تدوین گزارش برجام، بیرون از کمیسیون
غلامرضا تاجگردون
روزنو : صحن علنی مجلس روز یکشنبه شاهد گزارش کمیسیون ویژه مجلس برای بررسی «برجام» و رد دو فوریت طرح اجرای برجام و تصویب یک فوریت آن با رأی بالا بود که از جهاتی قابل تأمل است. آنچه بیش از همه محسوس‌تر بود اینکه مردم واقعیات مجلس نهم را شناختند. من به عنوان یک نماینده این مجلس معتقدم که مجلس نهم با این روش‌ها فاصله زیادی با خواست ملت دارد و توضیح چند نکته را لازم می‌دانم؛
1-کمیسیون ویژه مجلس از ابتدای آغاز به کار خود شیوه‌ای را در پیش گرفته بود که انتشار گزارش نهایی آن با کیفیتی که روز گذشته همگان شاهد آن بودند، دور از انتظار نبود. برخی اعضای آن‌که از منتقدان سرسخت و حتی مخالف توافق هسته‌ای بودند عملکرد آن را به سمت یکجانبه گرایی سوق دادند. این عملکرد اگر چه پیش از این هم مورد انتقاد برخی اعضا قرار گرفته بود، اما در آخرین جلسه که شنبه شب برگزار شده بود، بنده به همراه آقایان منصوری و پزشکیان در اعتراض به این یکسویه نگری جلسه را ترک کردیم. دلیل مشخص این اعتراض هم آن بود که گزارش نهایی در بیرون از کمیسیون تهیه شده بود و برخلاف مصوبه اعضا، گزارش‌های کمیته‌های چندگانه کمیسیون در آن لحاظ نشده بود. آنچه به عنوان گزارش کمیسیون ویژه خوانده شد، برداشت خاصی از سوی منتقدان داخلی و قرائت امریکایی‌ها از برجام بود. در متن گزارش هم تصریح شده که به مدت یک ماه اظهار نظرهای مقامات امریکایی درباره توافق هسته‌ای رصد شده و حال در نهایت همان قرائت امریکایی از برجام در گزارش برجستگی دارد.
2-طیف اصلی مخالفان برجام همان اعضای تیم مذاکره کننده قبلی هستند که در جلسات کمیسیون برجام هم به تفصیل در مخالفت با آن سخن گفتند. بنده که از نزدیک ادعاها، منطق و ادبیات آنها را در کمیسیون مشاهده کرده‌ام، همان منطق و ادبیات را در گزارشی که به نام کمیسیون برجام خوانده شد، می‌بینم. به نظر من این گزارش مبتنی بر همان ادبیات آقای سعید جلیلی از مخالفان برجام است. شاید رئیس کمیسیون با یکی از اعضای تیم مذاکره کننده قبلی نشستی داشته و این متن را تهیه کرده است. در مبحث اقتصادی که تخصص من است و می‌توانم راحت‌تر اظهار نظر کنم، به جرأت می‌گویم که گزارش یاد شده کاملاً خلاف واقع و منفی بود. آقای زاکانی عده‌ای را خارج از مجلس در کمیسیون به کار گرفته بود که اینها گزارش‌ها را تنظیم می‌کردند. وقتی گزارش کمیته‌های مختلف کمیسیون آماده شد گفتند باید ویرایش شود. اما آنچه بعد از ویرایش برگشت با آن‌چیزی که توسط کمیته‌ها تهیه شده بود، مغایرت داشت.
3-نکته قابل تأمل دیگر به توافقات فراکسیونی بین مجلس برمی‌گردد. به نظر می‌رسد آقای دکتر لاریجانی ریاست مجلس بیش از حد به قول و قرارهای اقلیت اعتماد می‌کنند. صبح دیروز بنده به ایشان گفتم که مخالفان به این توافق که گزارش کمیسیون قرائت شود و بعد آنها به طرح دو فوریتی رأی بدهند، پایبند نخواهند بود. اما ایشان اعتقاد داشتند همان 30- 20 نفر مخالفان شناخته شده رأی منفی می‌دهند و دیگر اعضای فراکسیون اصولگرایان رأی مثبت می‌دهند بخصوص که صحبت‌هایی هم در محضر خود ایشان شده بود و بین دو فراکسیون قول و قرارهایی هم گذاشته شده بود. آقای لاریجانی و فراکسیون اکثریت باید اهتمام بیشتری نسبت به این توافق‌ها داشته باشند و در اعتماد خود به طرف مقابل تجدید نظر کنند.
4- و اما با همه اینها و با وجود عدم تصویب دو فوریت طرح برجام، تردیدی نیست که برجام اجرایی می‌شود. رأی بالای نمایندگان به یک فوریت آن به منزله حمایت آنها از این توافق است. از این مهم غفلت نکنیم که ما برای تصویب دو فوریت نیازمند دو سوم آرا بودیم و تنها 5 رأی کم آوردیم. اما 168 نماینده به یک فوریت این طرح رأی مثبت دادند و تعداد کل مخالفان هم کمتر از 70 نفراست. مضاف بر اینکه تعدادی از نمایندگان هم طرحی تهیه کردند تا موضوع با اولویت در نوبت بررسی قرار گیرد و هفته آینده طرح برجام تعیین تکلیف شود.
