سال هاست مردم خو گرفته با آب وآفتاب، با سرو و سبزه دیاری را چون جان، عزیزش می دارند. با چشمههایش نسبت دارند. تکیه گاه بودن و ماندنشان است. سربرآورده خاکی از دل کوهستان که ییلاق یادهای سبز این مردم است. گلیل همان که برای مردم عشایر این استان گلِ ایل بوده، زیبا نامِ دیار آراسته این مردم است.
به گزارش روز نو ، گلیل(دیار کرمانجها) دشتی بلند است. درشمال شیروان که عطر گل هایش، زلالی چشمه سارانش، قد برافراشتگی برخی سروهای به یادگارمانده از جور تبر هیزم شکنانش، شتاب قوچ اوریال و پرواز عقاب و کبکهایش تماشایی است. با خنک نسیم و هوایی که حسرت دلها در تابستان است.
عشایر خراسان شمالی در ترانههایشان، درتاریخ و بودن شان، در رزم و وطن پروریشان و در خشم خونین برنوی دیروز اجدادشان این خاک را، این خطه را «گلیل» نامیدهاند و مینامند.
گلیل را کسانی میشناسند که غیرت بزرگ مرزدارانی چون «سردار عیوض» را شناخته باشند! کسانی که بدانند «زاوه خوینی» یا «دره خونین» یعنی چه! کسانی که بدانند این مردم، این ایلیاتیان مرزدار و رازه داران روزهای سیاه رفته بر آنان چه عشق و امید و حسرتهایی از «گلیل» و با «گلیل» در دل دارند!
مردم عشایر این استان از آن روز که چشم بر این خاک گشودهاند، این دیار را گلیل نامیدهاند، گلیل یادآور تاریخ و هویت و حماسه و میهن دوستی این مردم است.
گلیل، گلِ زیبای ایل! گل زیبای زندگی که هر بهار دریایی دل را به سمت خویش میخواند و بخشیها، با شکوهی شیرین در ترانهها به سبزه مینشانندش و رهگذران را سیر نوش زلال چشمههای روان از دل سپید برفهایش میکنند.
گلیل بی تاب مثل مرخهایش(درخت ارس)، مثل آهوان، قوچ اوریال، پرنده همایش، مثل نسیم و چشمه هایش، مثل دل مردمش بی تاب است! بی تاب حضور عشایر.