ایازی:در قرآن امر به معروف و نهی از منکر داریم نه امر به واجب و نهی از حرام/رفتارهایی که در جامعه رخ می‌دهد، اخلاقی نیست | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۰:۴۴
کد خبر: ۸۵۶۳۳
تعداد نظرات: ۱ نظر
تاریخ انتشار: ۱۶:۳۲ - ۳۰ تير ۱۳۹۳
حجت الاسلام ایازی افزود: گاهی انجام امر اخلاقی این است که گناه بعضی ها را نبخشیم و کسانی را که ظلم می کنند افشا کنیم. چرا که ممکن است با این کار مانع از ازدیاد ظلم شویم و در برخی از موارد از وقوع همان ظلم جلوگیری می کنیم.
حجت الاسلام و المسلمین سید محمد علی ایازی گفت: چهار نظریه وجود دارد که رابطه میان دین و اخلاق را مشخص می کند. نظریه اول، اخلاقی بودن  دین است. در نظریه دوم این نکته مطرح می شود که اخلاق ورای دین است. به این معنا که دین در خدمت اخلاق است. نظریه سوم این است که دین ورای اخلاق است. در نهایت نظریه چهارم معتقد است دین اخلاقی است، اساس نظریه چهارم برقراری نسبتی مساوی میان دین و اخلاق است.

 به گزارش  روزنو حجت الاسلام و المسلمین ایازی در مراسم احیا شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان در حسینیه فاطمه الزهرا ضمن اشاره به برکات و شب های قدر و تاکید بر اهمیت بیشتر شب بیست و سوم ماه رمضان، گفت: شب قدر دارای دو معنا است. معنای اول به لغت قدر باز می گردد و معنای منزلت و ارزش را می دهد. به این معنا که این شب شبی است که منزلت و ارزش خاصی دارد و ارزشش از هزار ماه بیشتر است.

این محقق قرآن درباره معنای دوم شب قدر گفت: معنای دیگر این شب این است که این شب شب تنظیم سرنوشت است. پس در این شب باید یا اندیشه و فکر راه و رسم یک ساله خود را با احیا گرفتن مشخص کنیم. هرچند باید به این نکته توجه کنیم که احیا گرفتن در شب های قدر تنها به معنای بیدار بودن نیست.

وی در ادامه اظهار کرد: انسان دارای دو حیات است. حیات اول حیات مادی و جسمانی انسان است. به معنای خوردن، خوابیدن و چیزهای دیگری که مربوط به حیات مادی انسان است. انسان در حیات مادی خود شباهت و اشتراکات زیادی دارد با دیگر جانداران و دیگر موجودات. در واقع وجه شباهت انسان و دیگر جانداران حیات مادی آنهاست.

حجت الاسلام و المسلمین ایازی در توضیح حیات دوم انسان ها گفت: حیات دوم انسان ها چیزی است که انسان را انسان کرده و آنها را از دیگر موجودات جدا می کند. حیات دوم انسان ها به امانت داری انسان ها باز می گردد. تنها انسان بود که امانت خداوند را قبول کرد. انسان ها علاوه بر امانت دار بودن خلیفه خدا در روی زمین نیز هستند. اینها عوامل برتری انسان بردیگر موجودات است.

این عضو مجمع محققین و مدرسین ادامه داد: حیات دوم انسان ها که درخور و برازنده امانت داری و خلیفه الله بودن آن ها است، را می توان در آیه شریفه « من عمل صالحا من ذکر أو أنثى وهو مؤمن فلنحیینه حیاة طیبة » دید.

وی در ادامه با اشاره به آیه « وَسَخَّرَ لَکُمْ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مِنْهُ» گفت: آیا خداوند آسمان ها و زمین را برای حیات مادی انسان ها خلق کرده است؟ وقتی سخن از انسان و عظمت وی به میان می آید بحث از حیات مادی اش نیست؛ بلکه معنای واقعی انسان به این کلام امیر المومنین باز می گرد که می فرمایند: انسان موجودی بسیار کوچک است که در او حیاتی بسیار بزرگ جای گرفته است.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه اظهار کرد: اینکه انسان چه طور بتواند حیات طیبه خود را حفظ کند و آن را ارتقا ببخشد؛ به رعایت اخلاق و دینداری وی بازمی گردد. در رابطه دین و اخلاق چهار نظریه مطرح است.

حجت الاسلام و المسلمین ایازی نخست به نظریه اخلاقی بودن دین پرداخت و افزود: از نظر برخی چیزی به عنوان درک عقلی برای فهم خوبی و بدی ها نداریم و باید خوبی و بدی را بر اساس آنچه که دین می گوید بپذیریم. چنین چیزی در فرهنگ شیعه قابل قبول نیست.این عضو مجمع محققین و مدرسین در توضیح نظریه اول گفت: قبل از اسلام گروهی از فیلسوفان به ویژه در یونان به این نظریه معتقد بودند و بعد از اسلام گروهی که از این نظریه پیروی می کردند را اخباری ها می گفتند.

وی ادامه داد: استفاده از نظریه اخلاقی بودن دین باعث به وجود آمدن اصطلاحی به نام کلاه شرعی شده است. گاهی خیلی از اتفاقاتی که در جامعه رخ می دهد اخلاقی نیست ولی برای پذیرش آن به اصطلاح از کلاه شرعی استفاده می کنیم. به عنوان مثال در دین مطرح می شود که ربا حرام است و چون در دین مطرح شده است که ربا حرام است نباید در جامعه ربا کرد. اما نمونه های ربا در جامعه بسیار زیاد است با تغییر دادن نام آن و اضافه و حذف کردن برخی جزئیات ربا در جامعه زیاد می شود.

