حجت‎الاسلام والمسلمین سید علی قاضی عسکر نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در مراسم بررسی زوایای حادثه خونین منا در اجلاسیه عمومی اساتید مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: حج امسال غیر از دو حادثه ای که رخ داد، می توان به عنوان یکی از مراسم حج مطلوب و آرام از آن یاد کرد و گرچه با کمی بحران آغاز شد، به دلیل اینکه وزیر حج عربستان به ریاست سازمان حج اعلام کرد که برگزاری دعای کمیل ممنوع است و اگر برگزار کنید حتما با شما برخورد خواهد شد، اما پس از آن به لطف حضرت حق این دعا و دو دعای کمیل نیز در مدینه با حضور آیت الله بوشهری برگزار شد.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در ادامه افزود: امسال کیفیت اسکان زائران بالاتر رفت، اما از نظر هزینه کاهش پنج درصدی را شاهد بودیم؛ حج جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک وسیله قدرتمند برای معرفی انقلاب و مواضع رهبر معظم انقلاب و افتخار برای جمهوری اسلامی ایران خود را نشان می دهد و همه هم به این مساله اعتراف دارند.

قاضی عسکر اظهار داشت: بعثه های دیگر کشورها بدون هیچ ابایی بیان می کنند که ایران بهترین حج را دارد و همیشه هم می گویند که می خواهند از مدل مدیریت حج ایران الگوبرداری کنند.

وی گفت: حادثه اول، سقوط جرثقیل بود که 11 تن از زائران ما به لقای الهی پیوستند و پس از آن مشخص شد که دو تن از زائران اهل سنت که از زمان عمره در مکه مانده بودند در این میان بودند؛ نزدیک به 70 نفر نیز مجروح شدند که خوشبختانه جراحتها سنگین نبود و با بسیج شدن نیروهای امداد اکثر این افراد سرپایی مداوا شدند.

سرپرست حجاج ایرانی افزود: کسانی که در حرم به لقای خدا می پیوندند، جایگاه بسیار ویژه ای نزد خداوند دارند؛ دولت سعودی در این اثنی شرکت بنلادن را جریمه و کار را متوقف کرد و به بازماندگان این حادثه نیز قول هدایای نقدی و زیارتی داد که فضا را تا حدی تعدیل کرد.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت گفت: از جمله مواردی که به حجاج گفته شد آن بود که در روز اول به دلیل ازدحام جمعیت وقتی وارد منا می شوید پس از استراحت، از ساعت 9 به بعد برای رمی جمرات بروید؛ از 455 کاروان، 400 کاروان هیچ آسیبی ندیدند و 35 کاروان بیشترین آسیب را دیدند.

وی اظهارکرد: در روز دهم که وقتی حجاج از محل خیمه های ایرانیان به پایین می آیند، جمعی از پلیس سعودی مردم را به محل خیابان 204 هدایت کرد؛ بنده با آیت الله حسینی بوشهری در مسیر جمرات بودیم که تلفنی اطلاع دادند این حادثه اتفاق افتاده است.

قاضی عسکر گفت: ما هیچ زمانی در گذشته، در مسیر جمرات این مقدار تلفات نداشتیم؛ زمانی که اجازه می دادند که اتوبوس ها حرکت کنند، چند آسیب دیدگی رخ می داد؛ اما هرگز چنین تلفاتی نبود.

سرپرست حجاج ایرانی در امور حج و زیارت گفت: اگر عربستانیها فیلمهای خود را ارائه می کردند، بهتر می شد در این زمینه کار کرد.

وی گفت: در کنار خیابان 204 خودرویی پارک شد و ماموران انتظامی آنها جلوی جمعیت را گرفتند که باید مشخص شود که چرا این کار را کردند و اجازه استمرار در مسیر را به مردم ندادند؛ این جمعیت از هر سوی به سمت این خیابان آمد و دو طرف خیابان نیز نرده کشی شده بود و کسی نمی توانست از این نرده ها عبور کند و گرمای فراوان و تشنگی باعث شد که حاجیان با این ازدحام مشکلی جسمی پیدا کنند و همه در این میان گرفتار شدند.

قاضی عسکر گفت: برخی از مجروحین این حادثه در خیمه الجزایری ها جا گرفتند و مدتها بیهوش بودند و این جمعیت مثل یک کلاف در هم پیچیده گرفتار شدند و نمی شد آنها را از هم تفکیک کرد.

وی خاطرنشان کرد: مساله دوم، بستن راه بوده است که پلیس با ایجاد مانع مردم را منحرف و ازدحام جمعیت نیز این شلوغی را تشدید کرد؛ الجزایریها وقتی وضعیت را دیدند، شروع به توزیع آب کردند که در همین هجوم مردم برای گرفتن آب، عده ای زیر دست و پا قرار گرفتند.

