خودسرها سایه به سایه وزیر خارجه پیشین انگلیس میروند
گردشگری پرماجرای «جک استراو» در ایـران
برای وزیر خارجه پیشین انگلستان، سفر به ایران هیچ گاه بیحاشیه و دغدغه نبوده است. چه زمانی که زمزمه حضور استراو در مراسم تحلیف روحانی مطرح بود، چه زمانی که به عنوان یک عضو پارلمان انگلستان در سفری رسمی به تهران آمد و چه حالا که تنها به عنوان یک گردشگر، به ایران سفر کرده است، تندروها از حضور او در ایران به عنوان فرصتی برای حاشیهسازی بهره بردهاند. استراو، حالا نه حتی به عنوان یک عضو پارلمان این کشور، که به عنوان یک گردشگر عادی به ایران آمده و از شهرهای تاریخی بازدید کرده است. اما همین حضور گردشگرانه نیز بر مخالفان تندرو گران آمده است.
روزنو : برای وزیر خارجه پیشین انگلستان، سفر به ایران هیچ گاه بیحاشیه و دغدغه نبوده است. چه زمانی که زمزمه حضور استراو در مراسم تحلیف روحانی مطرح بود، چه زمانی که به عنوان یک عضو پارلمان انگلستان در سفری رسمی به تهران آمد و چه حالا که تنها به عنوان یک گردشگر، به ایران سفر کرده است، تندروها از حضور او در ایران به عنوان فرصتی برای حاشیهسازی بهره بردهاند. استراو، حالا نه حتی به عنوان یک عضو پارلمان این کشور، که به عنوان یک گردشگر عادی به ایران آمده و از شهرهای تاریخی بازدید کرده است. اما همین حضور گردشگرانه نیز بر مخالفان تندرو گران آمده است.
نخستین بار 26 مهرماه، یک سایت خبری عکسی از جک استراو منتشر کرد، در حالی که در خیابان فردوسی تهران و مجاورت سفارت انگلستان در حال قدم زدن بود. دیپلمات سابق در این عکس، نه کت و شلوار، که یک کاپشن، شلوار جین و کفش اسپرت پوشیده بود، امری که به همراه پوشش همسر و همراهان او، نشان میداد که استراو نه چون یک دیپلمات، که در قامت یک گردشگر در تهران حضور دارد. اما انتشار این تصویر، آغاز خبرسازیهای برخی رسانهها و گمانهزنیهای محافل همسو بود. چندی بعد، تندروهایی که به حضور استراو در ایران حساس شده بودند، ابتدا او را در یزد و بعد در شیراز پیدا کردند. آنان برای رصد مسیر سفر استراو و مکانهای حضور او، به برخی رسانهها متکی بودند. اعتراضها علیه نماینده فعلی پارلمان انگلستان ابتدا از یزد آغاز شد که در آن تنها به صدور بیانیه اکتفا شده بود، اما در شیراز بود که کار به تجمع غیرقانونی و البته کمشمار خودسرها رسید. آنچه بر التهاب این سفر میافزود، شیوه خبرسازیها بود. به عنوان مثال خبرگزاری مهر 29 مهر مدعی شد که «جک استراو در دانشگاه یزد جلسهای خصوصی و محرمانه خواهد داشت.» البته این خبرسازی بلافاصله از سوی دانشگاه یزد تکذیب شد، اما مسأله اینجا بود که سفر استراو، از اساس غیررسمی و شخصی بوده است. یا در خبرسازیای دیگر، برخی رسانههای محلی فارس از دیدار استراو و اصلاحطلبان استان خبر دادند که با بیانیه شورای هماهنگی اصلاحطلبان فارس تکذیب شد. با این مقدمهچینیها، وقتی استراو در ادامه ایرانگردی خود به شیراز رفت، یکم آبان ماه، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه شیراز «حضور سمبل و نماد استکبار پیر، جرثومه دشمنی علیه ایران، عامل و آمر فتنههای علیه کشور» را موضوعی توصیف کرد که نمیتوان بسادگی از آن گذشت.
