گزارشی از دگرديسي عجيب برانكو ايوانكوويچ
روزنو :
در همه اين سالها برانكو ايوانكوويچ به عنوان يكي از بردبارترين مربيان خارجي شاغل در فوتبال ايران شناخته ميشد. او كه در فاصله سالهاي 2002 تا 2006 سرمربي تيم ملي ايران بود، همواره با آرامش و متانتش شناخته ميشد. اگرچه برانكو بعد از جامجهاني آلمان در قامت يك مربي شكست خورده ناچار به ترك تهران شد، اما همواره تصويري مثبت از او در ذهن بسياري از مردم كشورمان باقي ماند. در طول سالهايي كه او در ايران كار ميكرد و بعد از آن، در همه مدتي كه بيرون از كشورمان به سر ميبرد، هميشه مصاحبهها و موضعگيريهاي آرام برانكو زبانزد خاص و عام بود. پروفسور حتي زماني كه تصيم گرفت در يك مصاحبه تلويزيوني با شبكه «بيبيسي» شركت كند، باز وقار و آرامش خودش را حفظ كرد و حتي يك جمله جنجالبرانگيز هم به زبان نياورد. به ياد داشته باشيد اين گفتگو زماني انجام ميشد كه برانكو به خاطر مشكل مالياتياش امكان قانوني حضور در ايران را نداشت و بازار كار در اين كشور را به روي خودش بسته ميديد. با اين حال او هميشه جانب احتياط را رعايت ميكرد و حاضر نبود حتي يك جمله بحثبرانگيز در مورد دوران حضورش در ايران به زبان بياورد. با اين حال در دوره جديد فعاليت برانكو در ايران، همه چيز تغيير كرده است. سرمربي كروات اين روزها يك گلوله داغ است كه مدام اين سو و آن سو ميغلتد و برادههاي آتش را به اطراف پرتاب ميكند. او كه از ميانههاي نيمفصل دوم ليگ چهاردهم جاي حميد درخشان را روي نيمكت پرسپوليس گرفت، به تدريج رويه رفتارياش را تغيير داد؛ انگار كه آموخته باشد فوتبال ايران ديگر آن محيط 15 سال پيش نيست كه بشود آسوده در آن سر كرد و به مقصود رسيد. برانكو در اين مدت مدام محور جنجالهاي ريز و درشت بوده و به افراد مختلف يورش برده است. فقط با مرور اجمالي چند تا از اين حملات، شايد بشود تصوير درستتر از بحث ارايه داد.
اگر راست ميگوييد دستمزد خودتان را افشا كنيد
اوايل ليگ چهاردهم برانكو ايوانكوويچ به شدت از افشاي رقم قرارداد بازيكنان و مربيان فوتبال ايران شاكي بود. او كه از اين اتفاق شوكه شده بود گفت: «کاملا با این قضیه مخالفم. سازمان لیگ کار نادرستی انجام داده است. قرارداد اعضای تیمها یک مساله محفوظ است و به خودشان و باشگاهشان مربوط میشود. اصولا چنین مسائلی را رسانهای نمیکنند و اگر لازم بود چنین کاری صورت بگیرد، باشگاهها این کار را میکردند. باید دید چه انگیزهای پشت این کار وجود دارد. من یک سوال میپرسم؛ آیا مسوولان سازمان لیگ هم در سایتشان دستمزدها و قراردادهای خود را اعلام کردهاند؟ اگر نه، امیدوارم این کار را حتما انجام دهند. چرا فقط قرارداد بازیکنان و مربیان اعلام شده است؟ در هیچ کجای دنیا این کار انجام نمیشود و برای من جای سوال دارد که چرا چنین کاری کردند.»
آريهان تقلب كرد
بعد از انتقادهايي كه از برانكو شد و برخي نتايج او را با دستمزدش متناسب ندانستند، سرمربي كروات توضيح داد كه از همه مربيان قبلي پرسپوليس بهتر است؛ وجهي پيشتر ديده نشده از شخصيت برانكو: «من با 50 درصد ارزش واقعیام به ایران آمدم. پرسپولیس در 15 سال اخیر هیچ وقت چنین مربی به قیمت من نداشته است. مصطفی دنیزلی دوست بزرگ من است اما او فقط در ایران و ترکیه کار کرده است. من دوبار در جام جهانی بودهام و در جام جهانی مقام سومی دارم و در بازیهای اروپایی بین 8 تیم بودم. با ایران در آسیا سوم شدم. در بازی های آسیایی پوسان اول شدیم. در غرب آسیا که قهرمان شدیم. در کرواسی و چین هم قهرمان شدهام. کدام یکی از این مربیان کارنامه من را دارد؟ آری هان با چین دوم شد که با گاوبندی و کلاهی که سر ما گذاشتند این مقام را به دست آوردند.»
