رییس سازمان انرژی اتمی در نشست ویژه کمیسیون برجام به بیان نکاتی در خصوص مسائل و ابعاد فنی برجام پرداخت و هم چنین مسائلی در خصوص مذاکرات عمان را مطرح کرد.

به گزارش روزنو علیرضا زاکانی به عنوان رئیس کمیسیون برجام هسته‌ای در مجلس شورای اسلامی در ابتدای جلسه ضمن خوشامدگویی به علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در تشریح روند جلسه بررسی اقدامات اتمی ایران گفت: اعضای کمیته تخصصی کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس کلیاتی را بیان می‌کنند و دکتر صالحی پاسخ نقطه نظرات همکاران را بیان خواهد داشت.

حسین نجابت با اشاره به روند بررسی موضوعات مختلف در کمیسیون برجام با تاکید بر پاسخگویی صالحی به انتقادات مطرح شده گفت: چهار مسئله اصلی مبنی بر مسئله سانتریفیوژها، بحث نطنز و فوردو، بحث اراک، بحث آرندی و موضوع رابطه آژانس و مقابله نامه‌ای که بین آژانس و سازمان وجود داشته در شرایط امروز مطرح و قابل بررسی است.

عضو کمیته هسته ای در ادامه این مطلب افزود : در نگاه برخی نمایندگان این مسئله وجود دارد که ما بیشترین واگذاری‌ها را در مسئله برجام از حوزه هسته‌ای داشته‌ایم به این صورت که بیشترین امتیازاتی که واگذار کرده‌ایم از حوزه انرژی اتمی بوده است.

وی ادامه داد: استدلال این موضوع اینگونه است که از مجموع کل 19 هزار سانتریفیوژ که در نطنز و فوردو توزیع شده است،‌ آنچه که برجام به ما می‌گوید این میزان باید به میزان حدود 6 هزار سانتریفیوژ تقلیل پیدا کند. این مسئله مطرح شده است که این تعداد سانتریفیوژ به فعالیت خود ادامه دهند اما میزان ذخیره ما از 300 کیلو بیشتر نشود و پذیرفتیم تا 10 سال به این موضوع ادامه دهیم. اگر یکی از ماشین‌ها دچار کرش یا خرابی شود باید از نوع IR1باید جایگزین کنیم. از سال هشتم اجازه دادیم که کارهای تحقیقاتی انجام دهیم و از سال دهم می‌توانیم سانتریفیوژهای دیگری داشته باشیم. یعنی به سانتریفیوژهای IR6و IR8دسترسی پیدا کنیم و به همین منوال فعالیت‌های هسته ‌ای خود را توسعه دهیم.

نجابت گفت: مستندات و مسائلی که مطرح کردم وجود دارد و شما نسبت به این کلیات مخالفتی ندارید. نتیجه‌گیری‌ای که دوستان داشته‌اند و مطرح نمودند این است که با چیدمان فعلی و احکامی که در برجام بیان شده است ما به غنی سازی برای سوخت نمی‌رسیم. با یک حساب و کتاب ساده ریاضی به این نتیجه می‌رسیم که پس از 10 سال ما می‌مانیم و 300 کیلو اورانیوم غنی شده و دیگر هیچ که بیشتر از آن نمی‌توانیم در دسترس داشته باشیم. حداقل 35 سال طول خواهد کشید تا ما به 190 هزار سوی صنعتی دست پیدا کنیم اگرچه در بحث حقوقی حق غنی سازی برای ایران مطرح شده است ولی چیدمان فعلی به همراه اسناد برجام ما را از راه دسترسی به غنی سازی که کارآمد باشد باز می دارد. نمایندگان محترم مجلس معتقدند که ما اگرچه حق غنی سازی را به دست آورده‌ایم اما در عمل هیچ چیزی در دست نداریم.

نبویان: چرا محدودیت ابدی پذیرفتید؟

محمود نبویان ضمن انتقاد از تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفت: چرا در موضوع هسته‌ای تا این حد عقب نشینی صورت گرفته است؟ در نطنز ما غنی سازی 20 درصد داشتیم که تبدیل به 3.7 درصد شده است، در فوردو 20 درصد داشتیم که به 0 درصد تبدیل شده است. در اراک تولید آب سنگین یک دستاورد بزرگ بود که باید حفظ می‌شد. شما متعهد شده‌اید که هیچ راکتور آب سنگین در ایران فعالیت نکند و فقط آب سبک فعالیت داشته باشد و برای این موضوع به هیچ عنوان محدودیتی قائل نشده‌اید.

عضو کمیته هسته ای مجلس تصریح کرد: نسبت به سوخت مصرف شده ما یک محدودیت ابدی را پذیرفته‌ایم. ما پلوتونیوم را برای راکتورهای برقی در آینده نیازمند هستیم ولی ما خودمان محدودیت ابدی را پذیرفته‌ایم. در زمینه باز طراحی محدودیت ابدی را پذیرفته‌ایم. حتی در زمینه تحقیق، دانش و توسعه محدودیت ابدی پذیرفته‌ایم.

وی در ادامه گفت: در بحث بازرسی‌ها نیز محدودیت‌های سنگینی را قبول کرده‌ایم. شما پذیرفته‌اید که 15 سال یا بیشتر آژانس از ایران بازرسی کند، شاید گفته شود ما تعهد نکرده ایم و قصد داریم اما شما چرا گفتید تا ابد ملت ایران قصد ندارد چنین کاری انجام دهد ثانیا قصد را می‌توان به عنوان اقدام خود خواسته تلقی کرد. شما حتما به خاطر دارید که ما در گذشته اقدامات داوطلبانه‌ای داشته‌ایم. قطعنامه‌هایی که صادر شد تنها به دلیل این بود که ما از اقدامات داوطلبانه خود انصراف دادیم بنابراین ما محدودیت داوطلبانه ابدی را پذیرفته‌ایم و دست آن‌ها بهانه دادیم که هر وقت از این تعهدات عبور کردید آن ها ما را مجازات کنند.

نبویان گفت: حداقل در 17 مورد ما محدودیت پذیرفتیم یعنی خطوط قرمزی که مقام معظم رهبری تعیین فرمودند در رابطه با محدودیت فعالیت هسته‌ای را نقض کرده‌اید. در حداقل 3 مورد شما اجازه دسترسی به امکان نظامی را داده‌اید.

کارخانه‌ای: سخنان و مواضع مقام رهبری نقض شده است

ابراهیم کارخانه‌ای با بازخوانی قسمت‌هایی از سخنان مقام معظم رهبری در رابطه با منع هرگونه محدودیت در فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی گفت: در متن برجام حداقل در 20 مورد پذیرفته‌ایم که محدودیت برای حداقل 15 سال وجود داشته باشد. در 16 مورد ما محدودیت پذیرفتیم برای مدت 10 سال، در 20 مورد از حقوقی که جمهوری اسلامی داشته است انصراف داده‌ایم برای ابد و همیشه، این سوال مطرح است که علیرغم صراحت کلام رهبری این موضوعات به وجود آمده است.

رییس کمیته هسته ای مجلس  در ادامه با بازخوانی قسمت دیگری از سخنان رهبری گفت: آژانس انرژی اتمی بنا به دلایل سابقه‌ای که دارد برای ایران قابل اعتماد نیست،‌ در همین حال ما پذیرفته‌ایم که ایران ابتدا فعالیت‌های اتمی خود را محدود کند و آن‌ها در قبال اقدام ایران تحریم‌ها را لغو کنند. چند مرحله‌ای بودن تفاهم برجام با سخنان مقام معظم رهبری منافات دارد.

وی هم چنین ادامه داد: نکته مهم دیگر این است که ظرف 15 سال به 190 هزار سو می رسیم. نحوه اجرایی شدن این موضوع به نوعی دچار ابهام است. موضوعی که مطرح می‌باشد این است که آیا مسئله‌ای به غیر از هسته‌‌ای مطرح شده است که مورد استناد قرار گیرد. ابهام بزرگی که وجود دارد این است که اگر پروتکل الحاقی مبنای تفاهم برجام بوده است چرا اینقدر محدودیت را پذیرفته‌ایم. در رابطه با تحقیق و توسعه نیز IR2Nحدود هزار دستگاه با قدرت جداسازی 5 سو مستقر هست چرا پذیرفته‌ایم که این تعداد برای همیشه غیر فعال بماند.

ابوترابی‌فرد: روند باز طراحی و اجرای آب سنگین اراک چگونه است

حجت الاسلام محمد حسن ابوترابی فرد گفت: روند فرآیند طراحی و اجرای آب سنگین اراک موضوعی است که باید مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. همانطور که در بند 8 تفاهم برجام آمده است راکتور پیشرفته آب سنگین اراک با استفاده از سوخت غنی شده تا 3.67 درصد مورد بهره‌برداری قرار گیرد. بحث دیگر اینجاست که با تغییر کاربری نیروگاه آب سنگین اراک ارزش خود را از دست می‌دهد و تبدیل به آب سبک می‌شود که باید توضیح داده شود.

وی در ادامه گفت: موضوع سانتریفیوژهای IR2Mچه زمانی طراحی شد و انجام گرفت؟ چرا تزریق گاز صورت نگرفته است؟ مسئله این است که چرا این سانتریفیوژها جمع آوری می‌شود و چرا از آن‌ها بهره‌برداری صورت نگرفته است. ما با دو فرآیند مواجه هستیم یکی اینکه همین شرایط فعلی اگر تداوم پیدا کند تا 10 سال دیگر در طول این زمان سقف و کف دستاوردهای ما کجا خواهد بود. این را مقایسه کنید با شرایط فعلی که در آن قرار داریم، با یک بررسی می‌توانیم دستاوردهای این موضوع را مشاهده کنیم و می‌توانیم بگوییم در موضوع هسته‌ای چه چیزهایی را به چنگ آورده‌ایم یا عقب افتاده‌ایم.

