رضا رئیسی: یک بام و دو هوای منتقدان پروپاقرص دولت یا همان دلواپسان نام‌آشنا، گویا تمامی ندارد و این بار به کمیسیون بررسی برجام نیز تسری یافته است. ترکیب اعضای کمیسیون برجام به طرز محسوسی با اکثریت منتقد دولت آرایش و شاکله گرفته و از این حیث مشخص است که واکنش‌های اعضا به‌رغم آنکه تاکید می‌شود بدون جهت‌گیری‌های له یا علیه برجام باشد به چه سبک و سیاقی پی گرفته می‌شود. در واقع اختصاص یک کمیسیون ویژه برای بررسی برجام از آن حیث بود که برخلاف جهت‌گیری عیان برخی اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس در مخالفت تمام قامت با برجام در کمیسیون تازه، طیف‌های مختلف حضور داشته و تکثر آرا و توازنی میان موافقان و مخالفان برقرار باشد اما انتخاب هیات‌رئیسه کمیسیون نشان داد که اینجا هم مخالفان برجام برتری محسوس و غیرقابل انکاری داشته و تمایل دارند این زاویه‌گیری سیاسی را اعمال کنند. مضاف بر آن برخلاف ادعاها مبنی بر آنکه اعضای کمیسیون از موضع‌گیری له یا علیه برجام منع شده اند و بدین واسطه علیرضا زاکانی با حضور بعیدی‌نژاد از اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای در برنامه ویژه خبری شبکه2 سیما که برنامه را به زعم وی مناظره گونه پیش می‌برد، مخالفت کرد. منصوری‌آرانی یک عضو دیگر کمیسیون اعلام کرده که چنین موضوعی از اساس در کمیسیون مطرح نشده است. حال در آخرین فعل و انفعالات کمیسیون برجام یک تصمیم جنجالی دیگر از سوی رئیس کمیسیون، سوال برانگیز شده و به وضوح نشان از استانداردهای دوگانه و جهت‌گیری‌های خاص از سوی طیف منتقد برجام در کمیسیون بررسی آن می‌دهد، جایی که باید به دور از گرایش‌های سیاسی و جهت گیری‌های طیفی، محفل و محملی برای بررسی کارشناسی برجام و ارائه گزارش آن به صحن علنی مجلس باشد.

 محرمانه داریم یا نداریم؟

از همان ابتدای آغاز به کار دولت یازدهم و واگذاری روند اجرایی مذاکرات به تیم تازه، منتقدان دولت که از حُسن اتفاق اغلب از حامیان پروپاقرص دولت قبل بودند یک ایراد اساسی را متوجه مذاکره‌کنندگان تازه کرده و نسبت به محرمانه بودن مذاکرات نقدهای آتشینی را انتشار می‌دادند، این در حالی بود که نه تنها در ایران که در همه جای جهان مذاکراتی با این سطح از اهمیت و حساسیت که معارضان و کارشکنان فراوانی در کمین آن هستند، محرمانه و پشت درهای بسته پی گرفته می‌شود و در گروه ۱+۵ نیز همین رویکرد نسبت به مذاکرات برقرار بود و معلوم نبود با کدام استدلال و ادله منطقی و عقلانی نسبت به محرمانه بودن مذاکرات آن هم با این حجم از تبلیغات ایراد گرفته می‌شد! طرفه آنکه در تمامی دورانی که سعید جلیلی و تیم همراه وی مذاکرات را پیش می‌بردند، تنها دوبار نماینده تیم مذاکره‌کننده در مجلس حضور یافته و جالب آنکه در یک سخنرانی یکطرفه به تشریح موضوعاتی می‌پرداخت که پیش‌تر علنی نیز شده بود اما در طول دو سال مذاکرات تیم تازه بارها و بارها وزیر امور خارجه و معاونان وی با حضور در صحن مجلس در قالب جلسات علنی و غیرعلنی یا در کمیسیون امنیت ملی به سوالات و ایرادات نمایندگان پاسخ می‌دادند. نکته جالب دیگر نیز آنکه در دوران تیم قبلی در رسانه ملی به هیچ وجه پیرامون عملکرد تیم مذاکره‌کننده و انتقادات به آن برنامه‌ای روی آنتن نرفت و رسانه‌های مکتوب نیز ملاحظات فراوانی داشتند اما با تغییر تیم وضعیت دیگرگونه شد و رسانه‌های منتقد با فراغ بال و تیترهای عجیب و غریب از هیچ انتقادی فروگذاری نکردند و رسانه ملی نیز با حضور منتقدان به روند مذاکرات می‌پرداخت؛ رویکردی که بخصوص پس از پایان مذاکرات و انعقاد برجام روندی بس شتابان نیز به خود گرفت. جالب آنکه اکنون روند بررسی برجام در کمیسیون مربوط با حضور سید عباس عراقچی بی‌هیچ اما و اگر و بدون سانسور پخش می‌شود اما رئیس کمیسیون که از تیم مذاکره‌کننده قبلی برای بررسی برجام در جلسات کمیسیون دعوت به عمل می‌آورد، خواستار بررسی محرمانه روند مذاکرات در آن سال‌ها شده و تاکید کرده است: برای گفت‌وگو درباره اتفاقات آن دوران بهتر است جلسه کمیسیون ویژه برجام در یک جلسه غیرعلنی کار خود را انجام دهد و فقط فیلم آن جلسه در خود مجلس به عنوان یک سند بایگانی شود! رویکردی که به وضوح حکایت از برخوردهای دوگانه می‌دهد.

