اکثر مردم با توجه به تجربه تاریخی که از تصویب قطعنامه 598 که به دنبال آن جنگ پایان یافت و تاثیرات بسیار محسوسی بر اقتصاد ایران گذاشت، داشتند؛ پس از تصویب قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل و حل مساله هسته ای نیز منتظر بودند تا بار دیگر بازار واکنش مثبتی به این موضوع نشان دهد و با مرتفع شدن بهانه های مربوط به تاثیر تحریم ها بر افزایش قیمت ها، شاهد کاهش نسبی قیمت ها در سطح بازار باشیم، اما در حالی حدود 48 ساعت از تصویب قطعنامه 2231 می گذرد، بازار داخلی ایران واکنش بسیار سردی را به این قطعنامه نشان داده و حتی می توان گفت که نسبت به این قطعنامه بی اعتنا به نظر می رسد. یکی از بازارهایی که در حین برگزاری مذاکرات واکنش های مثبتی به روند توافق نشان داد، بازار ارز بود که البته با پایان یافتن مذاکرات، حصول توافق و حتی تصویب قطعنامه خروج ایران از ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل و رفع تحریم های ناشی از صدور شش قطعنامه قبلی علیه کشورمان، وضعیت این بازار کاملا دگرگون شد و دست هایی که قبلا باعث ایجاد تغییر در قیمت های بازار ارز می شدند پس از گذشت 2 سال از روی کار آمدن دولت یازدهم و در حالی تا حدودی این عوامل به حاشیه رانده شده بودند، بار دیگر وارد عمل شدند و جلوی کاهش قیمت ارز را گرفته و حتی افزایش آن را دامن بزنند که اقدام بانک مرکزی در تزریق ارز به بازار منجر شد تا جلوی افزایش قیمت ها گرفته شود.

به گزارش  جماران، اولین نرخ ارز در بازار آزاد امروز 32440 ریال بود که نسبت به نرخ روز گذشته بدون تغییر باقی مانده است، اما نسبت به 2 روز پیش 40 ریال افزایش را نشانی می دهد. در نرخ مبادله ای نیز این رقم 29568 ریال بود که یک ریال نسبت به روز گذشته ارزان شده است. شاخص های نرخ ارز مبادله ای نیز نشان دهنده این است که این نرخ نسبت به میانگین 15 روزه اخیر 66 ریال (0/22 درصد) و نسبت به میانگین 30 روزه 166 ریال (0/56 درصد) افزایش داشته است.

خبرنگار جماران برای بررسی شرایط بازار ارز پس از توافق هسته ای و قطعنامه اخیر سازمان ملل، سری به بازار آزاد ارز و خرید و فروش هایی که امروز در این بازار انجام می شود زد تا ببیند دلیل این واکنش سرد نسبت به قطعنامه ای که انتظارها بر این بود که تأثیر بسیار فراوان در حد یک شوک قوی بر این بازار داشته باشد و قیمت های آن را با یک کاهش چشمگیر رو به رو کند، چیست؟

وقتی سری به صرافی های میدان فردوسی و چهارراه استانبول و بازار آزاد و حتی دلالان دست فروش این بازارها زدیم شاهد روزی آرام و کم نوسان برای بازار و متقابلا برای آنها بودیم. این بی اعتنایی نیز ابهامات ذهن ما را بیشتر کرد. اما صرافی هایی که با خبرنگار جماران همکلام شدند نظرات مختلفی در مورد علت و علل این واکنش سرد بازار ارز به قطعنامه شورای امنیت داشتند.

یکی از آنها معتقد بود که دو نرخی بودن باعث آزاد بودن بازار ارز شده و این امر باعث می شود که تحولی در بازار به وجود نیاید. وی تأکید کرد که دولت باید وارد شده و با تک نرخی کردن ارز، شوک مورد توقع را ایجاد کند. صراف دیگری اعتقاد داشت که دولت باید شرایط اقتصادی کشور را طوری کنترل کند که ضمن اینکه انتظارات را برآورده می کند، دست دلالان را از این بازار کوتاه کند تا آنها نتوانند با دروغ و فریب اذهان عمومی بازار را گرم جلوه داده و سودی از این کار به جیب بزنند.  این صرافان تأکید داشتند که نرخ ارز بعد از قطعنامه 2231 باید کاهش محسوسی را تجربه می کرد و این سؤال که «چرا این کاهش را شاهد نبودیم؟» را باید از مسئولان اجرایی کشور پرسید.