زاهدی: عباسی خلاف اظهارات شما مطرح کرد که در فردو اجازه غنی سازی داشتیم

محمد مهدی زاهدی گفت: اخیرا گزارش‌هایی منتشر شده است که اطراف نطنز انفجارهایی به وقوع پیوسته است، در صورتی که صحت دارد موضوع را تشریح فرمایید. شما در صحن اعلام کردید که ما نگران سانتریفیوژهای نسل قدیم نیستیم زیرا پس از 10 سال می‌توانیم به سرعت سانتریفیوژهای نسل جدید را بسازیم ولی محدودیت‌های جدی وجود دارد. تحقیق و توسعه دچار محدودیت جدی شده است، سانتریفیوژهای بالاتر از نسل IR8به شدت محدود شده است و اگر اقدامی هم قرار باشد صورت بگیرد تنها در مقیاس آزمایشگاهی است.

وی در ادامه گفت: در مورد اراک جنابعالی در صحن علنی مجلس گفتید چه کسی جرات دارد کلید راه‌اندازی آن را بزند؛ دکتر عباسی پیش‌تر اعلام کرده بود که با خانواده‌ام به اراک می‌روم و کلید فعالیت آن را می‌زنم. مورد بعدی در رابطه با فوردو است که ما هرگز بنای غنی سازی نداشتیم اما آقای دکتر عباسی این موضوع را رد کردند و اعلام کردند که ما در فوردو مجوز غنی سازی داشتیم.

عباسی هم چنین تصریح کرد: در کنار این موضوع در بندهایی که اینجا آمده است ما در موضوع هسته‌ای و صنعتی شدن دچار رکود و انقراض می‌شود. درست است که ما مقداری از خارج وارد کنیم ولی از داخل فعالیت‌های هسته‌ای ما به نوعی تعطیل می‌شود. محدودیت‌های جدی در بحث آرندی پذیرفته شده است که زیر بندهای خاص خود را دارد و محدودیت‌های متفاوتی را برای ما ایجاد می‌کند. ما مادام العمر از فعالیت در این زمینه محدود شده‌ایم که به ضرر منافع ملی ایران است.

علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشور با تشکر از نظرات نمایندگان کمیسیون ویژه برجام در رابطه با ابهامات شکل گرفته از ابعاد مختلف تفاهم گفت: این توفیق را داشتم که پیش از و پس از امضای تفاهم برجام بارها در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یا در صحن علنی مجلس توضیحاتی را خدمت نمایندگان ملت مطرح کردیم. اما به لحاظ اهمیتی که موضوع دارد بدون هیچ گونه محدودیت زمانی تا جایی که رفع ابهام صورت گیرد اینجانب پاسخگو خواهم بود.

وی در ادامه گفت: نمایندگان محترم ما دلمان می‌خواست که خودمان همه مسائل را تدوین کنیم و به هیچ عنوان مذاکره‌ای صورت نگیرد و هر چه که می‌خواستیم پیش ببریم یعنی نیروگاه آب سنگین اراک را به همین شکل حفظ می‌کردیم و فعالیت‌های هسته‌ای خود را با توسعه هدایت می‌کردیم، بنا به اقتضاعات و الزامات خودمان فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای را دنبال می‌کردیم. همانگونه که دوستان بیان فرمودند در گذشته 19 هزار سانتریفیوژ در نطنز موجود بود ولی تصمیم گرفته شده بود که تنها 10 هزار سانتریفیوژ فعالیت داشته باشد. این اقدام تصمیمی نبود که در زمان ما گرفته شده باشد بلکه در زمان آقایان دکتر عباسی و دکتر جلیلی این تصمیم اتخاذ شده بود. در مورد عدم تزریق گاز به سانتریفیوژهای IR2Mنیز در زمان ما صورت نگرفته است، قطعا این اقدامات دلایل فنی و اقتضاعات لازمی را داشته است.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: تصمیمات در این سازمان براساس اقدامات سرخود صورت نمی‌گیرد. رئیس سازمان انرژی اتمی نمی‌تواند به صورت سرخود فعالیتی را انجام دهد. بنده خاطرم هست بار اولی که توفیق مسئولیت ریاست سازمان انرژی اتمی را بر عهده گرفتم خدمت مقام معظم رهبری که رسیدم ایشان فرمودند که آقای صالحی سازمان انرژی اتمی، سازمانی فرا دولتی است؛ دولت‌ها می‌آیند و می‌روند اما امور سازمان انرژی اتمی مربوط به نظام می‌باشد، بایستی سیاستی در دستور کار قرار گیرد که همه را در بر می‌گیرد که کلیت نظام در آن لحاظ شود. مقام معظم رهبری تاکید داشتند که با آمدن و رفتن دولت ها نباید روند تصمیم گیری در سازمان انرژی اتمی تغییر یابد. نمایندگان محترم مجلس توجه داشته باشند که تصمیمات بزرگ در سازمان انرژی اتمی قطعا نمی‌تواند خودکار یا سرخود باشد بلکه باید نظر نظام در آن لحاظ شده باشد. نظام تعاریف متفاوتی دارد یعنی همه ارکان نظام در آن دخیل هستند و یک نفر نمی‌تواند در آن دخیل باشد. پاسخ‌های بنده تنها محصور به مسائل فنی می‌باشد و قادر به پاسخگویی به مسائل کلان نظام نیستم. در مورد مسائل دیگر نظیر لغو تحریم‌ها و یا مسئولیت دسترسی‌ها شاید اطلاعاتی داشته باشم اما در اتخاذ آن ها دخیل نبودم.

وی گفت: آقای ابوترابی‌فرد سوال خوبی را مطرح نمودند اگر در شرایط فعلی تحریم نبودیم فعالیت‌های هسته‌ای خود را چگونه جلو می‌بردیم. اینها مسائل فنی است که از دوستان محترم در کمیسیون برجام و مجلس خواهش می‌کنم آن را در نظر بگیرند. ما امروز در شرایط حساسی هستیم و کمیسیون برجام وظیفه حساس و تاریخی برعهده خود دارد لذا ارزش دارد که ما در این کمیسیون وقت و زمان طولانی را جهت بحث و بررس موضوع اختصاص دهیم.

صالحی گفت: سازمان انرژی اتمی ایران از سال 1353 فعالیت خود را آغاز کرد و ما فعالیت‌های اتمی کشور را در سال‌های پیش از انقلاب آغاز کرده بودیم بعد از انقلاب بنا به دلیل جنگ تحمیلی و مسائل فنی فعالیت‌های نیروگاه بوشهر و ساخت و ساز آن تا پس از جنگ تحمیلی از دستور کار خارج شد، پس از پایان جنگ که مجددا جمهوری اسلامی تصمیم به احیای فعالیت‌های هسته‌ای به خصوص در نیروگاه بوشهر گرفت شروع کردیم به فراهم آوردن مقدمات راه‌اندازی نیروگاه بوشهر و فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی در این زمینه رسما آغاز شد. اعضای سازمان انرژی اتمی با تشکیل تیم های کارشناسی و سفر به کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی همانند اسپانیا یا خود آلمان که در واقع پیمانکار اولیه نیروگاه اتمی بوشهر بود موضوع مورد پیگیری قرار گرفت. متاسفانه آمریکایی‌ها از آنجائیکه نیروگاه‌های اتمی کشورهای مختلف تحت لیسانس آن ها بودند با اعمال فشار کارشکنی کردند.

وی گفت: با توجه به ایام فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی و شرایط ویژه روسیه این فرصت ایجاد شد که روس‌ها برای ساخت نیروگاه بوشهر اعلام آمادگی نمایند. نیروگاه بوشهر حدود 3 یا 4 سال است که مشغول فعالیت محدود است و انشاالله امیدواریم اواخر امسال یا اوایل سال آینده ادامه فعالیت آن به کشور واگذار شود.

همان زمان که قرارداد نیروگاه بوشهر بسته می‌شد با استناد به اینکه در جریان جنگ شرایطی ایجاد شده بود که اگر متکی به منابع داخلی نباشیم مشکل ایجاد خواهد شد. ما در زمان جنگ تحمیلی مشاهده کردیم که در تهیه اقلام کوچک و بزرگ که در گذشته متکی به واردات از خارج بود دچار مشکل شدیم و تنها خودکفایی بود که توانست ایران را در جریان جنگ با رژیم بعثی نجات دهد. ما بر همین اساس در ابتدای قراردادی که با روسیه بستیم به آن‌‌ها گفتیم که باید در جریان راه‌اندازی نیروگاه بوشهر دخیل باشیم. کشور در آن برهه تصمیم گرفت که وارد چرخه ساخت سوخت اتمی بشود. در آن زمان نیز هیچ کشوری به ایران کمک نکرد. همه اقداماتی که پس از سال‌های جنگ انجام شد اقدامات درونی و بومی با تکیه به جوانان انقلابی بود که واقعا توانمندی‌های جمهوری اسلامی را افزایش داد.

صالحی گفت: سازمان انرژی اتمی یک نهاد ویژه در بین سازمان ها و ارگان های دولتی از حیث قوانین و مقررات می‌باشد. اگر سازمان انرژی اتمی ویژگی‌های اختصاصی خود را نداشت نمی‌توانست به این درجه از توسعه و پیشرفت دست پیدا کند. در دستیابی ایران به چرخه سوخت از مرحله اکتشاف تا مرحله نهایی همه و همه توسط نیروهای داخلی پیگیری شد البته در بخش هایی زودتر و در بخش‌هایی دیرتر به نتیجه رسیدیم اما موضوع مهم اینجاست که ما به چرخه کامل سوخت هسته‌ای دست پیدا کردیم. اگر ما امروز همه آستانه‌ها را طی کرده‌ایم و به جایگاه فعلی رسیده‌ایم و اکتشاف، استخراج و طراحی راکتورها را به دست آورده‌ایم ولی هنوز از برنامه‌ای که برای خودمان تدوین کرده‌ایم عقب هستیم. در آب سنگین اراک فعالیت کردیم و تکنولوژی ساخت آن را داریم. امروز در شرایطی قرار داریم که می‌خواهیم فعالیت اتمی خود را توسعه دهیم صرف نظر اینکه در مذاکره با 1+5 هستیم یا نیستیم تلاش داریم که فعالیت‌های اتمی خود را توسعه دهیم.