وی افزود: گرمای هوا بیش از 45 درجه بود و با تشنگی و خستگی و ازدحام و فشار عظیم جمعیت مردم را خسته کرده بود؛ چندین مساله نیز این واقعه را تشدید کرد؛ وقتی بیش از چند دقیقه مسیر مسدود می شود، بی حوصلگی و بی تابی حجاج باعث شد که کنترل این جمعیت از دست برود؛ لباسهای احرام که پس از آب گرفتن ماموران سعودی سنگین شده بود، به دلیل همین حوله های خیس زیر، جمعیت خفه شدند.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در ادامه گفت: دولت سعودی امسال نیروهای زبده خود را در اختیار نداشت و نیروهای بی تجربه توان امدادی نداشتند؛ ماموران آنها وقتی وارد شدند اجازه ندادند که کسی طرف جنازه ها بیایند.

وی اظهار کرد: آنها گروه های امدادی ما را بیرون کردند و بیمارستان های آنها برای چنین جمعیتی آمادگی نداشت و امکان تردد آمبولانس نیز در این زمینه وجود نداشت و مسیر نیز بسته شده بود؛ از ساعت 8:30 صبح تا 1 بامداد روز بعد از این میان جنازه برداری می شد.

وی گفت: بیمارستانهای عربستان در آن منطقه آمادگی این حجم بیمار را نداشتند و تعدادی از بیماران ما به دلیل عدم رسیدگی مناسب در بیمارستان ها جان دادند.

قاضی عسکر خاطرنشان کرد: این حادثه برای ما بسیار گران تمام شد؛ 5 نفر از قاریان و گروه تواشیح بعثه به شهادت رسیدند؛ سفیر سابق ما در لبنان هنوز تعیین وضعیت نشده است، سفیر ایران در اسلوونی، حجت الاسلام حسینی، امام جماعت صحن جامع رضوی، هفت روحانی زبده کاروان، 17 مدیر و عوامل اجرایی کاروانها نیز در این مسیر رحلت کردند.

وی افزود: سعی شد که در این مسیر با مدیران و مردم و عوامل صحبت شود و تلاش شد که این جریان مدیریت شود؛ دو جانباز پس از سالها به حج آمدند و پسرانشان که برای حمل ویلچر به این سفر آمده بودند را از دست دادند؛ زنی در این سفر بود که سه برادر خود را در این مراسم از دست داده بود.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت گفت: متاسفانه به جایی رسیدیم که سردخانه ها پر شده بود و آنها جایی برای نگهداری اجساد نداشتند و شرایط بسیاری بدی بود و در چنین فضایی که بوی متعفن ایجاد شده بود، کارگزاران حج باید جنازه ها را شناسایی می کردند.

وی اظهار کرد: بسیاری از جنازه ها به دلیل اینکه زیر جمعیت بودند تغییر شکل داده بودند، پس از اینکه برخی شناسایی می شدند موقع حمل معلوم می شد که جنازه ها را جابجا کرده بودند و حتی بسیاری از مجروحین را جابجا کردند و امکان شناسایی وجود نداشت.

قاضی عسکر گفت: سخنرانی رهبر معظم انقلاب تاثیر بسیار موثری در ادامه پیگیریها گذاشت و در طول تاریخ سراغ نداریم این چنین یک رهبری از ملت خود حمایت کند.

وی اظهار داشت: در مرحله اول 104 و در مرحله بعد 114 جنازه تحویل داده شد و دوباره بیان شد که کار را از دست وزارت بهداشت خارج کردند.

وی افزود: این شرایط بسیار وخیم است و مجموعه تحقیقاتی به زودی کامل می شود و منتظریم که همه زائران بازگردند که پیگیریها کامل شود.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت گفت: عمره نیز که جنبه مستحبی دارد به این زودی ها راه اندازی نخواهد شد.

وی اظهار کرد: شیوه سنتی در حج دیگر جواب نمی دهد و باید شیوه های سنتی عوض شود؛ آنها هنوز می خواهند با خیمه های قدیمی حجاج را در گرمای 50 درجه نگاه دارند؛ مهندس شهرستانی در دهه 50 شمسی طرحی برای جانمایی 5 میلیون زائر در منا طراحی کرد که 'بن باز مفتی عربستان' با آن مخالفت کرد.

قاضی عسکر گفت: آنها بیان می کنند که جمعیت سال بعد اضافه می شود، اما با این راههای باریک نمی توان مردم را مدیریت کرد؛ باید از حقوق زائران دفاع کنیم و از مردم می خواهم که دعا کنند این مساله به فرجام نیکی برسد و از این امتحانی که برای امت ما ایجاد شده است، سربلند بیرون بیایند.