چند ميليون دلال داريم
در آخرين روزهاي مهلت قانوني نقلوانتقالات، يكي از روزنامههاي ورزشي از قول برانكو تيتر زد: «در تهران چند ميليون دلال داريم.» اين مساله سروصداي زيادي در محافل ورزشي و رسانهاي به وجود آورد. برانكو در آن ايام به شدت از دست كساني كه به او بازيكن توصيه ميكردند شاكي بود.
داوريها مشكوك است
سريال اشتباهات داوري عليه پرسپوليس در آغاز ليگ، به شدت برانكو را خشمگين كرد. تا جايي كه مربي كروات در اين مورد مصاحبهاي بيسابقه انجام داد: «به این نتیجه رسیدهام که همه اشتباههای داوری که علیه تیم ما رخ میدهد اتفاقی نیست. آیا باشگاهی هست که به اندازه تیم ما از اشتباههای داوری ضربه خورده باشد؟ باز هم باید بگویم ما در 4 بازی به طور مستقیم از داوری لطمه خوردیم. این 4 بازی هم مربوط به کل فصل نمیشود بلکه مربوطه به 8 بازی است بنابراین الان به این نتیجه رسیدهام که شاید جریانی وجود دارد که نمیخواهند من در پرسپولیس نتیجه بگیرم. من به این جریان مشکوک هستم.»
بر خلاف پارسال بزدل نيستيم
بعد از بازي با فولاد كه با نخستين پيروزي فصل سرخپوشان همراه بود، برانكو توضيح داد كه تيمش ديگر ترسو نيست. او مثالهايي هم از مسابقات فصل گذشته آورد كه مستقيما به دايي و درخشان مربوط ميشد: « پرسپولیس دیگر بزدل نیست. در همه بازیها ما سرتر از حریف بودیم. بازیهای پرسپولیس در فصل گذشته را ندیدم اما شنیدم که سال گذشته پرسپولیس در بازی با فولاد، سپاهان و ذوبآهن از نیمه زمین این طرفتر نمیآمد و در بازیهای خانگی هم خیلی سخت و بدون استحقاق برنده میشد.»
حرفهاي دايي براي من مهم نيست
برانكو هميشه به علي دايي اعتقاد داشته و رابطه او با كاپيتان سابق تيم ملي كشورمان فوقالعاده بوده است. با اين وجود فشارهاي اخير باعث شده حتي ميانه اين دو نفر نيز به هم بخورد. برانكو كه بعد از بازي با صباي قم گفته بود: «شايد تيم دايي عادت كرده هميشه از اشتباهات داوري سود ببرد» اخيرا نيز به انتقادات شهريار خيلي كوتاه واكنش نشان داده است: «حرفهاي دايي براي من مهم نيست.»
همه چيز عليه من است
در ماجراي محروميت اخير سوشا مكاني اما، برانكو به سيم آخر زد و مطالب بسيار تندي را به زبان آورد. او در بخشي از سخنانش ميگويد: «از ابتدای فصل متوجه شدم که همه چیز در فدراسیون فوتبال علیه من است اما واقعیت این است که دود این درگیریها به چشم بازیکنان من میرود و باعث میشود آنها محروم شوند و در نهایت پرسپولیس آسیب ببیند.»
چرا اينطوري شد؟
برانكو ظرف چند ماه كارش در پرسپوليس، خيلي بيشتر از دوران 10 ساله حضورش در تيم ملي به عنوان دستيار و سرمربي عصباني شده است. اينكه چرا چنين اتفاقي رخ داده، ميتواند از دو زاويه قابل بررسي باشد؛ يكي بحث تغييرات فردي و فرهنگي برانكو است كه شايد در اين سن و سال ديگر چندان محلي از اعراب نداشته باشد. ديگري اما به تغييرات رخ داده در ساختار فوتبال ايران مربوط ميشود؛ جايي كه انگار رفتهرفته همه ياد گرفتهاند بايد با خشم و عصبيت حقشان را بگيرند. همين چند هفته پيش بود كه در واكنش به اشباهات پياپي داوري عليه پرسپوليس، علي پروين از برانكو خواست با داد و بيداد حق خودش و تيمش را بگيرد. حالا هم انگار پروفسور مو به مو مشغول عمل به سفارش سلطان است! سوال مهم اما اين است كه ما با اين وضعيت تا كجا ميتوانيم پيش برويم؟