1-کمیسیون ویژه مجلس از ابتدای آغاز به کار خود شیوه‌ای را در پیش گرفته بود که انتشار گزارش نهایی آن با کیفیتی که روز گذشته همگان شاهد آن بودند، دور از انتظار نبود. برخی اعضای آن‌که از منتقدان سرسخت و حتی مخالف توافق هسته‌ای بودند عملکرد آن را به سمت یکجانبه گرایی سوق دادند. این عملکرد اگر چه پیش از این هم مورد انتقاد برخی اعضا قرار گرفته بود، اما در آخرین جلسه که شنبه شب برگزار شده بود، بنده به همراه آقایان منصوری و پزشکیان در اعتراض به این یکسویه نگری جلسه را ترک کردیم. دلیل مشخص این اعتراض هم آن بود که گزارش نهایی در بیرون از کمیسیون تهیه شده بود و برخلاف مصوبه اعضا، گزارش‌های کمیته‌های چندگانه کمیسیون در آن لحاظ نشده بود. آنچه به عنوان گزارش کمیسیون ویژه خوانده شد، برداشت خاصی از سوی منتقدان داخلی و قرائت امریکایی‌ها از برجام بود. در متن گزارش هم تصریح شده که به مدت یک ماه اظهار نظرهای مقامات امریکایی درباره توافق هسته‌ای رصد شده و حال در نهایت همان قرائت امریکایی از برجام در گزارش برجستگی دارد.
2-طیف اصلی مخالفان برجام همان اعضای تیم مذاکره کننده قبلی هستند که در جلسات کمیسیون برجام هم به تفصیل در مخالفت با آن سخن گفتند. بنده که از نزدیک ادعاها، منطق و ادبیات آنها را در کمیسیون مشاهده کرده‌ام، همان منطق و ادبیات را در گزارشی که به نام کمیسیون برجام خوانده شد، می‌بینم. به نظر من این گزارش مبتنی بر همان ادبیات آقای سعید جلیلی از مخالفان برجام است. شاید رئیس کمیسیون با یکی از اعضای تیم مذاکره کننده قبلی نشستی داشته و این متن را تهیه کرده است. در مبحث اقتصادی که تخصص من است و می‌توانم راحت‌تر اظهار نظر کنم، به جرأت می‌گویم که گزارش یاد شده کاملاً خلاف واقع و منفی بود. آقای زاکانی عده‌ای را خارج از مجلس در کمیسیون به کار گرفته بود که اینها گزارش‌ها را تنظیم می‌کردند. وقتی گزارش کمیته‌های مختلف کمیسیون آماده شد گفتند باید ویرایش شود. اما آنچه بعد از ویرایش برگشت با آن‌چیزی که توسط کمیته‌ها تهیه شده بود، مغایرت داشت.
3-نکته قابل تأمل دیگر به توافقات فراکسیونی بین مجلس برمی‌گردد. به نظر می‌رسد آقای دکتر لاریجانی ریاست مجلس بیش از حد به قول و قرارهای اقلیت اعتماد می‌کنند. صبح دیروز بنده به ایشان گفتم که مخالفان به این توافق که گزارش کمیسیون قرائت شود و بعد آنها به طرح دو فوریتی رأی بدهند، پایبند نخواهند بود. اما ایشان اعتقاد داشتند همان 30- 20 نفر مخالفان شناخته شده رأی منفی می‌دهند و دیگر اعضای فراکسیون اصولگرایان رأی مثبت می‌دهند بخصوص که صحبت‌هایی هم در محضر خود ایشان شده بود و بین دو فراکسیون قول و قرارهایی هم گذاشته شده بود. آقای لاریجانی و فراکسیون اکثریت باید اهتمام بیشتری نسبت به این توافق‌ها داشته باشند و در اعتماد خود به طرف مقابل تجدید نظر کنند.
4- و اما با همه اینها و با وجود عدم تصویب دو فوریت طرح برجام، تردیدی نیست که برجام اجرایی می‌شود. رأی بالای نمایندگان به یک فوریت آن به منزله حمایت آنها از این توافق است. از این مهم غفلت نکنیم که ما برای تصویب دو فوریت نیازمند دو سوم آرا بودیم و تنها 5 رأی کم آوردیم. اما 168 نماینده به یک فوریت این طرح رأی مثبت دادند و تعداد کل مخالفان هم کمتر از 70 نفراست. مضاف بر اینکه تعدادی از نمایندگان هم طرحی تهیه کردند تا موضوع با اولویت در نوبت بررسی قرار گیرد و هفته آینده طرح برجام تعیین تکلیف شود.
