بحران بی‌پایان در عربستان

به محض اعلام خبر فوت پادشاه عربستان، ولیعهد بیمارعربستان در کمتر از چند ساعت به‌عنوان جانشین وی تعیین شد. سرعت انتخاب جانشین برای پادشاه عربستان برای فرار از بحران، صورت گرفته است بدان معنا که ملک عبدا...، سلمان را به‌عنوان ولیعهد و مقرن را به عنوان ولیعهد دوم تعیین کرده بود. پذیرش این چارچوب بدون هیچ تغییر برای فرار از بحرانی بود که امکان داشت عربستان را دربرگیرد. باید توجه داشت که ملک عبدا...، شورای بیعت تشکیل داده بود و در این شورا بسیاری از شاهزادگان حاضر نشدند سوگند یاد کنند که رای شورا را بپذیرند. در هر صورت انتخاب پادشاه نمی‌تواند به معنی پایان بحران باشد چراکه تا امروز که پنج پادشاه از فرزندان عبدالعزیز به پادشاهی رسیده‌اند، اولین پادشاه، سعود؛ دومین پادشاه، فیصل؛سومین پادشاه، خالد؛ چهارمین پادشاه، فهد و پنجمین پادشاه، عبدا... بود که در بین این پنج نفر، دو نفر از سوی خاندان آل‌سعود کشته شدندو این موارد نشان می‌دهد بحران با انتخاب جانشین در عربستان پایان نپذیرفته است حتی ممکن است پادشاه فعلی همانند پادشاهان قبلی از درون در معرض ترور قرار گیرد. بحثی که اکنون وجود دارد در این راستاست که برخی از شاهزادگان مانند شاهزاده احمد و شاهزاده ترکی و شاهزاده عبدالرحمان که برادران ملک عبدا... و سلمان و مقرن هستند، حتی از لحاظ سنی از پادشاه فعلی بزرگ‌ترند. به عنوان مثال شاهزاده احمد از مقرن بزرگ‌تر است و از وی عبور شده است و سلمان جانشین شد و این یک نوع زد و بند درعربستان را نشان می‌دهد. ملک عبدا... تمایل داشت مقرن ولیعهد شود به شرط اینکه بعد از وی متعب یا فرزندان عبدا... را درمحور قدرت قرار دهد به‌ویژه متعب که فرمانده گارد پادشاهی است لذا آنچه تا الان در عربستان اتفاق افتاده یک نوع عبور از بحران است و نه پایان بحران به‌ویژه که سلمان دچار آلزایمر است و همه می‌دانند که وی نمی‌تواند در مجلس بیش از چند دقیقه صحبت کند و موضوع سخنرانی را گم می‌کند. بنابراین به نظر می‌رسد که با توجه به بیماری آلزایمر پادشاه فعلی عملا مقرن زمام امور رادردست بگیرد و بعید است که با انتخاب پادشاه رقابت‌ها برای جانشینی درمیان شاهزادگان به اتمام برسد چراکه بسیاری از شاهزادگان نسل سوم امیدوار بودند که به قدرت راه پیدا کنند. درهر صورت میان فرزندان سلطان و فیصل و فهد رقابت زیادی برای پادشاه شدن وجود دارد و همه برای رسیدن به ساختار قدرت خیز برداشته بودند و محروم کردن این شاهزادگان در آینده می‌تواند پیامدهایی داشته باشد.

* کارشناس جهان عرب