امروز ایران با مسائل بسیار مهم بینالمللی روبهروست. در واقع مسئله ظهور گروهک تروریستی داعش از یک سو و پرونده هستهای کشورمان از سویی دیگر ایران را در موقعیتی حساس قرار داده است و همین مسائل زمینهساز سفر رئیسجمهور ایران به نیویورک شد. آقای روحانی با این سفر به دنبال آن بود که ایران نیز در بطن تحولات مهم جهانی قرار داشته باشد و نه به عنوان ناظر که به عنوان بازیگر بتواند در مورد مسائلی که به منافع ملی و امنیت ملی مردم ایران گره خورده است نقشآفرینی جدی کند. در مورد پرونده هستهای ایران، سفر آقای روحانی که در امتداد سفر دکتر محمدجواد ظریف به نیویورک صورت گرفت، عزم ایران را برای حل مسائل مختلف نشان داد و ایران را در مسیر حل و فصل مسائل هستهای قرار داد. امروز بسیاری از کارشناسان و دیپلماتهای سیاسی مستقل، پیش بینی میکنند با توجه به علاقهای که طرفین مذاکرات برای حل مسائل هستهای دارند، سرانجام این پرونده حل شود و تحریمهای اعمال شده علیه کشورمان کاهش یابد. از سویی دیگر امروز ائتلافی توسط آمریکا و همپیمانانش برای عملیات نظامی در دو کشور عراق و سوریه برنامهریزی میکنند که یکی از این دو کشور همسایه ایران و دیگری متحد ایران است و از سویی دیگر برنامههای افراطگرایان در منطقه در مسیری پیش میرود که ممکن است جغرافیای منطقه را تغییر دهد و ایران باید در این مسئله حضور جدی داشته باشد تا منافع ملی کشورمان دچار آسیب نشود. اینکه برخی رسانههای تندرو در داخل با تعابیر نادرست از مذاکرات یاد میکنند، بیشتر ناشی از تحلیلهای غلطی است که پیش از این هم از سوی همین رسانهها به کار گرفته شده بود. این افراد که در زمان مدیریت کشور توسط اصولگرایان در دولتهای نهم و دهم از برخی اشتباهات فاحش آن چشمپوشی میکردند و دائم از ادبیات خاص و لحن غیردیپلماتیک دولت حمایت می کردند، خود بهتر میدانند استراتژی «مذاکره برای مذاکره» استراتژی نتیجهبخشی برای دولت قبل نبود. اتفاقا همان زمان هم از سوی دلسوزان و افراد آشنا به حوزه دیپلماسی نسبت به آن هشدارهای لازم داده شد اما دولت به آن وقعی ننهاد. از قضا امروز در فضای سیاست خارجی کشور «مذاکره برای رسیدن به نتیجه» دنبال میشود و سیاستمداران ایران قصد دارند کشور را از فضایی که دولتهای نهم و دهم به وجود آورده بودند خارج کنند. دولت روحانی در این یک سال حداقل توانسته تصویر نامناسبی که از ایران در میان کشورهای غربی وجود داشت را تغییر دهد تا جایی که امروز دیگر خبری از ناامیدی در فضای دیپلماسی کشور شنیده نمیشود و عکسالعملهای منفی نسبت به سیاست خارجی ایران به شکل چشمگیری کاهش یافته است. امروز وزیر خارجه کشورمان از احترام مضاعفی در میان همتایان خارجیاش برخوردار است و این برخورد متفاوت و این احترام متقابل ناشی از تلاشهای دولت یازدهم در بازسازی چهره دیپلماتیک ایران است. البته شکی نیست که دیپلماسی کشور در این یک سال با نقاط قوت و ضعفی همراه بوده است اما وقتی به مجموع عملکرد آن نگاه کنیم و وقتی وضعیت امروز ایران را با وضعیتی که در دولتهای نهم و دهم داشتیم مقایسه کنیم، متوجه این مسئله خواهیم شد که پیشرفت دیپلماسی قابل توجه بوده و دولت یازدهم در این زمینه نمره قبولی گرفته است.
* کارشناس سیاست خارجی