طي چند ماهه اخير كيفيت بنزينهاي وارداتي از جمله مهمترين عوامل آلودگي هوا درشهرهاي بزرگ عنوان شده بود. آنقدر كه مجلس با نگراني دير هنگام با انتقاد شديد از سازمان محيط زيست و وزارت نفت و ساير دست اندركاران واردات بنزين، كيفيت بنزينهاي وارداتي را پايين دانسته و اين عامل را باعث آلودگي هوا دانستند.
يوسف رشيدي، رييس مركز ملي هواي سازمان حفاظت محيط زيست به اين مساله اعتقاد ندارد كه استفاده از سوختهاي جديد باعث كاهش آلودگي ميشود. به گفته رشيدي حتي اگر تمام سوخت كشور استاندارد و خودروها يورو ٤ شوند باز هم آلودگي هوا خواهيم داشت زيرا بايد مجموعهيي از عوامل در كنار هم قرار گيرند تا هوايي سالم داشته باشيم.
يوسف رشيدي روز دوشنبه در كارگاه تخصصي آلودگي هوا، چالشها و راهكارها كه در اداره محيط زيست شهر تهران برگزار شد با بيان اين مطلب افزود: اصليترين شاخص در كيفيت هوا ذرات معلق كمتر از ٥/٢ ميكرون است كه امسال نسبت به سال گذشته در مدت مشابه يك دوم كاهش يافته است.
رييس مركز ملي هواي سازمان محيط زيست با بيان اينكه اگر شاخص ذرات معلق كمتر از ٥/٢ ميكرون بين ١٠١ تا ١٩٩ باشد هوا ناسالم است، گفت: اما تفاوت اين شاخص بسيار زياد است به اين معنا كه اگر عدد ١٠٨ باشد نسبت به ١٩٠ وضعيت هوا خيلي بهتر خواهد بود از اين رو امسال در اين زمينه شاخص كيفيت هوا بهبود يافته است.
به گفته وي، در بحث آلودگي هوا دو طيف آلايندهها مد نظر است يكي آلايندههايي كه به طور روزمره اندازهگيري ميشوند مانند دياكسيدكربن، ذرات معلق كمتر از ٥/٢ ميكرون و طيف دوم آلايندههاي خاص هستند كه اثري غير قابل بازگشت روي بدن انسان دارند مانند بنزن كه حذف آن بايد جدي گرفته شود.
رشيدي با بيان اينكه آروماتيكها مهمترين نقش را در توليد ذرات معلق كمتر از ٥/٢ ميكرون دارند اظهار داشت: اما در حال حاضر آلايندههايي مانند منواكسيد كربن، گوگرد و نيتروژن به صورت روزانه پايش ميشود اما آروماتيكها اندازهگيري نميشوند.
رييس مركز ملي هواي سازمان محيط زيست با اشاره به تلاش اين سازمان براي كاهش آروماتيكها تا حد امكان در سوخت كشور تصريح كرد: حد استاندارد آروماتيكها ٣٥ درصد است كه خوشبختانه اندازهگيريها نشان ميدهد غلظت اين آلاينده كاهش داشته و به استاندارد نزديك شده است. وي با بيان اينكه در حال حاضر سوخت با استاندارد يورو ٤ در كلانشهرهاي تهران، كرج، اراك، اصفهان و تبريز توزيع ميشود، تاكيد كرد: همچنين آخرين استاندارد براي خودروها تا سال ٨٤ استاندارد يورو ٢ تعريف شد كه اين استاندارد تا شهريورماه سال جاري متوقف ماند و در اين زمان خودروسازان موظف به اجراي استاندارد يورو ٤ شدند.
يوسف رشيدي همچنين از توقف استفاده از مازوت در پتروشيميها و نيروگاهها تا سال آينده خبر داد. درهمين خصوص شينا انصاري، مديركل پايش فراگير سازمان محيط زيست نيزبا بيان اينكه بر اساس پايش سه ماهه امسال به غير از تهران ميزان بنزن موجود در هوا حدود ٥/١ درصد بوده و مقدار آروماتيكها نيز به ميزان قابل توجهي در هوا كاهش يافته، گفت: اين در حالي است كه در سال ٩١ ميزان بنزن موجود در هوا ٦ برابر استاندارد و ميزان آروماتيكها ٧٠ درصد بود.
هزار ميليارد تومان خسارت ناشي از آلودگي هوا در ايران
بر اساس گزارش مركز پژوهشهاي مجلس؛ آخرين برآورد بانك جهاني در سال ٢٠٠٥ نشان ميدهد كه خسارات سالانه آلودگي هوا در ايران ١٤هزار و ٤٢٠ميليارد ريال معادل ٦/١ درصد توليد ناخالص داخلي است و خسارت مرگ و مير ناشي از آلودگي هواي شهري سالانه ٦٤٠ ميليون دلار معادل ٥هزار و ١٠٠ميليارد ريال يعني ٥٧/٠ درصد از توليد ناخالص داخلي است. همين گزارش حكايت از آن دارد نشانههاي بيماري ناشي از آلودگي هواي شهري ٥٢٠ميليون دلار معادل ٤هزارو ١٠٠ ميليارد ريال و ٤٦/٠ درصد از توليد ناخالص داخلي در سال است.
بر اساس اين گزارش بيماريهاي ناشي از آلودگي هواي شهري نيز سالانه ٢٦٠ ميليون دلار معادل ٢هزارو ١٠٠ميليارد ريال و ٠٢٣/٠ درصد از توليد ناخالص ملي به اقتصاد ايران خسارت وارد ميكند. از سوي ديگر هزينه آموزش در اين زمينه ٢٥ميليون دلار معادل ٢٠٠ميليارد ريال و ٠٢/٠ درصد از توليد ناخالص داخلي و خسارات ناشي از آلودگي هواي شهري به مراكز تفريحي ٥٠ميليون دلار معادل ٣٩٠ميليارد ريال و ٠٤/٠ درصد توليد ناخالص داخلي است. بر اساس مفاد گزارش جامع هواي سازمان بازرسي كل كشور ضرر و زيان ناشي از آلودگي هوا در ايران در سال ١٣٧٩ بيش از ٧ميليارد دلار برآورد شده است.