 چرا نمی‌خواهند علنی شود؟ 

مردم به عنوان ولی‌نعمتان کشور حق دارند نسبت به آنچه با سرنوشت آنان دخیل است اشراف و اطلاع داشته باشند و تنها توجیه برای غیرعلنی بودن روند برخی موضوعات آن است که منافع ملی در خطر قرار نگیرد، حال در خصوص پرونده هسته‌ای به هنگامه‌ای که مذاکرات به پایان رسیده و از آن بالاتر تمامی زیر و بم حساس‌ترین مرحله مذاکرات که دیر زمانی از آن نگذشته در معرض افکار عمومی و انعکاس علنی قرار می‌گیرد، مخفی کاری پیرامون مذاکرات چند سال پیش چه توجیهی می‌تواند داشته باشد؟ آیا منتقدان امروز و موافقان دیروز که دمادم بر محرم بودن مردم تاکید داشتند، وقتی به هنگام شفاف‌سازی آن زمان می‌رسد ناگهان نقش و جایگاه و اهمیت مردم را به فراموشی می‌سپارند؟ از همه مهم‌تر چگونه تیم قبلی برای نقد عملکرد تیم فعلی به کمیسیون برجام دعوت می‌شوند اما خود پیرامون شش سال دوران تصدی گری‌شان حاضر به پاسخگویی نیستند؟ آیا با این وصف می‌توان رویکردهای کمیسیون را متوازن و بی‌جهت گیری یا نقدهای تیم قبلی را وارد دانست؟ البته پاسخ‌های فراوانی می‌توان برای توجیه این پرده‌پوشی‌ها ذکر کرد اما شاید جالب‌ترین نکته به سخنان و ادعاهای نزدیکان جلیلی و تیم قبلی باز گردد که به تازگی مدعی شده‌اند در آخرین مرحله مذاکرات پیشرفت‌های بزرگی داشته‌اند!‍ نکته‌ای که حیدر مصلحی وزیر اطلاعات دوران احمدی‌نژاد نیز در آخرین سخنرانی خود بدان تصریح و تاکید داشته و هدف آن خواه‌ناخواه کم‌جلوه دادن توفیقات بزرگ تیم تازه برداشت شده و با علنی شدن فرآیند مذاکرات صحت و سقم این ادعاها مشخص می‌شود.

 در نهایت...

وقتی سخنان تازه علیرضا زاکانی رئیس کمیسیون بررسی برجام را در مورد محرمانه برگزار کردن بررسی دوران تصدی تیم جلیلی در مذاکرات هسته‌ای در کنار استنکاف وی برای حضور در برنامه زنده تلویزیونی در کنار حمید بعیدی‌نژاد از اعضای تیم مذاکره‌کننده قرار می‌دهیم و این نکته را هم لحاظ می‌کنیم که بر خلاف ادعای وی منعی در این زمینه توسط کمیسیون بررسی برجام مطرح نشده بوده (با توجه به اظهارات منصوری آرانی دیگر عضو کمیسیون) به این نکته پی می‌بریم که بر خلاف ادعاها منتقدان مایل به برخورد شفاف و صریح در این زمینه نیستند و نگرش‌های جهتدار سیاسی در میان منتقدان برجام رسوخ دارد.