منتقدان در فهم منافع ملی تامل کنند

دستاوردهای خوب حاصل عملکرد سیاست ورزان عرصه خارجی است؛ مردان این عرصه به رغم تمام سنگ‌اندازی‌هایی که صورت گرفته توانسته‌اند کارنامه خوبی از خود به نمایش بگذارند اما در داخل کشور شاهد برخورد مناسبی با این دستاوردهای مثبت نیستیم و برخی حداکثر تلاش خود را برای کمرنگ کردن این موفقیتها ابراز می‌دارند. البته این مخالفتها تنها در عرصه سیاست خارجی نیست و در بخش‌های دیگر هم شاهد تلاش برای عدم نمایش موفقیت‌ها هستیم. باید پذیرفت که در یک جامعه آزاد زمینه‌های بسیاری برای انتقاد فراهم است و نمی‌توان مانع این روند شد چرا که در پناه همین نقد است که موفقیت‌‌ها حاصل می‌شود و در کنار آن باید قدرت تشخیص جامعه را باور داشت. اما بحث اصلی درباره محدوده این نقادی است یعنی باید نقد به شکلی صورت گیرد که کتمان واقعیت در آن مشاهده نشود. آزادی بیان هم رکن اساسی و تایید شده در کشور است اما نکته قابل تامل این است که آزادی بیان در عرصه داخلی و میان گروههای سیاسی قابل پذیرش است اما در عرصه بین‌المللی نمی‌توان بر آن تکیه کرد و بدان اعتماد داشت. در عرصه سیاست داخلی، هر حزبی با بیان مواضع خود که در واقع مواضع تمام اعضای آن حزب تلقی می‌شود، تکلیف خود را در معادلات مشخص می‌کند که در ایران فاقد این مشخصه هستیم یعنی تشکیلات حزبی و سیاسی به معنای واقعی در ایران وجود ندارد و به تبع آن، اظهارات اعضای حزب منجر به چالش سیاسی می‌شود. البته این بلبشو که ایجاد می‌شود طبیعی است چرا که هر فرد به خود این اجازه را می‌دهد که در مورد موضوعات مختلف ابراز عقیده کند و شاید اظهاراتی که دارد در حوزه‌هایی است که تخصص کافی در آن نداشته باشد بنابراین نمی‌توان به سادگی تشخیص داد که علت مخالفتها در حوزه‌های مختلف به چه دلیل است. آیا مخالفتها در زمینه ضرورت دفاع از منافع ملی است و آیا بیان نقدها به دلیل درک صحیح از آن است؟ افرادی که در این خصوص به اظهار عقیده می‌پردازند باید صلاحیت کافی و لازم را داشته باشند. سخن افرادی که درک و دانش کافی از شرایط و مولفه‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی دارند، قابل اعتناست اما گفتار افرادی که برای نشان دادن مخالفت لب به سخن می‌گشایند نباید سند و دستاویزی برای مخالفت قرار گیرد. در جامعه‌ای که تکثر سخن و نظر، وجود داشته باشد اما ساختار و جغرافیای کلان کشوری باعث شده باشد که مواضع به طور واضح مشخص نشود، اینگونه سخن گفتن مشخص نیست در نهایت به نفع چه گروه خواهد بود و دشمن در خارج مرزها و فرصت طلبان در داخل مرزها چه رویکردی به آن خواهند داشت که در این شرایط نمی‌توان نام آزادی بیان بر آن گذاشت. در عالم سیاست، کشورهای رقیب با تقویت مخالفتها با دولت مستقر در جهت نیل به اهداف خود حرکت می‌کنند. در شرایطی که آژانس بین‌المللی هسته‌ای به گزارش‌ها و بازدیدهای مکرر از ایران اشاره می‌کند، آن را امیدوارانه می‌خواند و تنها مخالف چنین شرایطی اسرائیل است که سرسختانه بر مواضع خود پافشاری و ابراز ناراحتی خود را اعلام می‌کند، باید در فهم منافع ملی از سوی برخی مخالفان داخلی تامل بیشتری داشت.  

* کارشناس مسائل بین الملل