«عباس توانا» توریستی دانستن سفر استراو را «خوش خیالی» توصیف کرد و افزود که «سفر جک استراو تروریستی است، نه توریستی.» دو روز بعد هم آیتالله اسدالله ایمانی، امام جمعه شیراز در خطبههای نماز جمعه این شهر به سفر این گردشگر انگلیسی اعتراض کرد و پرسید «چرا این فرد در تاسوعای حسینی، گردشگری خود به شیراز را قرار داده و آیا مسئولان در این مورد پاسخی دارند؟» سرانجام جمعی در حدود 10 نفر از جوانان، محل اقامت استراو و همسرش را در شیراز یافته و با حضور در آن، شعار «مرگ بر انگلیس» سر دادند. آنان در دستنوشتههای خود از استراو خواسته بودند که به خانهاش برگردد. این همه در حالی بود که هادی پژوهش، معاون استاندار فارس تأکید کرد که «استراو به عنوان یک توریست و با پاسپورت معمولی وارد ایران شده و از استان یزد به شیراز آمد و برخلاف شایعات مطرح شده با هیچ یک از شخصیتهای حقیقی و حقوقی استان بویژه اصلاحطلبان دیدار و هیچ برنامهای در دانشگاه شیراز نداشته است.»
دو تجمع در اصفهان و یک خبر جعلی دیگر
با وجود توضیحات این مقام استانداری فارس، وقتی استراو در ادامه ایرانگردی خود و همسرش به اصفهان رفت، خبرسازیها و تجمعات ادامه یافت. یکشنبه گذشته گروهی 40 تا 50 نفره، بدون مجوز مقابل هتل شاه عباسی اصفهان تجمع کردند و خواستار خروج استراو از این شهر شدند. عدهای نیز خود را به مقابل هتل اطلس شاهین شهر رساندند، هرچند مدیر هتل تأکید کرد که استراو در آنجا اقامت ندارد، اما تجمع برگزار شد. روز بعد، این تجمع غیرقانونی مقابل ساختمان توحید دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد، زیرا پیشتر برخی رسانهها مدعی شده بودند استراو در این دانشگاه سخنرانی خواهد داشت، درست مانند برنامهای که برای دانشگاه یزد ریخته بودند که البته این خبر نیز از سوی دانشگاه هنر تکذیب شد. برخی رسانهها همچون فارس، همچنان که خبر تجمعات را منعکس میکردند، مدعی شدند که «هدف این سفر هنوز معلوم نیست.»
تأکید وزارت خارجه بر گردشگری بودن سفر استراو
احمد سالک، نماینده اصفهان، دیروز در مجلس به حضور استراو در اصفهان اعتراض کرد و مدعی شد که «برجام راه نفوذ را فراهم کرده است. همین برجام است که شرایط حضور جک استراو در اصفهان و شاهین شهر را فراهم کرده است. از وقتی که سفارتخانه انگلیس یا در واقع لانه جاسوسی آنها در کشور باز شده، پای آنها به کشور باز شده است.» چنین رویههایی بود که در نهایت، نماینده وزارت امور خارجه در اصفهان را واداشت تا در گفتوگو با ایرنا، تأکید کند که «جک استراو وزیر اسبق امور خارجه انگلیس به عنوان یک شهروند عادی انگلیس و همانند سایر گردشگران خارجی به اصفهان سفر کرده است.» محمد کارشناس با اشاره به اینکه نمایندگی وزارت خارجه در اصفهان از سفر جک استراو به این شهر بی اطلاع نبوده است، تصریح کرد: «اما همانگونه که بیان شد، سفر جک استراو به اصفهان کاملاً شخصی و غیررسمی انجام شده و این سیاستمدار انگلیسی در این سفر هیچ ملاقات رسمی نداشته و ندارد.»
وی البته سفر شخصی جک استراو به اصفهان را مثبت ارزیابی کرد و افزود: «وزیر اسبق امور خارجه انگلیس در سطح بینالملل چهرهای مشهور و قابل احترام برای کشورهای اروپایی است لذا حضور شخصی وی در اصفهان میتواند به معرفی بیش از پیش جاذبههای تاریخی و فرهنگی این شهر به جهانیان مؤثر باشد.»
از خنده خبرساز تا تهدید به پرتاب گوجه فرنگی
نخستین حاشیهها در نسبت استراو و ایران، از حاشیه یک دیدار او و کمال خرازی، وزیر پیشین امور خارجه ایران پدید آمد. خنده و مصافحه استراو و خرازی در ابتدای این دیدار نیز جنجالهای بسیاری را سبب شد، بویژه وقتی این صحنه از صفحه تلویزیون پخش شد. بار دیگر، وقتی نام استراو سر زبانها افتاد که برخی از حضور احتمالی او در مراسم تحلیف حسن روحانی خبر دادند. روحالله حسینیان، نماینده تهران در مجلس تهدید کرد که در صورت حضور استراو در مجلس، با گوجه فرنگی از وی استقبال خواهد شد. مدتی بعد یعنی دی ماه 1392 نیز وقتی قرار شد استراو در رأس یک هیأت پارلمانی انگلیس به ایران بیاید، نمایندگانی همچون اسماعیل کوثری عنوان کردند که «جک استراو براحتی در ایران پذیرفته نخواهد شد.»
