حفره بلاتكليف پروژه «ميلاد ٢»
روزنو :هيچ يك از اعضاي شوراي شهراطلاعي از آغاز اجراي اين فاز ندارند. با اين وجود هنوز اين احتمال وجود دارد كه مانند بسياري ديگر از پروژه‌هاي كلاني كه شوراي شهر يا ديگر مراجع ذيصلاح به آنها ايراد گرفته‌اند، اين پروژه نيز در خفا و به دور از هر گونه هياهويي و البته به دور از چشم اعضاي شوراي شهردر حال تكميل باشد.
در حالي كه چند روزي است در شبكه‌هاي اجتماعي و برخي رسانه‌ها، خبري مبني برآغاز عمليات اجرايي فازدوم برج ميلاد منتشر شده است، مديرعامل سازمان سرمايه‌گذاري شهرداري تهران كه مسووليت تكميل فاز دوم را برعهده دارد، اين اخبار را در گفت‌وگو با «اعتماد» رد كرده و مي‌گويد: هنوز هيچ طرحي نهايي نشده است.
داستان يك سازه جنجالي
برج ميلاد تهران كه بزرگ‌ترين سازه كشور نيز تلقي مي‌شود هنوز نيمه كاره است چرا كه براساس طرح جامع اوليه اين برج قرار است علاوه بربرج مخابراتي، در گام بعدي مجتمعي تجاري و يك هتل دو قلو نيز در كنار خود داشته باشد. در مطالعه‌اي كه براي نخستين بار در سال ۸۷، براي فاز دوم توسعه برج ميلاد انجام شد، احداث يك ساختمان ۲۹طبقه در قالب هتل پنج ستاره در كنار برج ميلاد پيش‌بيني شده بود. به همين دليل سه سال قبل يعني سال ١٣٩١ مسابقه‌اي براي طراحي فاز دوم برج ميلاد برگزار شد كه ٣١ معماربزرگ ايران و جهان در آن شركت كردند و درنهايت، اين طرح خانم «زاها حديد»، معمار مشهور مصري بود كه برنده اين مسابقه شد و طرح آن در محل احداث اين ساختمان‌ها در كنار اتوبان همت و زير سايه برج ميلاد نصب شد.
غول زيباي پايتخت
قرار است سايت پروژه فاز دوم برج ميلاد، در مجاورت برج مخابراتي ميلاد و در فضايي با زيربناي ۳۰۰ هزار مترمربع احداث شود. در طراحي اين فاز از پروژه، بلندتر نبودن ارتفاع سازه‌هاي طراحي شده در جهت حفظ اهميت و ارتفاع برج ميلاد حايز اهميت بوده است. گفته مي‌شود در مقايسه با ديگر طرح‌هاي ارايه شده، اين پروژه داراي ساختاري باهويت و فرمي خاص است. فرمي كه از ساختار هرم الگوبرداري شده است.
ايرادگيري شورا
پس از برگزاري اين مسابقه طراحي، پيمانكار اين فاز يعني شركت مهرآفرين نيروي انتظامي عمليات گودبرداري براي آغاز فاز اجرايي طرح اين مهندس مشهور را آغاز كرد اما داستان اين گودبرداري كه در سكوت كامل انجام مي‌شد، به يكباره سر از شوراي شهر درآورد و اعضاي تازه انتخاب شده شوراي شهر چهارم بارها و بارها با انتقاد از گود عظيمي كه ايجاد شده بود آن را خطري براي برج ميلاد و مردم عنوان كردند و خواستار توقف عمليات اجرايي و گودبرداري شدند، گودبرداري عظيمي كه اگر از كنار اتوبان همت در محل سازه برج ميلاد عبور كنيد به خوبي آن را مي‌بينيد كه پشت نرده‌هاي حفاظ كشيده شده، گم شده است. اما اين گودبرداري از چشم اعضاي شورا دور نماند و در نهايت تذكرها بالاخره بعد از چند ماه جواب داد و پيمانكار مربوطه عمليات گودبرداري را متوقف كرد. همه‌چيز از يك بروشور ساده آغاز شد بود، بروشوري كه بر آن شكل و شمايل سه سازه تازه‌اي كه قرار است در اطراف برج ميلاد ساخته شود نقش بسته بود. بهار سال ۹۲ بود كه اعضاي شوراي شهر سوم به گودبرداري اطراف برج ميلاد اعتراض كردند و به استناد همان بروشور اين سازه‌هاي جديد را سبب تخريب نماي بصري برج ميلاد دانستند. قرار بود يك هتل، يك مركز تجاري و يك مركز اداري در محوطه ۴ هكتاري اطراف برج ساخته شود. ديواركشي و گودبرداري هم در حال انجام بود. اما اعتراض شورا روند گودبرداري را آرام‌‌تر از گذشته كرد تا امروز كه تقريباً مي‌شود گفت اين روند متوقف شده است اما در چند روز گذشته باز خبرهايي مبني بر شروع مجدد فاز دوم شروع شده است. به گفته محمد سالاري، رييس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران، طرح فعلي كه طراح آن «زاها حديد» است ۵۵ طبقه از كف اتوبان و ۴۵ طبقه از سفره برج ميلاد –كف برج- ارتفاع دارد. اين ارتفاع نگراني‌ها را بيشتر مي‌كند، زيرا اين احتمال وجود دارد كه مشاهده برج ميلاد از فاصله نزديك مخدوش و حتي از نزديك، حالت محوشدگي براي برج ايجاد شود.