عده ای از دلالان دلار نظر متفاوتی داشتند و معتقد بودند مسأله هسته ای ربطی به مردم ندارد و یک قضیه حاکمیتی است و قطعنامه ای که در شورای امنیت سازمان ملل صادر شده مربوط به قضیه هسته ای است و ربط مستقیمی به زندگی مردم ندارد و این قضیه را مطرح می کردند که مسئولان و کارشناسان کشور پیش از این تأکید کرده بودند که قرار نیست توافق هسته ای ایران با کشورهای دیگر عصای موسی باشد و به یکباره تمام مشکلات کشور را برطرف کند.

آنها اعتقاد داشتند که مشکلات موجود اقتصادی کشور مربوط به زیر ساخت های داخلی است و تا این زیر ساخت ها اصلاح نشود، بازار کشور هیچ واکنشی به کنش های کشورهای دیگر نشان نمی دهد.

برخی صرافان هم در عین حال معتقد بودند که مقایسه شرایط کنونی کشور با زمانی که قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسید، قیاس مع الفارغ است. زیرا قطعنامه 598 زمانی صادر شد که کشور ما در حال جنگ با یک کشور دیگر بود. واکنش هایی که صورت گرفت نیز بیشتر واکنش به پایان جنگ بود و قطعنامه شورای امنیت تأثیر به مراتب کمتری نسبت به پایان جنگ داشت. امروز کشور ما هیچ جنگی را تجربه نکرده است و بنابر این صرف تصویب یک قطعنامه نمی تواند تأثیر زیادی بر بازار کشور داشته باشد.

اما همان طور که اشاره شد مردم و حتی صرافان تأثیر فعالیت های دلالان را بر بازار ارز بسیار فراوان ذکر می کردند و اظهارات آنها بیانگر این موضوع بود که دلالان زمانی که دیدند پایین آمدن نرخ در بازار ارز به ضرر آنها تمام می شود دلارها را از بازار جمع کرده تا بتوانند قیمت آن را طوری که می خواهند مدیریت کنند تا با این کار  ضمن اینکه از ضرر احتمالی خود جلوگیری می کنند، حتی به روال سال های قبل، از این راه سودی به جیب بزنند. اما بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اقدام دلالان را با تزریق ارز به این بازار خنثی کرد. ولی هنوز انتظارات مردم از تبعات مثبتی که این قطعنامه باید بر فضای جامعه می گذاشت را برآورده نکرده است.

نکته قابل توجه این قضیه، واکنش دلالان به حرف های مطرح شده بود. وقتی که از آنها در این موارد سؤال پرسیدیم به هیچ یک از سؤال های ما پاسخ ندادند و توپ را به زمین مسئولان اجرایی کشور انداخته و گفتند که باید سؤال ها را از دولت بپرسید. آنها خود را بی اطلاع از همه چیز جلوه می دادند و با بی اعتنایی از کنار این قضیه رد می شدند. این باعث شد که فرضیه های مطرح شده تقویت شود. در این صورت است که لزوم ورود مسئولان اجرایی کشور به خصوص بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به این بازار و بازارهای مشابه بیشتر از پیش ضروری به نظر می رسد.

این در حالی است که رئیس کل بانک مرکزی در اظهارات چندی پیش خود گفته بود که 6 ماه وقت لازم است تا ارز تک نرخی شود؛ و در آخرین اظهار نظر خود در این مورد، این زمان را به 10 ماه تغییر داده است.

حال باید منتظر نشست و دید که آیا در 6 و یا 10 ماه آینده قول مسئولان بانک مرکزی برای تک نرخی کردن ارز تحقق پیدا می کند و در صورت تحقق این امر انتظار کارشناسان و مردم در مورد اعمال مدیریت بانک مرکزی بر نرخ ارز به پایان می رسد؟ یا در آن زمان نیز این راهکار را کم اهمیت می دانند و به این نتیجه می رسند که باید به دنبال راهکار دیگری رفت.