وی در ادامه گفت: ما در سازمان انرژی اتمی می‌خواهیم یک برنامه معنی دار، منطقی که برخوردار از یک توجیه هزینه و فایده برای کشور باشد و توجیه اقتصادی داشته باشد را دنبال کنیم. ما یک اقدام عجیب و غریب نمی‌خواهیم انجام دهیم بلکه یک جمع و تفریق ساده ریاضی است ما اگر می‌خواهیم به یک ظرفیت غنی سازی قابل توجهی برسیم بایستی میزان کراش یا خرابی دستگاه‌های ما به حد قابل قبولی برسد یعنی باید به میزان کراش کمتر از یک درصد دست پیدا کنیم. یعنی ما نمی‌توانیم به دنبال ساخت و طراحی ماشین‌هایی برویم که در تولید صنعتی میزان کراش آن حدود 12 درصد است. در دنیا میزان کراش سانتریفیوژها کمتر از یک درصد است و ما باید به توسعه علمی در این زمینه هر چه سریعتر دست پیدا کنیم. ما نمی‌توانیم به فعالیت‌های اتمی خود با ماشین‌هایی که میزان کراش آن بالا است به حجم صنعتی در فعالیت‌های اتمی دست پیدا کنیم.

وی گفت: از سال 1369 تا امروز متاسفانه میزان کراش و خرابی سانتریفیوژهای ایران بالا مانده است، کار، کار سختی است و ما سالهاست که در این رابطه مشغول فعالیت هستیم علیرغم پیشرفت‌هایی که دست یافته‌ایم جا برای کار بسیار وجود دارد. از دلایلی که متاسفانه میزان کراش از سال 1391 افزایش پیدا کرد تنها به دلایل سیاسی بوده است که در زمان خود نیز صحیح بوده است، در آن زمان گفته شد که میزان سانتریفیوژها باید افزایش پیدا کند تا در مذاکرات از جایگاه قوی‌تری برخوردار باشیم. استدلال، استدلال سیاسی بود در آن زمان به هیچ عنوان استدلال اقتصادی یا فنی مدنظر قرار گرفته نشده بود. نمایندگان محترم در کمیسیون برجام توجه داشته باشند که در بحث و بررسی فعالیت‌های اتمی ایران در یک سیر تحولی و تاریخی مشغول تحلیل هستند. اقتضاء زمان متفاوت، تصمیم‌های متفاوتی گرفته شده است. در ابتدا مواد اولیه دچار نامرغوبی بود و نتوانستند استانداردهای لازم را تامین نمایند، طبیعی بود که میزان کراش در سانتریفیوژها افزایش یافت. نیروهای سازمان انرژی اتمی و دانشمندان ایرانی تلاش کردند میزان کراش کاهش پیدا کند اما همچنان میزان خرابی روی رقم 12 درصد باقی مانده است. این میزان کراش به هیچ عنوان برای کشور و چرخه سوخت اقتصادی نیست.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: ادامه توسعه فعالیت های هسته ای با روند کنونی مفید نیست اگر ما می‌خواستیم علیرغم بحث 1+5 فعالیت کنیم باید با توجه به تکنولوژی‌هایی که دست یافته‌ایم باید مسائل مختلف نظیر ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی را لحاظ کنیم. در این روند نمی‌توانیم بدون اعتنا به مردم و دولت فعالیت کنیم. در این زمینه از بیت المال هزینه می‌کنیم و باید سود و زیان آن را محاسبه کنیم، باید به گونه‌ای فعالیت کنیم که به همه آرمان‌ها و اهداف خود در زمینه‌های مختلف دست پیدا کنیم اما با حداقل هزینه!

وی در ادامه گفت: ملت ایران نمی‌تواند قبول کند با هر قیمتی به اهداف خود برسیم، از آستانه‌های علمی در زمینه‌های انرژی هسته‌ای عبور کرده ایم و امروز وقت آن است که به صورت منطقی با آن برخورد کنیم. بنده سال 88 که وارد سازمان انرژی اتمی شدم به مراکز علمی درخواست‌هایی دادم تا با همکاری متخصصین سازمان انرژی اتمی یک برنامه بلند مدت برای توسعه فناوری های صلح آمیز هسته‌ای تدوین کنیم تا در عرض 10 سال وارد چرخه سوخت صنعتی هسته‌ای شویم.

صالحی با گلایه از طرح ادعاهای بدون پشتوانه گفت: ممکن است خیلی حرف ها در اینجا یا جاهای دیگری زده شود و بنده در رسانه‌ها آن ها را مطالعه کردم. من خواهش می کنم برای هر حرفی که زده می‌شود مستندات آن نیز ارائه شود یعنی برای هر کلامی یک سند ارائه شود به عنوان نمونه اگر کسی می‌گوید من در زمان مدیریت خود فلان اقدام را انجام داده‌ام سند آن را ارائه کند و بدون پشتوانه سخن نگوید. این شخص که این مسئولیت را برعهده گرفته است و اتفاق مورد نظر در چه زمانی به وقوع پیوسته است. صرف گفتار و بدون ارائه سند مبنای قضاوت نباید قرار گیرد.

وی گفت: ما سال 88 گفتیم که سانتریفیوژهای IR1را به گونه‌ای آرام آرام کنار بگذاریم و سانتریفیوژهایی که خودمان طراحی کرده‌ایم با شرایط بهتر آرام آرام وارد چرخه کنیم. این اقدام دفعتا و ناگهانی قابل انجام نبود و نیست. شما در مسئله ساده خودرو پیکان نیز مشاهده کردید که آرام آرام از خط تولید خارج شد. در اقدامی که در دستور کار قرار گرفته چگونگی خروج سانتریفیوژهای قدیمی تدوین شد. بنده خاطرم هست که اواخر سال 88 سانتریفیوژهای IR4را به نمایش گذاشتیم. ما اعلام کردیم این چنین ماشینی را ساخته ایم و در دسترس داریم. بنده یک بار که خدمت مقام معظم رهبری رسیدم ایشان گفتند چرا ماشین‌هایی که ساخته بودید را مورد بهره‌برداری قرار ندادید. البته من دیگر در آن مسئولیت نبودم.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: روال و روند جایگزینی سانتریفیوژها مدون وجود دارد و برای نمایندگان محترم قابل دسترسی است. براساس برنامه‌های انجام شده تا سال 88 به اندازه کافی وقت صرف شده بود و آستانه‌های علمی عبور کرده بودیم. حالا باید با هزینه فایده جلو می‌رفتیم و باید میزان هزینه‌ها به حداقل می‌رسید. در این زمان بود که هم عامل سیاسی و هم عامل اقتصادی دخیل شده بود و صرفا عامل سیاسی را نمی‌توانستیم در نظر داشته باشیم. چه مذاکرات با 1+5 و تعهدات ما باشد و چه تعهدات ما نباشد، ما بایستی در یک چارچوب اقتصادی و سیاسی به فعالیت‌های هسته‌ای خود ادامه دهیم.

وی در ادامه گفت: برخی عزیزان گفتند که ما محدودیت‌هایی را الی الابد پذیرفته‌ایم. ما به هیچ عنوان هیچ چیزی را به صورت ابدی نپذیرفته‌ایم که از آن صرفنظر کنیم. در رابطه با پولوتونیوم نیز باید بیان کنم که براساس تقدیر از روز اول شکل گیری پرونده ساختگی در رابطه با پرونده فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران بنده حضور داشتم و موضوع را از نزدیک پیگیری کردم. بنده نماینده ایران در آژانس انرژی اتمی بودم و سلسله مراتب را طی کردم. در آن زمان ما گزارشی را داشتیم در آژانس که فعالیت‌هایی را در رابطه با پولوتونیوم انجام داده بودیم، مستندسازی شده بود، روی تولید فلز پولوتونیوم کار کرده بودیم و آن را مستند سازی کرده بودیم. ما یاد گرفتیم که چگونه پولوتونیوم تولید کنیم، یاد گرفتیم که چگونه فلز اورانیوم تولید کنیم و همه آن‌ها مستند شد، بعد نظام تصمیم گرفت که به آژانس اعلام کنیم که ما دیگر دنبال فرآیند پولوتونیوم تا زمانی که نیاز داریم به صورت داوطلبانه نخواهیم بود. این‌ها همه مسائلی است که مربوط به سال 2003 می‌باشد. ما به عنوان نمونه با لیزر غنی سازی کردیم، در همان گزارش به آژانس اعلام کردیم که دیگر با لیزر غنی سازی نخواهیم کرد. نظام براساس ملاحظات اقتصادی، سیاسی و امنیتی تصمیم گرفت که به سمت ساخت سانتریفیوژ حرکت کند و غنی سازی لیزر را کنار بگذاریم.

صالحی گفت: غنی سازی ابعاد مختلفی دارد و سانتریفیوژها تنها قسمتی از این موضوع هستند. ما گفتیم به دلیل اینکه سانتریفیوژها راه و شیوه غنی سازی در دنیاست، سانتریفیوژها در دستور کار قرار گرفته‌اند. ما هیچ وقت نگفته‌ایم که غنی سازی با لیزر را انجام نخواهیم داد. بنده از سال 2002 که پرونده ساختگی علیه فعالیت‌های اتمی ایران مطرح شد در طول همه دولت‌هایی که روی کار آمدند هیچ کس نیامده است که بگوید ایرانی‌ها از حق خود الی الابد صرف نظر کنند. اقداماتی به صورت داوطلبانه انجام گرفته است، همانند غنی سازی تا حد 5 درصد وجود داشته است. آن زمان پروتکل الحاقی را نیز به صورت داوطلبانه اجرایی کردیم ولی زمانی که نیاز ما به سوخت 20 درصد مطرح شد برنامه سوخت 20 درصد در داخل مطرح شد.