با وجود همه اینها، حال که استراو نه به عنوان وزیر خارجه و نه به عنوان یک عضو پارلمان انگلیس بلکه تنها به عنوان یک گردشگر، با هزینه شخصی و همراه همسرش به ایران سفر کرده است، باز هم معلوم نیست تندروها به چه دلیلی با میهمان سرزمین خود این گونه رفتار میکنند و خود به تصویری دامن میزنند که برخی رسانههای غربی سعی دارند از ایران به جهان مخابره کنند. با وجود این فراز و نشیبها، به نظر میرسد استراو سفر خود را ادامه خواهد داد، چنان که اعلام کرد بعد از اصفهان به کاشان خواهد رفت، گرچه عباسعلی منصوری رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلستان، به فارس گفت که تداخل برنامهریزیها سبب لغو این سفر شده است.
نخستین بار 26 مهرماه، یک سایت خبری عکسی از جک استراو منتشر کرد، در حالی که در خیابان فردوسی تهران و مجاورت سفارت انگلستان در حال قدم زدن بود. دیپلمات سابق در این عکس، نه کت و شلوار، که یک کاپشن، شلوار جین و کفش اسپرت پوشیده بود، امری که به همراه پوشش همسر و همراهان او، نشان میداد که استراو نه چون یک دیپلمات، که در قامت یک گردشگر در تهران حضور دارد. اما انتشار این تصویر، آغاز خبرسازیهای برخی رسانهها و گمانهزنیهای محافل همسو بود. چندی بعد، تندروهایی که به حضور استراو در ایران حساس شده بودند، ابتدا او را در یزد و بعد در شیراز پیدا کردند. آنان برای رصد مسیر سفر استراو و مکانهای حضور او، به برخی رسانهها متکی بودند. اعتراضها علیه نماینده فعلی پارلمان انگلستان ابتدا از یزد آغاز شد که در آن تنها به صدور بیانیه اکتفا شده بود، اما در شیراز بود که کار به تجمع غیرقانونی و البته کمشمار خودسرها رسید. آنچه بر التهاب این سفر میافزود، شیوه خبرسازیها بود. به عنوان مثال خبرگزاری مهر 29 مهر مدعی شد که «جک استراو در دانشگاه یزد جلسهای خصوصی و محرمانه خواهد داشت.» البته این خبرسازی بلافاصله از سوی دانشگاه یزد تکذیب شد، اما مسأله اینجا بود که سفر استراو، از اساس غیررسمی و شخصی بوده است. یا در خبرسازیای دیگر، برخی رسانههای محلی فارس از دیدار استراو و اصلاحطلبان استان خبر دادند که با بیانیه شورای هماهنگی اصلاحطلبان فارس تکذیب شد. با این مقدمهچینیها، وقتی استراو در ادامه ایرانگردی خود به شیراز رفت، یکم آبان ماه، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه شیراز «حضور سمبل و نماد استکبار پیر، جرثومه دشمنی علیه ایران، عامل و آمر فتنههای علیه کشور» را موضوعی توصیف کرد که نمیتوان بسادگی از آن گذشت.
«عباس توانا» توریستی دانستن سفر استراو را «خوش خیالی» توصیف کرد و افزود که «سفر جک استراو تروریستی است، نه توریستی.» دو روز بعد هم آیتالله اسدالله ایمانی، امام جمعه شیراز در خطبههای نماز جمعه این شهر به سفر این گردشگر انگلیسی اعتراض کرد و پرسید «چرا این فرد در تاسوعای حسینی، گردشگری خود به شیراز را قرار داده و آیا مسئولان در این مورد پاسخی دارند؟» سرانجام جمعی در حدود 10 نفر از جوانان، محل اقامت استراو و همسرش را در شیراز یافته و با حضور در آن، شعار «مرگ بر انگلیس» سر دادند. آنان در دستنوشتههای خود از استراو خواسته بودند که به خانهاش برگردد. این همه در حالی بود که هادی پژوهش، معاون استاندار فارس تأکید کرد که «استراو به عنوان یک توریست و با پاسپورت معمولی وارد ایران شده و از استان یزد به شیراز آمد و برخلاف شایعات مطرح شده با هیچ یک از شخصیتهای حقیقی و حقوقی استان بویژه اصلاحطلبان دیدار و هیچ برنامهای در دانشگاه شیراز نداشته است.»