از زمان توقف گودبرداري و عمليات عمراني فاز دوم ديگر خبري از نتيجه و سرنوشت اين پروژه منتشر نشد. با اين وجود به گفته اعضاي شوراي شهر، جلسات مشتركي بين متوليان اين پروژه در شهرداري و اعضاي شوراي شهر برگزار شده كه در آن نقشه راه جديدي براي ادامه احداث اين پروژه ترسيم شده است. احمد دنيامالي، رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي شهر در مورد نتيجه مذاكرات خود با سرمايه‌گذاراين پروژه و مسوولان آن در شهرداري به «اعتماد» مي‌گويد: بعد از تذكرهايي كه در شورا در مورد اين پروژه داده شد، چند جلسه با مديران و متوليان اين پروژه در شهرداري داشتيم كه در نهايت قرار شد براي جلوگيري از بروز هرگونه خطر احتمالي در مرحله اول بخش زيرين طرح خانم حديد كه پاركينگ‌هاي خودرو را شامل مي‌شد، اجرا شود تا بعد در مورد مابقي آن تصميم‌گيري كنيم. اما هنوزبا گذشت بيش از يك‌سال از توقف عمليات گودبرداري، هيچ نشانه‌اي از ساخت پاركينگ در اين گود به چشم نمي‌خورد. دنيامالي نيز با تاييد اين مساله مي‌گويد: متاسفانه هنوز سرمايه‌گذار به تعهدش عمل نكرده است، شايد هم مديران شهرداري نتوانسته‌اند سرمايه‌گذار را قانع كنند ولي در نهايت هنوز بخش پاركينگي اين طرح ساخته نشده است. وي البته به نكته توافق شده ديگري هم در مورد هتل ياد شده اشاره مي‌كند و مي‌گويد: همچنين در اين جلسات توافق شد ارتفاع برج هتل‌هاي فاز دوم كاهش پيدا كند. دنيامالي همچنين تاكيد مي‌كند كه بخشي از ايرادهاي شورا درست بوده و درعين حال برخي استدلال‌هاي سرمايه‌گذار هم درست است.
كميسيون عمران شوراي شهر در ادامه بر اين نكته هم تاكيد مي‌كند كه لازم نيست طرح برج ميلاد به كميسيون و شورا بيايد وتصويب شود بلكه همين قدر كه خواست‌هاي توافق شده شورا در آن لحاظ شود، كافي است.
دكتر اقبال شاكري، رييس كميته عمران شوراي شهراما برخلاف نظر دنيا مالي معتقد است كه طرح فاز دوم برج ميلاد بايد از شوراي شهر مجوز بگيرد، او به «اعتماد» مي‌گويد: نه فقط طرح فاز دوم كه براساس آخرين جلسه‌اي كه پنج، شش ماه قبل داشتيم، قرار شد طرح «جامع» برج ميلاد به شورا ارايه شود تا به تصويب برسد، بنابراين بدون اين گام، هر گونه عمليات اجرايي غيرقانوني خواهد بود. ابوالفضل قناعتي، ديگر عضو كميسيون عمران شوراي شهر ولي به گونه‌اي ديگر به مساله نگاه مي‌كند، او به «اعتماد» مي‌گويد: در شوراي سوم اعضا به تفكر اين خانم طراح هم انتقاد داشتند و معتقد بودند كه بايد طرح فاز دوم، نمادي از معماري ايراني – اسلامي باشد، ضمن اينكه هم در دوره قبل و هم در دوره چهارم، اعضا معتقدند كه بايد ارتفاع هتل‌هاي مجاور برج كاهش پيدا كند تا به نما و منظره برج خدشه‌اي وارد نشود. وي نيز مانند دكتر شاكري معتقد است كه بايد طرح اصلاح شده اين فاز برج ميلاد به شورا ارايه شود تا نظر اعضاي شورا تامين شود و به تصويب برسد.