وی در تشریح روند تاریخی ساخت سانتریفیوژها گفت: سانتریفیوژ‌های IR1در سال 69 از بازار سیاه خریداری شد و به ایران آورده شد، در سال 76 دو عدد از این سانتریفیوژها به دور نهایی رسید یعنی چرخش ‌آنها بدون تزریق گاز انجام شد. زنجیره سه ماشینی و زنجیره 19 تایی در سال 78 به فعالیت رسید. این ‌ها اعدادی است که باید در ذهن باشد تا روند فعالیت اتمی ایران به خوبی روشن شود. 7 سال طول کشید تا ماشینی را که داشتیم را مونتاژ کنیم و آن را بچرخانیم، البته الان به پیشرفت‌های بسیار خوبی دست یافتیم زیرا در آن برهه در ابتدای کار بودیم و بار اولمان بود که در فعالیت‌های اتمی شرکت می‌کردیم. ماشین‌های IR2در سال 84 در دستور کار قرار گرفت و ابتدای سال 86 به دور نهایی رسید و انتهای سال 86  تزریق گاز صورت گرفت. در سال 87 ماشین‌های 10 تایی شروع به فعالیت کردند، ماشین‌های IR3، IR4و IR2Mنیز وجود دارند. در رابطه با سانتریفیوژهای IR2Mباید عرض کنم که در سال 87 طراحی آن شروع شد که براساس الگوگیری از سانتریفیوژهای IR2می‌باشد. تکنسین‌های ایرانی پس از چند سال کار تحقیقی روی سانتریفیوژهای IR2توانستند نقاط ضعف و اشکالات آن را پیدا کنند و آن را اصلاح نمایند؛ سانتریفیوژ تولیدی با نام سانتریفیوژ IR2Mنامیده شد. این سانتریفیوژها در سال 88 به سرعت نامی خود رسید و در سال 90 زنجیره‌های میانی این ماشین راه‌اندازی شد، سپس زنجیره شاهد 54 تایی فعالیت خود را آغاز کرد. زنجیره 164 تایی آن از اواخر سال 90 راه‌اندازی و گاز دهی شد.  

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: سانتریفیوژهای IR4دارای اهمیت ویژه‌ای هستند که تقریبا همجنس سانتریفیوژهای IR2Mمی‌باشد. دو گروه متفاوت روی این پروژه فعالیت می‌کردند و برای آنکه ابتکار و نوآوری دانشمندان ایرانی بیشتر باشد موضوع از طریق آن‌ها مورد پیگیری قرار گرفت. از سال 86 که فعالیت‌های طراحی سانتریفیوژهای IR4آغاز شد اولین ماشین آن طراحی شد در سال 88 تست‌های فرآیندی آن به صورت تک ماشین انجام گرفت، زنجیره‌های میانی آن از سال 89 تا 90 شروع به نصب شد. زنجیره شاهد IR4در سال 90 راه‌اندازی شد. زنجیره 110 تایی این ماشین در سال 91 راه‌اندازی شد و زنجیره 164 تایی در سال 94 راه‌اندازی شد. فعالیت‌های ساخت و طراحی IR4از سال 86 آغاز شد و در سال 92 زنجیره 164 تایی آن آغاز شد. ساخت و طراحی سانتریفیوژهای IR6از سال 86 آغاز شد و مستندات آن نیز در اختیار مقام معظم رهبری قرار گرفت. اوایل سال 90 نیز گازدهی آن به صورت تک ماشین صورت گرفت و در سال 91 زنجیره 10 تایی آن فعالیت خود را آغاز کرد. از سال 92 زنجیره میانی 10 تایی آن گازدهی شد. در مورد سانتریفیوژهای IR8فعالیت‌ها و طراحی آن در سال 90 آغاز شد و تست‌های مکانیکی آن سال 91 آغاز شد.

صالحی گفت: سانتریفیوژ‌های IR3و IR6Sنیز پروژه‌هایی است که انجام گرفته است. حدود 7 یا 8 ماشین سانتریفیوژ تاکنون طراحی و عملیاتی شده است، حدود 9 ماشین نیز کار تحقیقاتی انجام گرفته است. وقتی که تجربه سازمان‌های دیگر نیز در نظر گرفته شود می‌بینیم که روسیه در 60 سال گذشته 8 ماشین تاکنون طراحی کرده است و 3 مورد آن را مورد بهره‌برداری قرار داده است. اروپایی‌ها روی 7 یا 8 ماشین فعالیت کرده‌اند و مورد بهره‌برداری قرار داده‌اند. ما در حال تصمیم گیری هستیم که از کدام نوع سانتریفیوژها بهتر می‌توانیم بهره‌برداری کنیم. در روال جهانی اینگونه نیست که روی هر سانتریفیوژی که مورد طراحی قرار گیرد در ابعاد صنعتی مورد استفاده باشد.

وی در رابطه با نیروگاه آب سنگین اراک گفت: غنی سازی 20 درصد در سال 88 آغاز شد، زمانی که بنده به عنوان رئیس وارد سازمان انرژی اتمی شدم آقای مهندس آقازاده چند هفته قبل از انتصاب اینجانب طی نامه‌ای که به آقای البرادعی، رئیس وقت آژانس انرژی اتمی نوشته بود اعلام کرده بود که سوخت راکتور تهران رو به اتمام است، ما همانند دور اولی که از کشور آرژانتین خریداری کرده بودیم دریافت بنماییم. باید خدمت نمایندگان محترم عرض کنم که در مرحله نخست خرید اورانیوم از آرژانتین، اینجانب در آن فرآیند نیز دخیل بودم. گویا همیشه من باید با فعالیت‌های هسته‌ای ایران همراه باشم.

دکتر صالحی گفت: در جریان گفت‌وگویی که با آقای البرادعی داشتم، ایشان نامه‌ای بدون متن به عنوان NONE PAPERبه بنده نشان دادند که روسیه و ایالات متحده در واکنش به درخواست ایران اعلام کردند که تهران یک سری شرایط و درخواست‌های آن ها را قبول کند که بنده گفتم این درخواست‌ها حاکمیت ملی ایران را زیر سوال می‌برد. آن‌ها فاصله زمانی طولانی مدتی را علاوه بر شروط غیر قابل قبول برای ایرانی ها مطرح کرده بودند زمانی که من به تهران برگشتم خدمت آقای دکتر احمدی نژاد رسیدم و به ایشان گفتم که وضعیت برای ما قابل پذیرش نیست. با این شرایط ما هرگز به سوخت 20 درصد برای راکتور تهران نمی‌رسیم زیرا پایان سوخت راکتور موجب پایان فعالیت آن خواهد شد. به رئیس جمهور وقت ایران گفتم اجازه بدهید براساس ضوابط بین المللی به آژانس انرژی اتمی برنامه خود را اعلام بنماییم و شما نیز تامین اعتبار برای غنی سازی 20 درصد را فراهم بنمایید.

وی در ادامه افزود: براساس برآوردهای بدست آمده در آن زمان مبلغ 25 میلیارد تومان تامین برآورد نیاز مالی شد. خدمت آقای احمدی نژاد عرض کردم که براساس ضوابط باید به سازمان انرژی اتمی ابلاغ شود که غنی سازی با غنای 20 درصد باید در دستور کار قرار گیرد. ایشان به کمیته‌ها و شوراهای مختلف رفتند و دستور لازم را اخذ کردند. همانگونه که گفتم سازمان انرژی اتمی نهادی نیست که رئیس آن به تنهایی بتواند سرخود تصمیمی را عملیاتی کند. فعالیت شروع شد و اطلاعاتی که اینجانب و نماینده ایران در آرژانتین داشت با حضور مهندسین و تکنسین‌ها از جمله شهید شهریاری آغاز شد. فرآیندهایی در دستور کار قرار گرفت که اگرچه بار اول بود که عملیاتی می‌شد اما شبیه آن پیش‌تر نیز اجرایی شده بود. هفته‌ای یک جلسه کمیته تشکیل جلسه می‌داد و تجهیزات کارخانه مورد نیاز نیز پیشاپیش فعالیت‌های تحقیقاتی تهیه شد زیرا زمان در سال 88 به نفع ما نبود. اوایل سال 90 بود که فعالیت‌های ما به نتیجه رسید.

صالحی گفت: شهید شهریاری که از عزیزان سازمان انرژی اتمی بود در واقع کارمند دانشگاه شهید رجایی بود. ما در زمینه‌های مختلف تکنسین‌های لازم را داشتیم اما در زمینه محاسبات دچار کمبود بودیم که از شهید شهریاری کمک گرفتیم. بحث محاسبات موضوعی نبود که در مورد آن بتوان اعتماد کرد و شهید شهریاری تنها کسی بود که برای ما قابل اعتماد بود. موضوع محاسبات با امنیت کل پروژه گره خورده بود. زمانی که ایشان به شهادت رسید ما به شدت نگران شده بودیم که پروژه زمین گیر خواهد شد ولی زمانی که به اصفهان سر زدم مشاهده کردم که تکنسین‌ها مشغول فعالیت هستند. به بنده گفتند که شهید شهریاری برای دیگر اعضای تیم دوره‌های آموزشی ورک شاپ برگزار کرده بود و به آن‌ها نحوه محاسبات لازم را آموخته بود. نکته جالب اینجاست که مبلغ هزینه‌ای ما چیزی حول و حوش 14 هزار میلیارد تومان شد که نیمی از هزینه برآورد اولیه ما بوده است.

آغاز کار تحقیقاتی آب سنگین اراک از سال 1363

صالحی با بیان اینکه تولید آزمایشگاهی آب سنگین اراک در سال 1363  به عنوان کار تحقیقاتی در سازمان انرژی اتمی شروع شد، گفت: آغاز ساخت اولین مجتمع تولید آب سنگین در سال 77 بود و در سال 85 به بهره برداری رسید که در زمان ریاست امراللهی درسازمان انرژی اتمی تولید آزمایشگاهی آب سنگین اراک، وارد شدن سانتریفیوژها به کشور، عقد قرارداد با روسیه صورت گرفت.

وی با تاکید بر اینکه این مثل که کار را که کرد، آنکه تمام کرد جمله صحیحی نیست، افزود: کا ر را آن کسی انجام داد که آغاز کرد، پیش برد و به پایان رساند همه افراد در این عرصه زحمت کشیدند و تنها ما ادامه دهنده راه بودیم. آقازاده با تجربه هایی که از شرکت نفت به دست آورده بود فعالیت های امراللهی را ادامه داد و سرعت بخشید و ما هم ادامه دهنده راه آنها هستیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به این موضوع که رآکتور اراک طراحی تز بوده که اولین مدیر آن منیری در اوایل دهه 80 بود، ادامه داد:بحث طراحی رآکتور اراک اوایل سال 80 شروع شد و چون در این رابطه به استفاده از تجربه دیگران نیاز بود با روس ها تماس گرفته شد و همراه با آنها طراحی رآکتور آب سنگین اراک را شروع کردیم و کارشناسان روس و ایرانی با همکاری یکدیگر این رآکتور را طراحی کردند.

