صالحی گفت: آنچه بین ایران و آژانس در قالب تفاهم جدید محرمانه است مربوط به فرایند پادمانی بازرسی ها و نحوه بازرسی‌هاست.

به گزارش روزنو، علی اکبر صالحی، رییس سارمان انرژی اتمی در برنامه گفت و گوی ویژه خبری اظهار کرد: فعالیت های گذشته و حال ایران بنا بر اطهارات البرادعی قابل وثوق و تایید نیست. از نظر من هم استنادات درباره اسناد ادعایی مثل پول جعلی است.

وی گفت که کالین پاول روزی اعلام کرد که عراق از نیجر اورانیوم خریده و بعدا مشخص شد دروغ بوده است و این موضوع بعدا به " افتضاح نیجر" برای امریکا معروف شد.

رییس سازمان انرژی اتمی درخصوص حضورش در مذاکرات اخیر وین با توجه به بیماری وی گفت: در سفری که دکتر ظریف در میانه مذاکرات وین به تهران داشتند ایشان لطف کردند و به آقای روحانی گفتند که حتما بنده باید در مذاکرات باشم، با وجود اینکه شرایط جسمی‌ام چندان روبه راه نبود اما قبول دستور کردم و الحمدالله شرایط و مشکلات جسمانی در طی مذاکرات نداشتم.

صالحی درباره موارد باقیمانده فنی در روزهای آخر مذاکرات تصریح کرد: آنچه در لوزان بر سر آن به تفاهم رسیده بودیم و همان‌طور که بعد از لوزان در جلسه‌ای گفتم شروع کردند به دبه‌ درآوردن بر سر آن و به نوعی سعی داشتند پیکره‌ای که در لوزان تراشیده شده بود را بتراشند و نحیف کنند و در وین می‌خواستند از آنچه به آن رسیده بودیم بازنگری شود، به خصوص در مواردی که فکر می‌کردند مورد غفلت‌شان قرار گرفته است. ما در وین روی مواضع‌مان پافشاری کردیم و نپذیرفتیم در مواردی که آن‌ها مورد نظرشان بود عقب‌نشینی کنیم و البته در مواردی مبهم و فنی این مساله باعث شد تا این موضوعات روشن شود. از جمله در این زمینه ساخت سوخت و ذخیره 300 کیلوگرمی سوخت که در بخش‌هایی مبهم بودند.

وی ادامه داد:‌ در بحث 300 کیلو قرار است طبق برجام در طی 10 سال ذخایر اورانیوم غنی‌شده‌مان از این میزان بیشتر نباشد اما در اصفهان در لوله‌های مربوطه یکی از فرایندها مقدار زیادی اورانیوم داریم که باید تکلیف آن‌ها مشخص می‌شد و این ابهام رفع شد، مبنی بر اینکه در مواردی که اورانیوم برای ساخت سوخت استفاده می‌شود از آن 300 کیلوگرم مستثنی می‌شود. همچنین درخصوص تست سوخت جدید تحت عنوان (PIE) که در معرض تشعشع قرار می‌گیرد نیاز داریم تا تجهیزاتی داشته باشیم که آن‌ها خیلی موافق در اختیار گرفتن این تجهیزات از سوی ایران نبودند اما در نهایت که هات سل‌های مورد نظر را داشته باشیم. PIE درخصوص راکتور اراک است و برای تست سوخت این راکتور استفاده می‌شود که به صراحت در توافق این موضوع مورد اشاره قرار گرفته و پذیرفته شد.

رییس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: البته ما مختصری نظر طرف مقابل را در ارتباط با تست مکانیکی پذیرفتیم که شامل محدودیت‌ها می‌شود. در لوزان در رابطه با سانتریفیوژهای مربوط به غنی‌سازی اورانیوم صحبت کردیم. در حالی که می‌توانیم انواع سانتریفیوژها را داشته باشیم و در انواع دیگر الزاما جداسازی اورانیوم و یا تزریق اورانیوم صورت نمی‌گیرد و ما سانتریفیوژ موارد دیگر را به غیر از غنی‌سازی جدا کرده بودیم با این شرط که اورانیوم به آن‌ها تزریق نکنیم اما آن‌ها گفتند راه دیگری تحقیق و توسعه روی سانتریفیوژهای جدید است که ما پذیرفتیم نظر آنها در این خصوص تامین شود و کار بر روی این سانتریفیوژها را طی مدت اجرای برجام کنار بگذاریم. البته ما خیلی در این رابطه چیزی را از دست ندادیم.