خبري كه هيچ كس از آن اطلاعي ندارد
با اين تفاصيل سوال اصلي هنوز باقي است؛ اينكه آيا واقعا مرحله عملياتي و اجرايي فاز دوم برج ميلاد واقعا در سكوتي خبري آغازشده است؟ پيگيري‌هاي «اعتماد» حكايت ازآن دارد كه هيچ يك از اعضاي شوراي شهراطلاعي از آغاز اجراي اين فاز ندارند. با اين وجود هنوز اين احتمال وجود دارد كه مانند بسياري ديگر از پروژه‌هاي كلاني كه شوراي شهر يا ديگر مراجع ذيصلاح به آنها ايراد گرفته‌اند، اين پروژه نيز در خفا و به دور از هر گونه هياهويي و البته به دور از چشم اعضاي شوراي شهردر حال تكميل باشد. اما مديرعامل سازمان سرمايه‌گذاري شهرداري تهران در گفت‌وگو با «اعتماد» اين خبر را به‌شدت رد مي‌كند. محسن ترك آباد، با تاكيد براينكه هنوز هيچ طرحي نهايي نشده است در مقابل پرسش‌هاي فراوان ما تنها به اين توضيح بسنده مي‌كند كه: تا تصويب طرح نهايي در مراجع ذيصلاح هيچ اقدامي روي سطح زمين مورد نظر انجام نخواهد شد. او همچنين در مورد وضعيت گود عميق ايجاد شده و آخرين اقدامات اين مجموعه براي ادامه فاز دوم تنها مي‌گويد: در حال حاضر فعاليت‌هايي كه درمحل انجام مي‌شود، متمركز برپايدارسازي فضاي زير سطحي (منظور همان گود ايجاد شده است) براي احداث پاركينگ‌هاي مجموعه است. » بدين‌ترتيب به نظر مي‌رسد گرچه خبر منتشر شده در مورد آغاز فاز دوم برج ميلاد شايعه‌اي بيش نبوده است اما، اين شايعه خود بهانه‌اي شده تا پرونده اين پروژه كه مدت‌ها مسكوت بود، دوباره در صدر پرونده‌هاي مورد توجه رسانه‌ها قرار گيرد. شايد هم به قول يكي ازاعضاي شوراي شهر، انتشار اين خبر ترفندي از سوي مجريان اين طرح بوده تا ازجو و شرايط جامعه و نگاه شورا مطلع شوند، ولي با تمام اين تفاصيل آنچه مسلم است، اين است كه قرار نيست فاز دوم برج ميلاد حالا‌حالاها و به اين زودي‌ها تكميل شود.
طراح فاز دوم برج ميلاد كيست؟
زاها حديد نخستين بانوي معماري است كه تاكنون برنده جايزه Pritzker (جايزه معروف ايتاليايي) شده است. حديد در ۳۱ اكتبر ۱۹۵۰ در عراق متولد شد و داراي مليتي عراقي-بريتانيايي است. او چندين بار كانديداي جايزه «صلح نوبل معماري» شد. كارهاي حديد غيرمتعارف، شجاعانه، هنري و با هويت به شمار مي‌روند. در ٢۵ سال گذشته، طرح‌هاي زاها نقش مهمي در تحول معماري معاصر داشته‌اند. اين آثار در موزه‌ها و گالري‌هاي معروف جهان از جمله موزه گوگنهايم و موزه هنرهاي مدرن نيويورك به نمايش درآمده و بخشي از كلكسيون دايمي آنهاست. او طبق رده‌بندي ليست Forbes در رتبه شصت و نهمين زن قدرتمند سال ۲۰۰۸ قرار گرفت. ساختمان‌هاي زيباي او هميشه همه را متعجب مي‌كند و شك نكنيد كه بعد از ديدن آنها با خود مي‌گوييد: «او اينها را چگونه طراحي كرده است؟»
مهم‌ترين پروژه‌هاي طراحي شده توسط زاها حديد:
مركز مگي در بيمارستان ويكتوريا (۲۰۰۶)، كركالدي، اسكاتلند
ايستگاه قطار سريع‌السير ناپل (۲۰۰۶)، ناپل، ايتاليا
ساختمان مركزي ب‌ام‌و (۲۰۰۵)، ليپزيگ، آلمان
ترن هوايي (۲۰۰۷) اينسبروك، اتريش
مركز علمي فائنو (۲۰۰۵)، وولفسبرگ، آلمان
سكوي پرش اسكي برگيسل (۲۰۰۲)، اينسبروك، اتريش
ايستگاه آتش نشاني ويترا (۱۹۹۴)، ويل‌ام راين، آلمان
مشخصات فاز دوم برج
در نگاهي گذرا مي‌توان مشخصات فاز دوم برج ميلاد، شامل مجموعه اداري، اقامتي، تفريحي و هتل را به شرح زير تشريح كرد:
متراژ اين پروژه هزار مترمربع
مركز تجارت جهاني با ۱۲۰هزار مترمربع زيربنا
هتل ۵ستاره و ملحقات ۹۵ هزار مترمربع (اين هتل براي ارايه تسهيلات اقامتي و پذيرايي گردشگران داخلي، خارجي و شركت‌كنندگان در همايش‌ها پيش بيني شده است).
مجموعه تجاري ۶۳ هزار مترمربع (امكانات اين مجموعه تجاري شامل بخش معاملات بازرگاني داخلي و خارجي، نمايشگاه‌هاي كالا و خدمات، ارتباطات علمي و فني، ارتباطات مخابراتي و تصويري و بخش خدمات است).
پاركينگ ۱۷۰هزار مترمربع شامل ۵۰۰۰ واحد