وی با بیان اینکه این طراحی یک پایه قدیمی داشت، تصریح کرد: در آژانس و از سوی همه این پرسش مطرح شده که چرا شما هم به سمت غنی سازی و هم به سمت آب سنگین رفته اید حتما ریگی به کفش دارید، که در پاسخ ما به آنها گفتیم شما به ما کمک نمی کردید و ما هم نمی دانستیم در کدام یک از قسمت ها توفیق یار ما خواهد شد و آیا می توانیم غنی سازی کنیم و توانایی ساخت آب سنگین را داریم که به لطف الهی و همت عزیزان و حمایت مقام معظم رهبری که همیشه می گفتند مشکلات سازمان باید حل شود و ویژه بودن سازمان به اعتبار حمایت و اجازه مقام معظم رهبری است وگرنه سازمان انرژی اتمی توانایی دستیابی به این دستاوردها را نداشت.

صالحی با تاکید بر اینکه نیروها و جوانان سازمان انرژی اتمی با توانایی های خود رآکتور آب سنگین و غنی سازی را به نتیجه رسانند، اظهار داشت: در ادامه در بخش آب سنگین به سمت رآکتورهای قدرت آب سنگین رفتند، اما قبل از آن در رآکتور تحقیقاتی کار کرده که رآکتور 40 مگاوات ترمال اراک را طراحی کردند و در اوایل دهه80 و طراحی روس ها بود.

وی با اشاره به مسائل انفجاری که به انفجارات هسته ای مربوط می شود، افزود: آنها می گویند نباید به منظور کاربرد هسته ای انفجار انجام دهید و ما نیز در پاسخ گفته ایم که ما برنامه ای برای انفجار هسته ای نداریم و این کار را انجام نمی دهیم.

ضرورت پیشبرد سایت نطنز با در نظر گرفتن ابعاد اقتصادی، سیاسی و صنعتی

صالحی با بیان اینکه نطنز بدون 5+1 و با آن  باید با در نظر گرفتن ابعاد اقتصادی، سیاسی و صنعتی و نه صرف ابعاد سیاسی پیش می رفت، ادامه داد: ملاحظات صنعتی، فنی و اقتصادی را باید در بر گیرد که بر این اساس باید سانتریفیوژهای جدید به کار گرفته شود که هنوز IR2Mو IR4   فقط زنجیره شاهد آن 3 الی 4 سال است که زیر بار است از طراحی تا زمان حصول تمام شاخص های فرآیندی و شاخص های ماشینی یک فرآیند 8 الی 10 ساله است، که اگر جهادی هم کار شود چندین سال به طول می انجامد و اینطور نیست که به اراده ما با ساخت یک نمونه سانتریفیوژ 6 ماهه آن را به تولید صنعتی برسانیم.

وی با تاکید بر اینکه اگر ما توانایی حفظ راکتور اراک را در برجام داشتیم و یک راکتور دیگر هم آن ها به ما می دادند بسیار عالی بود، تصریح کرد: ما خواستار حفظ 19 هزار ماشین و ادامه تحقیق و توسعه و اظهار پشیمانی و عذرخواهی آن ها و حفظ سانتریفیوژها و برداشته شدن تحریم‌ها و حفظ 20 درصد بودیم و آن را نفی نمی‌کنیم و به نبود 1+5 و مذاکرات و عمل در چارچوب عقلانیت و ملاحظات اقتصادی، صنعتی و فنی علاقه داشتیم.

صالحی با بیان اینکه من موافق ساختن این تعداد IR1نبوده‌ام، افزود: به جای آن باید IR2Mو IR4را می‌ساختیم. اگر شما می‌توانید اراک را داشته باشید و یک اراکی بهتر بسازید، 20 هزار سانتریفیوژ را حفظ کنید و آن ها تحریم‌ها را بردارند و این ایده‌آل‌ها را داشته باشید اما مسئله این نبود. خود آقای جلیلی هم می‌گفتند 20 درصد را کنار می‌گذاریم در ازای چیزی و اینطور نبود که بگویند ما 20 درصد را حفظ می‌کنیم و شما باید تحریم‌ها را بردارید.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به این موضوع که راکتور اراک در اوایل دهه 80 با کمک روس ها و طراحی مربوط به دهه 50 آغاز به کار کرد، ادامه داد: مشابه راکتور اراک ما را چینی‌ها داشته‌اند که آن را اکنون تبدیل به یک موزه کردند. گفتند این راکتور 10 کیلو پلوتونیوم تولید می کند که برای ساخت بمب کافی است که ما در پاسخ استدلال کردیم که پلوتونیوم تولیدی آن برای ساخت سلاح نیست و آغشته به همزادهای سمی است اما آن‌ها گفتند این راکتور پلوتونیوم تولید می‌کند و شما می‌توانید به جای اینکه یک سال سوخت در آن باشد سوخت را در عرض 5 الی 6 هفته که در آن گذاشته اید خارج کنید و دیگر آغشته نیست و این آغشتگی در طول زمان ایجاد می‌شود. لذا اگر سوخت را زودتر بیرون بیاورید پلوتونیوم ایجاد شده اما همزادهای مزاحم شروع نشده است.

صالحی با بیان اینکه آن ها گفتند این راکتور 10 کیلو پلوتونیوم تولید می‌کند و ما وجود این راکتور را قبول نداریم، اظهار داشت: ما می‌توانیم کاری کنیم که این یک کیلو تولید کند و بعد بحث‌ها بین متخصصین ما و آن‌ها شروع شد و با طرح جدید که قلب راکتور را جدید کنیم موافقت کردند. قلب راکتور قدیم نسبت به اراک جدید چون اورانیوم طبیعی استفاده می‌کرد تمام قلب را سوخت می‌پوشاند و عملا جای خالی در آن وجود نداشت.

وی با اشاره به اینکه چند نوع راکتور وجود دارد، افزود: راکتورها براساس شاخص‌های فنی خود طبقه‌بندی شده‌اند که شامل آب سنگین، آب سبک، HDGRو راکتورهایی که با گرافیت کار می‌کنند. همچنین راکتور آب سنگین هم خود به چند طبقه‌بندی ریزتر که می تواند با اورانیوم طبیعی کار کند و هم با اورانیوم غنی شده کار کند و در هر دو نوع عنوان راکتور آب سنگین را داشته باشد تقسیم می‌شود.

صالحی در ادامه با بیان تفاوت بین اورانیوم طبیعی و غنی شده در راکتور آب سنگین گفت: در اورانیوم طبیعی و نیروگاه باید دائم اورانیوم تزریق شود و از یک طرف اورانیوم وارد و از طرف دیگر خارج شود و در این صورت مقدار قدرت ذاتی که می‌تواند ببخشد کم است اما زمانی که غنا را بالا ببریم دیگر به اینکه به طور مستمر سوخت تزریق کنیم نیازی نیست. یک سال سوخت تزریق می شود و بعد از یک سال درب راکتور را باز می‌کنند و این بستگی به این دارد که کدام نوع را انتخاب کنیم که هر کدام از آن‌ها نقاط قدرت و ضعف خود را دارد.

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه راکتور آب سنگین ما با غنای بیشتر است، افزود: هر چقدر غنا بیشتر شود حجم قلب کمتر می‌شود و با کمتر شدن حجم قلب فضای باز بیشتری ایجاد می‌شود که در این فضای باز انواع تست‌ها را انجام داد. در چین به جای اینکه سوخت را میله‌ای بگیرند، سوخت صفحه‌ای شده است که با اینکار میزان چگالی بالاتر رفته و قلب راکتور کوچکتر می‌شود. راکتوری ساخته شده 60 مگاواترمال که قلب آن نیم متر است. راکتوری که ما باز طراحی کرده‌ایم توسط سازمان باز طراحی شده و شرمن در جلسه‌ای به ما گفت که کارشناسان آمریکایی از محاسبات شما حیرت زده شدند. در راکتوری که باز طراحی شده و غنا در آن بالا برده شده است، می‌توانیم از خنک کننده آب سبک استفاده کنیم، در این صورت دیگر این راکتور ویژگی‌های آب سنگین را ندارد.

در ادامه نجابت با طرح سوالی گفت: چیدمان نطنز و فوردو با احکام برجام به صورت کاریکاتور غنی سازی وجود دارد و در تحقق عینی به جایی نمی‌رسد که لازم است در این رابطه توضیحاتی ارائه دهیم.

صالحی با بیان اینکه باید به مطالب در مقدمه و متن هر دو توجه شود، ادامه داد: بنده از اوایل اسفند وارد مذاکرات شدم و مسئول کارهایی هستم که انجام داده‌ام. اکنون 8 یا 9 ماشین داریم، شما بگویید آرندی را چگونه انجام دهیم. روی همه ماشین ها کار کنیم، آن‌ها را روی زنجیره شاهد ببریم آیا این کار درستی است یا اینکه متخصصین بررسی کنند کما اینکه متخصصین اکنون در حال بررسی این موضوع هستند که بین IR2Mو IR4یکی را انتخاب کنند که در غیر این صورت دور باطلی رخ می‌دهد. ما نمی توانستیم از همه این‌ها استفاده کنیم و نسل‌های جدیدی هم بیاوریم. کاری که ما انجام دادیم مسئله‌ای سرنوشت ساز و مهم است که در تاریخ ثبت می‌شود و تاریخ در این رابطه قضاوت می‌کند.

زاکانی در ادامه با بیان اینکه محل بحث در این است که ما موفق شویم IR6و IR8را تولید کنیم و به نتیجه برسانیم، افزود: در این صورت جمع تولید 14 سانتریفیوژ و میانگین 15 سو خروجی دارد مقدار آن با توالی چقدر می‌شود محل سوال است.