صالحی تاکید کرد: تفاهم لوزان سر جای خود باقی مانده و خواسته‌های آن‌ها جز مورد فوق تامین نشد.

رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که آیا تفاهمی که میان ایران و آژانس در جریان مذاکرات وین امضا شد محرمانه بوده است با اشاره به سابقه ادعاهای ساختگی و جعلی از سوی آژانس و برخی کشورها تصریح کرد: متاسفانه آقای آمانو بر روی این موضوعات که به ابعاد نظامی احتمالی در چارچوب مطالعات ادعایی معروف است و البته ما از آن‌ها به این نام استفاده نمی‌کنیم و از نظر ما همان فعالیت‌های گذشته و حال است تاکید دارند که به این موضوعات پرداخته شود. در سال 2013 تفاهمی با آژانس همزمان با آغاز مذاکرات در دولت یازدهم برای حل این موضوعات به دست آمد. آن‌ها در مجموع 18 سوال داشتند که گفتیم به آن‌ها پاسخ می‌دهیم و اقداماتی را برای حل آن‌ها انجام می‌دهیم که این کار انجام شد اما باز موضوع پابرجا ماند.

وی گفت: مساله وضعیت فعالیت‌های گذشته و حال قرار شد در چارچوب سیاسی و با همکاری و هماهنگی میان 1+5 ایران و آژانس حل و فصل شود و در این رابطه 1+5 پوشش سیاسی به این موضوع داد. ما از ابتدا هم گفته‌ایم موضوعات باقیمانده به لحاظ فنی قابل حل و فصل نیست چرا که به نظر نمی‌رسد اراده سیاسی برای حل آن باشد. بنابراین با 1+5 و آژانس صحبت شد و مجددا یک تفاهم کلی به دست آمد که به نوعی هم نظر ایران و هم آژانس رعایت شود چرا که در هر حال تا این موضوع حل نمی شد مذاکرات پیش نمی رفت. ما در وین تفاهم مجددی را با آمانو امضا کردیم که اعلام هم شد و اصل آنچه امضا کردیم محرمانه نیست فقط ما در بحث پادمانی وقتی که آژانس بازرسانش را به ایران می‌فرستد و برای چگونگی انجام بازرسی‌ها قراردادی مابین ایران و آژانس تعیین می‌شود که دو طرفه و محرمانه است و این همواره میان کشورهای عضو آژانس و آژانس برقرار بوده است. اگر از محرمانه بودن اطلاعات، شیوه کار ما با آژانس است؛ این موضوع محرمانه است و امر ویژه‌ای هم نیست.

صالحی در پاسخ به اینکه آیا نتیجه بازرسی‌ها برای حل موضوعات گذشته و حال اعلام خواهد شد، تاکید کرد: آژانس براساس بازرسی‌هایی که انجام می‌دهد نتیجه را تا 15 دسامبر سال جاری اعلام خواهد کرد و شیوه رسیدن به این نتیجه بین ما و آژانس وجود دارد.

وی در پاسخ به اینکه اگر آژانس تا پایان سال جاری نتواند به جمع‌بندی بر سر موضوعات گذشته و حال برسد تکلیف برجام چیست گفت: آژانس نظر خودش را می دهد و برجام مستقل از آن کارش را پیش می برد اما به طور کلی نگاه به حل و فصل این موضوعات مثبت است و این تفاهم که موضوع حل شود وجود دارد الزاما ممکن است جمع بندی آژانس و نتیجه گیری کلی‌اش تا پایان سال به دست نیاید اما این مساله ربطی به کار برجام ندارد. برای رسیدن به نتیجه گیری نهایی ممکن است آژانس به زمان و امکانات بیشتر نیاز داشته باشد.

رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه در چنین صورتی ممکن است باز هم در اجرای برجام خللی وارد شود و یک مستمسک در بیرون از برجام برای باقی نگه داشتن سوالات از ایران وجود داشته باشد اظهار کرد: آژانس درباره هیچ کشوری نمی تواند بگوید که فعالیت اعلام نشده ندارد، مگر آنکه آن کشور پروتکل را امضا کند و سال‌ها از اجرای آن بگذرد تا در نهایت آژانس به آن کشور کارت سفید دهد و تا جایی که می‌دانم تنها کشوری که این کارت را گرفته ژاپن است. ما هم باید به سمت اخذ کارت سفید برویم. ما گفته‌ایم پروتکل الحاقی را داوطلبانه اجرا می‌کنیم و بعد از مدتی در وضعیتی قرار خواهیم گرفتیم که آژانس می تواند اعلام کند در ایران فعالیت اعلام نشده وجود ندارد.

صالحی گفت: بعد از 8 سال اقدامات متوازن از سوی دو طرف باید صورت گیرد. پروتکل الحاقی به مجلس شورای اسلامی برای تصویب نهایی نمی رود مگر اینکه اقدامی متوازن و متناظر با آن از سوی طرف مقابل صورت گیرد. در این خصوص مثلا تحریم‌های کنگره باید به طور کامل لغو شود. البته در این خصوص می تواند در صورت گزارش فراگیر آژانس زودتر از 8 سال این اتفاق بیفتد.

رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه گفته شده است در راکتور آب سنگین اورانیوم غنی شده استفاده خواهد شد در این صورت ماهیت آب سنگینی اراک حفظ می‌شود تاکید کرد: تعریف راکتور آب سنگین به استفاده از آب سنگین برای کندکنندگی نوترون و منعکس کردن نوترون‌هاست. ما راکتور آب سنگین داریم که هم با اورانیوم غنی شده کار می کند و هم با اورانیوم طبیعی.

وی درخصوص بازطراحی راکتور اراک گفت: در این رابطه با چینی ها صحبت کرده‌ایم. چند بار کارشناسان ما به چین رفته و یکی دوبار چینی ها آمده اند. در وین نیز با آمریکا و چین صحبت کردیم و قرار شد یک جلسه سه جانبه در چین برگزار شود.

صالحی درباره ادعای بتن ریختن در راکتور اراک خاطرنشان کرد: وقتی قلب راکتور را درمی‌آورند که در یک چاله‌ای در زمین است در آنجا یک تانکر فولادی وجود دارد که ما در بازطراحی آن تانکر را در می‌آوریم و کنار می گذاریم. اینکه گفته می شود داخل آن مخزن یا تانکر را بتن بریزیم امری اشتباه است و این گفته‌ای است که آقای جان کری بیان کرده است و اشتباه است. در مخزن فعلی سوراخ ‌هایی تعبیه شده است که با توجه به طراحی قبلی بوده است اما اگر بخواهیم مخزن را و قلب را بازطراحی کنیم با توجه به سوخت غنی‌شده آن همه چیز باید عوض شود و آن مخزن دیگر به درد نمی‌خورد. آن‌ها (1+5) معتقدند که باید مخزن قبلی یا باید بریده شود یا در آن بتن ریخته شود. من به عنوان رییس سازمان انرژی اتمی و کارشناس باید بگویم که حتی اگر مخزن را در بیاوریم و کنار بگذاریم و در آن بتن نریزیم دیگر اجازه برگرداندن آن به داخل قلب را کتور را نمی دهم و این مساله به خاطر مسائل ایمنی در راکتور است که بسیار حائز اهمیتی است. اگر خدشه یا ترکی که به چشم نیاید روی این مخزن قرار گیرد در آینده ممکن است اشکالات غیرقابل جبران ایجاد کند. ما اگر مجبور به بازگشت به قبل از برجام باشیم در حالی که آن مخزن را از قلب راکتور در آورده‌ایم باید برای دوباره کار گذاشتن آن مخزن جدید بسازیم.