آذر ماه و دی ماه هر سال به دلیل وقوع پدیده وارونگی دما (اینورژن)، شاهد آلودگی هوای تهران هستیم اما امسال آلودگی هوا زودتر از هر سال به سراغ مردم پایتخت آمده است که علاوه بر سکون هوا، سکون خودروها در ترافیک فزآینده و فرساینده این روزهای تهران نیز، یکی از دلایل و عوامل آن است.

نکته ای که در این ایام، آلودگی هوای پایتخت را بیش از پیش مورد توجه قرار داده، کم توجهی نسبت به آگاهی افکار عمومی در خصوص این پدیده است که مهم ترین عامل آن، آلاینده های ناشی از تردد وسایل نقلیه موتوری است. 

سال گذشته که شاهد کاهش آلودگی هوا به دلیل بارش فراوان باران و وزش شدید باد در تهران بودیم، بهبود کیفیت هوای پایتخت به اجرای طرح های ترافیکی نسبت داده شد. طرح هایی که در بهترین شرایط، اگر در کیفیت هوای تهران تأثیر منفی نداشته باشند، در آن بی تأثیر هستند. پارسال در همین ایام و در جریان تبلیغات فراوانی که برای معرفی این طرح ها و آثار و نتایج آن انجام شد، شاهد انتساب بهبود کیفیت هوای پایتخت به اجرای طرح های ترافیکی بودیم که در بهترین شرایط،  می توانست تأثیر کوتاه مدتی بر کاهش میزان ورود خودروهای شخصی به محدوده مرکزی شهر داشته باشد؛ هر چند همین تأثیر نیز بسیار مقطعی بود.  

واقعیت قضیه اما چیز دیگری بود. در واقع دلایل اصلی کاهش آلودگی هوای پایتخت، «باد» و «باران» به همراه عواملی همچون «مه» و «خورشید» و «فلک» بود که در دوره ترسالی تهران به کمک شهروندان تهرانی آمد اما این موهبت الهی و پاکیزگی هوا به اجرای طرح های ترافیکی نسبت داده شد و بهبود کیفیت هوای پایتخت، نتیجه موفقیت این طرح ها معرفی گردید. 

امسال که میزان «باد» و «باران» در تهران نسبت به سال گذشته به مراتب کاهش یافته و امداد الهی همچون سال گذشته به مدد مسئولان مربوطه نیامده و آلودگی هوا زودتر از هر سال میهمان مردم پایتخت شده است، دیگر کمتر از طرح های ترافیکی که سال گذشته به عنوان ناجی تهران معرفی شده بود، حرف زده می شود و به جای آن، ضمن اشاره به سکون هوا، با معرفی پلیس به عنوان متهم آلودگی هوای این روزهای پایتخت، تلاش می شود تا با مشکوک جلوه دادن ترافیک تهران، عدم همکاری پلیس به عنوان عامل تشدید ترافیک جا زده شده و بر این موضوع تأکید شود که پلیس، مدیریت ترافیک شهر تهران را به حال خود رها کرده است! 

واقعیت مطلب این است که موضوع ترافیک، موضوعی چند بُعدی و چند وجهی است که در بروز و تشدید آن، تنها یک دستگاه مقصر نیست و علاوه بر دستگاه های متعدد، خود شهروندان نیز در آن نقش دارند، اما نکته ای که وجود دارد این است که نباید وقتی اوضاع رو به راه و هوا گل و بلبل است، خودمان را یگانه عامل پاکیزگی هوا و حتی پرواز پروانه ها در شهر و منجی تهران معرفی کنیم و هنگامی که اوضاع به هم می ریزد و هوا آلوده می شود، با گفتن «کی بود؟ کی بود؟ من نبودم!» تقصیر را گردن دیگران بیاندازیم و انگشت اتهام را به سمت پلیس نشانه برویم و پلیس را به عنوان مقصر افزایش ترافیک معرفی کنیم!

در چنین مواقعی، شاید سکوت خیلی بهتر از ناآگاه فرض کردن مردم، انگشت اتهام به سوی دیگران گرفتن و نپذیرفتن اینکه گاهی شانس با ما یار نیست، باشد!