صالحی با تاکید بر اینکه من مبنا را بر روی IR6و IR8می‌گذارم، ادامه داد: ما یک میان زنجیره 10 تایی IR6داشته‌ایم که مشکلاتی پیدا کرد که دوباره از اول شروع کردیم که آن را کنار گذاشتیم و دوباره شروع کردیم. با فرض اینکه برجام انجام شود و در چارچوب آن عمل کنیم امروز که برجام عملیاتی شد فردای آن IR6را با میان زنجیره شروع می‌کند چون تست‌های مکانیکی آن از IR8جلوتر است و تعداد این میان زنجیره IR6را خود طراح تعیین می‌کند.

وی با بیان اینکه در 8.5 سال زنجیره شاهد 30 تایی می‌تواند شروع به کار کند، تصریح کرد: تا قبل از سال هشتم می‌توان تمامی آن زنجیره‌های 6 تایی را داشته باشد. امیدواریم که قبل از ظرف یک سال بتوانیم به IR8گاز اورانیوم تزریق کنیم. در فاصله این 8 سال باید ماشینIR6 و IR8را تولید کنیم. سال هشتم وارد تولید نیمه صنعتی می‌شویم، در این زمان تجربه کافی را آموخته‌ایم و شاخص‌های فرآیندی را پیدا کرده‌ایم و 85 تا 90 درصد از اطلاعات را استحصال نموده‌ایم.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ما این موضوع را مطرح کرده که بعد از 8 سال می‌خواهیم ماشین تولید و انبار کنیم، افزود: آن‌ها در این رابطه گفتند که اگر شما بعد از 8 سال 400 تا ماشین با میانگین 15 سو تولید کنید 6 هزار سو می‌شود که ممکن است این 6 هزار سو را به کار بگیرید و اگر ماشین کامل تولید کنید ما را بیرون می‌کنید که 6 هزار سو قدرت دارد. ما در جواب به آن‌ها گفتیم که روتور آن را تولید نمی‌کنیم که او خواستار تولید نشدن ماشین از سوی ما بود. هر ماشینی 100 قطعه دارد و هر قطعه‌ای که وجود نداشته باشد ماشین نمی‌تواند کار کند. ما می‌خواهیم ماشین تولید کنیم و در انبار بگذاریم و تولید انبوه را یاد بگیریم و نهایتا پذیرفته شد که 200 عدد ماشین از هر کدام از IR8و IR6بدون روتور تولید کنیم. بعد از سال 10 قرار شد 200 عدد از هر کدام به صورت کامل داشته باشیم.

صالحی با بیان اینکه از سال 10 به بعد یک برنامه‌ای برای خود داریم که نمی‌خواهیم در برجام آورده شود و دنیا متوجه آن شود، ادامه داد: این جزئیات مربوط به خودمان است و بعد از آن برنامه‌های خود را به آژانس اطلاع می‌دهیم که این موضوع در چارچوب پذیرفته داوطلبانه پروتکل الحاقی است و هیچ کشوری هم اطلاعات خود را به دیگران نمی‌دهد. مقام معظم رهبری نیز در این رابطه گفتند که ما اطلاعات مفت در اختیار آن‌ها قرار ندهیم و برای آن‌ها شرایط فراهم نکنیم و اگر قرار است آنها خودشان بیایند و اطلاعات کسب کنند.

وی با تاکید بر اینکه بعد از 10 سال ما یک برنامه داریم که به آژانس آن را ارائه می‌کنیم، تصریح کرد: بعد از 10 سال شروع به ساخت سالن Bدر نطنز می‌کنیم، ما در نطنز 2 سالن Aو Bداریم که در سالن Bهیچ کار زیر ساختی صورت نگرفته که از الطاف الهی بوده است که اگر کار زیر ساختی صورت می‌گرفت و ماشینی در آن نصب می‌شد برای نصب ماشین‌های جدید به دردسر می‌افتادیم. بعد از سال 10 سالن Bرا آماده می‌کنیم، اگر IR8هم به تعداد زیاد داشتیم نمی‌توانستیم آن را در آنجا نصب کنیم. سالن Bساخت آن حداکثر 2 سال طول می‌کشد که به احتمال زیاد تمام آن را IR8قرار می‌دهیم.

صالحی با بیان اینکه IR6را می‌توانیم در سالن Aقرار دهیم، افزود: لذا سالن Bرا تنها برای IR8که سالن بزرگی است ذخیره می‌کنیم. در حدود 20 هزار ماشین 24 سو که حدود 500 هزار سو می‌شود در این سالن قرار می‌گیرد. آن‌ها اصرار داشتند که این موضوع در برجام قرار گیرد که ما قبول نکردیم و دلیلی ندارد که ما جزئیات برنامه‌های فعالیت هسته ای خود را ولو اینکه مهم نباشد به دنیا اعلام کنیم. در این راستا ما برنامه خود را در چارچوب پروتکل الحاقی که سال 10 تا 15 را در بر می‌گیرد به آژانس می‌دهیم. تا سال دهم ما 5 هزار و 60 ماشین داریم که حدودا 5 هزار سو است. از سال دهم دیگر 5 هزار سو نیز و سوی ما با یک شیبی بالا می‌رود و ما می‌توانیم یک نسخه از سند را بعدا به طور محرمانه به شما بدهیم.

زاکانی در ادامه با تائید سخنان صالحی گفت: ما دو سند از آژانس انرژی اتمی می خواهیم که یک سند توافق بلند مدت و سند دیگر توافقی است که با آژانس بسته شده است اما نکته‌ای که نمایندگان تاکید دارند این است که اگر این برجام که تا 25 سال تعیین و تکلیف کرده احکام آن صادر شود که ما سالی 400 بعد از 30 سال 180 هزار سو ولی برنامه بلند مدتی که نوشته شده چیز دیگری می‌گوید. همچنین نجابت با بیان اینکه در فرمایشات شما مشاهده می‌شود که نقد ما از سر بی‌اعتنایی است، ادامه داد: از سال دهم ما IR1جمع می‌شود و IR6و IR8جایگزین آن می‌شود اما اینکه تا چه زمانی مشخص نشده است.

صالحی گفت: سند دیگری وجود دارد که قید تولید 400 عدد در آن وجود ندارد و الی الابد در آن ذکر نشده و در این سند گفته شده که بعد از 8 سال با روتور تولید می‌شود. بعد از سال دهم زنجیره ماشین ما 174 تایی می شود که در مجموع 350 ماشین تولید می‌شود که 4800 سو می‌شود. تحقیقات و تولید ما باید تا سال 13 نباید خروج داشته باشد و سقف آن را ملاحظه داشته باشد.

کارخانه‌ای در ادامه با بیان اینکه ما قبل از 8.5 سال نمی‌توانیم هر تعداد که بخواهیم سانتریفیوژ تولید کنیم، افزود: بعد از 8.5 سال و بعد از 10 سال تا 30 عدد اجازه ساخت سانتریفیوژ داریم و نکته دوم اینکه برنامه طولانی مدت در برجام عنوانش قید شده و این مسئله 200 عدد در برنامه طولانی مدت است. بعد از سال دهم ایران ماشین‌های کامل سانتریفیوژ را به همین تعداد در سال تولید خواهد کرد تا از آن برای نیازهای غنی سازی و تحقیق و توسعه غنی سازی خود استفاده کند.

صالحی با بیان اینکه ما برنامه 15 ساله را تا روز اجرای برجام باید به آژانس اعلام ‌کنیم، افزود: ما اجازه داده‌ایم برنامه‌مان را به 1+5 اعلام کنند که در این صورت آمریکایی‌ها به ما می‌گویند شما سال پانزدهم می‌خواهید 200 هزار سو داشته باشید چطور، با چه ماشینی و با اجازه چه کسی ما در طول 8 سال IR6و IR8به اندازه تامین زنجیره میانی می‌سازیم و نباید تولید انبوه IR8و IR6داشته باشیم چون هنوز ماشین را نمی‌شناسیم و بعد از سال هشتم ما 200 عدد از هر کدام بسازیم به این دلیل است که دیگر از ماشین شناخت داریم.

 

بذرپاش: تیم فعلی هسته ای به گونه ای صحبت می کنند گویا در کل دوره فعالیت های هسته ای فقط دوره قبل اشتباه کرده یا هیچ کاری نکرده است

مهرداد بذرپاش در ادامه جلسه در سوال از صالحی گفت:بعضا از جانب شما اظهاراتی مطرح می شود گویا همه تصمیمات درست بوده فقط تصمیمات زمان دکتر عباسی نادرست بوده است.

وی با بیان این که سال ها افتخار دوستی با شهید احمدی روشن را داشته است، تصریح کرد: بعضا با خانواده شهید احمدی روشن یا دکتر عباسی به دلیل برخی اظهارنظرها و نقادی ها برخوردهایی شد کانها اینها  هیچ خدمتی به این کشور نکرده اند.

بذرپاش با تاکید بر این که این افراد ارزش افزوده ای در این صنعت ایجاد کرده اند افزود: آیا همه فعالیت ها در عملکرد سی دو ساله فقط دو سال اخیر اشتباهات راهبردی مرتکب شدیم.

وی تاکید کرد: حتی اگر سیاسی نیز بخورد کنیم نباید از یاد ببریم که دکتر عباسی در سال 88 سلیقه سیاسی مختلفی داشت و به رقیب رییس جمهور قبلی رای داده بود.

بذرپاش با انتقاد از اظهارات صالحی در خصوص رآکتور اراک و برخی نسل های سانتریفیوژ ها تصریح کرد:واقعا اگر تصمیمات ما اینگونه بوده رآکتور به درد موزه چین می خورد و ماشین های سانتریفیوژ هم به درد نمی خورد و باید جمع شود،  پس مردم باید بر روی کدام تصمیمات ما اکتفا کنند  و چه ضمانتی است که درباره نسل بعد ما هم صحبت می کنیم.

عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی هم چنین با انتقاد از مسئولان وزارت خارجه در خصوص پیگیری استراتژی پشیمان سازی نسبت به گذشته تصریح کرد: شما و آقای عراقچی مطرح می کنید کههمه دوره قبل در حوزه سیاست خارجی دوره سیاه و حرکت های ماجراجویانه و حرکت های اشتباهات راهبردی بوده است، در کنار این موضوع شما می گویید هیچ تصمیمی خارج از نظام نمی گرفتید چطور در ان زمان همه تصمیمات خارج از نظام بوده است

بذرپاش همچنین خواستار تشریح دلیل وضع قطعنامه 1929 در سال 1389 شد.

صالحی:هرگز در ارتباط با اسلاف خود جز به نیکی یاد نکرده ام/ اگر قرار بود با کسانی که تهمت می زدند درگیر شوم من را می شستند و کنار می گذاشتند

صالحی در پاسخ به اظهارات بذرپاش تصریح کرد: من تا به امروز هرگز راجع به اسلاف خود جز به نیکی یاد نبرده ام اما  ببنید آن ها در رابطه با ما به تمسخر چه رابطه ای به کار گرفته اند و ما یک کلمه پاسخ ندادیم .

وی با انتقاد از اظهارات عباسی در خصوص خود گفت:  آقای عباسی که امروز یکه تاز میدان است و مسائل مختلفی را در ارتباط با من مطرح کردند و هرچه می خواهند می گویند و من حتی در مقاله ای در مجله ای یادداشتی در ارتباط با آقای عباسی نوشته ام که نشان می دهد هرگز به بدی از ایشان یاد نکرده ام.

 صالحی با نقد این رویه رفتاری تصریح کرد: من در خانواده ای بزرگ نشده ام که بخواهم درگیر شوم بارها گفته اند بیا و با کسانی که این اظهارات را با این ادبیات در ارتباط با تو مطرح می کنند درگیر بشو من اگر درگیر شوم این افراد من را می شورند و کنار می گذارند.

وی با اشاره به سابقه خانوادگی خود و تاکید بر این که هرگز به دنبال بیان خدمات خود نیست گفت:من نه احتیاج مالی و نه شغلی ندارم و اگر قرار باشد به افتخار این که رییس سازمان انرژی اتمی هستم به خود ببالم عین ذلت من است.

رییس سازمان انرژی اتمی با بیان این که همواره سعی کرده ام در صراط مستقیم  حرکت کنم ، ادامه داد:آقای عباسی شخص محترمی است و زحمت کشیده است و ممکن است با من اختلاف نظرهایی داشته باشیم.

وی افزود: راجع به مواد اولیه بارها گفته ام که یکی از نقاط ضعف ما مواد اولیه است و اگر همین امروز 190 هزار سو نیز داشته باشیم باز بعد از یک سال و نیم تمام صنعت هسته ای ما می خوابد و آیا این برای ما خنده دار نیست اما ما در آن زمان با اجازه حضرت آقا پیجویی هوایی در سال 88 کردیم و یعنی نقاط بالقوه امیدبخش را شناسایی کردیم .

برای احمدی روشن و خوانساری  حکم مدیرعاملی زدم اما بعد ...

صالحی در خصوص اظهارت بذرپاش در مورد احمدی روشن گفت:بنده روز نخستی که آمدم سازمان به منزل احمدی روشن رفتم.

وی ادامه داد: آقای احمدی روشن در زمانی که من به سازمان رفتم پسر بزرگواری بود که به عنوان کارشناس کار می کرد و بعد تعدادی از بچه های حزب اللهی همان زمان را مثل همین آقای خوانساری شناسایی کردم .

صالحی با تاکید بر این که وی حکم خوانساری و احمدی روشن را داده است، تصریح کرد: من احمدی روشن را معاون مدیر عامل شرکت کالا کردم و خوانساری را نیز مدیرعامل کردم و من دیگر باید چه می کردم.

وی با اشاره به حدیثی مبنی بر این که بپرهیز از کسی که به او نیکی کردی ، گفت: یکدفعه نمی دانم چه شد که آقای احمدی روشن هر چه می خواست علیه ما گفت و من یک کلمه حرفی نزدم و فقط برایش تقدیرنامه فرستادم .

صالحی تاکید کرد: با بیان این که IR1در دنیا به کار گرفته نشد چرا که اشکال ذاتی طراحی داشت و الان 24 سال است روی ان کار می کنیم و من سال 88 گفتم این را فیز آوت کنیم و هزینه برای این نکنیم و برویم سراغ ماشین های دیگر و طراحی های خودمان.

رییس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد:آیا ماشینی که 24 سال است با یک کرش 12 درصد کار می کند چرا باید بماند.

بروجردی:اوج بی انصافی است که بگوییم 100 امتیاز داده ایم /تقدیر از رویه اخلاقی رفتار صالحی

علاالدین بروجردی در ادامه بحث گفت: در آغاز سال که رهبری شعاری را می فرمایند همه در انتظار شعاری اقتصادی بودند اما ایشان با بیان واژه هایی مثل نرمش قهرمانانه و اجتناب دو دسته گی برای این بود که می دانستند در سال جاری به سمت توافق می رویم و با وجود موافقان و مخالفان این توافق تبدیل به دو دستگی نشود و بسیار حکیمانه بود.

رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تصریح کرد: تصور می کنم در این مقطع باید تجدید نظری در استفاده از مستنداتی شود که ابزار جنگ روانی دشمن است  و ما نیز باید به فرضی که حضرت آقا اعتماد می کنند ما هم باید اعتماد کنیم .

وی در خصوص اظهاراتی در خصوص نوع اظهارات و روابط عباسی و صالحی تشریح کرد: دکتر عباسی در مراسم معارفه شرکت نکردند اما  آقای صالحی به منزل ایشان رفتند و این نهایت اخلاق است.

بروجردی با تاکید بر این که مانع ورود ما به بازار جهانی هسته ای می شدند گفت: آن ها با مشکلات سیاسی دارند و امروز که این امتیازها را دادند نباید ان ها را ساده انگاشت.

وی با انتقاد از اظهارات مطرح شده از طرف مسئولان سابق هسته ای مبنی بر این که 100 امتیاز ایران از بین رفته است، تاکید کرد: این اوج بی انصافی است که بگوییم 100 امتیاز دادیم و 100 خاک ریز را آن ها فتح کردند واین از کوتاهی اصحاب برجام است.

رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تاکید کرد: مهم ترین نکته همین است که بعد از 40 سال به 190 هزار رسیدیم و می توانیم از این 13 سال  به یک میلیون هم برسیم

نبویان : به دنبال بمب نیستیم اما داشتن آن پیام دارد

محمود نبویان در ادامه این جلسه در خصوص اظهارات صالحی درباره فردو گفت:در فردو از 20 درصد به صفر درصد رسیده ایم

نسل اول 12 درصد کرش دارد و باید کنار گذاشته شود و این حرف بسیار منطقی است .

در نطنز هزار و هشت سانتریفیوژ نسل دو نصب شده است و اگر می دانستید چرا بخشی از ان را برای نسل یک مجوز گرفتید، نسلی که به اذعان خود دوزار نمی ارزد.

وی در ادامه گفت: شما می گویید هیچ محدودیت ابدی را نپذیرفته اید اما در بحث سوخت که ضریب امنبت کشور را بالا می برد محدودیت هایی بی منطق ذیرفته شده است.

نبویان با بیان این که دنبال بمب نیستیم اما داشتن آن پیام دارد، گفت: در ضمیمه اول  بند 17 تاکید شده است که ایران قصد دارد همه سوخت های مصرف شده همه رآکتورهای قدرت تحقیقاتی آینده و حال را ارسال کند و بعد مطرح می کنید این ها داوطلبانه است و من سوال دارم با چه مجوزی داوطلبانه چنین تعهداتی را پذیرفتید در حالی که پیش از این نیز به خاطر این که ما اقدامات داوطلبانه را ملغی کردیم تحریم شدیم.

وی ادامه داد: در بخش دیگری تاکید شده است که ایران برای 15 سال و بعد از آن قصد ندارد بازفرآوری و تحقیق و توسعه نسبت به سوخت مصرف شده داشته باشد .

نبویان با بیان این که باید تابع متن باشیم و این متن ایرادهای جدی دارد، تصریح کرد:خیلی خوب است که شما می گویید بعد از 13 سال برنامه دیگری داریم اما در آن زمان حتما باید مجددا با ان ها مذاکره کنیم و این مشکلات کار را چند برابر می کند.

صالحی: مفهوم INTENTتعهدی ایجاد نمی کند

علی اکبر صالحی در پاسخ به اظهارات نبویان با بیان این که در خصوص ایرادهای حقوقی باید حقوقدان های تیم هسته ای که هفته ها در مورد موضوع بررسی کرده اند، پاسخگو باشند گفت: مفهوم INTENTتعهدی ایجاد نمی کند و در شورای امنیت ملی نیز بر این موضوع تاکید و صحه گذاشته شد.

وی افزود: اگر محدودیت ها همیشگی بود چرا از ابتدای جمله 15 سال تعیین شده است.

امیرآبادی فراهانی: اظهارات صالحی در زمان وزارت امور خارجه در دولت قبل و ریاست سازمان انرژی اتمی در دوران فعلی متفاوت است

احمد امیر آبادی فراهانی ، در ادامه این جلسه خطاب به صالحی گفت:در اظهارات شما در زمانی که در ریاست سازمان انرژی اتمی بودید و در زمانی که در دولت قبل سکان وزارت امورخارجه را در اختیار داشتید تناقض های جدی دیده می شود.

وی ادامه داد:در ارتباط با بازرسی های مدیریت شده توضیح دهید که این بازرسی ها به چه گونه است و علاوه بر این تشریح کنید که با توجه به اقداماتی که ما باید در آذرماه برای رفع تحریم هاانجام دهیم برگشت پذیری این ها در شرایطی که غرب به تعهدات خود عمل نکرد چقدر زمان می برد.

صالحی:تیم قبلی مدعی است حق غنی سازی و قول لغو تحریم را گرفته بوده است، پس چرا امضا نکردید و کار را تمام کنید

علی اکبرصالحی در پاسخ به اظهارات امیر آبادی گفت: من در سال 2003 دو مصاحبه انجام دادم که در آن تاکید کردم مساله ایران نه به صورت عراق حل می شود و نه به صورت کره شمالی و این مساله در نهایت حل خواهد شد.

