر اساس منابع هندی میزان واردات برنج در سال جاری در مقایسه با سال گذشته تغییری نداشته ست که این امر نشان دهنده افزایش قاچاق این محصول است.

واردات برنج برای ذخیره استراتژیک است

همچنین، عباس کشاورز معاون وزیر جهاد کشاورزی با تأکید بر اینکه کسری نیاز کشور به برنج در حال بررسی است، گفت: واردات برنج از سوی شرکت بازرگانی دولتی فعلا برای ذخیره استراتژیک است.

معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس در مورد واردات برنج، گفت: وزارت جهاد کشاورزی هیچ‌گونه مجوزی برای واردات برنج از آبان سال گذشته تاکنون صادر نکرده است.

وی با بیان اینکه بخشی  از نیاز داخلی به برنج باید از طریق واردات انجام شود، تصریح کرد: میزان مورد نیاز و کسری در حال بررسی است اما مجوزی برای واردات تاکنون صادر نشده است.

کشاورز در پاسخ به این سؤال که مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی از مناقصه برای واردات برنج خبرداده است، گفت: شرکت بازرگانی دولتی برنج را برای ذخیره‌سازی وارد می‌کند و واردات برنج توسط این شرکت برای ورود به بازار نیست.

معاون وزیر جهاد کشاورزی افزود: شرکت بازرگانی دولتی طبق مصوبات، باید ذخیره استراتژیک از کالاهای اساسی داشته باشد. ما برای واردات برنج منتظر مصوبات تعرفه از شورای اقتصاد هستیم و در حال بررسی میزان تقاضا هستیم تا مقدار کسری را بدست آوریم.

کاوه زرگران ، رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران در گفتگو با دنیای اقتصاد در این باره عنوان کرد: در آخرین جلسه شورای اقتصاد، آزادسازی واردات برنج مورد بررسی قرار گرفت که بر این اساس مقرر شد واردات برنج طی روزهای آتی با پرداخت 500 تومان عوارض به ازای هرکیلوگرم از این محصول آزاد شود. 

وی در خصوص ممنوعیت و آزاد سازی واردات برنج نیز گفت: وزارت جهاد کشاورزی اعتقاد دارد که تولید داخل نیاز کشور را مرتفع می سازد. در حالیکه آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکی از آن است که با توجه به سرانه مصرف کشور، نمی توان تولید داخل را مناسب دانست. در واقع عدم وجود آمار دقیق از سرانه مصرف برنج در کشور، موجب اختلاف نظر در این خصوص شده است. بر این اساس، ما اعتقاد داریم برای رفع نیاز برنج و با توجه به ممنوعیت واردات این محصول، قاچاق صورت می گیرد. وی گفت: حدود 150 هزار تن برنج از بازارچه های مرزی وارد کشور می شود.