هاشمی:اگر متحجرین دست‌وپای مردم را نبندند، بال‌ پرواز باز است

 آیت‌الله «هاشمی‌رفسنجانی» در مصاحبه‌ای منتشرنشده با صداوسیما در سال٨٧ به سوالات مهمی پیرامون حقوق‌شهروندی در نظام جمهوری‌اسلامی پاسخ داده است.

به گزارش روزنو، او در پاسخ به این سوال که آیا هیچ‌وقت احساس کرده ‌است که دین دست‌وپای او را بسته، گفته: «طبعا دین، احکام و وظایفی به انسان داد که ما مقیدیم آن احکام را انجام دهیم. ولی چون یک‌اعتقاد اساسی دیگری داریم و آن، این است که هرکار دیگری کنیم، انجام این وظایف مهم‌تر از آن است و می‌دانیم با محدودیت‌هایی، دست ما به جایی دیگر که خیلی بهتر از آنچه عقل ما می‌رسید، خواهد رسید، بنابراین در جمع‌بندی، هیچ‌وقت احساس نمی‌کنیم کاش دست ما بسته نبود. قبول داریم که همین بهتر که دستمان بسته باشد، چون به عدل، علم و عطوفت خداوند نسبت به بندگانش ایمان داریم.»  «هاشمی» درباره اینکه سبک زندگی دینی از نظر او چیست؟، گفته‌ است: «همان‌گونه که در قرآن می‌بینید که کلیات، اصول و راه‌هایی برای ما مشخص شده و در مواردی احکام معینی آمده که بعضی‌هایش تعبدی است؛ ولی عمده مسایل دینی به خود انسان‌ها واگذار شده است، حتی در زمان خود پیغمبر(ص)، احکام امضایی پیامبر(ص) نسبت به احکام انشایی، بیشتر بود؛ یعنی آنچه را که مردم داشتند و پیامبر قبول کرده بودند که به آن شیوه زندگی کنند. وقتی رسایل عملیه علما را می‌خوانم و با اطلاعی که از مبانی فقهی دارم، می‌بینم گاهی به جای خود مقلد، روی عرف می‌نشینند؛ یعنی مصداق تعیین می‌کند که این شأن مقلد است که عرف باید این را تعیین کند، چون مردم می‌پرسند، آنها برای تسهیل امور راهی را باز می‌کنند. فکر می‌کنم در قلمرو دین حضور ابتکاری خود انسان و فهم، تفکر، تعقل و دستاوردهای خود انسان خیلی بیشتر از آن چیزی است که ما فکر می‌کنیم به‌صورت سربسته و غیرقابل‌انعطاف در اختیار ماست. به‌علاوه همان‌جا اجتهاد و مصلحت را مکمل دین خاتم قرار دادند. 

به‌صورت اجتماعی الان در مجمع‌تشخیص‌مصلحت نظام داریم با حکم الهی تصمیماتی می‌گیریم که شاید دینی نباشد، پس فضای دینی خیلی باز است. 

اگر متحجرین دست‌و‌پای مردم را نبندند، بال پرواز باز است و به خیلی جاها می‌تواند برسد.» 

«هاشمی» در پاسخ به این سوال که چرا بعضا شهروندان جمهوری‌اسلامی احساس می‌کنند رفتار برخی در مسند دین‌بانی شهروندان، زندگی را بر آنان تنگ می‌کند؟ گفته ‌است: «در مواردی ممکن است حاکمان زندگی را  تنگ نکرده باشند. احکامی است که فقیه بر حسب موازین فهمیده و گفته است. نباید تقصیر عمده را به گردن حاکمان انداخت. البته چیزهایی هم است که فقها چیزی نمی‌گویند، بلکه خشکه‌مقدس‌ها و مقدس‌مآب‌ها آن‌هم احتیاطانه یا ریاکارانه وارد زندگی مردم می‌کنند. آنها دست‌و‌پا را می‌بندند. فکر می‌کنم علمای طراز اول اسلام اینجور خشن نیستند و دست مقلدین خودشان و مردم را نمی‌بندند و فضا را بر آنها تنگ نمی‌کنند.

 اصلا اسلام فضا را تنگ نکرده است. تعبیری که باید برای اسلام کنید، سعه‌صدری است که اسلام برای ما در نظر گرفته. دین سهله یکی از صفات اسلام است که حقیقتا همین‌گونه است. خودم به‌عنوان کسی که اسلام را می‌شناسم، هیچ‌وقت احساس تنگنا و ‌گیرافتادن نمی‌کنم.»