یکی از معدود نهادهایی که در ایران بعد از انقلاب همواره تلاش داشته مستقل از دولت و مراکز قدرت باقی بماند «اتاق‌های بازرگانی» بوده‌اند. نهادی که به‌زودی وارد انتخابات هیئت‌رئیسه‌ خود می‌شود. اتاق بازرگانی در ایران را در حقیقت باید مجلس یا پارلمان بخش خصوصی دانست. اتاقهای بازرگانی معادل guiles اروپای قرون‌وسطا هستند. مجموعه‌ای که از اعضای یک صنف تشکیل می‌شود و برای تأمین منافع آن صنف با گیلس‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کند و از سوی دیگر با دولت، اشراف و فئودال‌ها.«اتاق» تلاش می‌کند تا با دفاع از منافع آن صنف با دولت به چانه‌زنی بنشیند. بالطبع دولت خواهان اخذ مالیات بیشتر از آن صنف است، یا می‌خواهد قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌تری را برای آن صنف وضع نماید یا دخالت‌های دیگری درامورآن صنف بنماید. اعضای آن صنف در قرون وسطا با یکدیگر متحد می‌شدند و با دولت و مراکز قدرت به چانه‌زنی می‌نشستند. یک بخش دیگر فعالیت‌های «اتاق» آن بود تا در خصوص شرایط، قوانین و مقررات حاکم بر عملکرد آن صنف با دولت به چانه‌زنی بنشیند و بالاخره در خصوص شرایط و قوانین مرتبط با واردات و صادرات و تضییع کالا و سایر امور مربوط به صنف خود مداخله نماید. به بیان ساده‌تر،اتاق‌های بازرگانی در حقیقت نهادهایی بودند برای تعیین تکلیف و سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری پیرامون تمامی مسائل مرتبط با صنف مربوطه. در ایران متأسفانه اتاق بزرگانی از زمان تأسیس آن در سال‌های قبل از انقلاب، بیشتر یک «دکور» و« ویترین» بوده است. اتاق‌های بازرگانی در ایران هرگز نتوانسته‌اند در نقش و جایگاهی که گیلس‌ها در غرب داشتند قرار گیرند. علت آن‌هم روشن است: در ایران حقوق و قوانین چندانی وجود نداشته که تنظیم‌کننده‌ امور مرتبط با اصناف باشد و امنای دولت و صاحبان قدرت هر تصمیمی را که اراده می‌کردند همان را به اجرا می‌گذاردند. چه قبل و چه بعد از انقلاب نهادهای دولتی در خصوص مسائلی که مربوط به هر صنفی می‌شود، خود راسا تصمیم‌گیری می‌کنند. در ایران دولت است که قوانین مربوط به صادرات، واردات، انواع و اقسام تعرفه‌ها، مالیات و غیره را تعیین می‌کند. در ایران نه تولیدکنندگان و نه توزیع‌کنندگان در بخش خصوصی حتی اجازه ندارند قیمت کالایی را که تولید یا توزیع می‌کنند تعیین کنند. آن مختصر استقلالی هم که اتاق از آن برخوردار بوده، برخی دولت‌ها سعی کرده‌اند آن را نادیده بگیرند. بارزترین مصداق آن دولت گذشته بود. به‌علاوه برخی نهادهای نزدیک به دولت همواره به اتاق گره‌خورده‌اند. درحالی‌که اگر بنا به انتخابات و مستقل باشد. یک فرد، صرف‌نظر از آن‌که چقدر به دولت نزدیک است نمی‌تواند در طول ادوار مختلف همچنان در رأس اتاق باقی بماند. انتخابات این دوره بسیار حساس است و یک رقابت جدی به وجود آمده است. علت آن‌هم همان رقابت بین دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا در سطح جامعه است. دریک سو جناح راست یا اصولگرایان و وابستگان به دولت قبلی هستند که به نام« خواستاران تحول» یا «تحول‌خواهان» فعالیت می‌کنند. در مقابل آنان طیفی که بیشتر نزدیک به اصلاح‌طلبان و اعتدالیون هستند قرار دارند به نام« ائتلاف برای بازسازی اتاق‌های بازرگانی». اصلاح‌طلبان همان‌طور که از نامشان پیداست خواهان ایجاد تحولی بنیادین در عملکرد اتاق‌های بازرگانی هستند. در سرلوحه‌ اهداف آنان برای« بازسازی»، غیردولتی کردن اتاق است تا همچون اتاق‌های اروپا در ایران هم از وضعیت اضافه به درآمده و بتواند خیلی جدی از مصالح و منافع بخش خصوصی حمایت نماید و همچون گیلس‌های اروپایی با دولت‌ها و اصحاب قدرت در خصوص حقوق صنفی اعضایش به چانه‌زنی بنشیند.

* فعال سیاسی اصلاح‌طلب