دو تجمع در اصفهان و یک خبر جعلی دیگر
با وجود توضیحات این مقام استانداری فارس، وقتی استراو در ادامه ایرانگردی خود و همسرش به اصفهان رفت، خبرسازیها و تجمعات ادامه یافت. یکشنبه گذشته گروهی 40 تا 50 نفره، بدون مجوز مقابل هتل شاه عباسی اصفهان تجمع کردند و خواستار خروج استراو از این شهر شدند. عدهای نیز خود را به مقابل هتل اطلس شاهین شهر رساندند، هرچند مدیر هتل تأکید کرد که استراو در آنجا اقامت ندارد، اما تجمع برگزار شد. روز بعد، این تجمع غیرقانونی مقابل ساختمان توحید دانشگاه هنر اصفهان برگزار شد، زیرا پیشتر برخی رسانهها مدعی شده بودند استراو در این دانشگاه سخنرانی خواهد داشت، درست مانند برنامهای که برای دانشگاه یزد ریخته بودند که البته این خبر نیز از سوی دانشگاه هنر تکذیب شد. برخی رسانهها همچون فارس، همچنان که خبر تجمعات را منعکس میکردند، مدعی شدند که «هدف این سفر هنوز معلوم نیست.»
تأکید وزارت خارجه بر گردشگری بودن سفر استراو
احمد سالک، نماینده اصفهان، دیروز در مجلس به حضور استراو در اصفهان اعتراض کرد و مدعی شد که «برجام راه نفوذ را فراهم کرده است. همین برجام است که شرایط حضور جک استراو در اصفهان و شاهین شهر را فراهم کرده است. از وقتی که سفارتخانه انگلیس یا در واقع لانه جاسوسی آنها در کشور باز شده، پای آنها به کشور باز شده است.» چنین رویههایی بود که در نهایت، نماینده وزارت امور خارجه در اصفهان را واداشت تا در گفتوگو با ایرنا، تأکید کند که «جک استراو وزیر اسبق امور خارجه انگلیس به عنوان یک شهروند عادی انگلیس و همانند سایر گردشگران خارجی به اصفهان سفر کرده است.» محمد کارشناس با اشاره به اینکه نمایندگی وزارت خارجه در اصفهان از سفر جک استراو به این شهر بی اطلاع نبوده است، تصریح کرد: «اما همانگونه که بیان شد، سفر جک استراو به اصفهان کاملاً شخصی و غیررسمی انجام شده و این سیاستمدار انگلیسی در این سفر هیچ ملاقات رسمی نداشته و ندارد.»
وی البته سفر شخصی جک استراو به اصفهان را مثبت ارزیابی کرد و افزود: «وزیر اسبق امور خارجه انگلیس در سطح بینالملل چهرهای مشهور و قابل احترام برای کشورهای اروپایی است لذا حضور شخصی وی در اصفهان میتواند به معرفی بیش از پیش جاذبههای تاریخی و فرهنگی این شهر به جهانیان مؤثر باشد.»
از خنده خبرساز تا تهدید به پرتاب گوجه فرنگی
نخستین حاشیهها در نسبت استراو و ایران، از حاشیه یک دیدار او و کمال خرازی، وزیر پیشین امور خارجه ایران پدید آمد. خنده و مصافحه استراو و خرازی در ابتدای این دیدار نیز جنجالهای بسیاری را سبب شد، بویژه وقتی این صحنه از صفحه تلویزیون پخش شد. بار دیگر، وقتی نام استراو سر زبانها افتاد که برخی از حضور احتمالی او در مراسم تحلیف حسن روحانی خبر دادند. روحالله حسینیان، نماینده تهران در مجلس تهدید کرد که در صورت حضور استراو در مجلس، با گوجه فرنگی از وی استقبال خواهد شد. مدتی بعد یعنی دی ماه 1392 نیز وقتی قرار شد استراو در رأس یک هیأت پارلمانی انگلیس به ایران بیاید، نمایندگانی همچون اسماعیل کوثری عنوان کردند که «جک استراو براحتی در ایران پذیرفته نخواهد شد.»
با وجود همه اینها، حال که استراو نه به عنوان وزیر خارجه و نه به عنوان یک عضو پارلمان انگلیس بلکه تنها به عنوان یک گردشگر، با هزینه شخصی و همراه همسرش به ایران سفر کرده است، باز هم معلوم نیست تندروها به چه دلیلی با میهمان سرزمین خود این گونه رفتار میکنند و خود به تصویری دامن میزنند که برخی رسانههای غربی سعی دارند از ایران به جهان مخابره کنند. با وجود این فراز و نشیبها، به نظر میرسد استراو سفر خود را ادامه خواهد داد، چنان که اعلام کرد بعد از اصفهان به کاشان خواهد رفت، گرچه عباسعلی منصوری رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلستان، به فارس گفت که تداخل برنامهریزیها سبب لغو این سفر شده است.