حجت الاسلام و المسلمین ایازی در نقد این نظریه گفت: افرادی که نگاهی اخباری به اخلاق دارند، بعضی معتقدند که دروغ حرام است اما با استفاده از واژه مصلحت می توان دروغ گفت. در واقع با استفاده از کلاه شرعی میتوان کار های غیر اخلاقی انجام دهیم با بردن اخلاق زیر لوای دین می توان از انجام کار اخلاقی ممانعت کرد و یا طفره رفت. برای این منظور باید ظاهری دینی به کار ها داده شود.

این عضو مجمع محققین و مدرسین بیان کرد: مشکل دومی که این نظریه دارد این است که، ما در قرآن آیات زیادی داریم که از مفاهیمی استفاده کرده که تعاریف دقیقی از آنها ارائه نشده است. به عنوان مثال در آیه « إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَىٰ وَیَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ وَالْبَغْیِ ۚ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ »، تعریف دقیقی از منکرات و فحشی نشده است. اینجا است که نظریه اول یعنی اخلاقی بودن دین که در آن اخلاق بدون دین معنا ندارد دچار نقص می شود و به کار نمی آید.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به بحث درباره دیدگاه «اخلاق ورای دین» به عنان نظریه دوم پرداخت و گفت: کسانی که به این نظریه پایبند هستند معتزله نام دارند. معتزله این موضوع را مطرح می کنند که انسان ها بر اساس عقل خودشان زشتی و زیبایی را درک می کنند و در واقع انسان ها موجوداتی دارای عقل و شعور هستند که از اخلاق درک دارند.

حجت الاسلام و المسلمین ایازی ادامه داد: ما در قرآن امر به معروف و نهی از منکر داریم نه امر به واجب و نهی از حرام. این معروف و منکر را عقلا به عقل سلیم خود می توانند دریابند. در این نظریه مطرح می شود که مسائلی مانند فساد، فحشا، احسان، دروغ و غیره مسائلی نیستند که تنها در قرآن مطرح شده باشند و یا تنها به دلیل منع و یا تشویق شدن به انجام آنها در قرآن ما آنها را اخلاق بدانیم؛ بلکه انسان ها از مسائل درکی دارند و می توانند خوب و بد را بشناسند.

وی درباره این نظریه توضیح داد: در این نظریه که توسط معتزله مطرح می شود نقش دین این است که برای امور اخلاقی و غیر اخلاقی حد، مجازات، تشویق و تنبیه مشخص می کند. در نظریه اول این مسئله مطرح بود که ورای درک دینی نباید درکی وجود داشته باشد و عقل تا جایی کار می کند که خداوند توضیح داده است. اما در نظریه دوم انسان ها بامعیار عقل بسیاری از مسائل را می فهمند.

حجت الاسلام ایازی ادامه داد: رابطه میان اخلاق و دین رابطه ای عقلی است به همین دلیل است که شیعه و معتزله به حسن و قبح ذاتی اعتقاد دارند که در آن انسان ها با عقل سلیم نیک و بد را از هم تشخیص می دهند. نمونه آشکار این موضوع عدل و ظلم است قبل از دین همه علمای جهان، ظلم را کاری قبیح می دانستند.

این عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه سخنانش گفت: در نظریه دوم دو مسئله قابل توجه است. یکی عقلانی بودن امور اخلاقی به این معنا که امور اخلاقی اموری قابل درک هستند. در صورتی که این امور با عقل توجیه نشوند رابطه ای میان انسان ها به وجود نمی آید. نکته دوم واقع گرایی امور اخلاقی است.

وی درباره  واقع گرایی افزود: امور اخلاقی را می توان با محک عقل سنجید. به عنوان مثال عفو و گذشتن از گناه انسان ها یک صفت اخلاقی پسندیده است. در دین اسلام یکی از مکارم اخلاقی عفو کردن است. اما آیا عفو کردن برای همه مردم قابل اجرا است؟ اگر ما ببخشیم ظالم از این بخشش سوءاستفاده نمی کند؟

حجت الاسلام ایازی افزود: گاهی انجام امر اخلاقی این است که گناه بعضی ها را نبخشیم و کسانی را که ظلم می کنند افشا کنیم. چرا که ممکن است با این کار مانع از ازدیاد ظلم شویم و در برخی از موارد از وقوع همان ظلم جلوگیری می کنیم.

این عضو مجمع محققین و مدرسین در پایان نخستین شب سخنرانی خویش در حسینه فاطمه الزهرا(س) گفت: انسان با حیات اخلاقی خود فضایل را سیرت می بخشد. اساس تمرین برای پیروزی بر نفس احیا حیات معنوی و حیات طبیعی است که در احیا اخلاق و پیروزی انسان بر نفسش ایجاد می شود.

نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۱
غیر قابل انتشار: ۰
reza
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۰:۳۵ - ۱۳۹۳/۰۴/۳۱
0
0
چه جالب حاج اقا هنوز نمیدونه حرام بخشی از منکر هست
نظر شما
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
نام:
ایمیل:
* نظر:
عکس روز
خبر های روز