صندوقهای رای شفاف میشود
روزنو :
«صندوق رای باید صندوقی پلاستیکی و شفاف باشد تا همه آرای درون صندوق را از دور بینند و مقوا، پارچه، چسب و دوخته نباشد و صندوقی باشد که من ببینم که رایام درون صندوق افتاد و دیگری نیز رای خود را ببیند تا من که نفر اول هستم و رای میدهم، ببینم که صندوق خالی است و فردا به دروغ به من نگویند که این صندوق یک سومش پر بود.» همه بحثها از همین چند جمله حسن روحانی در جمع فرمانداران سراسر کشور شروع شد. او گفته بود: «حتی اگر میشود یک دوربین در زمان شمارش آرا گذاشته شود و همه روند شمارش آرا را مشاهده کنند. شاید برخی چیزها هزینه داشته باشد ولی برای اینکه یک انتخابات شفاف داشته باشیم نیاز است.»
شفاف یا الکترونیکی
دو روز پس از سخنان روحانی، مسئولان وزارت کشور بر گفتار رئیسجمهور مهر تصدیق زدند تا اعلام کنند وزارت کشور برای به کار گرفتن صندوقهای شفاف رای گیری عزمی جدی دارد. البته در کنار بحث صندوقهای شفاف، برگزاری انتخابات الکترونیکی نیز مطرح شده بود که هزینهای سنگینتر از صندوقهای شفاف بر دوش وزارت کشور خواهد گذاشت. حسینعلی امیری، سخنگوی وزارت کشور این هزینه را 400میلیارد تومان برآورد کرده است که هزینه آن در 9 کلانشهر معادل ۱۷۰میلیارد تومان خواهد بود. اما در خصوص صندوقهای شیشهای هم گفته میشود که رای مردم قانونا درون این صندوقها باید مخفی و محرمانه باشد. آیتا... احمد جنتی دبیر شورای نگهبان نیز در این خصوص گفته بود: «گفتهاند صندوقها باید شفاف باشد که به نظر ما حق هم همین است اما مشکلی که وجود دارد اینکه اگر صندوقها شفاف باشد نباید آرایی که به داخل آنها ریخته میشود، خوانده شود. شیشهای بودن صندوق انتخابات برخلاف محرمانه و محفوظ بودن آرای مردم است بنابراین صندوقهای اخذ آرا نمیتواند شیشهای باشد، چون آرای مردم محرمانه است، بنابراین باید در این زمینه بررسی بیشتری انجام شود.»
شفاف اما ناخوانا
در نهایت وزارت کشور و شورای نگهبان سر صندوقهای شفاف به مذاکره پرداختند و قرار گذاشتند در انتخابات از صندوقهای شفاف استفاده شود. در این خصوص سیامک رهپیک یکی از حقوقدانان شورای نگهبان اطلاع داده است: این موضوع در هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات مطرح و بررسی شد، اما چون تصمیمگیری نهایی به شورای نگهبان مربوط بود، لذا جلسه مشترکی با حضور وزیر کشور برای بررسی این موضوع تشکیل شد. جمعبندی جلسه مذکور این بود که وزارت کشور از صندوقهای شفافی استفاده کند که داخل صندوقها قابل رؤیت باشد به این معنا که معلوم شود چیزی در صندوق هست یا نه، اما آرایی که در صندوقها ریخته میشود، قابل قرائت نباشد، یعنی رنگ صندوق و دیواره آن به گونهای باشد که اشیا یا آرای داخل صندوق معلوم باشد ولی در عین حال هم رأی داخل صندوق قابل خواندن نباشد، این تصمیمی بود که با حضور وزیر کشور در جلسه مشترک با شورای نگهبان اخذ شد. حسینعلی امیری، سخنگوی وزارت کشور نیز در این خصوص میگوید: قانونگذار اصل را بر مخفی ماندن آرای مردم در داخل صندوقها گذاشته است، بنابراین، صندوقها بهگونهای تعبیه میشوند که در عین اینکه داخل آن شفاف و قابل رویت باشد ولی رای مردم نیز قابل خواندن نباشد. وی همچنین ادامه داد: در این دوره از انتخابات، تعرفهها هیچ تغییری نخواهند داشت؛ بلکه فقط مدل صندوقها به گونهای خواهد بود که نام افراد درج شده در تعرفهها قابل خواندن نباشد، اما داخل صندوقهای شفاف باشد.
هنوز تصمیمی برای انتخابات الکترونیک گرفته نشده
رهپیک در خصوص برگزاری انتخابات الکترونیکی نیز تاکید کرد: این موضوع باید از نظر فنی و رعایت مسائل امنیتی و حفظ حقوق مردم به تأیید شورای نگهبان برسد. هماکنون وزارت کشور در حال آماده کردن دستگاههای برگزاری الکترونیکی بخشی از انتخابات است. به گفته این عضو شورای نگهبان در جلسه مشترک این شورا با وزیر کشور مقرر شد این وزارتخانه مقدمات را با زمانبندی مشخص انجام دهد و پیشنهادات مشخص خود را تقدیم شورای نگهبان کند. شورای نگهبان نیز پس از بررسی موضوع، نسبت به برگزاری انتخابات الکترونیکی تصمیمگیری نهایی را اعلام خواهد کرد، اما تاکنون تصمیمگیری در مورد برگزاری بخشی از انتخابات به صورت الکترونیکی صورت نگرفته است.