گاهی برخورد ماموران حاشیههایی را ایجاد کرده است. در روزهای گذشته فیلمی منتشر شد که یک مأمور پلیس با سختگیری و شدت عمل تلاش میکند یک دختر جوان را سوار خودرو نیروی انتظامی کند. پلیس در توضیح ماجرا، جرائمی مانند بیحجابی، آب بازی، خندیدن و استعمال مواد مخدر را برای او و همراهانش اعلام کرد. با این حال و با فرض صحت چنین جرائمی آیا اجازه هر برخوردی به پلیس داده میشود؟ در گفتوگو با طیبه سیاوشی شاهعنایتی نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو فراکسیون زنان به بررسی این موضوع پرداخته است. مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
با توجه به این که پیش از این هم شاهد وقوع چنین حوادثی بودهایم، مجلس چه تدبیری اندیشیده و چه تضمینی میتواند ارائه کند که دیگر این چنین اقداماتی در جامعه رخ ندهد؟
به گزارش روز نو :تدبیر و تضمین را مجلس نمیتواند ارائه کند. این نکته مشخص است و همه میدانیم بر اثر اتفاقی که افتاده آسیبهای فراوانی به جامعه وارد شده و رخ دادن چنین مواردی به اعتماد عمومی نسبت به نهادهایی نظیر پلیس ضربه میزند اما وظیفه اندیشیدن تمهیدات مناسب و ارائه تضمین برای عدم تکرار چنین مواردی از اختیار مجلس شورای اسلامی خارج است. ما به عنوان نهاد نظارتی بالادستی وظیفه داریم تذکرات لازم را گوشزد کنیم و از ابزارهای لازم که قانون در اختیار ما قرار داده نهایت استفاده را در راستای رفع این مشکلات ببریم. در خصوص مجلس، مهم این است که نمایندگان به عنوان مدافع حقوق مردم و نهاد نظارتی حتماً به مسأله ورود پیدا کنند که اینگونه هم شد و نمایندگان واکنشهای مناسبی به این موضوع نشان دادند.
نمایندگان در این مورد خاص چه کردند؟
نمایندگان یک تذکر کتبی به دستگاههای مسئول در این ماجرا دادند که به امضای بیش از 30 نماینده رسید. سپس هر کدام از نمایندگان به صورت جداگانه در نطقهای شخصی خود به این مسأله اشاره کردند و خواستار برخورد با خاطیان شدند. آقای دکتر محبینیا ابتدا به این موضوع اشاره داشتند و گفتند که ما نباید با خطاکاران برخورد خارج از عدل کنیم. سپس خانم ذوالقدر مطالبی را در این باره بیان کردند و من نیز به نوبه خود مستقیما به مسأله ضرب و شتم یک دختر نوجوان پرداختم. ما معتقدیم که این طرز برخورد موجب ایجاد رعب و وحشت در شهروندان میشود و به ناامنی اجتماعی در جامعه دامن میزند؛ چرا که این برخوردها بسیار فراتر از حد قانونی است. مبنای چنین رفتاری این است که فرض میشود یک نفر مرتکب جرم شده، اما هیچ مرجع قانونی این اجازه را صادر نکرده است که به این شکل با متهم برخورد شود. صدای جیغ و دادها در فیلم و خشونتی که دیده میشود تا جایی که لباس دختر نوجوان پاره شده، صحنهای دردآور و وحشتناک بود و من طاقت دیدن آن را نداشتم.
آیا چنین برخوردهایی در مسائل فرهنگی مؤثر است؟ اگر همانگونه که مسئولان میگویند چنین رفتارهایی مؤثر نیست، چرا هنوز شاهد استمرار آن هستیم؟
40 سال است از انقلاب و انقلاب فرهنگی میگذرد، اما ما در انتقال پیام فرهنگی به جامعه ناتوان بودهایم. در این سالها همواره تلاش شده که حجاب به عنوان یک اصل در جامعه پذیرفته شود اما آیا واقعا امروز چنین اتفاقی افتاده است؟ صرف نظر از اینکه اکثریت مردم جامعه ما به حجاب باور دارند، آیا حجاب تاکید شده را قبول دارند؟ همان طور که در نطق پیش از دستور اعلام کردم، بر اساس تحقیقات مرکز پژوهشهای مجلس، بخش عمدهای از زنان جامعه -بیش از 60 درصد- اعلام کردهاند که دارای حجاب عرفی هستند و کمتر از 40 درصد اعلام کردهاند که حجاب شرعی را انتخاب کردهاند. خواندن این گزارش برای شخص من بسیار تکان دهنده بود و نتایج آن برایم باور کردنی نبود اما باید نتایج تحقیقات علمی را پذیرفت و به دنبال راه چاره برای حل مسأله بود؛ نه انکار صورت مسأله. بر اساس این تحقیقات باید سیاستگذاریها انجام شود. من با بسیاری از زنان که صحبت میکنم، حجاب کسانی که دچار مشکل میشوند را حجاب عرفی و معمول در جامعه میدانند و از اعمال سلیقه در برخوردها سخن میگویند. برخورد شدید و ایجاد تنش در جامعه روبهروی متروها، یا در میادین شلوغ شهر تمام رهگذران را درگیر میکند و ناامنی اجتماعی را رقم میزند. در شرایط کنونی که تحریمها، شرایط اقتصادی و معضلات اجتماعی زندگی را برای مردم سخت کرده، نباید حضور زنان در اجتماع، محل کار و محل تحصیل را محدود کرد. اینگونه اقدامات دردهای مضاعفی است که ما برای جامعه ایجاد میکنیم.
آیا دولت توانایی کنترل این مسأله را دارد و این کار را نمیکند؟
دولت میتواند شرایط را کنترل کند و جلوی این رفتارها را بگیرد. ما نامه و تذکر کتبی به دولت دادیم که اقدامات عملی لازم را برای کنترل این شرایط انجام دهد و معتقدیم دولت توانایی کنترل وضعیت را دارد. نباید شرایط را برای مردم سختتر کنیم و در میان این همه مشکلات، مشکلاتی جدید برای مردم ایجاد کنیم. باید به تحقیقات علمی معتبر توجه شود و بر اساس آنها سیاستگذاری صورت گیرد. متأسفانه هر سال تابستان که گلایهها افزایش پیدا میکند، ما هم این تذکر را میدهیم که اولویت باید عفاف باشد و بعد حجاب، چون عفاف مردان را هم شامل میشود و این نیاز وجود خواهد داشت که با بسیاری از مردان نیز برخورد صورت گیرد. نباید ترجیح این باشد که تقصیرها فقط به دوش دختران جوان و نوجوان باشد. اگر مسئولان توانا هستند به حوزه عفاف بپردازند و به خطاهای عظیمی که آقایان جامعه انجام میدهند رسیدگی کنند. حرف هم که میزنیم و این مسائل را مطرح میکنیم به سیاهنمایی متهم میشویم. چه بسیار وقتها که پا از حدود اسلامی فراتر میرود، اما ارادهای برای برخورد دیده نمیشود و صرفا تمرکزها روی حجاب معطوف شده است.