وی ادامه داد: در زمانی که بنده در وزارت امور خارجه بودم بنده پیشنهاد واسطه گری عمان را برای حضرت آقا بردم و با این که در وزارت خارجه بودم و آقای جلیلی در حال مذاکره با 5+1 بود چرا که همواره به دنبال حل این مضووع به نوبه خود بودم.

صالحی تصریح کرد: البته من در اظهارات آقای جلیلی دیدم گفته بودند که حق غنی سازی را گرفته ایم و حق لغو تحریم را هم گرفته ایم و اگر اینطور بود ای کاش در همان امضا نیز می کردید و همه چیز را خاتمه می دادید.

وی با بیان که مستندات مسائل وجود دارد گفت: در نهایت ما مجور مذاکره با آمریکا را گرفتیم  و آقای خواجی به صورت محرمانه مذاکره با آمریکا را شروع کرد و بعد نامه سلطان عمان برای کشورمان نشوته شد که آمریکا حق غنی سازی را برای شما به رسمیت می شناسد.

صالحی در خصوص مباحث فنی گفت: باید شیوه ای اتخاذ می کردیم که تعهدات ما که در عمل است با تعهدات ان ها که بر روی کاغذ است متوازن می شد که در نهایت با شیوه ای چندمرحله ای این توازن را ایجاد کردیم.

وی در خصوص فرآیند برگشت پذیری گفت:نطنز حداقل یک سال زمان لازم دارد اما در مورد اراک با توجه به درصد آن مسائل متفاوت است.

نمی توانم 80  میلیون انسان را با تصمیم اشتباه در مورد کالاندریای اراک در خطر قرار دهم که بگویم شخص بنده شجاع هستم!

رییس سازمان انرژی اتمی در خصوص خروج کالاندریای اراک تصریح کرد:کالاندریا شبیه بشکه ای فلزی در داخل اراک است که این خروج و درآوردن هرچقدر هم با احتیاط باشد، من هرگز چنین مجوزی نمی دهم چرا اگر کوچک ترین خدشه ای هم ایجاد شده باشد ، بعد از آن که در معرض تشعش قرار گیرد رگفتاری های بزرگ ایجاد می کند بنابراین برای راه اندازی مجدد باید یک کالاندریای دیگر بسازیم.

وی تاکید کرد: شاید ادم شجاعی بگوید من کالاندریا را سالم در می آورم بعد هم با خانم و بچه هایم می روم همانجا زندگی می کنم ، این که حرف نمی شود و ما داریم راجع به یک ملت صحبت می کنیم و مسائل ایمنی در هسته ای بسیار حساس است و مسائلی مثل چرنوبیل در کمین است که اعتبار را زیر سوال می برد و مرز نمی شناسد.

صالحی تصریح کرد: نمی توانم 80 میلیون انسان را در خطر قرار دهم که شخص بنده شجاع هستم!

وی ادامه داد:اگر ما لیسانس روسیه را داشته باشیم و بعد اتفاقی بیافتد در آن زمان من دیگر احساس گناه نمی کنم اما اگر استاندارد نداشته باشم و بعد اتفاقی رخ دهد در آن زمان باید چه پاسخی به خودمان بدهیم.

رییس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: اگر قرار باشد اراک به سیستم قبلی خود برگردد حداقل دو سال طول می کشد تا کالاندریای جدید بسازند اما با شیوه ای که من تایید نمی کنم شش ماه طول می کشد.

در خواست تاجگردون برای توضیح در مورد مذاکرات عمان

غلامرضا تاجگردون در ادامه بحث درباره مذاکرات عمان خواستار توضیح شد و گفت :در بحث های گذشته یکی از مباحثی که طرح شد بحث عمان بود و در تغییر موضعی که در این خصوص رخ داد احتمالا شما نقش مهمی داشتید.

وی هم چنین از صالحی درخواست کرد در مورد مباحث تولید ویا غنی سازی در فردو و IR6 شد و به بیان نقل قول هایی از عباسی در خصوص صالحی درباره زمان تحویل سازمان انر‍ژی اتمی پرداخت و در مورد میزان ذخایر سوال کرد.

روایت صالحی از نامه نگاری عمان برای میانجی گری بین ایران و عمان

صالحی در خصوص اظهارات مطرح شده درباره وی از زبان عباسی گفت: در ارتباط با بحث منیت همواره شیطان نهفته است و من قبول کردم این فرزند- استعاره از دستاوردهای هسته ای-  مال من نیست و به دنبال هیچ امتیازی نیستم.

وی با انتقاد از مباحثی که عباسی در رسانه ها و کمیسیون مطرح کرده است، تاکید کرد: زمان آغاز پیجویی های هوایی و رسیدگی به معادن و زمان آغاز غنی سازی از نظر تاریخی بسیار روشن است و نیازی به پاسخگویی ندارد.

صالحی افزود: من از اساس قبول دارم که ایشان دانمشند و فاتح خرمشهر و فاتحر مرصاد و ... هستند و دیگر بنایی بر ادامه این بحث ندارم و اجر این کارهایش نیز با خدا باشد.

رییس سازمان انرژی اتمی هم چنین در خصوص مذاکرات عمان تصریح کرد:زمانی که به وزارت خارجه رفتیم درست است که پرونده هسته ای به ما مربوط نبود اما به اعتبار سابقه تجربه و نمایندگی ایران در آژانس همواره با این پرونده درگیر بودم.

وی ادامه داد: آبان یا آذر سال 90 بود که آقای قشقاوی همراه گروهی به عمان رفته بودند و در آندوره زمانی چقدر زندانی آزاد کردیم از جمله آقای تاجیک و تعدادی از دانشمندان در آمریکا زندانی بودند که نقش عمده این موضوعات با همراهی عمان بود.

صالحی در تشریح دستاوردهای این دوره گفت: در آن زمان با عمان نیز بحث های تحریم های فلج کننده را طرح می کردیم که چگونه آثار سو را قبل از وقوع پیشگیری کنیم و عمان به حق کمک کرد.

وی ادامه داد: معاون ما برای آزاد کردن زندانیان به عمان رفته بود که آقای سالم که مشاور سلطان بود به او پیغام داد که آمریکایی ها علاقه مند هستند اگر شما علاقه داشته باشید عمان میانجی بین ایرانی ها و آمریکایی ها باشند و در خصوص حل مساله هسته ای علاقه مند هستند که در وهله اول من جدی نگرفتم و نامه را کنار گذاشتم .

صالحی افزود: تا این که آقای سوری رییس نفت کش بود به خاطر مسائل نفتی به عمان رفته بود و در آنجه نامه ای با همان مضمون به وی داده بودند که بنده بعد از آن یادداشتی در این خصوص دادم که اگر آمریکایی ها جدی هستند و غنی سازی ما را به رسمیت می شناسند و تحریم ها را بر می دارند ما حاضر به مذاکره  هستیم.

وی در ادامه تشریح کرد: آقای سوری این نامه را تحویل عمان داد و عمانی ها این را به آمریکا بردند و در زمان انتخاب مجدد اوباما بود و آن ها نیز نامه ای دادند که حاضریم با درخواست شما کنار بیاییم و بعد از آن سلطان عمان برای مقام معظم رهبری نامه ای نوشتند  که عمان آمادگی این موضوع را دارد و خواسته های ایران را نیز شنیده است.

صالحی تصریح کرد: این نامه را دفتر رهبری بردم و آقای حجازی گفتند آقا فرمودند نامه را به آقای ولایتی بدهید.

رییس سازمان انرژی اتمی با بیان این که مدتی بعد خدمت رهبری رسیدم، افزود: در جلسه حضور خود به رهبری گفتم حالا که عمان آمادگی همکاری دارد و آمریکایی ها نیز خود به این نقطه رسیده اند که باید فقط با ما مذاکره کنند اجازه بدهید این مسیر را طی کنیم.

وی ادامه داد: رهبری تاکید کردند که نباید به آمریکا اعتماد کرد و بعد نظر بنده را پرسیدند و من گفتم اجازه بدهید از جهت اتمام حجت این کار را بکنیم و ایشان نیز با بیان شروطی اعم از این که مذاکره در سطح وزیر نباشد، مذاکره برای مذاکره نباشد ، مذاکره فقط در مورد موضوع هسته ای باشد این کار را انجام دهید.

صالحی تاکید کرد: در همان زمان حتی  به آقای بروجردی مطرح کردیم که برای مذاکره بروند اما بعد مسائلی پیش امد و ورق چرخید و آقای خواجی برای مذاکره برود.

وی ادامه داد: کار در مرحله هماهنگی ها بود که با احترام به همه عزیزان بگویم در این هماهنگی ها گیر کردیم و به بیان همین بسنده می کنم یعنی مجوز را در اواسط 90 مجوز را گرفتیم اما اولین مذاکره ماه خرداد یا تیز 91 آغاز کردیم حتی آمریکایی ها نیز در این بازه وقفه افتاده پیگیر بودند تا این که رسیدند به انتخابات خودشان.

صالحی در خصوص واکنش آمریکایی ها تصریح کرد: اوباما در رقابت آن زمان می خواست از این برگ برنده استفاده کند که از کار آنقدر طول کشید که به انتخابات آن ها رسید، و بعد از آن نیز دوباره 5 تا 6 ماه طول کشید و کار به اسفند 91 کشید و چهارچوبی بسیار زیبا ترسیم که منجر به شناختن حق غنی سازی شد.

وی ادامه داد: باز با واسطه گری عمان نامه نگاری هایی انجام شد مبنی بر این که نماینده ایران و آمریکا نزد وی رفتند و آمریکا تاکید کرد حق غنی سازی ایران را به رسمیت می شناسد.

رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد : بعد از ان نامه ای برای اوباما و احمدی نژاد فرستاده شد و در آن نیز بر این موضوع رسمیت حق غنی سازی صحبت شد .

صالحی در خاتمه تشریح کرد: در ادامه موضوع بودیم که به آستانه انتخابات خود رسیدیم و در دفتر آقا به من گفتند نظر رهبری این است که فعلا مساله انتخابات برگزار شود و ر ییس جمهور بعدی متولی این کار شود.